Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 22. HUKUK DAİRESİ

T.C.
A N K A R A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ
22. H U K U K D A İ R E S İ
…

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

….
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 21/06/2018
ESAS-KARAR NO : ….
DAVANIN KONUSU : İtirazın İptali
KARAR TARİHİ : 01/07/2021
YAZILDIĞI TARİH : 19/07/2021

Taraflar arasında yukarıda bilgileri belirtilen kararın Dairemizce incelenmesi davalı …. …. Şti. vekili tarafından istenmiş, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 352. maddesi uyarınca, yapılan ön inceleme sonucu, istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği ve eksiklik bulunmadığı anlaşıldığından inceleme aşamasına geçilmiştir. İncelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ
İDDİANIN ÖZETİ
Davacı vekili: müvekkilinin ticari işleri nedeni ile ciro yolu hamili olduğu takibe konu çekin ödenmemesi nedeni ile alacağın tahsili için girişilen takibe davalıların itiraz ettiğini belirterek, itirazın iptali ile takibin devamına, alacağın %20’sinden aşağı olmamak üzere icra inkar tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMANIN ÖZETİ
Davalı … … Şti vekili: dava konusu çekin Ankara 11 ATM’nin …. esas sayılı dosyasında iptal edildiğini, davacının alacağını kanıtlaması gerektiğini bildirerek davanın reddini istemiştir.
Davalı … … Şti vekili: müvekkilinin ikametgahının Trabzon ilinde bulunduğunu, Trabzon mahkemelerinin yetkili olduğunu, dava konusu çekin iptal edildiğini, müvekkilinin iyi niyetli olarak çeki verdiği kişiye çekin bedelini ödediğini, böylece sorumluluğunun sona erdiğini bildirerek davanın reddini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ
Mahkemece; öncelikle davacı ile davalı keşideci … … Şti arasında akdi ilişki mevcut olmayıp, dava bu davalı yönünden TTK’nın 732.maddesi uyarınca sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre açıldığı somut olayda TBK’nın 89.maddesi hükmünün uygulanmasının mümkün olmadığı, davalı … … Şti’nin Ankara’da ikamet ettiği ve mahkemenin … …. Şti. yönünden yetkili olduğu görülmekle HMK’nın 7.maddesi gereğince davalı … …. Şti’nin yetki itirazının reddine karar verildiği, takip konusu çekin davalı … …. Şti. tarafından diğer davalı … … Şti lehine düzenlendiği, … …. Şti. tarafından dava dışı …’a, … tarafından da davacı …’e ciro edildiği, çekin bankaya ibraz edilmediği, buna göre davalı … …. Şti. çekin keşidecisi, davalı … …. Şti. lehdarı ve davacı da düzgün ciro silsilesi ile çeki devralan hamil olup, davacı ile her iki davalı arasında da temel ilişki bulunmadığının anlaşıldığı, takip dayanağı çekin süresinde muhatap bankaya ibraz edilmediği, davacı alacaklı, TTK’nın 808/1 maddesi gereğince keşideci dışında kalan müracaat borçlarına müracaat hakkını kaybettiği, bununla birlikte, süresinde bankaya ibraz edilmemiş çek hamilinin hakkına kavuşabilmesi için akdi ilişkiye dayalı olarak tahsil davası ya da TTK’nın 818/1.m bendi yollaması ile çeklerde de uygulanması gereken aynı Yasa’nın 732.maddesi gereğince keşideciye karşı sebepsiz zenginleşme davası açabileceği, çekin ibraz edilmemesi nedeniyle ödeme yükümlülüğünden kurtulmuş olan cirantalara karşı TTK 732.maddesi gereğince sebepsiz zenginleşme davasının açılamayacağı, davalı … …. Şti.’nin takip dayanağı çekte ciranta konumunda olduğu, davacının hamil ile aralarında temel ilişki bulunmadığı da çekteki ciro silsilesinden anlaşılmakla davacının davalı … …. Şti.’ne karşı akdi ilişkiye dayalı tahsil davası açması ve TTK’nın 732.maddesine dayalı olarak talepte bulunması mümkün olmadığı bu nedenle davalı … …. Şti. hakkında açılan davanın reddi gerektiği, davalı keşideci … …. Şti. yönünden ise, davacının TTK’nın 732.maddesi gereğince davacı davalı … …. Şti.’nden sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre talepte bulunabileceği ve uğradığı zararı keşideciden isteyebileceği, TTK’nın 732.maddesinde düzenlenen sebepsiz zenginleşme davasında davalı keşidecinin ancak sebepsiz zeginleşmediğini veya çek bedelini ödediğini ispat ettiği takdirde sorumluluktan kurtulabileceği, nitekim davalı … …. Şti. vekilince dava konusu çekin Ankara 11. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen zayi nedeniyle iptal kararına istinaden çekin verildiği kişiye çek bedelinin ödendiği savunulmuş olup, çek keşidecisi olan davalı … …. Şti.’nin kıymetli evrakın zayii nedeniyle iptal kararını alan kişiye çek bedelini ödenmesinin somut olayda kendisini borçtan kurtarıp kurtarmayacağının tartışıldığı, 6102 sayılı TTK’nın 646.maddesi uyarınca “kıymetli evrakın borçlusu, ancak senedin teslimi karşılığında ödeme ile yükümlüdür. Hile veya ağır kusuru bulunmadıkça borcu, vade geldiğinde, senedin niteliğine göre alacaklı olduğu anlaşılan kişiye ödemede bulunmakla borcundan kurtulur.” TTK’nın 651.maddesinde “Kıymetli evrak zayii olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verebilir” Aynı Yasa’nın 652/1 maddesinde ise, “iptal kararı üzerine hak sahibi hakkını senetsiz olarak da ileri sürülebilir veya yeni bir senet düzenlenmesini isteyebilir” hükümlerine yer verildiği, Buna göre, iptal kararını alan kişinin borçludan kendisine senedi ibraz etmeden ödemede bulunmasını isteyebilme hakkını kazandığı, iptal kararının etkisi hak sahipliğinin teşhisi meselesine ilişkin bulunduğu, kararın maddi hukuk yönünden herhangi bir etkisi bulunmadığı bu kararla, senedi elinde bulunduran üçüncü kişinin hakkının sona erdiği, onun yerine artık bundan böyle iptal kararını alanın hak sahibi olduğu sonucuna da varılamayacağı, iptal kararı sadece iptal kararı alanın senedi ibraz edememesine rağmen hak sahibiymiş gibi kabul edilme imkanı verdiği, borçlu, iptal kararı hamiline iyi niyetle ödemede bulunduğu takdirde ödemede bulunduğu şahsa gerçek alacaklı olmasa dahi, mevcut iptal kararına güvenerek yaptığı ödeme ile borcundan kurtulacağı, ancak, iptal kararını alanın gerçek alacaklı olmadığını bilebileceği veya bu hususta hileli davrandığı kabul edilebildiği takdirde, yaptığı ödemenin borçluyu borcundan kurtarması mümkün olmadığı, iptal kararı verildikten sonra, fakat daha iptal kararının hamili bir talepte bulunmadan önce senede zilyed olan üçüncü kişi senedi ibraz ederek ödeme talebinde bulunursa, borçlu bakımından yapılacak en son doğru hareket senet bedelini tevdi etmek olduğu, Bu suretle borçlu, borcundan kurtulacağı, (19. HD. 17/01/2013 tarih, ….. karar sayılı ilamı). Dava konusu olan Ankara 24. İcra Müdürlüğü’nün…. esas sayılı icra dosyasında takip tarihinin 22/03/2016 olup, ödeme emrinin davalı keşideci … …. Şti.’ne 30/03/2016 tarihinde tebliği üzerine davalı … …. Şti. vekilince aynı tarihte sunulan itiraz dilekçesi ile borca itiraz edilerek takip konusu çekin Ankara 11. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyasında verilen karar ile iptal edildiğinin bildirildiği, ne var ki Ankara 11. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyasında iptal kararının 15/07/2016 tarihinde verildiği, böylelikle takip konusu çekin henüz iptal edilmeden önce davacı tarafından davalılara karşı takibe konulduğu ve esasen davalı keşideci … …. Şti.’nin iptal kararı verilmeden önce çekin iptal davası açan diğer davalı … …. Şti. elinde bulunmayıp davacının elinde bulunduğunu bildiği açıkça anlaşıldığı, hal böyle olunca iptal kararına güvenerek çeki verdiği kişi olan lehdar davalı … …. Şti.ne ağır kusuru ile yaptığı ödemenin davalı keşideci … …. Şti.’ni borçtan kurtarmayacağı ve davallı … …. Şti. yönünden TTK’nın 646.maddesinde şartların oluşmadığı, davalı … …. Şti. takip konusu çek nedenile sebepsiz zenginleşmediğini ispatlayamadığı, TTK 732.maddesi gereğince davalı … …. Şti.’nin davacıya karşı takip konusu çek nedeniyle sorumlu olduğu, davacının icra takibinde çek bedeli ile birlikte işlemiş faiz de talep etmiş ise de, çek süresi içinde muhataba ibraz edilmediğinden çek vasfını kaybetmiş olup, yalnızca yazılı delil başlangıcı niteliğinde sayılacağı bu belge ile temerrüdün oluştuğundan söz edilemeyeceği, davacı yanca takipten önce davalı … …. Şti.’nin TBK 117.maddesi hükmü gereğince temerrüde düşürüldüğünü kanıtlayacak delil de sunulmadığı, gerekçeleriyle:Davalı … …… Şti hakkında açılan davanın reddine,-Davalı … …… Şti hakkında açılan davanın kısmen kabulüne davalının 4.700,00 TL asıl alacağa yönelik itirazının iptali ile takibin asıl alacağa takip tarihinden itibaren değişen oranlarda yasal faiz uygulanmak sureti ile devamına, Fazlaya ilişkin istemin reddine, % 20 icra inkar tazminatına karar verilmiş, hükme karşı davalılardan … ….Ş.vekilince istinaf yasa yoluna başvurulmuştur.
İSTİNAF SEBEPLERİ
Davalı … ….Ş. vekili; öncelikle yetki itirazımız konusunda hatalı karar verilmiş olup, davanın Ankara Mahkemelerinde görülmesinin hususu açıkça hukuka aykırı olduğunu, müvekkil şirket yetkilisinin davacının gerçekten alacaklı olup olmadığını bilebilmesi hukuken mümkün olmadığını, … …. Şti’nin zayi nedeni ile çek iptali davası açmasının akabinde müvekkilinin iyiniyetli olarak davalı … … Şti. Yetkilisine itibar ederek çeke ilişkin borcunu … …. Şti’ne ödediğini, davacının gerçekten alacaklı olup olmadığını bilebilmesi mümkün olmadığını, zira çek fotokopisi vasıtasıyla Genel Haciz Yolu ile takip yapıldığını, davacının kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip yapmış olsa mahkeme kararının gerekçesinin yerinde olduğunun düşünülebileceğini, ancak Örnek 7 ödeme emri tebliğ edilmiş olması nedeniyle mahkemenin gerekçesinin hukuka aykırı olduğu, mahkemenin kararı ile müvekkil şirket ödemiş olduğu çek borcuna ilişkin yeniden yargılama gideri ve masrafları ile çek tutarınca borçlandırdığını, birde %20 tazminata karar verdiğini, bildirerek ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR
Uyuşmazlık; süresi içinde bankaya ibraz edilmeyen çeke dayalı keşideci aleyhine girişilen ilamsız icra yoluyla takip üzerine davalı keşidecinin usulüne uygun delillerle sebepsiz zenginleşmediğini kanıtlayıp kanıtlayamadığı hususuna ilişkindir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, süresinde bankaya ibraz edilmeyen çeke dayalı keşideci yönünden sebepsiz zenginleşme, lehtar davalı yönünden ise; temel ilişki bulunmayan ciro yoluyla hamil davacı tarafından alacağın tahsili için başlatılan icra takibine yapılan itirazın iptaline ilişkindir.
Dava konusu çekte davacı ciranta, davalılardan … ………. Ş. Lehar ciranta, diğer davalı şirket ise keşideci konumundadır.
Davalılardan ….…….Ş. vekilinin istinaf sebepleri doğrultusunda, dosya içerisindeki bilgi ve belgeler, mahkeme kararının gerekçesi, dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesi ile yapılan inceleme sonunda;
İnceleme, 6100 sayılı HMK’nin 355. maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle sınırlı, ancak kamu düzenine ilişkin nedenler resen göz önünde tutularak yapılmıştır.
Dava, kıymetli evrak niteliğinde bulunan ve ibraz süresi içerisinde bankaya ibraz edilmeyen çek nedeniyle alacağın tahsiline yönelik icra takibine yapılan itirazın iptaline ilişkindir. 6102 sayılı TTK’nın 732. maddesi uyarınca, süresinde ibraz edilmeyen çekler yönünden taraflar arasında temel ilişki bulunmaması halinde yetkili hamil sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre keşideciden alacağın tahsilini isteyebilir. Sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince sebepsiz zenginleşmediğini ispat yükümlülüğü keşidecide olup, keşideci sebepsiz zenginleşmediğini kanıtlamalıdır. Somut olayda davalı ………Ş. keşidecinin sebepsiz zenginleşmediğini usulün euygun delillerle kanıtlayamadığının kabulüyle çek bedelinden sorumlu tutulmasında her hangi bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
Mahkemece, yargılamanın HMK’da düzenlenen usul kurallarına uygun olarak yapılmış olmasına, kamu düzenine aykırılık hallerinin bulunmamasına, dosya kapsamındaki bilgi, belge ve toplanan deliller değerlendirilip yasal düzenlemelere uygun isabetli, yeterli gerekçeyle karar verilmiş olmasına göre ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkeme kararında usul ve esas yönünden yasaya aykırılık olmadığından davalı ………Ş vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi gerekmiştir.

HÜKÜM :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davalı …. …. Şti. vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-b.1.maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 321,06TL istinaf karar ve ilam harcından, peşin alınan 59,48TL harcın mahsubu ile bakiye 261,58 TL harcın istinaf eden davalıdan alınarak Hazineye irat kaydına,
3-İstinaf eden tarafından yapılan istinaf posta giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından karşı taraf lehine vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
5-HMK’nin 333.maddesi gereğince gider avansından kalanının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
6-Kararın tebliğinin ilk derece mahkemesince yapılmasına,
HMK’nin 362/1.a maddesi gereğince dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda kesin olmak üzere 01/07/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

….