Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 22. HUKUK DAİRESİ

T.C.
A N K A R A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ
22. H U K U K D A İ R E S İ
…

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 25/01/2018
ESAS-KARAR NO :..
…
DAVANIN KONUSU : Alacak
KARAR TARİHİ : 29/03/2021
YAZILDIĞI TARİH : 28/04/2021
Taraflar arasında yukarıda bilgileri belirtilen kararın Dairemizce incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenmiş, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 352. maddesi uyarınca, yapılan ön inceleme sonucu, istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği ve eksiklik bulunmadığı anlaşıldığından inceleme aşamasına geçilmiştir. İncelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ
İDDİANIN ÖZETİ
Davacı vekili, müvekkilinin davalı kurumun açtığı … İhale kayıt numaralı ihalede 10.000 ton canlı kasaplık sığır ihalesine katılan müvekkil şirketin ihalenin 1,2,4 ve 6. kısımlarını aldığını, müvekkil firmanın ilk 1,2 ve 6. Kısımlara ilişkin teslimatı ihalede belirtilen sürede yaptığını, ancak 4. kısma ilişkin 1.460 ton canlı hayvanın ….a teslim işinin davalı kurumdan kaynaklanan nedenlerle geciktiğini, firma alacaklarından davalı kurum tarafından haksız ve hukuka aykırı olarak 209.611,04 USD gecikme cezası kesildiğini, ayrıca teslimatlara ilişkin muayeneler ve ödemelerin sözleşmede belirlenen zamanlarda yapılmadığı yasal olmayan bir şekilde kirlilik firesi adı altında her kombinaca standart olmayan oranda kesintiler yapıldığını belirterek şimdilik gecikme cezası olarak müvekkil şirketten kesilen 209.611,02 USD nin kirlilik firesi olarak kesilen 68.988,27 USD nın, geç ödeme nedeniyle oluşan 124.000,00 USD faiz alacaklarının ve teslim yerinin değiştirilmesi nedeniyle oluşan 57.938,00 TL olmak üzere, toplam 402.599,29 USD ve 57.938,00 TL’nin reeskont avans faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMANIN ÖZETİ
Davalı vekili, gecikmenin müvekkilininden değil, davacıdan kaynaklandığını, kesilen gecikme cezasının yerinde olduğunu, akreditif sözleşmesinde öngörülen belgeler tamamlandığında ödemenin isteğe bağlı olmadan yapılmış olacağı bu nedenle müvekkil kurumun ödemelerde geciktiği yönündeki iddianın doğru olmadığını, davacı firma ile davalı kurum arasındaki ilişkiler içinde yapılan ithalatlar nedeniyle işlem toplamının 300.000.000,00 USD üzerinde olduğunu, davacının iddia ettiği gibi bu işlem hacmine göre ödenmediği söylenen bedellerin miktarının düşük olması gözetildiğinde iddialara değer verilemeyeceğini bildirerek davanın reddini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ
Mahkemece, toplanan delillere ve tüm dosya kapsamına göre, 4. kısım ile ilgili gecikmenin davalı idareden kaynaklandığı, ödemelerin sözleşmede öngörülen sürede yapılmadığı, ancak akreditiflere ilişkin örnek usuller ve uygulamaya göre akreditif sözleşmesinin … 600 belgesine tabi olduğu bu konuda tarafların açık kabulünün bulunduğu … 600 e göre ödeme yapılması için aranan belgelerin 6 adet olduğu, davacı şirketin öngörülen bu belgeleri ibraz edememesi nedeniyle ödemelerin geciktiği, belgeler tamamlandığı halde davalı idarenin riski üstlenerek ödemeyi yaptığı, bu nedenle davacı şirketin gecikme faizi isteyemeyeceği, hayvanların durduğu yerde temizleneceği konusundaki saptamanın yerinde olmadığı, bu nedenle 2. muayene ve kabul komisyonunun ilk tespit ettiği 8.158,72 kg değerin kirlilik firesi olarak kabul edilmesi gerektiği, bu halde fazla kesilen kirlilik firesi bedelinin 34.493,21 USD olduğu, davalının teslim yerini belirleyebileceğine ilişkin sözleşme hükmü bulunduğu, buna göre teslim yerlerinin belirlendiği, davacının da buna itiraz etmediği bu nedenle davacının teslim yerini değiştirilmesi nedeniyle oluşan maliyetin tazmini için açtığı davanın yerinde olmadığı belirtilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ
İstinaf eden-davalı vekili tarafından;
Mahkemece cezai şartın kabulüne dair kararın yerinde olmadığı, zira teslimdeki gecikmenin müvekkilininden değil, davacı yandan kaynaklandığı, kirlilik firesine yönelik davanın kısmen kabulünün de doğru olmadığı, kirlilik firesinin geç tespitinde müvekkilinin sorumluluğunun bulunmadığı;
İstinaf eden-davacı vekili tarafından;
Mahkemece kirlilik firesine ilişkin talebin kısmen kabulü kararının yerinde olmadığı, kirlilik firesi kesintisinin kağıt üzerinde yapılan işlemle iki katına çıkarılması, tutanaklardaki çelişkiler, her kombinanın farklı oranlar belirlemesi, diğer teslimlerde kirlilik firesinin uygulanmaması hususları değerlendirilerek bu kalem yönünden davanın tam kabulüne karar verilmesi gerektiği, teslim yerinin değiştirilmesinin ekstra bir nakliye bedeline mal olduğu, müvekkilinin ihaleye girerken verdiği teklifte şartnamede yazan teslim yerlerine göre teklif verdiği, ihale sonrası bunun tek taraflı işlemle değiştirildiği hususları gözetildiğinde nakliye farkına ilişkin taleplerin reddi kararının yerinde olmadığı, sözleşmede malın tesliminden sonra 2 gün içinde muayene kabul komisyon raporlarının düzenleneceği belirtilmişken bu sürenin çoğu teslimatta daha uzun bir süreyi bulduğu, ödemelerin gecikmesinin davalı idarenin sözleşmeye aykırı davranışlarından kaynaklandığı, müvekkilinin gecikmiş günlere ilişkin faiz talebinin de yerinde olduğu, mahkemece yargılama giderlerinin hatalı hesaplandığı bildirilerek başvurulmuştur.
UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR
Uyuşmazlık taraflar arasındaki sözleşme kapsamında davalının gecikme cezası ve kirlilik firesi uygulamasının yerinde olup olmadığı, davacı yanın geç teslim nedeniyle cezai şart alacağının bulunup bulunmadığı ile teslim yerinin değiştirilmesinden kaynaklanan maliyetin kapsamı ve sözleşme çerçevesinde kimin sorumlu olduğu noktasında toplanmaktadır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, taraflar arasındaki sığır ithalatına ilişkin sözleşme kapsamında davalının uyguladığı gecikme cezası ile fire bedelinin tahsili, teslim yerinin değiştirilmesinden kaynaklanan zararın, ödemelerin geç yapılması nedeniyle faiz alacağının tahsili istemine ilişkin alacak davasıdır.
İnceleme, 6100 sayılı HMK’nin 355. maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle sınırlı, ancak kamu düzenine ilişkin nedenler resen göz önünde tutularak yapılmıştır.
Davalı … ile Davacı…. Arasında davacı ile davalı arasında 10.000,00 Ton canlı kasaplık sığır alımı ihalesi yapıldığı, ihalenin 1, 2, 4 ve 6 kısımlarının davacı şirket üzerinde kaldığı, bunun üzerine taraflar arasında 6460 Ton sığır alımına ilişkin sözleşmenin, 25.04.2012 tarihinde imzalandığı, sözleşmenin 5.1.1. Maddesi gereğince bu miktardan 1870 Tonluk 1. kısmın Ankara, Sakarya ve Bursa, 1670 Tonluk 2. Kısmın, 1460 Tonluk 3. Kısmın ve 1460 Tonluk 4. kısmın Adana, Diyarbakır, Yozgat’a teslim edileceği, iş karşılığında davacı şirkete 23.203.270,00 USD bedel ödeneceği, ödenecek bedelde birim fiyat teklif cetvelinde yüklenicinin teklif ettiği ve sözleşme bedelinin tespitinde kullanılan birim fiyatlarının esas alınacağının öngörüldüğü, sözleşmenin 7.1.1. Maddesinde sözleşme bedeline dair giderlerin belirtildiği, sözleşme süresinin işe başlama tarihinden itibaren 180 takvim gün olduğu, işe başlama tarihinin ise 10.2.1. Madde gereğince sözleşmenin imzalandığı tarih olduğu, teslim programı ve teslim tarihleriyle ilgili 10.3. Maddeden 1. Ve 2. Kısımların imza tarihinden itibaren 50 gün, 4. Kısmın imza tarihinden itibaren 80 ila 90. Günler arası, 6. Kısmın ise imza tarihinden itibaren 110 ila 120. Günler arası teslim edileceğinin öngörüldüğü, sözleşmenin 10.4. Maddesinde yüklenicinin idare tarafından belirlenen programa uyacağı ancak, zorunlu hallerde idare tarafından süre uzatıldığında yüklenicinin bu hususun kendine tebliğinden sonra 5 gün içinde yeni duruma göre teslim programını düzenleyeceğinin öngörüldüğü, sözleşmenin 12. Maddesinde ödemenin düzenlendiği buna göre muayene kabul komisyonunun kabul raporunu düzenlemesinden sonra 10 gün içinde USD olarak yüklenici ve vekiline ödemenin yapılacağı, malların teslim edildiği Gümrük Müdürlüğünün yapmış olduğu liman tartısının kabul edileceği ancak, teslim sisteminin DAP olması nedeniyle ödemenin her teslim kombinasına gönderilen ortalama ağırlık hesabı üzerinden muayene kabul komisyonları tarafından %8 tokluk firesi düşüldükten sonra gerçekleştirileceği, sözleşme süresinin 25. Maddeye göre gecikme süresince idare tarafından uzatılabileceği, 30.1. Maddede denetim muayene ve kabul işlerinin 31. Maddede ödeme belgelerinin ne şekilde düzenleneceğinin ve 34. Maddede ise gecikme halinde uygulanacak cezalar ve kesintiler ile fesih hususun düzenlendiği buna göre süre uzatımı hariç yüklenicinin sözleşmeye uygun olarak malı veya malları süresinde teslim etmemesi halinde 10 gün süreli yazılı ihtar yapılarak gecikme cezası uygulanacağı, yüklenicinin sözleşmeye uygun olarak kısmi kabule konu olan kısmı süresinde teslim etmemesi halinde en az 10 gün süreli yazılı ihtar yapılarak, gecikilen her takvim günü için teslim edilmeyen bedelin %0,5 gecikme cezasının uygulanacağı, gecikme cezasının protestoya gerek kalmadan ödemelerden kesileceği, bu miktarların kesin ve ek teminatlardan karşılanacağı, sözleşme hükümlerine göre ithal edilecek hayvanların davalı kurum tarafından görevlendirilecek personel tarafından seçileceğinin öngörüldüğü, 1. ve 2. Kısımda teslim edilecek malların sözleşme ile kararlaştırılmış süre içinde teslim edilmiş olduğu, bazı teslimatların teslimi öngörülen yere değil, idare tarafından bildirilen başka bir yere yapıldığı, dava idarenin ithal edilecek 4 ve 6. Kısımlara ilişkin canlı sığırların seçimi ile ilgili 31.05.2012 ila 11.07.2012 tarihleri arasında yurt dışında görev yapmak üzere iki personel görevlendirdiği, bu personelin 5823 adet canlı sığırı seçerek listelediği, ancak görev sürelerinin dolması nedeniyle listeleri davacı firmaya teslim etmeden yurda döndükleri bu hayvanların 4. Kısma ilişkin seçim olduğu konusunda taraflar arasında uyuşmazlık yoktur.
4. kısma ilişkin gecikmenin nedeninin listelerin zamanında verilmemesinden kaynaklandığı, gecikmenin idare tarafından listelerin zamanında verilmemesinden ve geminin bu nedenle yüklenememesinden başka bir deyişle idareden kaynaklandığı anlaşılmış olup, gecikme cezasının davalıdan tahsiline yönelik mahkemenin kararının yerinde olduğu kanaatine varılmıştır.
1. ve 2. Kısım canlı alımına ilişkin işte teslimin süresinde yapıldığı, faturaların 19.06.2012 tarihinde borsaya tescil edildiği, ödeme yapılması için aynı gün idareye teslim edildiği, davalı idarenin 1 ve 2. Kısımlar için ödenmesi gereken bedelin 13.199.834,37 USD sini 28.06.2012 tarihinde 439.524,43 USD sini ise 02.07.2012 tarihinde ödemiş olduğunun tespit edildiği, davalı idarenin 439.524,43 USD yi 2 gün geç ödediği tespit edilmiştir. 4. Kısımla ilgili düzenlenen faturanın 31.08.2012 tarihinde borsaya tescil edildiği ve faturanında 06.09.2012 tarihinde idareye gönderildiği, idarenin 209.611,04 USD gecikme cezası ve 100.000,00 USD de diğer masraflar için kesinti yapılması gerektiğini bildirerek davacı firmaya 10.09.2012 tarihinde ödeme yapması gerekirken 12.09.2012 tarihinde ödeme yaptığı, ödemenin 2 gün geç yapıldığı belirlenmişse de, tüm teslimler bakımından akreditif sözleşmenin 26.04.2012 tarihinde yapıldığı, bu tarihte yürürlükte bulunan akreditiflere ilişkin örnek usuller ve uygulamaya göre akreditif sözleşmesinin … 600 belgesine tabi olduğu bu konuda tarafların açık kabulünün bulunduğu … 600 e göre ödeme yapılması için aranan belgelerin 6 adet olduğu davacı şirketin öngörülen bu belgeleri ibraz edememesi nedeniyle ödemelerin geciktiği belgeler tamamlandığı halde davalı idarenin riski üstlenerek ödemeyi yaptığı, bu nedenle davacı şirketin gecikme faizi isteyemeyeceği anlaşılmıştır.
Hayvanların durduğu yerde temizleneceği konusundaki saptamanın yerinde olmadığı bu nedenle 2. Muayene ve kabul komisyonunun ilk tespit ettiği 8.158,72 kg değerin kirlilik firesi olarak kabul edilmesi gerektiği, bu halde fazla kesilen kirlilik firesi bedelinin 34.493,21 USD olduğu bilirkişiler tarafından yöntemince saptandığı anlaşılmıştır.
Taraflar arasındaki sözleşmenin 10.4. Maddesinde yüklenicinin idare tarafından belirlenen programa uyacağı ancak zorunlu hallerde idare tarafından süre uzatıldığında yüklenicinin bu hususun kendine tebliğinden sonra 5 gün içinde yeni duruma göre teslim programını düzenleyeceğinin öngörüldüğü,davalının teslim yerini belirleyebileceğine ilişkin sözleşme hükmü bulunduğu, buna göre teslim yerlerinin belirlendiği, davacının da buna itiraz etmediği bu nedenle davacının teslim yerini değiştirilmesi nedeniyle oluşan maliyetin tazmini için açtığı davanın yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
Mahkemece, yargılamanın HMK’da düzenlenen usul kurallarına uygun olarak yapılmış olmasına, kamu düzenine aykırılık hallerinin bulunmamasına, dosya kapsamındaki bilgi, belge ve toplanan deliller değerlendirilip yasal düzenlemelere uygun isabetli, yeterli gerekçeyle karar verilmiş olmasına, ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkeme kararında usul ve esas yönünden yasaya aykırılığın olmamasına göre taraf vekillerinin tüm itirazlarının reddi gerekmiştir.

HÜKÜM :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı ve davalı vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunun 353/1-b.1.maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-a)Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 32.506,80TL istinaf karar ve ilam harcından, peşin alınan 8.161,60 TL harcın mahsubu ile bakiye 24.345,20TL harcın istinaf eden davalıdan alınarak Hazineye irat kaydına,
b)Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 59,30TL istinaf karar ve ilam harcından, peşin alınan 11.187,63 TL harçtan mahsubu ile bakiye 11.128,33TL harcın istinaf eden davacıya İADESİNE,
3-İstinaf eden tarafından yapılan istinaf posta giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından karşı taraf lehine vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
5-HMK’nin 333.maddesi gereğince gider avansından kalanının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
6-Kararın tebliğinin Dairemizce yapılmasına,
HMK’nin 353/1-b-1 maddesi uyarınca dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda 361/1. maddesi gereğince kararın tebliği tarihinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde kararı veren Bölge Adliye Mahkemesi ya da buraya gönderilmek üzere temyiz edenin bulunduğu yer Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi veya İlk Derece Mahkemesine verilecek dilekçe ile Yargıtay temyiz yasa yolu açık olmak üzere, 29/03/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi. Başkan…
e-imzalıdır
Üye…
e-imzalıdır
Üye…
e-imzalıdır
Katip…
e-imzalıdır