Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.Ankara Bölge Adliye Mahkemesi

T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
21.HUKUK DAİRESİ

TÜRK MİLLETİ ADINA
KARAR

İNCELENEN DOSYANIN
MAHKEMESİ : ANKARA 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 20/01/2023
NUMARASI : 2022/448 Esas 2023/40 Karar
TALEP EDEN …
TALEP TARİHİ : 22/06/2022
KARAR TARİHİ : 05/07/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 06/07/2023

Zayi belgesi verilmesi istemine ilişkin talebin yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı talebin reddine yönelik olarak verilen hükme karşı talep eden vekili tarafından süresinde istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TALEP
Talep eden vekili talep dilekçesinde özetle; müvekkilinin … … adresinde bulunan kurum arşivini 13/06/2022 tarihinde su bastığını, aynı gün…… olay yerine gelerek tutanak tuttuğunu, evrak deposunda suyun kendiliğinden çekildiği ve depoda bulunan muhtelif cins ve miktarda evrakın ıslanarak hasar gördüğünün tespit edildiğini, şirketin 2012 yılına ait 57 adet tediye, ödeme emirleri, anlaşmalı kurum ödemeleri, havale, banka işlemleri konulu evraklar, 2013 yılına ait 65 adet tediye, ödeme emirleri, anlaşmalı kurum ödemeleri, havale, banka işlemleri konulu evraklar, 2014 yılına ait 45 adet tediye, ödeme emirleri, anlaşmalı kurum ödemeleri, havale, banka işlemleri konulu evraklar, 2015 yılına ait 77 adet tediye, ödeme emirleri, anlaşmalı kurum ödemeleri, havale banka işlemleri konulu evrakların hasar gördüğünü belirterek şirketin 2012 yılına ait 57 adet tediye, ödeme emirleri, anlaşmalı kurum ödemeleri, havale, banka işlemleri konulu evraklar, 2013 yılına ait 65 adet tediye, ödeme emirleri, anlaşmalı kurum ödemeleri, havale, banka işlemleri konulu evraklar, 2014 yılına ait 45 adet tediye, ödeme emirleri, anlaşmalı kurum ödemeleri, havale, banka işlemleri konulu evraklar, 2015 yılına ait 77 adet tediye, ödeme emirleri, anlaşmalı kurum ödemeleri, havale banka işlemleri konulu evraklar için zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Mahkemece, Ankara ili … ilçesi … … caddesinde bulunan talep edene ait depoda talep edene ait ticari defterlerin muhafaza edildiği, ….. Başkanlığı’nın 14/06/2022 onay tarihli raporundan anlaşılacağı üzere su baskını meydana geldiği, sel baskınının meydana geldiği bina çevresinde kuranglez ve altyapı rögarlarının olduğu, bahçe zemini ile kuranglez üst kotları arasında 3-5 cm kot farkının mevcut bulunduğu, su baskını olması durumunda suların ticari defterlerin muhafaza edildiği depoya girmesinin mümkün olduğu ve davacı tarafından bu durumun engellenmesi için gerekli özenin gösterilmediği, yine depoda havalandırmanın olmadığı ve nem tespit edildiği, ticari defterlerinde bu nem nedeniyle de zarar gördüğünün bilirkişi raporuyla tespit edildiği, talep eden tacir olup ticari defterlerin saklanmasında TTK’nun 18/2. maddesi gereği basiretli tacir gibi davranma yükümlülüğünü taşıyarak özenli ve dikkatli şekilde defterlerini muhafaza etmesi gerektiği, alınan bilirkişi raporunda talep edenin bu yükümlülüğe aykırı olacak şekilde defterlerini muhafaza ettiği gerekçesiyle talebin reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ
Talep eden vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava dilekçesi ekinde sunulan 13/06/2022 tarihli tutanak ile suyun kendiliğinden çekildiği, arşiv deposundaki muhtelif cins ve miktarda evrakların ıslanarak hasar gördüğünün tespit edildiğini, zarar gören belgeler hakkında zayi belgesi alınmasını teminen açılan işbu davanın usule ve hukuka uygun olduğunu, müvekkilinin bir devlet kurumu olup, evrakların arşivi için kurumun tespit ettiği mekanın kullanıldığını, müvekkil şirketin yüzbinlerce yazışma yapan, kurum ana binasında ticari evraklarını saklayamayacak büyüklükte bir devlet kurumu olduğunu, su basması sonucu zarar gören belgelerin mevcut olduğunu, nemden zarar görmeyen örnek belgelerin de fotoğraflarda görüldüğünü, bahsi geçen mekanda nem olsaydı tüm evrakların zarar göreceğini, ayrıca adı geçen arşivde havalandırma bulunduğunu, arşivin düzenli olarak havalandırıldığını, kesinlikle nem bulunmadığını, zayi belgesi verilmesi istenen evrakların yoğun yağış sonucu su basması sebebiyle hasar gördüğünü, bu durumun da … Daire Başkanlığı’nın raporunda tespit edildiğini, dolayısıyla müvekkili devlet kurumunun su basması sonucu hasar gören evraklara ilişkin zayi belgesi talep edildiğini, nemden dolayı talep bulunmadığını belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
HUKUKİ NİTELENDİRME, DELİLLERİN VE İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Talep, TTK’nun 82/7. maddesi uyarınca zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
6100 Sayılı HMK’nın 355. maddesi gereğince, istinaf incelemesinin istinafa gelen tarafın sıfatı ile istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak kamu düzenine aykırılık bulunup bulunmadığı hususu gözetilerek ilk derece mahkemesinin taraflar arasındaki ihtilafta görevli mahkeme oluşu ve eldeki davada kesin yetki kuralına da aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla işin esasına girilerek yapılan incelemede;
6102 sayılı TTK’nın 82/7. maddesinde; “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.” şeklinde düzenleme yapılmakla tacirlere ticari defter ve kayıtlarını saklama ve ibraz hususunda zorunluluk getirilmiştir.
Anılan TTK’nun 82/7. maddesinde zayi belgesi istenebilmesi için tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerin ziyaa uğraması halleri tahdidi olarak sayılmamış ise de, yapılan tadadi sayımdan defterlerin tacirin elinde olmayan sebepler ile ziyaa uğraması gerektiği anlaşılmıştır. Bir başka anlatımla, tacir saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerin saklanması ve korunmasına yönelik gerekli özeni göstermekle yükümlü olup, bu özene rağmen defter ve belgelerin ziyaa uğraması halinde zayi belgesi verilmesini talep edebilecektir.
Yargılama aşamasında mali müşavir ve inşaat mühendisi bilirkişi heyetinden alınan 09/12/2022 tarihli raporda; belgelerin sayılarının mevcut haliyle tespit edilmesinin mümkün olmadığı, talep dilekçesiyle zayi olduğu tespit edilen miktarlar ölçüsünde belge adedinin mevcut olduğu, binanın çevresinde ve bodrum katında inceleme yapıldığı, binanın zemin ve bodrum katının mevcut durumuyla şiddetli yağış durumunda caddelerden gelmesi muhtemel sel sularının baskın riski altında bulunmaları, Kuranglez parapet yüksekliklerinin bodrum katı su katı girişine engel olmak için yeterli olmadığı, pencereler kapalı olduğundan bodrum katın doğal havalandırmasının sağlanmadığı, bodrum katta mekanik havalandırma bulunmaması sebepleriyle yerin arşiv olarak kullanıma uygun olmadığı yönünde kanaat bildirilmiştir.
Davacı yan dava dilekçesinde arşivde meydana gelen su baskını sonucu zayi olduğunu ileri sürdüğü belgelerin bilgileri, tarih ve sayı numaralarını tek tek göstermemiş, şirketin 2012 yılına ait 57 adet tediye, ödeme emirleri, anlaşmalı kurum ödemeleri, havale, banka işlemleri konulu evraklar, 2013 yılına ait 65 adet tediye, ödeme emirleri, anlaşmalı kurum ödemeleri, havale, banka işlemleri konulu evraklar, 2014 yılına ait 45 adet tediye, ödeme emirleri, anlaşmalı kurum ödemeleri, havale, banka işlemleri konulu evraklar, 2015 yılına ait 77 adet tediye, ödeme emirleri, anlaşmalı kurum ödemeleri, havale banka işlemleri konulu evrakların zayi olduğunu bildirmekle yetinmiş, talep dilekçesi ekinde de imha listesi başlıklı belgeyi sunmuştur. Anılan listede de belgelerin bilgileri, tarih ve sayı numaraları yer almadığı gibi talebe konu belgelerin tacirin saklamakla yükümlü olduğu belgelerden olup olmadığı, saklamakla yükümlü olduğu belgelerden ise bu belgelerin bir örneğinin diğer kurum ve kuruluşlardan temin edilip edilemeyeceği de anlaşılamamaktadır.
Öte yandan…… Dairesi Başkanlığı’nın 13/06/2022 tarihli raporunda davacı arşivindeki suyun kendiliğinden çekildiğinin görüldüğü, arşiv deposunda muhtelif cins ve miktarda evrakın ıslanarak hasar gördüğü istasyona gelen … isimli görevli vatandaşın beyanına göre ve göstermiş olduğu fotoğraflardan … Başmüdürlük arşiv deposu olarak kullanılan yeri su bastığının görüldüğü belirtilmiş ise de, su baskınının ne şekilde oluştuğu, yağmur-sel suyu mu yoksa bina dahilindeki boru patlaması vs şeklinde mi gerçekleştiği belirtilmeyerek su baskınının kaynağına ilişkin bir tespite yer verilmemiştir.
Hal böyle olunca, mahkemece yapılması gereken iş davacı yana talebi açıklattırılıp zayi belgesi verilmesini talep ettiği belgelerin tüm bilgileri, tarih ve sayı numaralarını tespit edilerek, tespit edilen bu belgelerin tacirin saklamakla yükümlü olduğu belgelerden olup olmadığı, saklamakla yükümlü olduğu belgelerden ise bu belgelerin bir örneğinin diğer kurum ve kuruluşlardan temin edilip edilemeyeceği hususunda mali müşavir bilirkişiden ek rapor alınıp, … … Dairesi Başkanlığı’nın 13/06/2022 tarihli raporunda belirtilen … isimli … A.Ş. görevlisi ile anılan raporda imzası yer alan müdahale eden ekip amiri … … tanık sıfatıyla dinlenip, arşivde meydana gelen su baskınına ilişkin suyun kaynağı tespit edilip, arşivi su basmasında talep edene yüklenebilecek bir kusur bulunup bulunmadığı üzerinde de durulup, tüm deliller birlikte değerlendirilmek suretiyle talep hakkında olumlu veya olumsuz bir karar verilmesinden ibarettir.
Tüm bu nedenlerle ilk derece mahkemesi kararında isabet görülmediğinden talep eden vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar vermek gerekmiş ve taktiren aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda Açıklanan Nedenlerle;
1-Talep eden vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE, Ankara 13. Asliye Ticaret Mahkemesinin 20/01/2023 tarih ve 2022/448 Esas 2023/40 Karar sayılı kararının HMK’nun 353/1-a.6 maddesi gereğince KALDIRILMASINA,
2-Davanın yeniden görülmesi için dosyanın karar veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine,
3-Talep edenin yatırdığı 179,90 TL istinaf karar harcı ile 99,20 TL bakiye karar harcının talep halinde talep edene iadesine,
Dosya üzerinde yapılan inceleme neticesinde HMK’nun 362/(1).ç maddesi gereğince kesin olmak üzere talep edenin yokluğunda dosya üzerinden oy birliği ile karar verildi. 05/07/2023

Başkan Üye Üye Zabıt Katibi

Bu belge 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu hükümlerine göre UYAP sistemi üzerinden elektronik imza ile imzalanmıştır.