Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 21.Hukuk Dairesi 2023/143 Esas 2023/631 Karar
T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
21.HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2023/143
KARAR NO : 2023/631

TÜRK MİLLETİ ADINA
KARAR

BAŞKAN : … …
ÜYE : … …
ÜYE : … …
KATİP : … …

İNCELENEN DOSYANIN
MAHKEMESİ : Ankara 6. Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ : 25/11/2022
NUMARASI : 2021/371 Esas 2022/822Karar
TALEP EDEN : … – …
VEKİLİ :
KARŞI TARAF :Hasımsız
TALEP : Zayi Belgesi Verilmesi
KARAR TARİHİ : 27/04/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH :28/04/2023

Taraflar arasındaki zayi belgesi verilmesine ilişkin davanın yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükme karşı talep eden vekilince süresinde istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TALEP
Talep eden vekili talep dilekçesinde özetle; talep eden şirketin … adresinde Başkent Vergi Dairesi’ne kayıtlı … vergi numarası ile temizlik ve ambalaj satışı olarak faaliyet gösterdiğini, müvekkilinin şirket ticari işletmesinin bulunduğu adreste 03.06.2021 tarih 16:30’da sıralarında elzem bir şekilde yangın çıktığını, İtfaiye ekiplerinin müdahalesi sonucu yangının söndürülebildiğini, ancak bu yangından müvekkilinin dükkânının tamamen kullanılamaz hale geldiğini, dava konusu ticari defterlerin dâhil tüm dükkân yanıp zarara uğradığını, 03.06.2021 tarihinde meydana gelen elzem olay nedeni ile Eski Unvanı olan…. Şti. adına tescilli 2018 Yılı Yevmiye Defteri / Sincan 1.Noterliği / 28.12.2017 / …, ticari defter ve resmi evrakların zayi olduğuna dair taraflarına zayi belgesi verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Mahkemece,talep edenin basiretli bir tacir olarak ticari defter ve belgelerini işletme merkezinde muhafaza etmek ve korunması için gerekli tedbirleri almakla yükümlü olduğu somut olayda davacı, şirket defterinin yangın nedeniyle zayi olduğun belirtmiş ise de özen yükümlülüğünü sağlamasına rağmen defterlerin zayi olduğunu inandırıcı delillere ispatlamadığından, Vergi Dairesinden gelen yazı cevabında da ilgili şirkete yönelik vergi denetimi olduğu da bildirildiğinden davanın reddine karar vermiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ
Talep eden vekili istinaf dilekçesinde özetle; 03/06/2021 tarihinde çıkan yangına ilişkin olarak dosyada mevcut olan Ankara Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı’nın 14/06/2021 tarihli yangın raporu incelendiğinde; yangının çıkış şeklinin aynı adresteki … nolu işyerinden kaynaklandığı ayrıntılı bir şekilde yazıldığını, raporun 2. Sayfası incelendiğinde müvekkili şirketin adresi olan … numaralı iş yerinde yangından kaynaklı meydana gelen zararlar belirtildiğini, ”ofis malzemeleri, bilgisayara ve elektronik eşyalar, mali evraklar ve değerli kağıtların yanarak telef olduğu” belirtildiğini, şirketin telef olan mali evraklarının Yevmiye , Envanter ve Kebir defterleri dava dosyada ayrıntılı olarak bildirildiğini, zayi kavramının defter ve belgelerin yalnızca elden çıkmasını veya yok olmasını değil; tacirin gerekli dikkat ve özeni göstermesine rağmen önleyemediği bu nedenle kendisine kusur olarak yüklenemeyen harici bir olay nedeniyle ileri sürülmesinin mümkün olmamasını ifade ettiğini, ayrıca buradaki kusur defterlerin saklanmasına yönelik olduğunu, yangının çıkmasında, resmi belgelerin ve ticaret defterlerin zayi olmasında talep eden müvekkilinin bir kusuru olmadığı, belge ve defterin muhafazasında gerekli dikkat ve özeni gösterdiğini fakat buna rağmen çıkan yangın sonucu işletmenin içindeki malzemelerin yanıp kullanılamaz hale geldiği polis ve itfaiye tutanaklarında açıkça görüldüğünü, yerel mahkemenin sunulan belge ve beyanlar ile davanın inandırıcı olmadığını belirterek red kararı vermesi müvekkili açısından mağduriyete neden olduğunu, dosya kapsamında defter listesi, yangın raporu ve buna bağlı video ve resimler dosyaya sunulmasına rağmen inandırıcı ve haklılık ilkesinin yerine getirildiği görülmekte iken mahkemece böyle bir tespitin yapılması usul ve yasaya aykırı olduğunu, işletmede çıkan yangının müvekkili davacı ile bir bağlantısının bulunmaması, ticari defter ve belgelerin muhafazasında müvekkilinin gerekli dikkat ve özeni gösterdiği buna rağmen çıkan yangında belgelerin zayi olduğunu, bu nedenlerle, istinaf başvurularının kabulünü, yerel mahkeme kararının kaldırılmasını, davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
HUKUKİ NİTELENDİRME, DELİLLERİN VE İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Talep; 03/06/2021 tarihinde davacı Şirketin iş yerinde çıkan yangında zayi olduğu iddia edilen defterlere yönelik zayi belgesi verilmesi talebine ilişkindir.
6100 Sayılı HMK’nın 355.maddesi gereğince, istinaf incelemesinin istinafa gelen tarafın sıfatı ile istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak kamu düzenine aykırılık bulunup bulunmadığı hususu gözetilerek ilk derece mahkemesinin taraflar arasındaki ihtilafta görevli mahkeme oluşu ve eldeki davada kesin yetki kuralına da aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla işin esasına girilerek yapılan incelemede;
Talep eden şirkete ait işyerinin bulunduğu ATB İş Merkezinde 03.06.2021 tarihinde çıkan yangında tüm ticari defterlerin, faturaların, vergiye esas belgelerin ve sair tüm belgelerin zayi olduğuna dair zayi belgesi verilmesi istemine ilişkin olup 03.06.2021 tarihli yangın raporu gözetildiğinde, 18.06.2021 tarihinde açılan bu dava 15 günlük hak düşürücü sürede açılmıştır.
Ankara Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Dairesi Başkanlığı’nın 03.06.2021 tarihli yangın raporu incelendiğinde,” … adresinde bulunan …. Şti.: …’ya at dükkanın elektrik alt yapısı, doğalgaz alt yapısı, su ve kanalizasyon, telefon ve internet alt yapısı, havalandırma, asansör, katlar arası merdiven, bürolar ve büro kapıları, alüminyum doğramalar ve camlarının hasar gördüğü belirtilmiştir. İşyerinde bulunan muhtelif cins ve miktarda sıvı deterjan çeşidi, çöp poşeti çeşitleri, havlu kağıt çeşitleri, peçeteler, tuvalet kağıtları, galoş makinesi, çeşitli nitril eldivenler, yer ve yüzey dezenfektanı, el ve cilt temizleme dezenfektanı, streç çeşitleri, ıslak Mendil çeşitleri, boş koli çeşitleri, köpük tabak çeşitleri, kolonya çeşitleri, hijyenik mendil çeşitleri, bez çeşitleri ve diğer satışa hazır ürünler, kamera sistemi, supervizör ve sistem devreye alma hizmeti, sinema sistemi, tüm ofis malzemeleri, tüm ofis bilgisayarları ve donanımları, telefonlar, harddiskler, yazıcılar, beyaz eşyalar, muhtelif mutfak gereçleri, tüm elektronik ve elektriklieşyalar, muhtelif mali evraklar ve değerli kağıtların yanarak, islenerek ve ıslanarak hasar gördüğü” belirtilmiştir.
Vergi Denetim Kurulu Başkanlığının 03.11.2021 tarihli yazısı ile talep eden şirket hakkında 2020 takvim yılına ilişkin inceleme görevinin bulunduğu belirtilmiştir.
6102 sayılı TTK’nun 82/7. maddesinde; “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.” şeklinde düzenleme yapılmakla tacirlere ticari defter ve kayıtlarını saklama ve ibraz hususunda zorunluluk getirilmiştir.
Anılan hükümde zayi belgesi istenebilmesi için tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerin ziyaa uğraması halleri tahdidi olarak sayılmamış ise de, yapılan tadadi sayımdan defterlerin tacirin elinde olmayan sebepler ile ziyaa uğraması gerektiği anlaşılmıştır. Bir başka anlatımla, tacir saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerin saklanması ve korunmasına yönelik gerekli özeni göstermekle yükümlü olup, bu özene rağmen defter ve belgelerin ziyaa uğraması halinde zayi belgesi verilmesini talep edebilecektir.
Somut uyuşmazlıkta, talep eden şirket merkezinin bulunduğu adreste çıkan yangında tüm ticari defterlerin zayi olduğunu iddia ederek eldeki davayı açmış, mahkemece talep edenin basiretli bir tacir olarak ticari defter ve belgelerini işletme merkezinde muhafaza etmek ve korunması için gerekli tedbirleri almakla yükümlü olduğu somut olayda davacı, şirket defterinin yangın nedeniyle zayi olduğun belirtmiş ise de özen yükümlülüğünü sağlamasına rağmen defterlerin zayi olduğunu inandırıcı delillere ispatlamadığından, Vergi Dairesinden gelen yazı cevabında da ilgili şirkete yönelik vergi denetimi olduğu da bildirildiğinden davanın reddine karar verilmiştir.
Hasımsız olarak açılan zayi belgesi verilmesine yönelik işbu talepte ileri sürülen iddia yangındır. Talep eden yetkilisi defterlerin zayi nedeninin yangın olduğunu ileri sürmüştür. Talep eden şirketin merkezinin ve ticari işletmesinin bulunduğu binada yangın olduğu ve talep eden şirket dahil bir çok şirkete ait işyerinde ve araçta hasar oluştuğu yangın raporundan ve toplanan delillerden anlaşılmıştır. Bu durumda talep edene ait kanunen tutulması gereken ticari defter ve belgelerin şirketin merkezinde bulundurulmasının olağan olduğu talep eden vekilince talep dilekçesi ekinde sunulan fotoğraflardan ve yangın raporundan meydana gelen olay nedeniyle talep eden şirkete ait bir kısım belgelerin zarar gördüğü anlaşılmaktadır.
Bu durumda mahkemece yapılması gereken iş, yangın raporunda belirtilen ve talep edenin iddiasına konu yangın ile ilgili zarar gördüğünü belirttiği defterler üzerinde bir mali müşavir bilirkişiye inceleme yaptırılarak, zayi talep edilen defterlerin nerede saklandığı, yangın nedeniyle zayi olup olmadığı, şirkete ait zayi talep edilen ticari defterler dışındaki belgelerin de yangın nedeniyle zayi olup olmadığı hususunda bilirkişi raporu aldırılarak ve talep edenin özen yükümlülüğü üzerinde durularak hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi gerekir.
Tüm bu nedenlerle ilk derece mahkemesi kararında isabet görülmediğinden talep eden yetkilisinin istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar vermek gerekmiş ve taktiren aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda Açıklanan Nedenlerle;
1-Talep eden vekilinin istinaf başvurusunun 6100 Sayılı HMK’nın 353/(1)-a.6 maddesi gereğince KABULÜNE,
2- Ankara 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 25/11/2022 tarih ve 2021/371 Esas 2022/822 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,
3-Davanın yeniden görülmesi için dosyanın karar veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine,
4-Talep eden tarafından yatırılan 80,70 TL istinaf karar harcının talep halinde davacıya iadesine,
5-Talep eden tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alınmasına,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda HMK’nın 353/(1)-a.6 ve 362/(1)-g.maddeleri uyarıca kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi.27/04/2023

Başkan- … Üye – … Üye – … Zabıt Katibi-…
… … … …

Bu belge 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu hükümlerine göre UYAP sistemi üzerinden elektronik imza ile imzalanmıştır.