Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 21.Hukuk Dairesi 2022/1760 Esas 2022/1551 Karar
T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
21.HUKUK DAİRESİ

ESAS NO : 2022/1760
KARAR NO : 2022/1551

TÜRK MİLLETİ ADINA
KARAR

İNCELENEN DOSYANIN
MAHKEMESİ : ANKARA BATI ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 13/09/2022
NUMARASI : 2021/936 Esas 2022/737 Karar
DAVACI :
VEKİLİ
DAVALI : HASIMSIZ
DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 12/11/2021
KARAR TARİHİ : 08/12/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 08/12/2022

Taraflar arasındaki zayi belgesi isteminin yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı talebin reddine yönelik olarak verilen hükme karşı talep eden vekili tarafından süresinde istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TALEP
Talep eden vekili dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin ticari işletmesine ait Haziran/2020 dönemine ait elektronik defter beratları yüklenmesi işlemi 30.09.2020 tarihinde gerçekleştirilerek GİB E-defter sistemine yüklendiğini ve berat dosyalarının taraflarınca alındığını, yasal yükümlülüğe uygun zamanda gelir idaresinin e-defter sistemine yüklenmiş olan … isimli yevmiye 03/11/2021 tarihinde açılmaya çalışıldığında hata ekranı çıktığını ve defterin açılmadığını, E-deftere ilişkin zamanında beyanda bulunma işleminin gerçekteştiğine dair e-defter beratının da sunulduğunu, aynı döneme ait elektronik olarak tutulan defteri kebir dosyasında ise herhangi bir sorun bulunmadığını, bunun üzerine müvekkili şirket tarafından derhal kullanılan E-defter ara yazılım firması…. A.Ş.’ye ulaşıldığını ve firma tarafından teknik rapor hazırlandığını, iş bu teknik raporda; “2020/06 dönemine ait Yevmive beratının 30.09.2020 saat 11:39’da GIB sistemine yüklendiğinin görüldüğünü, … isimli yevmiye dosyasının zarar görerek iç yapısının bozulması sonucu açılamaz hale geldiğinin tespit edildiğini, müşterilerinde herhangi bir yedekleme, saklama hizmeti olmadığından … xml dosyasının geri getirilmesi mümkün olmadığını, ayrıca ilgili firmanın… programında genel muhasebe fişlerinde yapılan inceleme sonucunda yasal yükleme süresinden sonra muhasebe fişi girişine rastlanılmadığını savunarak 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu madde 82/7 hükmü uyarınca zayi olan Haziran 2020 dönemine ait yevmiye defterine ilişkin zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk derece mahkemesince iddia ve toplanan tüm delillere göre; bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu ticari defter ve kayıtların (2020 yılı Haziran dönemi yevmiye defterinin) zayi olduğunun tespiti ve zayi belgesi verilmesi istemiyle açılan davada yevmiye defterinin e-defter sisteminden 03/11/2021 tarihinde açılmaya çalışılırken açılmadığı ve hata verdiği belirtildiğinden zıyaın 03/11/2021 tarihinde öğrenildiğinin kabulü gerektiği, davanın ise 12/11/2021 tarihinde açıldığı, bu haliyle davanın süresi içerisinde açıldığının kabulü gerektiği, talep eden şirketin, e-defter kayıtlarının yalnızca bir bilgisayarda tutulduğu, e-defter kayıtlarının başka bir bilgisayarda veya harici bir depolama alanında yedeklenmediği, defterlerin saklanması konusunda basiretli bir tacirden beklenen özeni göstermediği, kayıtların özenle korunması ve saklanması gerektiği, 3 Sıra No’lu Elektronik Defter Genel Tebliği (Sıra No: 1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğin 4.4.1-e maddesinde öngörülen yükümlülüğü yerine getirmediği, e-Defter dosyaları ile bunlara ilişkin berat dosyalarının ikincil kopyalarının muhafazası hususunda özel entegratör bir firmadan destek almadığı, yasal düzenleme kapsamında zayi belgesi verilmesi şartlarının oluşmadığı gerekçesiyle talebin reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ
Talep eden vekili istinaf dilekçesinde özetle; defter yedeklemelerinin özel entegratör olan sistemde kayıt edilmekteyken bu özel entegratörde de aynı hata alındığından depo dosyalara da erişilemediğini, hükme esas alınan bilirkişi raporunda bu hususa değinilmediğini, müvekkili şirket tarafından VUK ve TTK kapsamında tutması gereken defterler olan yevmiye defteri ve defteri kebirden sağlanabilecek teyide değinilmediğini, talep konusu 2020 Haziran dönemine ait dosyada aldırılan bilirkişi raporunda firmaya ait e-defter ikincil kopyalarının özem entegratör olan e-dünya sistemi tarafından da muhafaza edildiğini ve özel entegratörde de aynı hatanın alınmış olduğunun rapora dahil edilmediğini, bilirkişi raporunda değinilmeyen özel entegratör yedeklemesinin … hizmetleri yazılım aracılığı ile yapıldığını, bilirkişi raporunda defteri kebirle ilgili bir bilgiye değinilmediğini, ileri sürerek açıklanan bu ve re’sen gözetilecek nedenlerle ilk derece mahkemesince verilen kararın kaldırılmasını istemiştir.
HUKUKİ NİTELENDİRME, DELİLLERİN VE İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Talep, TTK’nın 82/7. Maddesi gereği zayi belgesi verilmesi istemine ilişkin olup ilk derece mahkemesince yukarıda yazılı gerekçeyle davanın reddine karar verilmiştir.
TTK nın 82/ 7 maddesinde; ” Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren otuz gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir. “hükmüne yer verilmiştir.
Talep eden tarafından şirketin ticari işletmesinin Haziran/2020 dönemine ait elektronik defter beratları yüklenmesi işlemi 30.09.2020 tarihinde gerçekleştirilerek GİB E-defter sistemine yüklendiğini ve berat dosyalarının taraflarınca alındığını, yasal yükümlülüğe uygun zamanda gelir idaresinin e-defter sistemine yüklenmiş olan … isimli yevmiye 03/11/2021 tarihinde açılmaya çalışıldığında hata ekranı çıktığını ve defterin açılmadığını ileri sürerek 2020 yılı Haziran ayına ait elektronik yevmiye defteri için zayi belgesi verilmesini istemiştir.
19/10/2019 tarihli ve 30923 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 3 Sıra No’lu Elektronik Defter Genel Tebliği (Sıra No: 1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğin “Diğer Hususlar” başlıklı 7. maddenin 1. bendi “e-Defter tutanlar, Vergi Usul Kanununda belirtilen “Mücbir Sebep” halleri nedeniyle e-Defter veya beratlarına ait kayıtlarının bozulması, silinmesi, zarar görmesi veya işlem görememesi ve e-Defter ve berat dosyalarının muhafaza edildiği e-Defter saklama hizmeti veren özel entegratör kuruluşlardan veya Başkanlıktan ikincil örneklerinin temin edilemediği hallerde, söz konusu durumların öğrenilmesinden itibaren tevsik edici bilgi ve belgeleri ile birlikte 15 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yetkili mahkemesine başvurarak kendisine bir zayi belgesi verilmesini istemelidir. Mahkemeden zayi belgesinin temin edilmesini müteakip, zayi belgesi ile birlikte durumun Başkanlığa yazılı olarak bildirilmesi ve Başkanlık tarafından istenilen bilgi ve belgelerin (talep edilecek bilgi ve belgeler e-Defter Uygulama Kılavuzunda açıklanır) ibraz edilmesi halinde, mükelleflerin zayi olan e-Defter kayıtlarının yeniden oluşturulması ve bunlara ait yeni oluşturulan e-Defter ve berat dosyalarının e-Defter uygulaması aracılığı ile Başkanlık sistemine yeniden yüklenmesi için Başkanlık tarafından yazılı izin verilir.” şeklindedir.
Aynı Tebliğin “e-Defter Dosyaları, Berat Dosyaları ve Muhasebe Fişlerinin Muhafaza ve İbrazı” başlıklı 4.4. Maddesinin 1-e bendinde ise” e-Defter dosyaları ile bunlara ilişkin berat dosyalarının ikincil kopyalarının, gizliliği ve güvenliği sağlanacak şekilde e-Defter saklama hizmeti yönünden teknik yeterliliğe sahip ve Başkanlıktan bu hususta izin alan özel entegratörlerin bilgi işlem sistemlerinde ya da Başkanlığın bilgi işlem sistemlerinde 1/1/2020 tarihinden itibaren asgari 10 yıl süre ile muhafaza edilmesi zorunludur. e-Defter ve beratların teknik yeterliğe sahip ve Başkanlıktan bu hususta saklama izni verilen özel entegratörlerin bilgi işlem sistemlerinde muhafaza usulü ile muhafaza edilmesi sürecinde e-Defter uygulamasına dâhil olan mükellefler ve özel entegratörler tarafından uyulması gereken genel, gizlilik ve güvenliğe ilişkin usul ve esaslar, Başkanlık tarafından hazırlanarak edefter.gov.tr adresinde yayımlanan “e-Defter Saklama Kılavuzu”nda açıklanır. e-Defter ve berat dosyalarına ait ikincil kopyalarının bu fıkra uyarınca muhafazası için gerekli yükleme işlemlerinde bu Tebliğin (4.3.4) numaralı fıkrasında belirtilen süreler dikkate alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Dosya kapsamında yer alan Gelir İdaresi Başkanlığı Sincan Vergi Dairesi Müdürlüğü’nün 31.12.2021 tarihli cevabi yazısının içeriğinden; talep eden … Şti’nin 01.01.2016 tarihinde e-defter kullanmaya başladığı anlaşılmıştır.
Mahkemece bilgisayar mühendisi bilirkişiden alınan 10.06.2022 tarihli raporda özetle; dava konusunun, davacı firma elektronik defter ve berat dosyalarının, fiırmaya ait bilgisayar sistemine 2020 Aralık tarihinde yapıldığı iddia edilen fidye saldırısı sonucu zayi olduğunun iddiası olduğu, olayın tespiti sonrasında, veri kurtarma firmasına başvurularak, belgelerin geri getirilmesi için çalışma yaptırılması gerektiği halde bu yönde sorumlu davranılmadığı, entegratör kuruluşlardan bir yedekleme hizmeti alınmadığının tespit edilmesi ve firmanın kendi imkanlarıyla almış olduğu yedeklerdeki bozuk dosyalar bulunması sebebiyle ilgili döneme ilişkin mali belgelerin yerine koyulmasının mümkün olamayacağı, davacı firma elektronik belge ve beratlarının bulunduğu davaya konu harddiskin, olay sonrası formatlanması ve kullanılmaya devam edilmesi sebebiyle, günümüz adli bilişim yöntemleriyle teknik inceleme yapılamayacağı, bu sebeple kayıtların geri döndürülmesinin günümüz adli bilişim yöntemleriyle mümkün olmadığı, yapılan incelemede davaya konu ilgili döneme ilişkin mali belgelere ulaşılamaması hususunda firmaya ait teknik bir kusura ya da kasten silmeye ilişkin teknik bulguya rastlanmadığı belirtilmiştir.
İlk derece mahkemesince alınan bilirkişi raporunda belirlendiği üzere talep eden…..Ltd. Şti’nin e-fatura entegratörü olarak …ı kullandığı, anılan firma tarafından yapılan incelemede defter saklama hizmetini almadığı, talep eden şirketin kendi lokal yedeklerinde de ilgili döneme ait defter yedekleri olmadığı, bu nedenle verilere ulaşılamayacağının dosya kapsamında yer alan 04.02.2022 tarihli yazı ile bildirildiği, dosyada yer alan talep eden şirketin müşterisi olduğu… AŞ tarafından Gelir İdaresi Başkanlığı Elektronik Defter ve Belge Yönetim Müdürlüğü’ne yazılan 03.11.2011 tarihli yazıda da yevmiye e-defter dosyasının zarar görerek iç yapısının bozulması sonucu açılamaz hale geldiğinin tespit edildiği, müşterilerinde herhangi bir yedekleme, saklama hizmeti olmadığından … xml dosyasının geri getirilmesinin mümkün olmadığı belirtilerek gereğinin yapılması talep edilmiştir. Şu halde talep eden şirketin e-fatura entegratör hizmeti aldığı… AŞ tarafından Gelir İdaresi Başkanlığı’na yazılan bu yazıya göre şirketin e-defter yedekleme hizmeti almadığı anlaşılmaktadır. Kaldı ki, talep eden vekili her ne kadar istinafa başvuru dilekçesinde yedekleme hizmeti aldığını ancak ulaşamadığını beyan etmiş ise de yargılama sırasında açıkça yedekleme hizmeti almadığını bildirdiği gözetildiğinde, istinaf başvurusu dilekçesindeki aksi yöndeki beyana itibar edilmemiştir. İlk derece mahkemesince yargılama sırasında bilişim uzmanından alınan Dairemizce denetime ve hüküm kurmaya elverişli bulunan, ayrıntılı bilirkişi raporuna göre talep eden şirketin, format atılmış olduğundan bilgisayarına fidye saldırısında bulunulduğunun belirlenemediği tespit edilmiştir. O halde talep eden şirketin öncelikle kendi iradesi dışında meydana gelen mücbir sebep niteliğindeki bir olay ile şirketin bilgisayarında kayıtlı olduğu belirtilen e-defterlerin silindiği ispatlanamadığından talep eden vekilinin zayi belgesi verilmesine dair isteminin açıklanan bu gerekçe ile reddine karar vermek gerekmiştir.
Sonuç olarak yukarıda açıklanan nedenlerle; talep eden şirket vekilinin istinaf başvurusunun ilk derece mahkemesince verilen kararın gerekçesi yönünden kabulü ile duruşma açılmasına gerek görülmeksizin ilk derece mahkemesince verilen karar HMK’nın 353/1-b-2. Maddesi gereği gerekçesi yönünden kaldırılarak talebin reddine dair yeniden aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
A)1-Talep eden şirket vekilinin istinaf başvurusunun ilk derece mahkemesince verilen kararın gerekçesi yönünden KABULÜNE,
2-Anlara Batı Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 13/09/2022 tarih ve 2021/936 Esas-2022/737 Karar sayılı KARARININ HMK’nın 353/1-b-2. Maddesi gereğince ilk derece mahkemesince verilen kararın gerekçesi yönünden KALDIRILMASINA,
B) 1-Talebin REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan 492 Sayılı Harçlar Kanunu’nun ilgili Tarifesi hükümleri gereği alınması gereken 80,70 TL maktu karar harcından başlangıçta peşin alınan 59,30 TL’nin mahsubu ile bakiye 21,4 TL’nin talep eden taraftan alınarak hazineye gelir kaydına,
3-Talep eden tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-HMK’nın 333. Maddesi gereğince varsa kullanılmayan gider avansı karar kesinleştiğinde talep eden tarafa iadesine,
C)1-İstinafa başvuran tarafından yatırılan 80,70 TL maktu karar harcının kararın kesinleşmesi ve talep halinde yatıran tarafa iadesine,
2-İstinafa başvuran tarafından yapılan istinaf giderlerinin talebin niteliği gözetilerek üzerinde bırakılmasına, varsa kullanılmayan gider avansının istek halinde kendisine iadesine,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda HMK’nın 362/1-ç maddesi gereği kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi. 08/12/2022

Başkan- Üye – Üye Zabıt Katibi-

Bu belge 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu hükümlerine göre UYAP sistemi üzerinden elektronik imza ile imzalanmıştır.