Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 21.Hukuk Dairesi 2022/1336 Esas 2023/295 Karar
T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
21.HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2022/1336
KARAR NO : 2023/295

TÜRK MİLLETİ ADINA
KARAR

BAŞKAN : … …
ÜYE : … …
ÜYE : … …
KATİP : … …

İNCELENEN DOSYANIN
MAHKEMESİ : ANKARA BATI ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ :07/06/2022
NUMARASI :2022/339 Esas 2022/531 Karar
TALEP EDEN
VEKİLİ : Av. … – E-Tebligat
KARŞI TARAF : HASIMSIZ
TALEP TARİHİ : 29/03/2022
KARAR TARİHİ : 02/03/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 03/03/2023

Taraflar arasındaki zayi belgesi verilmesine ilişkin davanın yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükme karşı davacı vekilince süresinde istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TALEP
Talep eden vekili dava dilekçesinde özetle; 20.03.2022 müdahale, 25.03.2022 onay tarihli yangın raporundan anlaşılacağı üzere Müvekkili şirket yetkilisi …’un işletmede tek başına çalışmakta iken içeride bulunan muhasebe odasından duman ve koku geldiğini fark ederek itfaiye ekiplerine haber verdiğini, Keresteciler İtfaiye Müdahale Amirliği tarafından 09:46’da olay yerine varıldığını saat 11:10’da yangının tamamıyla söndürüldüğünü, yangın raporunun Yangının Oluş Şekli ve Çıkış Sebebi isimli kısımda olay: “prizin elektrik kablolarında meydana gelen şase sonucu çıkan kıvılcımların kablo izolelerini ve prizin plastik kısmını yaktığı, alevlerin duvara bitişik nizamda bulunan evrak dolabına ve evraklara sirayet ederek genişlediği” şeklinde açıklandığını, olayın pazar günü yaşanması, muhasebe odasında çalışan personelin de izinli bulunması dolayısıyla tek başına bulunan şirket yetkilisi …’un olayı fark eder etmez ilgililere haber verdiğini, olayın gerçekleşme şeklinin de elektrik kaçağı veya şase yapmak şeklinde tabir edilen ve esasında elektrik hattının ya da bir devrenin beklenmedik, plan dışı bir noktaya teması şeklinde açıklanabileceği göz önünde bulundurulduğunda hiçbir kusuru bulunmayan müvekkili adına işbu davaya açmak gerektiğini, itfaiye raporunun Yapılan Çalışma ve Hasar Durumu isimli kısmında yangında işletmede yer alan bilgisayarlar, klima, kamera vs. Gibi teknik ekipmanlar haricinde TTK madde 82.de yer alan, tacirlerin saklamakla yükümlü bulunduğu ve müvekkili şirkete ait yasal defterler, envanterler, gelir-gider faturaları, tahsilat makbuzları, irsaliyeler, personel dosyalar vb. Gibi birçok evrakın da zayi olduğunu, tüm bu nedenlerle davanın kabulü ile zayi belgesinin düzenlenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Mahkemece; talep konusu 2017-2018-2019-2020-2021-2022 dönemine ait yevmiye defteri, büyük defter ve envanter defterinin, genel kurul karar defteri, ortaklık pay defteri, yönetim kurulu karar defterinin TTK’nun 82/7 maddesinde ifade edilen tacirin saklamakla yükümlü olduğu belgeler niteliğinde olduğu, zayi olduğu iddia edilen bu belgelerin olay tarihinde muhafaza edildiği davacı işyerinin yanması sonucu söz konusu belgelerin zarar gördüğü ve tamamen kullanılmaz halde geldiği dosya kapsamıyla sabit olduğundan belirtilen bu belgelere ilişkin istemin kabulüne, diğer belgeler yönünden davacı yan zayi belgesi verilmesini talep ettiği fatura ile kasa evraklarına ilişkin belirleyici nitelikteki herhangi bir unsura ilişkin ayrıntılı bilgi vermediği ve talebinin tacirin saklamakla yükümlü olduğu belgelerden olmadığı kanaatiyle bu talepler yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ
Talep eden vekili istinaf dilekçesinde özetle;ilk derece mahkemesince davacının zayi belgesi verilmesini talep ettiği faturaları ile kasa evraklarına ilişkin herhangi bir içerik bildirmediği ve talebinin tacirin saklamakla yükümü olduğu belgelerden olmadığı kanaatiyle reddine karar verildiğini, ancak mahkemeye zayi belgesi verilmesi adına yaptıkları başvuruda, beyan dilekçesinin aynı ve bildirilen evraklar benzer olmasına rağmen huzurdaki dosyanın bir alt sırasına kayıtlı 2022/338 E. 2022/569 K. Sayılı karar emsal karar niteliğinde olup işbu dosyada taleplerinin faturalar yönünden de kabul edildiğini, izah olunan tüm açıklamaların değerlendirilerek yerel mahkeme kararının düzeltilerek onanmasına karar verilmesini talep etmiştir.
HUKUKİ NİTELENDİRME, DELİLLERİN VE İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Talep; zayi belgesi verilmesi talebine ilişkindir.
6100 Sayılı HMK’nın 355.maddesi gereğince, istinaf incelemesinin istinafa gelen tarafın sıfatı ile istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak kamu düzenine aykırılık bulunup bulunmadığı hususu gözetilerek ilk derece mahkemesinin taraflar arasındaki ihtilafta görevli mahkeme oluşu ve eldeki talepte kesin yetki kuralına da aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla işin esasına girilerek yapılan incelemede;
Talep eden şirkete ait fabrikada 20.03.2022 tarihinde çıkan yangında tüm ticari defterlerin, faturaların, vergiye esas belgelerin ve sair tüm belgelerin zayi olduğuna dair zayi belgesi verilmesi istemine ilişkin olup 20.03.2022 tarihli yangın raporu gözetildiğinde, 29.03.2022 tarihinde açılan bu dava 15 günlük hak düşürücü sürede açılmıştır.
Bilindiği üzere 6102 sayılı TTK 82/7 maddesinde, tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerin maddede öngörülen hallerde ziyaı halinde zayi belgesi verileceği düzenlenmiş, aynı maddenin 82/1-d maddesinde de, 64. maddenin birinci fıkrasına göre yapılan kayıtların dayandığı belgelerin, tacirin saklamakla yükümlü olduğu belgelerden olduğu öngörülmüş, Yasa’nın 64/1 maddesinde de defter tutma yükümlülüğüne ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.
Somut uyuşmazlıkta, talep eden şirket merkezinin bulunduğu adreste çıkan yangında tüm ticari defterlerin, faturaların, vergiye esas belgelerin ve sair tüm belgelerin zayi olduğunu iddia ederek eldeki davayı açmış, mahkemece davanın kısmen kabulüne,zayi talep edilen faturalar,sevk irsaliyeleri yönünden talep eden tarafından belirleyici nitelikteki herhangi bir unsura ilişkin ayrıntılı bilgi vermediğinden ve talebinin tacirin saklamakla yükümlü olduğu belgelerden olmadığı belirtilerek bu talepler yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
Talep eden vekilince ilk derece mahkemesine 01.06.2022 tarihli dilekçe ile zayi talep edilen tüm belgeler liste halinde sunulmuş ve istinaf talebininde bu dilekçede belirttiği faturalara yönelik olduğunu görülmüştür.
HMK’nın 353/1-b-3. Maddesi gereği Dairemizce yazılan müzekkerelere cevaben; gerek davacı şirketin bağlı bulunduğu Kahramankazan Vergi Dairesi Müdürlüğü’nün 06.01.2023 tarihli yazısı ekinde iletilen belgede, gerekse davacı vekilinin bildirdiği söz konusu faturaların basımını yapan matbaa ….Şti’den temin edilen belgede davacı şirketin dava dilekçesine konu 11.01.2018 tarihinde teslim edilen … sıra no ve 5 cilt faturaların bulunduğu anlaşılmıştır.
Talep eden vekili 20.02.2023 tarihli dilekçesi ile Belge no 251-270 arası faturaların kullanılmış(dolu), 271-500 arası boş olduğunu bildirmiştir.
Dava konusu dolu faturalar TTK 82/7 maddesinde ifade edilen tacirin saklamakla yükümlü olduğu belgeler niteliğindedir. Ne var ki davacı vekili dava dilekçesinde yangında zayii olduğunı bildirdiği ve 01.06.2022 tarihli dilekçe ekinde ayrıntılarını sunduğu belgede Seri no A belge Basım Tarihi 11.01.2018 Belge Başlangıç no 251 Belge Bitiş no 500 Belge Adedi 5 cilt ve sipariş yılı 2018 olan faturalar için de zayi belgesi verilmesini talep etmiş ise de ancak dolu faturalar yönünden zayi belgesi istemekte davacının hukuki yararının bulunduğu gözetildiğinde, 29/03/2022 tarihinde açılmış olan işbu davada ise sadece dolu olan istem konusu A- 251-270 Ocak 2018 yılı faturalar için zayi belgesi verilebileceğinin kabulü gerekmiş, henüz düzenlenmemiş, eş deyişle boş olan talep konusu 2018 yılının A-271-500 sırasını takip eden faturalar yönünden zayi belgesi verilmesinde hukuki yararı bulunmayan davacının bu belgeler için açmış olduğu davası ile basım yılı,başlangıç ve bitiş tarihi belirtilmeyen 2017 yılına ilişkin faturalar açısından davanın reddine, 2018 yılına ait olup henüz kullanılmayan boş Seri Sıra No: A-271-500 alış ve satış faturaları yönünden hukuki yarar şartı yokluğu sebebiyle HMK’nın 114/1-h bendi gereği aynı Yasa’nın 115/2. Maddesi uyarınca davanın usulden reddine karar vermek gerekmiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle çekişmesiz yargı işi niteliğindeki zayi belgesi istemi, aleyhe hüküm kurma yasağının istisnası olan kamu düzenine ilişkin olup HMK’nın 355. Maddesi gereği kamu düzenine aykırılık yönünden yapılan inceleme sonunda ilk derece mahkemesince verilen karar duruşma açılmasına gerek görülmeksizin HMK’nın 353/1-b-3.. Maddesi gereği kaldırılarak, davanın kısmen kabulüne, davacı şirketin 2017-2018-2019-2020-2021-2022 dönemine ait yevmiye defteri, büyük defter ve envanter defterinin, genel kurul karar defteri, ortaklık pay defteri, yönetim kurulu karar defteri ile bu defterlerin dayanakları olan 2018 yılı Seri ve Sıra No : A- 251-270 faturaların zayi olduğunun tespitine, basım yılı Seri ve Sıra no’su belirtilmeyen 2017 yılına ilişkin faturalar yönünden ispatlanamayan davanın reddine,dava konusu 2018 yılına ait olup henüz kullanılmayan boş Seri Sıra No: A-271-500 alış ve satış faturaları yönünden hukuki yarar şartı yokluğu sebebiyle HMK’nın 114/1-h bendi gereği aynı Yasa’nın 115/2. Maddesi uyarınca davanın usulden reddine dair davanın esası hakkında yeniden aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
A) 1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 355. Maddesi gereği kamu düzenine aykırılık yönünden KABULÜNE,
2-Ankara Batı Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 14/06/2022 tarihli ve 2022/338 Esas-569Karar sayılı Kararının HMK’nın 353/1-b-3. Maddesi uyarınca KALDIRILMASINA,
B)1-Talebin KISMEN KABULÜNE;
…’nin 2017-2018-2019-2020-2021-2022 dönemine ait yevmiye defteri, büyük defter ve envanter defterinin, genel kurul karar defteri, ortaklık pay defteri, yönetim kurulu karar defteri ile 2018 yılı Seri ve Sıra No : A- 251-270 sırasını takip eden faturaların ZAYİ OLDUĞUNUN TESPİTİNE,
2-Davacının dava dilekçesine konu 2018 yılına ait olup henüz kullanılmayan boş Seri Sıra No: A-271-500 alış ve satış faturaları yönünden hukuki yarar şartı yokluğu sebebiyle HMK’nın 114/1-h bendi gereği aynı Yasa’nın 115/2. Maddesi uyarınca davanın USULDEN REDDİNE,
3-2017 yılına ait faturalar yönünden ispatlanamayan davanın REDDİNE,
4-492 sayılı Harçlar Kanunu’nun karar tarihinde yürürlükte bulunan ilgili Tarifesi hükümleri gereği alınması gereken 80,70 TL maktu karar harcı peşin alındığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına,
5-İlk derece mahkemesinde davacı tarafından yapılan giderlerin davanın hasımsız olarak açıldığı gözetilerek davacı taraf üzerinde bırakılmasına,
C) 1-İstinafa başvuran davacı tarafından yatırılan 80,70 TL istinaf maktu karar harcının talep halinde yatıran tarafa iadesine,
2-İstinafa başvuran davacı tarafından yapılan istinaf giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
Dosya üzerinde yapılan inceleme HMK’nın 362/(1).ç maddesi gereğince kesin olmak üzere, tarafların yokluğunda dosya üzerinden oy birliği ile karar verildi. 02/03/2023

Başkan- … Üye – … Üye – … Zabıt Katibi -…
… … … …

Bu belge 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu hükümlerine göre UYAP sistemi üzerinden elektronik imza ile imzalanmıştır.