Emsal Mahkeme Kararı Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi 2021/1636 E. 2021/1472 K. 06.12.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 21.Hukuk Dairesi ….
T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
21.HUKUK DAİRESİ

….

TÜRK MİLLETİ ADINA
KARAR

…….

İNCELENEN DOSYANIN
MAHKEMESİ : ANKARA 10. ASLİYE … MAHKEMESİ
TARİHİ : 23/01/2019
NUMARASI …..
DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 26/10/2016
KARAR TARİHİ : 06/12/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 06/12/2021

Taraflar arasındaki yurt dışında kurulmuş şirkete davalılarca aktarıldığı iddia edilen paranın örtülü kazanç aktarımı olduğu iddiası ile bu paranın davalılardan tahsili istemine ilişkin davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne önelik olarak verilen hükme karşı davalılar vekilinin süresinde adli yardım talepli istinaf kanun yoluna başvurulması sonucunda dosyaya Yargıtay bozma ilamı doğrultusunda duruşma açılmak suretiyle dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ….. Cumhuriyet Başsavcılığının ….. soruşturma sayılı dosyası ile yürütülen soruşturma kapsamında Ankara 5. Sulh Ceza Hakimliği’nin 26/10/2015 tarih ve ….. sayılı kararı ile … … … A.Ş. unvanlı şirketin yönetim organlarının tüm yönetim yetkilerinin kayyum heyetine devredildiği, söz konusu karar tarihi öncesinde görevde bulunan tüm yönetim kurulu üyelerinin yetkilerinin kaldırıldığı, Ankara 5. Sulh Ceza Hakimliği’nin 13/01/2016 tarih,…… sayılı kararı ile de yönetim kurulu üyelerinin yeniden oluşturması kapsamında değişiklik yapıldığını, diğer taraftan … … 01/09/2016 tarih ve 29818 sayılı (2. Mükerrer) resmi gazetede yayınlanan 674 sayılı KHK’nın 19. maddesinin 1. fıkrası kapsamında Ankara 4. Sulh Ceza Mahkemesi’nin 06/09/2016 tarih…… sayılı D.İş kararı uyarınca …. devredildiğini, … …’ın (… … … A.Ş.) 60.000.000 … sermayeli %100 iştiraki … Ltd.’nin kuruluşundan başlayarak faaliyet ve işlemlerinde pek çok usulsüzlükler, şeffaflıktan uzak tasarruflar, gizlemeye, örtmeye, mal kaçırmaya yönelik eylemler bulunduğu, kamuya duyurulmayan ve … …’ın yönetim kurulu kararı olmaksızın yaratılan imtiyaz ile ana ortak … …’ın iştirakinin yönetime katılma ve dolayısıyla mal varlığı hakkında tasarruf imkanının kısıtlandığı ve ana sözleşme değişikliği ile şirketin tasfiyesi gibi kararların … … ve … …’in onayına tabi kılındığı, bu iş ve eylemler neticesinde halka açık … …’ın sermaye veya mal kaybına uğratıldığı iddiasıyla örtülü kazanç aktarımı yolu ile halka açık şirket … … … A.Ş.’nin mal varlığında meydana gelen faiz hariç 60.000.000 … tutarındaki azalmanın giderilmesini teminen 6362 sayılı … Kanunu’nın 94. maddesi uyarınca kendilerine kazanç aktarımı yapılan … … ve … …’ten 60.000.000 … ile 11/09/2015 tarihinden itibaren işletilecek kanuni faizinin … … … A.Ş.’ye iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Müdahil davacı vekili dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin %100 bağlı ortaklığı … Ltd.’nin tüm malvarlığının yönetiminin piyasa teamülleri, ticari hayatın basiret ve dürüstlük ilkelerine aykırı şartlar içeren anlaşmalar veya ticari uygulamalarla 11/09/2015 tarihinde … … ile sermaye ve yönetim bakımından ilişkili olan … … ve … …’e verilerek … Ltd.’deki yönetim kontrolünün kaybedilmesi ve … …’ın sahibi olduğu … Ltd. paylarının değerinin düşürülmesi suretiyle müvekkili şirkete 60.000.000 … zarara uğratıldığını, … Kanununun 21., 94. ve 110. maddelerine göre de örtülü kazanç aktarımı yasağının ihlali nedeni ile bu zararın davalılardan faizi ile birlikte tahsili ile müvekkili şirkete ödenmesini istemiştir.
CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; … A.Ş.’den giden 60.000.000 …’nin … Ltd.’ye şirket sermayesi olarak aktarılmasına rağmen bu paranın davalılardan tahsilinin örtülü kazanç olarak nitelendirilemeyeceğinden istenemeyeceğini, söz konusu davanın … Ltd.’ye yöneltilmesi gerektiğini, bu davanın görüleceği yetkili mahkemenin … LTD.’nin şirket merkezinin bulunduğu İngiltere … Mahkemeleri olduğunu, Londra … … kaydı bulunan … Ltd.’nin İngiliz … Kanununa uygun olarak ticari faaliyetine … … idaresinde edvam edildiğini, … … … A.Ş. İdaresindeki kayyumların … Ltd.’nin yönetimini değiştirme talebi ile İngiltere de genel kurul toplama talebinde bulunmuş ise de; bu talepleri İngiltere Mahkemeleri tarafından reddedildiğini, ayrıca … mahkemesi de … … … A.Ş. Tarafından şirket sermayesi olarak … Ltd.’ye … hesaplarına aktarılan bahse konu 60.000.000 pountluk şirket sermayesinin … Ltd.’ye ait İngiltere’deki hesaba aktarılmasına karar verildiğini, uluslararası yargısal süreçler kapsamında davaya konu edilen … … … A.Ş. Tarafından … Ltd.’ye tahsis edilen 60.000.000 pount, … Ltd’ye ait hesaplarda olduğunu, örtülü kazanç iddiasının inandırıcı olmadığını, … Ltd. tarafından yapılan her türlü işlem İngiltere mahkemesi denetimine tabii olduğunu, … Ltd. Şti.’nin de usulüne uygun olarak alınan kararlarla kurulduğunu, bu şirkete usulüne uygun olarak sermaye transferi yapıldığını savunarak haksız davanın esastan reddine karar verilmesini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Mahkemece; bilirkişi raporu ile dosyaya sunulan belgelerden Borsa İstanbul’da 12/02/2010 tarihinde maden faaliyeti alanı ile ilgili işlem görmeye başlayan … … … A.Ş. 31/03/2014 tarihinde iştiraki bulunan … Ltd. Şti.’ne toplam 60.000.000 … aktarıldığı, muhasebe programı üzerinde yapılan inceleme sonucunda 31/12/2016 sonu itibari ile sermaye haricinde … Ltd. Şti.’nin … … … A.Ş.’ye 54.279,61 …, 275,66 USD ve 500 Euro tutarında ticari borcu olduğunu, … Ltd. Şti. ‘nin 60.000.000 … tutarındaki sermayesinin kuruluştan hemen sonra nakden ödendiği, kuruluşundan bu yana geçen iki yıl boyunca nakden ödenen bu sermayenin ilk günkü gibi banka hesaplarında nakit olarak bekletildiği, … … … A.Ş. tarafından iştiraki bulunan … Ltd. Şti.’ne yapılan sermaye ödemesi sonucu hazır değerlerin azaldığı, kambiyo kârından mahrum kaldığı, … Ltd. Şti. tarafından herhangi bir kâr dağıtımının da yapılmadığı, İngiliz sicil belgelerine göre 24/03/2014 tarihinde %100 … … iştiraki olarak kurulan … Ltd. Şti.’nin kuruluşuna ilişkin … … tarafından bu tarihten 7 gün sonra 31/03/2014 tarihinde karar alındığı, söz konusu kararda … Ltd. Şti.’nin 31/03/2014 tarihinde kurulmuş gibi kaleme alındığı, bu tasarrufun kamunun aydınlatılmasında gecikildiği, tüm olaylar birlikte değerlendirildiğinde … Ltd. Şti.’ne gönderilen 60.000.000 …’nin örtülü kazanç aktarımı olarak değerlendirilmesi gerektiği, yukarıda belirtilen … Kanunu’nun ilgili maddeleri, ….. Şirketinde yöneticilerinin sorumluluğuna ilişkin TTK’nın 553.maddesi gereğince de söz konusu örtülü kazanç aktarımı şeklinde oluşan zarardan … … … A.Ş.’nin yöneticileri olan davalıların sorumlu olduğu, … Kurulunun, … Kanunu’nun 21.,94. ve 110.maddelerine göre örtülü kazanç aktarımı ile ilgili davayı açmaya yetkili olduğu, söz konusu paranın şirkete ödenmesini isteyebileceği, yargılama aşamasında da hesabından örtülü kazanç aktarımı yapılan … … … A.Ş.’nin davaya asli müdahillik talebinde bulunduğu, örtülü kazanç aktarımına konu 60.000.000 …’nin davalılardan tahsili ile şirkete ödenmesinin talep edildiği anlaşılmakla, örtülü kazanç aktarımı olarak kabul edilen paranın davalılardan faizi ile birlikte tahsili ile müdahil şirkete ödenmesi gerektiğinden davanın kabulü ile davacının ve asli müdahil davasının kabulü ile 60.000.000 …’nin (İngiliz Sterlininin) 01/09/2015 tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4/a. maddesine göre işleyecek faizi ile birlikte davalılardan alınarak … … A.Ş.’ye ödenmesine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ
Davalılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; ilk derece mahkemesinin kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, …… tarafından açılmış davanın 3 aylık hak düşürücü süre geçtikten sonra açıldığını, mahkemenin davanın hak düşürücü süre yönünden açılıp açılmadığını re’sen incelemesi gerektiğini,
bu nedenle davanın doğrudan reddedilmesi gerektiğini, açılan davada husumetin müvekkillerine yöneltilemeyeceğini, … Ltd’nin 60.000.000 … transfer edilmesi örtülü kazanç aktarımı olarak nitelendiriliyorsa bu tutarın iadesinin müvekkillerinden değil transferin yapıldığı ve söz konusu parayı haln tasarrufunda tutan … Ltd’den talep edilmesi gerektiğini, husumet itirazları gerekçesiz olarak ilk derece mahkemesince reddedildiğini, müvekkili … …’in şirket yönetiminde aktif rol almaması nedeniyle … şirketinden 08/02/2016 tarihinde istifa ettiğini ve imtiyazlı payının iptal olduğunu, müvekkili … …’in huzurdaki davalarda pasif husumet uyuşmazlığı mevcut olduğunu bu husus dikkate alınmadan hüküm kurulduğunu,…..Türk Mahkemelerinin huzurdaki davaya bakma yetkisinin bulunmadığını, … şirketine transfer edilen 60.000.000 … örtülü kazanç aktarımı olarak nitelendiriliyorsa bu tutarın iadesinin ancak ve ancak kendilerine kazanç aktarımı yapıldığı iddia edilen … şirketinden talep edilmesi gerektiğini ve bu nedenle davanın … şirketinin merkezinin bulunduğu İngiltere’de açılması gerektiğini, TTK kapsamındaki anonim şirketlerde yöneticilerin sorumluluğu davasında asıl dava hakkının ortaklığa ait olduğunu, ….. anonim şirketlerde yöneticilerin sorumluluğuna ilişkin dava açma hakkı bulunmadığını, …. 6362 sayılı … Kanununun 94.maddesi kapsamında aktarılan örtülü kazancın iadesi davası açtığını, ancak yerel mahkemenin huzurdaki davayı kendiliğinden anonim şirketlerde yöneticilerin sorumluluğu davasına evirdiğini, dava konusu 60.000.000,00 …’nin transferine ilişkin kayyum yönetimindeki … … ve … Limited arasındaki bir diğer yargılamanın İngiliz Mahkemelerinde devam ettiğini, bu nedenle derdestlik durumu söz konusu olduğundan, dava şartı yokluğundan davanın reddi gerektiğini,
… Limited Şirketinin kuruluşunun her açıdan hem Türk hemde İngiliz hukukuna uygun olarak gerçekleştirildiğini, … …’ın İngiltere merkezli bir bağlı şirket kurmasının tamamen ticari ve oldukça rasyonel bir karar olduğunu, bu kapsamda 28/01/2014 tarihinde kamuoyu aydınlatma platformuna bir özel durum açıklaması yapıldığını, yine 31/03/2014 tarihinde … Limited Şirketine 60.000.000,00 …’nin tutarında sermaye ödenmesine ilişkin alınan yönetim kurulu kararını takiben başka bir özel durum açıklaması yapıldığını, … Limited Şirketinin hem İskoçya’da hem de …… maden … işlettiğini, tüm işlemlerin kanunlara uygun bir şekilde gerçekleştiğini, bu hususun 04/05/2016 tarihli ve 26/09/2016 tarihli ….. raporuyla sabit olduğunu, ayrıca sermayenin ödenmesine dair ne SPK’nın nede kayyum yönetimindeki asli müdahilin bir itirazının bulunmadığını, mahkemenin ise tam tersi yönde hukuka aykırı şekilde karar verdiğini, 6362 sayılı kanunun 21. maddesine göre bir faaliyetin örtülü kazanç olarak nitelendirilebilmesi için belli koşulların bir arada gerçekleşmesinin gerektiğini, … Limited Şirketi’ne 60.000.000,00 … aktarılmasının bu nedenle örtülü kazanç aktarımı olarak değerlendirilmesinin mümkün olmadığını, ayrıca kayyım yönetimindeki … …’ın hem asli müdahil sıfatıyla huzurdaki davayı açarak 60.000.000,00 …’nin iadesini talep etmesi hemde İngiliz Mahkemeleri önündeki davada … Ltd. Şti’nin tasarrufları üzerinde tek söz sahibi olmaya ve böylece 60.000.000,00 …’yi kontrol etmeye çalışmasının tazminat hukukunun temel prensiplerine de aykırı olduğunu bu nedenle ilk olarak istinaf başvurusu kapsamında yapılacak tüm yargılama ve takip giderleri için adli yardım talebinin kabul edilmesi ile ilk derece mahkemesince verilen kararın kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
HUKUKİ NİTELENDİRME, DELİLLERİN VE İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Dava; yurt dışında kurulmuş şirkete davalılarca aktarıldığı iddia edilen paranın örtülü kazanç aktarımı olduğu iddiası ile bu paranın davalılardan tahsili istemine ilişkindir.
6100 Sayılı HMK’nın 355.maddesi gereğince, istinaf incelemesinin istinafa gelen tarafın sıfatı ile istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak kamu düzenine aykırılık bulunup bulunmadığı hususu gözetilerek ilk derece mahkemesinin taraflar arasındaki ihtilafta görevli mahkeme oluşu ve eldeki davada kesin yetki kuralına da aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla işin esasına girilerek yapılan incelemede;
Dairemizce, davalılar vekilinin istinaf bavşurusunun HMK’nın 344/(1).maddesi gereğince davalıların istinaf başvurularının yapılmamış sayılmasına karar verilmiş, söz konusu kararın davalılar vekilince temyiz edilmesi üzerine;
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 16/09/2021 tarih ve ….. Karar sayılı bozma ilamında;
“…. İlk Derece Mahkemesince verilen karara karşı davalı vekilince adli yardım talepli olarak istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince adli yardım talebinin reddine karar verilmiş ve bu karara karşı yapılan itiraz da reddedilmek suretiyle adli yardım talebinin reddi kararı kesinleşmiştir. Bunun üzerine Bölge Adliye Mahkemesince, gerekli harçların ikmali için dosya İlk Derece Mahkemesine iade edilmiş, İlk Derece Mahkemesince de HMK’nın 344. maddesi uyarınca gerekli harçların ikmali için meşruhatlı muhtıra tebliğ edilmiş bilahare dava dosyası Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmiş ve Bölge Adliye Mahkemesince istinaf isteminden vazgeçilmiş sayılmasına karar verilmiştir. Ancak, anılan Kanun hükmü uyarınca bu hususta görev ve yetki İlk Derece Mahkemesine ait olup, İlk Derece Mahkemesince verilen bu yöndeki kararlara karşı da HMK’nın 346/2. maddesi uyarınca bir haftalık süre içerisinde istinaf isteminde bulunulması halinde Bölge Adliye Mahkemesince gerekli inceleme yapılarak bir karar verilir.
Her ne kadar HMK’nın 352/1-ç maddesi gereğince Bölge Adliye Mahkemesince yapılacak ön incelemede başvuru şartlarının yerine getirilmemesi halinde gerekli kararın verilmesi gerektiği belirtilmiş ise de lüzumlu karar, HMK’nın 344. maddesi gereğince karar verilmek üzere dosyanın İlk derece mahkemesine iadesi kararıdır. Bu şekilde davalıya iki aşamalı kanun yolunun önü açılmış olacaktır. Bu sebeple Bölge Adliye Mahkemesince verilen istinaf isteminden vazgeçilmiş sayılmasına dair kararın bozulmasına karar verilmiştir….” gerekçesiyle bozularak dosya Dairemize gönderilmiş olup, Dairemizce Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin bozma ilamına uyulmasına karar verilmiştir.
Yargıtay bozma ilamı doğrultusunda somut olaya gelince, davalı yanın istinaf başvuru dilekçesindeki adli yardım istemi Dairemizin 24/06/2019 tarih ve …… Esas sayılı ara kararı ile HMK’nın 334. maddesi gereği reddedilmiştir. Davalılar tarafından Dairemiz ret kararına yapılan itiraz Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22.Hukuk Dairesi’nin 10/09/2019 tarih ve……D.iş sayılı kararı ile HMK’nın 337/2. maddesi gereği kesin olarak reddedilmiştir. Bunun üzerine Dairemizce 6100 sayılı HMK’nun 344. maddesi gereğince istinaf kanun yoluna başvuru esnasında alınması gerekli olan nispi karar harcının ikmali için gereği yapılmak üzere ilk derece mahkemesine müzekkere yazılmış, anılan müzekkere üzerine işlem muhtırası davalılar vekiline 25/09/2019 tarihinde tebliğ edilmiş, ancak verilen bir haftalık kesin sürede muhtıra ile bildirilen istinaf 1/4 nispi karar harcı yatırılmamıştır.
Tüm bu nedenlerle davalıların adli yardım talebinin reddedilmiş olması ve süresi içerisinde harç yatırılmadığından 6100 Sayılı HMK’nın 346/1.maddesi gereğince gerekli kararın verilmesi için dosyanın ilk derece mahkemesine geri çevrilmesine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda Açıklanan Nedenlerle;
1-Yargıtay bozma ilamı gereğince HMK’nun 344. Maddesi gereğince karar vermek üzere dosyanın ilk derece mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE,
2-İstinaf aşamasında yapılan yargılama giderinin ilk derece mahkemesince değerlendirilmesine,
3-Kararın niteliği göz önünde bulundurularak taraflar yararına vekalet ücreti taktirine yer olmadığına,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı vekilinin yokluğunda HMK’nın 361. maddesi gereğince niteliği itibariyle kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi.06/12/2021

….
Bu belge 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu hükümlerine göre UYAP sistemi üzerinden elektronik imza ile imzalanmıştır.