Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 20. HUKUK DAİRESİ
Esas-Karar No: 2022/989 – 2023/63
T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
20. HUKUK DAİRESİ

ESAS NO : 2022/989
KARAR NO : 2023/63
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
K A R A R

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 4. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK
MAHKEMESİ
TARİHİ : 12/06/2019
NUMARASI : 2016/197 E. – 2019/202 K.

DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALI :
VEKİLİ :
DAVANIN KONUSU : FSEK’ten Kaynaklanan Maddi ve Manevi Tazminat

Taraflar arasında görülen davada Ankara 4. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesince verilen 12/06/2019 tarih ve 2016/197 E. – 2019/202 K. sayılı kararın Dairemizce incelenmesi davalı tarafından istenmiş ve istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili, … işbirliği ile 2008 yılında Bosna Hersek’in Maglaj şehrinde inşa edilen ve … ismi verilen cami projesinin, müvekkili …’e ait olduğunu, davalı …. Şti.’nin anılan cami inşasında danışman firma olarak görev yaptığını, bu projeyle ilgili tüm hakların müvekkiline ait olmasına rağmen davalı yanın, müvekkilinden hiçbir izin almadan, bir şekilde proje kayıtlarını ele geçirerek … (Bosna Hersek Maglaj) ve eklentilerinin bir benzerini … inşa edilen cami projesine uyguladığını, davalının müvekkilinin sahibi olduğu projeyi izinsiz ve haksız olarak kullandığını, davalı yanın bununla da kalmayıp orijinalinden farklı olarak ve aslına sadık kalmayarak uygulamak suretiyle müvekkilinin mimarlık kariyerine leke düşürdüğünü, kullanılan projede müvekkilinin adının dahi zikredilmediğini, bu davranışın aynı zamanda FSEK 15/son maddesinin de ihlali olduğunu, davalının haksız maddi çıkar elde ettiğini, ayrıca müvekkiline ait mimari projenin kendisine ait olduğu izlenimini verecek tanıtımlarda bulunduğunu, FSEK’in 71/3 maddesinde başkasının eserini kendi eseriymiş gibi gösterme durumunu manevi haklara tecavüz olarak düzenlendiğini ileri sürerek davalının izinsiz olarak kullanması ve ve eseri kendisine aitmiş gibi tanıtması nedeniyle ödemesi gereken telif hakkı karşılığı fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 1.000 TL’nin , müvekkilinin uğramış olduğu maddi zararlar için şimdilik 1.000 TL maddi tazminatın ve müvekkilinin uğramış olduğu manevi zararlar için 50.000 TL manevi tazminatın fiilin işlendiği tarihten itibaren yasal faizi ile birlikte tahsilini, davalının internet sitesindeki projenin sahibi olduğuna ilişkin haksız tanıtımlarla ilgili reklam niteliğindeki uygulamanın kaldırılmasını, FSEK’in 15. maddesi gereğince eserin görülen bir yerine müvekkilinin adının silinmeyecek şekilde yazılmasını talep ve dava etmiş, yargılama sırasında telif hakkı nedeniyle talep ettiği tazminat miktarını 85.452,00 TL olarak ıslah etmiştir.
Davalı vekili, müvekkili şirketin Bosna Hersek’in Maglaj şehrinde yapılan cami inşasında müşavir (danışman) olarak faaliyet yürüttüğünü, camiinin yapım aşamasında dava dışı …’nın davacı yan ile bir sözleşme yaptığını, belirtilen süre içerisinde davacının edimlerini yerine getirmediğinden ve projeyi tamamlamadığından bu işin yürütümünü davacı yandan aldığını ve Bosna Hersek Maglaj şehrinde muhkim bir mimara camii projesinin hazırlatıldığını, davacı yanın Bosna Hersek Recep Yazıcıoğlu Camii’nde herhangi bir hak sahipliğinin olmadığını, öte yandan müvekkilinin dava konusu cami inşaatının kontrol ve müşavirlik hizmetlerini , yardım amaçlı bila bedel yaptığını, davacının kötü niyetli olduğunu savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: Mahkemece, davaya konu Kırıkkale Üniversitesi Kampüsü içerisinde Pekintaş firması tarafından yapıldığı belirtilen camiye ilişkin mimari projenin antet kısmında; “…” başlığı bulunduğu, proje müellifi olarak … Şti, projeyi yapan olarak da davacının gözüktüğü, … Camii projesinde projeyi yapan olarak davacı gözüktüğünden davalı tarafın husumet itirazının yerinde olmadığı, bilirkişi raporunda Bosna-Hersek Maglaj kentinde yapılan caminin projesinin hak sahibinin davacı olduğu ve anılan projenin FSEK 2. Madde kapsamında bir ilim ve edebiyat eseri niteliğinde bulunduğunun tespit edildiği, bu tespite göre …içindeki cami mimari projesinin de ilim edebiyat eseri, davacı tarafın da bu mimari projede eser sahibi olduğunun anlaşıldığı, dava konusu cami inşaatında davacıdan izin alınmdan porjesinin uygulanması nedeniyle FSEK kapsamında çoğaltma (m.22) ve yayma (m.23) haklarının; manevi haklarından ise izinsiz olarak umuma arz hakkının (m.14) ihlal edildiği , davacının mali haklarının ihlali nedeniyle talep edebileceği telif tazminatını 8.452,000 TL olduğu, mimar olan davacının daha önce meydana getirdiği eserin aynısının izinsiz olarak başka bir yerde tatbikinde yaşayabileceği üzüntü durumu, projenin cinsi, boyutu ,uygulandığı yer dikkate alınarak 10.000 TL manevi tazimatım uygun bulunduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile 85.452,00 TL maddi, 10.000 TL manevi tazminatın dava tarihinden işleyecek yasal faiziyle tahsiline karar verilmiştir.

İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davalı vekili, aktif husumet açısından yapılan itirazların değerlendirilmediğini, davacı … tarafından fikri hakların ihlali iddiasında bulunulmuş ise de dava konusu cami projesinde proje müellifi olarak …. Şti.’nin gözüktüğünü, dava açma hakkının anılan Şirkete ait olup davacının aktif dava ehliyeti bulunmadığını, Bosna Hersek’te yapılan cami projesinin davacıya ait olmadığını, davacının anılan cami projesi ile ilgili yükümlülüklerini yerine getirmemesi üzerine, projenin orda mukim … firmasına yaptırıldığını, kabul anlamına gelmemek kaydıyla anılan cami projesi için davacıyla yapılan sözleşme bedelinin 35000+KDV olduğunu, bu sözleşme kapsamında davacının, sözleşmenin tarafı olan Dini ve Sosyal Hizmet vakfına sadece avan projeyi teslim ettiğini, bu proje bedelinin ise sözleşme bedelinin % 10’u olan 3.500 TL’ye tekabül ettiğini diğer yandan müvekkilinin dava konusu projeden bir gelir elde etmediğini, buna rağmen müvekkilinden maddi menfafat temin etmeye çalışan davacının kötüniyetli olduğunu, davacının manevi haklarının ihlal edilmediğini, uyuşmazlık konusu cami projesi ile ve Bosna Hersek’teki cami projesinin farklı bulunduğunu, davacının proje üzerindeki mali haklarını FSEK’in 18/2 maddesi gereği dava dışı … devrettiğini, bu nedenle manevi haklarının ihlal edildiğinden de bahsedilemeyeceğini ileri sürerek, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.

GEREKÇE : Dava, fikir ve sanat eseri sahipliğinden kaynaklanan telif tazminatı, maddi tazminat, manevi tazminat, eser sahipliğinden kaynaklanan haklara tecavüz oluşturan internet kullanımların kaldırılması ve FSEK’in 15. maddesi uyarınca adın belirtilmesi istemlerine ilişkindir.
İnceleme, 6100 sayılı HMK’nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı, davacının Bosna Hersek’in Maglaj şehrinde inşa edilen, … mimari projesinin kendisine ait olduğu, anılan cami için çizilen mimari projenin izinsiz olarak dava konusu …Kampüsü içerisinde bulunan cami projesinde aynen kullanıldığı iddiasıyla eldeki davayı açtığı, davacı tarafça sunulan belgelerden ve ilk derece mahkemesince, davacının Bosna Hersek’in Maglaj şehrinde inşa edilen cami projesi için proje yapım sözleşmesi imzaladığı … ile Bosna Hersek Büyükelçiliği vasıtasıyla celp edilen bilgi ve belgelerden ; Bosna Hersek”in Maglaj kentinde bulunan … mimari projesinin davacı tarafça çizildiğinin anlaşıldığı, davalı tarafça bahsi geçen caminin mimari projesinin sahibi olduğunu iddia ettiği …. firmasının, davacının, cami projesinin Bosna Hersek’teki işlemlerinin yürütülmesi amacıyla sözleşme imzaladığı firma olduğu, bu sözleşmede müşavir firma olarak davalı Şirketin de imzasının bulunduğu, caminin mimari projesinin davacı tarafça yapıldığı ve anılan projenin davalı Şirkete ve … firmasına teslim edildiği hususlarının sözleşmede açıkca yer aldığı, mahkemece alınan bilirkişi kök ve ek raporlarında da Bosna Hersek’te inşaa edilen caminin, mimari projesinin eser vasfında olduğu ve davacıya ait bulunduğu, anılan camiye ilişkin mimari projenin dava konusu …Kampüsü içerisinde bulunan cami projesinde aynen kullanıldığı hususlarının tespit edildiği, dava konusu cami projesine uygulanan ve Yahşihan Belediye Başkanlığı’ndan celp edilen mimari projenin antet kısmında dahi “… ” başlığı bulunduğu ve projeyi yapanın davacı olduğu bilgisinin yer aldığı, Kırıkkale Üniveristesi Rektörlüğü’nün 13/12/2016 havale tarihli müzekkere cevabından, dava konusu cami projesine uygulanan mimari projenin davalı tarafça tedarik edildiğinin bildirildiği, bu duruma göre; davacıya ait projenin davalı tarafından izinsiz olarak kullanılması sebebiyle davacının FSEK’ten kaynaklanan mali ve manevi haklarının ihlal edildiği anlaşıldığından ilk derece mahkemesince yazılı şekilde karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı, ayrıca davacı ile Bosna Hersek’teki camiye ilişkin proje yapım sözleşmesi imzaladığı … arasında, FSEK’ın 18/2 maddesi anlamında bir iş ilişkisi bulunmadığı, bu nedenle davalının bahsi geçen mali projeden mali hakları kullanma yetkisinin anılan Vakıf olduğu savunmasına itibar edilemeyeceği gibi dava konu cami projesine uygulanan mimari projede, proje müellifinin …. Şti olduğu belirtilmişse de bu şirketin davacının tek ortağı ve yetkilisi bulunduğu şirket olması ve dahası izinsiz kullanılan mimari projenin davacı tarafça yapılması yani eserin davacıya ait bulunması karşısında davalının davacının aktif dava ehliyeti bulunmadığına yönelik bu savunmasına da itibar edilemeyeceği, her ne kadar ilk derece mahkemesince kararın gerekçe bölümünde …. Şti’nin davalı Şirket olduğu yönünde bir tespite yer verilmişse de bu hususun sonuca etkili bulunmayan maddi hata niteliğinde olduğu kanaatine varıldığı, diğer taraftan, davacı vekili dava dilekçesinde, müvekkilinin sahibi bulunduğu mimari projenin izinsiz kullanıldığını ileri sürerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 1000 TL telif tazminatının, 1000 TL maddi tazminatın, 50.000 TL manevi tazminatın tahsili ve davalının internet sitesindeki, dava konusu mimari projenin kendisine ait oluğu yönündeki tanıtımlarla ilişkin reklamların kaldırılmasını ve FSEK’in 15. maddesi gereğince, masrafı davalı taraftan alınmak üzere, eserin görülen bir yerine müvekkilinin adının silinmeyecek bir şekilde yazılmasını talep ettiği, ilk derece mahkemesince davacı tarafın dava dilekçesi ile talep ettiği 1000 TL maddi tazminat, davalının, dava konusu mimari proje ile ilgili internet sitesindeki kullanımlarının kaldırılması ve eserin görülen bir yerine silinmeyecek bir şekilde adının yazılması talepleri bakımından olumlu olumsuz bir karar verilmediği, kararı istinaf edenin sadece davalı olduğu gözetildiğinde, ilk derece mahkemesince davacının anılan talepleri yönünden bir karar verilmemesinin kaldırma neden yapılamayacağı ve ilk derece mahkemesinin kabul ettiği telif tazminatı ve manevi tazminat miktarı itibariyle Dairemizce verilen kararın kesin olduğu anlaşılmakla, davalı vekilinin istinaf başvurusunun esas yönünden reddine dair hüküm kurmak gerekmiştir.

HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda belirtildiği üzere;
1-Davalı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-b.1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-Davalıdan alınması gereken 6.520,32-TL nispi istinaf karar ve ilam harcından, davalı tarafından istinaf başvurusunda yatırılan 1.622,71-TL istinaf karar ve ilam harcının mahsubu ile bakiye 4.897,61-TL’nin davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-İstinaf aşamasında davalı vekili tarafından yapılan yargılama giderlerinin davalı üzerinde bırakılmasına,
4-İstinaf aşamasında duruşma açılmadığından taraflar lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına dair,
Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda oybirliği ile 26/01/2023 tarihinde HMK 362/1-a maddesi uyarınca miktar itibariyle KESİN olmak üzere karar verildi.

GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 24/02/2023

Başkan

Üye

Üye

Katip

Bu belge 5070 sayılı Yasa hükümlerine göre elektronik olarak imzalanmıştır.