Emsal Mahkeme Kararı Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 20. Hukuk Dairesi 2021/653 E. 2023/227 K. 23.02.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 20. HUKUK DAİRESİ
T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
20.HUKUK DAİRESİ

ESAS NO : 2021/653
KARAR NO : 2023/227
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
K A R A R

BAŞKAN : … …
ÜYE : … …
ÜYE : … …
KATİP : … …

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 5. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 06/01/2021
NUMARASI : 2019/396 E. – 2021/2 K.

DAVACILAR :
VEKİLİ :
DAVALI : … – …
VEKİLİ :
DAVANIN KONUSU : Marka (Marka Hakkına Tecavüzün Tespiti, Önlenmesi, Durdurulması, Kaldırılması, Maddi ve Manevi Tazminat,
Hükmün İlanı)

Taraflar arasında görülen davada Ankara 5. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesince verilen 06/01/2021 tarih ve 2019/396 E. – 2021/2 K. sayılı kararın Dairemizce incelenmesi davacılar tarafından istenmiş ve istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili, emlak sektöründe faaliyet gösteren müvekkilinin… numaralı “…” ibareli markaların sahibi olduğunu, davalı tarafın herhangi bir kullanım hakkına sahip olmamasına rağmen müvekkili şirkete ait söz konusu markaları hukuka aykırı olarak ve marka hakkına tecavüz teşkil edecek şekilde “… …” şeklinde kullandığını, davalı tarafın sözlü olarak uyarıldığını, ancak markanın izinsiz ve haksız şekilde kullanılmaya devam edildiğini ileri sürerek, tecavüzün tespitini, önlenmesini, durdurulmasını, giderilmesini, markaların bulunduğu tabela, malzeme ve eşyaların ihtiyati tedbir kararı ile indirilmesini, karar kesinleştiğinde masrafı davalı tarafından karşılanmak suretiyle imhasını, kesinleşmiş kararın ilanını, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 1.000.00-TL maddi ve 10.000.00-TL manevi tazminatın müvekkili şirkete ödenmesini talep ve dava etmiştir.
Diğer davalı vekili, davacının emlakçılık faaliyetinin yapılması için gerekli olan belgeleri, mesleki yeterlilik belgesini, taşınmaz ticareti yetki belgesini, işyeri açma ve çalışma ruhsatını, ilgili ticaret odasına kaydını gösterir bir belge ve ülke çapında tanınmış olduğu iddiasını ispatlar somut delillerini sunmadığını, 6769 sayılı SMK’nın “marka hakkına tecavüz sayılan fiiller” başlıklı 29. maddesine göre tecavüz filinin somut olay bakımından oluşmadığını, “…” ibaresinin ayırt ediciliğinin zayıf olması nedeniyle iltibas ihtimalinin bulunmadığını, davacının marka hakkını kötüye kullanarak kötüniyetle ve haksız kazanç elde etme amacıyla hareket ettiğini savunarak, davanın reddini talep etmiştir.

İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: Mahkemece iddia, savunma ve tüm dosya kapsamından, davacı …’nin… numaralı 36. sınıf bakımından “Gayrimenkul Komisyonculuğu, müşavirliği ve idaresi hizmetleri” ni kapsayan tescilli ve “…” ibaresini esas unsur olarak içeren markalarının bulunduğu, bu markaların kullanımı hususunda diğer davacı şirkete lisans verdiği, davalının ise İzmir’de gayrimenkul komisyonculuğu faaliyetinde bulunduğu, tespit dosyasında alınan bilirkişi raporuna göre söz konusu adreste bulunan tabelalarda ve tanıtım afişlerinde “… …” ibaresinin kullanıldığı, yine davalı vekilinin cevap dilekçesi ekinde ibraz ettiği İzmir Ticaret Odasından alınma 11.09.2019 tarihli belgede davalının ticaret unvanında “… … …” ibaresinin yer aldığı, İzmir Ticaret Sicil Müdürlüğünden alınma 01.11.2019 tarihli belgede de aynı ibarenin yer aldığı, sanal ortamda “… …” ve “… …” ibarelerinin kullanıldığı, özellikle delil tespiti ile davalı yana ait işyerinde yapılan keşifte tespit edilen markasal kullanımlarda ve davalı tarafından ibraz edilen cevap dilekçesi ekindeki sanal ortamda yapılan markasal kullanımlarda bir bütün olarak “… …” ibaresinin markasal olarak öne çıktığı, davacının tescilli “…” ibareli markalarının koruma kapsamında bulunan “Gayrimenkul Komisyonculuğu, müşavirliği ve idaresi hizmetleri” ile davalıya ait emlakçılık hizmetinin aynı tür hizmetler olduğu, ancak davacı markaları ile davalı kullanımının iltibas tehlikesi oluşturacak derecede benzer olma şartının sağlanmadığı, “…” ibaresinin gerek büyük su kütlesi gerekse de kişi ismi olarak yaygın kullanılan, sıradan ve fantezi olmayan bir sözcük olduğu, ticari yaşamda değişik sektörlerde yaygın olarak kullanılagelen bir ibare olduğu, bu nedenle zayıf marka mahiyetinde bulunan ayırt ediciliği düşük bir ibare olduğu, … marka arama sonuç listesi ve sosyal medya hesapları sorgu sonuçlarına göre de “…” ibaresinin 36. sınıf ve özellikle emlakçılık sektöründe bir çok farklı işletme tarafından markasal olarak yaygın bir şekilde kullanıldığı, Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 12/10/2020 tarih ve 2020/92 E.-2020/3984 K. sayılı kararında belirtildiği üzere zayıf markaların koruma kapsamı değerlendirilirken iltibas tehlikesinin yapılacak küçük bir değişiklik ile dahi bertaraf edilebileceğinin göz önüne alınması gerektiği, yine emlakçılık hizmetinin içinde yer aldığı 36. sınıf hizmetler bakımından ortalama tüketicilerin dikkatli ve seçici kişilerden oluştuğunun Ankara BAM 20. Hukuk Dairesinin 11.10.2018 tarih ve 2018/333 E.-2018/1024 K. sayılı kararında da belirtildiği, bu hali ile davalının “… …” ibareli markasal kullanımını gören veya duyan, emlakçılık hizmetinden yararlanmak isteyen tüketici kesiminin bu markayı davacı …’ye ait ve diğer davacı şirkete lisans verilen “…” ibareli markalarla karıştırmayacağı, davalının markasal kullanımının farklı bir ticari kökene işaret ettiğini davaya konu hizmetlerden yararlanmak için ayıracağı süre içerisinde algılayabilecekleri, iltibas tehlikesinin somut olayda mevcut olmadığı, kaldı ki davalının faaliyette bulunduğu coğrafi yer olarak “…’ne oldukça yakın konumda bulunduğu, emlakçılık faaliyeti yaptığı lokal bölge göz önüne alındığında “…” ibaresinin coğrafi kaynak çağrıştırma işlevinin de göz ardı edilemeyeceği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.

İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili, davalının kullanımında esas unsurun “…” ibaresi olduğunu, “…” ibaresinin bir anlamı bulunmadığını, “…” ibaresinin dava konusu hizmetler yönünden ayırt ediciliğinin yüksek olduğunu, davalının faaliyet gösterdiği …’in … kenarında olmasının davalının kullanımını meşru kılmayacağını, müvekkilinin markaları ile davalının kullandığı ibare arasında benzerliğin bağlantı kurulması dahil ilişkilendirme ihtimaline yol açacağını, karıştırılma riskinin varlığının yeterli olduğunu ileri sürerek, yerel mahkeme kararının kaldırılmasını ve davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.

GEREKÇE : Dava, marka hakkına tecavüzün tespiti, önlenmesi, durdurulması, kaldırılması, maddi ve manevi tazminat ve hükmün ilanı istemine ilişkindir.
İnceleme, 6100 sayılı HMK’nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Somut uyuşmazlığa uygulanması gereken 6769 sayılı Kanun’un 29/1-a maddesi uyarınca, marka sahibinin izni olmaksızın, markayı 7. maddede belirtilen biçimlerde kullanmak, marka hakkına tecavüz sayılır. Atıf yapılan 7. maddenin 2/b maddesinde ise tescilli marka ile aynı veya benzer olan ve tescilli markanın kapsadığı mal veya hizmetlerle aynı veya benzer mal veya hizmetleri kapsayan ve bu nedenle halk tarafından tescilli marka ile ilişkilendirilme ihtimali de dahil karıştırılma ihtimali bulunan herhangi bir işaretin kullanılması halinde marka sahibinin, bu fiillerin önlenmesini talep hakkının bulunduğu açıklanmıştır.
SMK’nın 7/2-b maddesinde, tescilli marka ile aynı veya benzer olan ve tescilli markanın kapsadığı mal veya hizmetlerle aynı veya benzer mal veya hizmetleri kapsayan ve bu nedenle halk tarafından tescilli marka ile ilişkilendirilme ihtimali de dahil karıştırılma ihtimali bulunan herhangi bir işaretin kullanılması halinde marka sahibinin, bu fiillerin önlenmesini talep hakkının bulunduğu açıklanmıştır. Somut olaya uygulanması gereken 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 6/1. maddesi uyarınca, tescil için başvurusu yapılan marka, tescil edilmiş veya tescil için daha önce başvurusu yapılmış bir marka ile aynı veya benzer ise ve tescil edilmiş veya tescil için başvurusu yapılmış bir markanın kapsadığı mal veya hizmetlerle aynı veya benzer ise, tescil edilmiş veya tescil için başvurusu yapılmış markanın halk tarafından karıştırılma ihtimali varsa ve bu karıştırılma ihtimali tescil edilmiş veya tescil için başvurusu yapılmış bir marka ile ilişkili olduğu ihtimalini de kapsıyorsa tescil edilemez. Açıklanan hüküm çerçevesinde markalar arasında iltibasa yol açacak derecede bir benzerlik olup olmadığının tespitinde her iki markaya konu işaretin, ayırt edici ve baskın unsurları dikkate alınarak bütünü itibariyle görsel, işitsel ve anlamsal olarak bıraktıkları izlenimin esas alınması gerekmektedir. Burada öncelikle iltibas (karıştırılma) kavramı açıklanmalıdır. İltibas, iki ayrı marka karşısında bulunan kişilerin, bu markaların benzerliği sebebiyle sunulan mal veya hizmetlerin aynı işletmeye veya ekonomik olarak bağlantı içerisinde bulunan işletmelere ait olduğunu düşünmeleri veya düşünme ihtimalleridir. İltibas ihtimalinin değerlendirilmesinde ölçü, bu işin ilgilisi veya uzmanı değil, ortalama tüketicilerdir.
Yapılan açıklamalar çerçevesinde somut olaya dönüldüğünde; davacı …’ye ait olup diğer davacı şirkete lisans verilen markaların asli unsurunu “…” ibaresi oluşturmaktadır. Davalının “… …”” şeklindeki kullanımında da asli unsur “…” ibaresidir. Zira, söz konusu kullanımdaki diğer ibarelerin tanımlayıcı nitelikte olup, “…” ibaresinin de ayırt ediciliğe bir katkısı bulunmamaktadır. Öte yandan, davalının söz konusu ibareyi kullandığı hizmetler de davacı taraf markaların kapsamında aynen yer almaktadır. Her ne kadar mahkemece “…” ibaresinin ayırt ediciliğinin zayıf olduğu kabul edilmiş ise de davalı kullanımının gerçekleştiği 36. sınıf hizmetlerde bu ibarenin tanımlayıcı veya tasvir edici bir niteliği olmadığından, bu değerlendirme doğru değildir. Diğer bir deyişle “…” ibaresi 36. sınıf hizmetler yönünden ayırt edici olup, davalının bu hizmetlerde söz konusu ibareyi asli unsur olarak markasal olarak kullanması karıştırılmaya yol açacak niteliktedir. Bu durumda, davalının davaya konu eylemlerinin, davacı tarafın marka tescilinden doğan haklarına tecavüz teşkil ettiğinin kabulü gerekirken aksi yöndeki mahkeme kararı yerinde görülmemiştir.
Yukarıda açıklanan gerekçelerle markaya tecavüzün bulunmadığına ilişkin mahkeme kararının usul ve yasaya uygun bulunmadığının ve kaldırılması gerektiğinin tespitinden sonra çözülmesi gereken diğer bir sorun, istinaf incelemesini yapan Dairemizce, ilk derece mahkemesi kararı kaldırıldıktan sonra nasıl bir karar verileceği noktasında toplanmaktadır. HMK’nın 341 vd. maddelerinde bir kanun yolu olarak düzenlenen istinafın amacı, ilk derece mahkemesince verilen kararın denetlenmesi ve kararın yerinde görülmemesi halinde yeniden yargılama yapılarak hüküm kurulmasıdır. Burada, temyizden farklı olarak ilk derece mahkemesi kararı yalnızca hukuka uygunluk yönünden değil maddi yönden de denetlenmektedir. İlk derece mahkemesi kararı yerinde değilse kural olarak istinaf mahkemesinin, ilk derece mahkemesinin kararını kaldırması ve ilk derece mahkemesi yerine gerekirse yeniden yargılama da yaparak karar vermesi gerekir. Ancak, HMK’nın 353/1-a. maddesinde düzenlenen yargılamaya ilişkin bazı temel usul hatalarının bulunması halinde ise istinaf incelemesi sonunda yeniden karar verilmesi söz konusu olmayıp, kararın kaldırılarak dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda mahkemece, tarafların davanın esasıyla ilgili olarak gösterdikleri delillerin hiçbiri toplanmadan veya gösterilen deliller hiç değerlendirilmeden karar verilmiş olması hali de düzenlenmiştir. Gerçekten de ilk derece mahkemesince, taraflarca gösterilen delillerin hiç değerlendirilmeden karar verilmesi ve delillerin ilk defa istinaf aşamasında değerlendirilmesi halinde taraflar, maddi vakıa denetimi yönünden iki dereceli incelemeden mahrum kalacak ve adil yargılanma hakkının unsurlarından olan hukuki dinlenilme hakkı ihlal edilecektir. Somut olaya bu açıdan bakıldığında, davacının tazminat istemine ilişkin hiçbir delil toplanmamış ve değerlendirilmemiştir. Bu itibarla, yapılan açıklamalar çerçevesinde davacının maddi zarara ilişkin delilleri toplanmak suretiyle maddi zararının belirlenmesi, bu şekilde zararın belirlenememesi halinde TBK’nın 50. maddesi uyarınca maddi zararın hüküm altına alınması ve markaya tecavüz sabit olduğundan uygun bir manevi tazminata hükmedilmesi gerektiğinden ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması ve dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesi gerekmiştir.

Bu itibarla Dairemizce, davacılar vekilinin yukarıdaki hususlara ilişkin istinaf itirazlarının kabulü ile HMK’nın 353/1-a-6. maddesi gereğince yerel mahkeme kararının kaldırılmasına, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye gönderilmesine, kararın niteliğine göre davacılar vekilinin diğer istinaf itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiştir.

HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda belirtildiği üzere;
1-Davacılar vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-a-6 maddesi gereğince KABULÜ ile Ankara 5. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 06/01/2021 gün ve 2019/396 E. – 2021/2 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA;
2-Dosyanın, davanın yeniden görülmesi için mahkemesine İADESİNE,
3-Davacılar vekilinin diğer istinaf itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına,
4-Davacılar tarafından istinaf başvurusunda peşin olarak ayrı ayrı yatırılan 59,30’ar-TL maktu istinaf karar ve ilam harcının istek halinde davacılara iadesine,
5-İstinaf aşamasında duruşma açılmadığından taraflar lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
6-İstinaf aşamasında yapılan yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince yapılacak yargılamada değerlendirilmesine,
7-Kararın tebliği ve harç işlemlerinin yerel mahkeme tarafından yaptırılmasına,
Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda oybirliği ile 23/02/2023 tarihinde HMK 353/1-a-6 maddesi uyarınca KESİN olmak üzere karar verildi.

GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH: 21/03/2023

Başkan

Üye

Üye

Katip