Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 20. HUKUK DAİRESİ
Esas-Karar No: 2021/331 – 2022/1684
T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
20. HUKUK DAİRESİ

ESAS NO : 2021/331
KARAR NO : 2022/1684
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
K A R A R

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 5. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 04/11/2020
NUMARASI : 2019/73 E. – 2020/287 K.

DAVACI-KARŞI DAVALI :
VEKİLLERİ :
DAVALI-KARŞI DAVACI :

DAVANIN KONUSU : Fikir ve Sanat Eseri ile İlgili Sözleşmeden Kaynaklanan Alacak

Taraflar arasında görülen davada Ankara 5. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesince verilen 04/11/2020 tarih ve 2019/73 E. – 2020/287 K. sayılı kararın Dairemizce incelenmesi davalı karşı davacı tarafından istenmiş ve istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı – karşı davalı … vekili, … soru bankası yazılması için müvekkili ile davalı arasında 09.01.2018 tarihli telif eser mali hak devir sözleşmesi yapıldığını, sözleşmede müvekkili tarafından hazırlanacak … soru bankasında yer alan, davalının yayınlamayı kabul ettiği her soru için, davalı tarafından davacıya 7 TL ödenmesinin kararlaştırıldığını, müvekkilince 2.206 tane soru içeren soru bankası hazırlanarak davalıya teslim edildiğini, sözleşme gereğince 15.442,00 TL ödeme yapılması gerekirken 5.000,00 TL ödeme yapıldığını, kalan kısmın ödenmediğini, müvekkilinin sözleşme gereği gibi yerine getirdiğini ileri sürerek fazlaya dair hakları saklı kalmak üzere 4.000,00 TL alacağın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, 14.02.2020 tarihli ıslah dilekçesi ile, 4.000,00 TL olan talebini, 6.687,00 TL arttırarak 10.687,00 TL’nin (4.000,00 TL’sinin dava tarihinden, kalanının ıslah tarihinden itibaren işleyecek faiziyle) davalıdan tahsili ile müvekkiline verilmesini talep etmiştir.
Davalı – karşı davacı şirket vekili, davacı taraf ile müvekkili arasında yapılan sözleşme kapsamında, davacı/karşı davalıya iş avansı mahiyetinde toplamda 5.000 TL ödeme yapıldığını, davacı tarafından teslim edilen ve müvekkili yayıncı tarafından kabulü yapılan soru olmadığını, taraflar arasındaki sözleşmeye göre eser tesliminin yayıncının yayınlamak üzere onay ve kabulü ile gerçekleşmiş olacağını, davacı tarafından dizilmek üzere teslim edilen soruların, gerekli kontroller ve incelemeler yapıldıktan sonra yayınlamaya değer bulunmadığını, en azından bazı soruların yayınlanabileceğinin başlangıçta ifade edilmiş olmasına rağmen davacının sözleşmeye riayet konusundaki olumsuz tutumu sebebiyle hiç bir sorunun yayınlanmamasına karar verildiğini savunarak davanın reddini istemiş, karşı davasında da, davacı tarafından yayınlanmak üzere teslim edilen sorular kabul edilmediği için davacıya iş avansı mukabilinde ödenen 5.000 TL’nin sebepsiz zenginleşme kapsamında iadesi gerektiğini ileri sürerek karşı davasının kabulünü talep ve dava etmiştir.
Davacı – karşı davalı … vekili, müvekkilinin üzerine düşen yükümlülüğü tam olarak yerine getirmesine rağmen davalı tarafça sözleşmeye aykırı davranıldığını, 5.000 TL’lik kısmi ödemenin avans olarak değil, yapılan iş karşılığında hak edilen ücretin bir kısmının ödemesi olduğunu savunarak karşı davanın reddini istemiştir.

İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, davacı tarafından hazırlanan sorular ve bu sorulardan oluşan fasiküllerin belirli bir sistematik kapsamında sahibinin yaratıcılığını yansıttığı için 5846 sayılı FSEK’in 2/1. maddesi kapsamında ilim ve edebiyat eseri olarak korunacağı, davacı …’un da eser sahibi olduğu, yazar ve yayıncı olarak taraflar arasında coğrafya soru bankası yazılması içi akdedilen 09.01.2018 tarihli sözleşmeye göre davacı yazar tarafından soruların hazırlandığı ve davalı yayıncıya teslim edildiği, davacı yazarın sözleşme kapsamındaki teslim yükümlülüğünü yerine getirdiği, sözleşmeye göre, yayıncının çapraz kontrol işlemi sonucuna göre yayınlamayı kabul ettiği soru başına 7,00 TL ödeme yapacağı, davalı yayıncı tarafından sunulan davacı yazar ile yapılan yazışmalarda, davacı yazar tarafından teslim edilen 749 soru karşılığında 5.000,00 TL ödendiği, sözleşme kapsamında, çapraz kontrol işlemi neticesinde davalı yayıncı tarafından kabul almadığı ve dolayısıyla telif ödemesinde bulunulmadığı ifade edilen kalan sorular için soruların neden kabul almadığına, bunun davacı yazara bildirilip bildirilmediğine ilişkin bir belgenin dosya kapsamında bulunmadığı, cevap dilekçesinde “… en azından bazı soruların yayınlanabileceği başlangıçta ifade edilmiş olmasına rağmen davacının sözleşmeye riayet konusundaki olumsuz tutumu sebebiyle hiç bir sorunun yayınlanmamasına karar verildiği” yönündeki beyandan, yayınlanmama konusundaki yayıncı iradesinin, sözleşme kapsamındaki çapraz sorgu yöntemine göre değil, davacı yazarın tutumuna göre belirlendiği, yine davalı yayıncı tarafından sunulan davacı yazar ile yapılan yazışmalardaki, “…… bölümünü …’nın da olduğunu ve aynı bölümler için 2 kitap basamayacağımızı, dolayısıyla TYT’yi …’dan AYT’yi sizden alacağımızı söylemiş, hatta yıl içerisinde öğrencilere basmaktan vazgeçmiştik hatırlarsanız.” yönündeki beyanlardan, yayınlanmama konusundaki yayıncı iradesinin, sözleşme kapsamındaki çapraz sorgu yöntemine göre değil, aynı konuda bir başka yazar tarafından da soru hazırlanması sonucu iki kitabın aynı anda yayınlanamamasından kaynaklandığı, bu bağlamda taraflar arasından yapılan sözleşme kapsamında, davacı yazar tarafından soru hazırlanması ve teslimi yükümlülüklerinin yerine getirildiği, davalı yayıncı tarafından ise, taraflar arasındaki sözleşme doğrultusunda değil, subjektif kriterler doğrultusunda değerlendirme yapılarak soruların yayınlanmamasına karar verildiği ve telif ödeme yükümlülüğünün yerine getirilmediği, davacı tarafından davalıya teslim edildiği belirtilen CD içeriğindeki 12 adet PDF belgesinde toplam 2241 adet soru bulunduğu, teslim konusunda taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmadığı anlaşılmışsa da, davacı yazarın telif alacağı 2241 adet soru üzerinden değil, dava dilekçesinde beyan ettiği 2206 soru üzerinden hesaplandığı, davacı yazarın talep edebileceği alacak bedelinin 2206 X 7,00 TL = 15.442,00 TL olduğu, davalı yayıncı daha önce 5.000,00 TL sözleşme alacağını davacı yazara ödediğinden, 15.442,00 – 5.000,00 = 10.442,00 TL davacı yazarın eldeki davada talep edebileceği gerekçesi ile davanın kısmen kabulü ile, 4.000,00 TL telif alacağının dava tarihi olan 23/09/2019 tarihinden, bakiye 6.442,00 TL telif alacağının ıslah tarihi olan 14/02/2020 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi birlikte davalı- karşı davacıdan alınarak davacı – karşı davalıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine, karşı davanın reddine karar verilmiştir.

İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davalı-karşı davacı şirket vekili istinaf başvuru dilekçesinde, mahkemenin ”sözleşme kapsamındaki çapraz sorgu yöntemine göre değil, davacı yazarın tutumuna göre belirlendiği” değerlendirilmesinin hatalı olduğunu, taraflar arasında akdedilmiş dava konusu sözleşmeye göre eser tesliminin yayıncının yayınlamak üzere onay ve kabulü ile gerçekleşmiş olacağını, yazarın dizgi ve mizanpajının yapılması için yayıncının görevlilerine teslim ettiği ve henüz tashih, kontrol ve kabulleri yapılmadığı için eskiz (karalama) aşamasında olan soruların, sözleşme kapsamında ücret ödeme yükümü doğuran teslim sayılamayacağını, söz konusu telif eser mali hakkı devir sözleşmesine göre, davacının yazdığı soru başına para alabilmesi için soruların dizilmesi ve mizanpajının yapılması, ardından yazarın soruların kontrolünü ve tashihini yapması ve yayına hazır hale getirmesi gerekli fakat yeterli olmadığını, söz konusu soruların çapraz kontrol olarak isimlendirilen yöntemle gerekli kontrolleri yapıldıktan ya da yaptırıldıktan sonra yayıncı tarafından yayınlanmak üzere kabul edilmesi durumunda ücret tahakkuk ettirileceğini, yerel mahkemenin gerekçeli kararda karşı davanın reddine ilişkin herhangi bir açıklamada, belirlemede bulunmadığını, davacı karşı davalıya iş avansı mukabilinde yapılan ödemenin, yayınlanmak üzere teslim edilen soruların kabul edilmemiş olması nedeniyle sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre iadesining gerektiğini ileri sürerek, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını, talepleri gibi karar verilmesini istemiştir.

GEREKÇE : Dava, fikir ve sanat eseri ile ilgili sözleşmeden kaynaklanan alacak, karşı dava ise bu sözleşme kapsamında ödenen bedelin sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre iadesi istemine ilişkindir.
İnceleme, 6100 sayılı HMK’nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı, dosya kapsamında davacı tarafından hazırlanan soruların 5846 sayılı FSEK’in 2/1. maddesi kapsamında ilim ve edebiyat eseri olarak korunması gerektiğinin bu konuda uzman bilirkişilerce belirlendiği, davacı …’un dava konusu soruların eser sahibi olduğu, taraflar arasında yapılan 09.01.2018 tarihli sözleşmeye göre, davacı tarafından hazırlanan soruların davalı yayıncıya teslim edildiği, davacının aralarındaki sözleşme uyarınca teslim yükümlülüğünü yerine getirdiği, davacı yazar tarafından davalıya teslim edilen 749 soru karşılığında kendisine 5.000 TL ödendiği, ancak kalan bedelin ödenmediği, davalı tarafça; davacı tarafından dizilmek üzere teslim edilen soruların, gerekli kontroller ve incelemeler yapıldıktan sonra yayınlamaya değer bulunmadığı yönünde savunmada bulunulmuş ise de, dosya kapsamında bulunan bilgi ve beyanlardan yayınlanmama konusundaki yayıncı iradesinin, sözleşme kapsamındaki çapraz sorgu yöntemine göre değil, davacı yazarın tutumuna ve aynı konuda bir başka yazar tarafından da soru hazırlanması sonucu iki kitabın aynı anda yayınlanamamasından kaynaklandığı, bu bağlamda davalı yayıncı tarafından, taraflar arasındaki sözleşme doğrultusunda değil, subjektif kriterlere göre değerlendirme yapılarak soruların yayınlanmamasına karar verildiği, telif ödeme yükümlülüğünün yerine getirilmesi gerektiği, davalı karşı davacının karşı davasının da bu nedenle yerinde olmadığı anlaşılmakla, davalı karşı davacı vekilinin istinaf başvurusunun esas yönünden reddine dair hüküm kurmak gerekmiştir.

HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda belirtildiği üzere;
1-Davalı-karşı davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-b.1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-Asıl dava yönünden davalı karşı davacıdan alınması gereken 713,29 TL nispi istinaf karar ve ilam harcından, davalı karşı davacı tarafından istinaf başvurusunda yatırılan 120,00 TL istinaf karar ve ilam harcının mahsubu ile bakiye 593,29‬ TL’nin davalı karşı davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Karşı dava yönünden davalı karşı davacıdan alınması gereken 80,70 TL maktu istinaf karar ve ilam harcından, davalı karşı davacı tarafından istinaf başvurusunda yatırılan 59,30 TL istinaf karar ve ilam harcının mahsubu ile bakiye 21,40 TL’nin davalı karşı davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
4-İstinaf aşamasında davalı karşı davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davalı karşı davacı üzerinde bırakılmasına,
5-İstinaf aşamasında duruşma açılmadığından taraflar lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda oybirliği ile 30/12/2022 tarihinde HMK 362/1-a maddesi uyarınca miktar itibariyle KESİN olmak üzere karar verildi.

GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 23/01/2023

Başkan

Üye

Üye

Katip

Bu belge 5070 sayılı Yasa hükümlerine göre elektronik olarak imzalanmıştır.