Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 20. HUKUK DAİRESİ

T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
20.HUKUK DAİRESİ

…
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
K A R A R
….

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK
MAHKEMESİ
TARİHİ : 10/12/2019
NUMARASI ….

DAVANIN KONUSU : Eser Sahipliğinden Kaynaklanan Tecavüzün Meni, Maddi ve Manevi Tazminat

Taraflar arasında görülen davada Ankara 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nce verilen 10/12/2019 tarih ve 2015/462 E. – 2019/583 K. sayılı kararın Dairemizce incelenmesi davacı ve davalılar tarafından istenmiş ve istinaf dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ :Davacı vekili, müvekkilinin … öğretmeni olduğunu, lisede görevli bulunduğu sırada … kitapları yazmaya başladığını, yazdığı kitapların davalı Şirket tarafından basıldığını, bu kitaplardan üzerinde müvekkilinin adı olup, Eylül 2008 yılında basılan 10. sınıf … (konu anlatımlı) adlı kitabın, müvekkili ile hiçbir sözleşme yapılmadan basılıp davalı Şirketin dershane öğrencilerine dağıtıldığını, ayrıca dershane dışı satışının yapıldığını, kısa bir süre önce yine davalı Şirketin basıp dağıttığı 11. sınıf … (konu anlatımlı) adlı kitap incelendiğinde, müvekkili tarafından yazılan yukarıda adı geçen kitapla neredeyse birebir aynı olduğunun anlaşıldığını, bu kitabın 40 sayfasında bir takım farklılıklar olmasına rağmen en az %90’lık bölümünün müvekkili tarafından yazılan kitaptan intihal olduğunu, dava konusu bu kitabın üzerinde davalı …’nun adının bulunduğunu, bu durumda FSEK 14., 15. ve 16. maddeleri ile 22. ve 23. maddelerinde düzenlenen müvekkili haklarının ihlal edildiğini ileri sürerek, manevi haklara tecavüz edildiğinin tespiti ile FSEK’in 67/2. maddesi uyarınca tecavüzün refine, 11. Sınıf … anlatımlı kitabın piyasadan toplatılmasına, FSEK’in 69. maddesi uyarınca tecavüzün menine, 10. Sınıf … kitapları nedeniyle şimdilik FSEK’in 68. maddesi uyarınca üç kat 1.000,00 TL maddi tazminatın 2008 tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalı Şirketten tahsiline, yine ihlal edilen her bir manevi hak için 15.000,00 TL olmak üzere toplam 45.000,00 TL manevi tazminatın, umuma arz hakkı yönünden 2008 Kasım itibariyle davalı Şirketten, diğerleri bakımından 11. Sınıf … Kitabının basım tarihinden itibaren ticari faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, 18.07.2019 tarihli miktar artırım dilekçesi ile maddi tazminat talebini 822.843,00 TL’ye yükseltmiştir.
Davalı Şirket vekili, davacı ile müvekkil Şirket arasında herhangi bir sözleşme ilişkisi olmadığını, davacının tazminat talebinin dayanağının sözleşmesel bir ilişki olmadığından talebin haksız fiil hükümlerine tabi olduğunu, buna göre de davanın zaman aşımına uğradığını, davacı tarafın soyut ve afaki söylemler ile eser sahibi olduğunu ve müvekkilden alacaklı bulunduğunu iddia ettiğini, davacının eser sahibi olduğunun iddiasının gerçek olmadığını, bu nedenle davacının davasına dayanak yaptığı 10. sınıf … (konu anlatımlı) kitabının eser sahipliği sıfatının kime ait olduğunun saptanmasını talep ettiklerini, davacının ibraz ettiği kaynağın intihal ile meydana getirilmiş bir eser olduğunu, kabul anlamına gelmemekle birlikte FSEK’in 34. maddesi uyarınca maksadın haklı gösterebileceği nispet dahilinde iktibaslar yapılmak suretiyle eğitim ve öğretim gayesine tahsis edildiği anlaşılan seçme ve toplama eserler vücuda getirmenin serbest olduğunu, davacının kitaba hiçbir katkısı olmadan fahiş manevi tazminat talep ettiğini, ticari faiz talebini kabul etmediklerini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Diğer davalı, süresi içinde davaya cevap vermemiştir.

İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: Mahkemece, davalı Şirket zaman aşımı itirazında bulunmuş ise de davacının talebini 5846 Sayılı Yasanın 68. maddesine dayandırmış olması nedeniyle davanın 10 yıllık zaman aşımına tabi olduğu, ayrıca fiilin suç teşkil etmesi nedeniyle uzamış ceza zaman aşımına da tabi bulunduğu, yine tecavüz devam ettiği ve söz konusu kitaplar piyasada bulunduğu sürece zaman aşımı da işlemeyeceğinden davalı vekilinin zaman aşımı itirazının yerinde görülmediği, dava konusu kitapların, 5846 Sayılı Kanunda tanımlanan eser kategorilerinden “…” niteliğinde olduğu, davacının dosyada bulunan 2008 baskılı 10.sınıf … anlatımlı kitabın eser sahibi bulunduğu, davacının bu kitabının izinsiz ve sözleşmesiz biçimde 2006 ve 2008 yıllarında basıldığı, bu şekilde davacının çoğaltma ve yayma haklarının ihlal edildiği, davacının bu kitaba ilişkin 14. madde kapsamında manevi hakkının da ihlal olunduğu, davacı kitabının genişletilerek izinsiz olarak 11. sınıf … anlatımlı adı ile bandrol üzerindeki tarihe göre 2015 yılında yayınlandığı, bu yayının da davacının çoğaltma ve yayma haklarına tecavüz teşkil ettiği, davacının FSEK’in 14,15,16. maddelerinde belirtilen manevi haklarının da bu yayınla ihlale uğradığı, dava dilekçesi ile 2008 baskı 10. Sınıf … Anlatımlı Kitap ve 2015 yılı baskı 11. Sınıf … Anlatımlı Kitap için telif tazminatı, manevi tazminat ve tecavüzün önlenmesi ve ref’i talebinde bulunulduğu, baskı tarihleri ve kitaplarla ilgili daha sonra cevaba cevap dilekçesinde, HMK’nın 141. maddesi kapsamında bir genişletme yapılmadığı gibi ön inceleme duruşmasında da farklı yıllara ait baskılar yönünden bir beyanda bulunulmadığı, davacı vekilinin 1. ek rapora beyan dilekçesinde, dava dilekçesinde dava konusu ettiği kitaplarla ilgili herhangi bir ıslahı olmadan talebini genişlettiği ve hatta mahkemenin 2015/463 sayılı dosyasında dava konusu ettiği 10. Sınıf … Anlatımlı kitap için talepte bulunduğu, ancak bu kitaplar ile ilgili herhangi bir ıslah yapılmadığı, zira davada talep etmediği ve mükerrer talep ettiği yıllara ilişkin tazminatın ıslahının mümkün olmadığı, tazminat talebinin 2008 ve 2015 baskıları ile ilgili incelendiği ve bu iki kitap yönünden hüküm kurulduğu, davalının eser sahibi olduğu 2008 yılı baskısı 10. Sınıf … (konu anlatımlı) … ve 2015 yılı baskısı 11. Sınıf … Anlatımlı kitapların izinsiz basılıp çoğaltılması yayması nedeniyle davacının mali ve manevi haklarının ihlal edildiği, 2008 yılı baskı 10. Sınıf … Anlatımlı kitap nedeniyle 5846 Sayılı Yasanın 22,23 ve 14. maddelerinin, 11. Sınıf (2015 baskı) … Anlatımlı Kitap nedeniyle yine 5846 Sayılı Yasanın 22, 23 maddeleri ile eserin farklı isimle yayınlanması, eserde değişiklikler yapılması nedeniyle 14,15 ve 16. maddeleri kapsamında mali ve manevi haklarının ihlal edildiği, davacı ve davalılar arasında herhangi bir mali hak devir sözleşmesinin bulunmadığı, izinsiz basım, çoğaltma, yayma nedeniyle FSEK’in 68. maddesi kapsamında 3 kat telif tazminatı şartlarının davada gerçekleştiği, ayrıca manevi hak ihlalleri nedeniyle manevi tazminat şartlarının da oluştuğu, yine davacının FSEK’in 69. maddesi kapsamında muhtemel tecavüzün menini talep edebileceği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, davacının eser sahibi olduğu 10. sınıf … anlatımlı kitabın 2008 yılında izinsiz çoğaltılıp yayılması nedeniyle FSEK’in 68/1. maddesi kapsamında toplam üç kat telif tazminatı 24.837,00 TL’nin Eylül 2008 tarihinden itibaren değişir oranlarda ticari faizi ile birlikte davalı Şirketten tahsili ile davacıya verilmesine, 11. sınıf … anlatımlı kitabın izinsiz coğaltılıp yayılması nedeniyle 46.230,00 TL telif tazminatının dava tarihinden itibaren değişir oranlarda ticari faizi ile birlikte her iki davalıdan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, manevi hakların ihlali nedeniyle 10. sınıf … anlatımlı 2008 baskıdan dolayı 5.000,00 TL manevi tazminatın davalı Şirketten tahsili ile Eylül 2008 tarihinden itibaren değişir oranlarda ticari faizi ile birlikte davacıya verilmesine, bu kitaba yönelik fazlaya dair manevi tazminat talebinin reddine, yine 11. sınıf … anlatımlı kitap yönünden manevi hakların ihlali nedeniyle 5.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren değişir oranlarda ticari faizi ile birlikte her iki davalıdan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, bu kitaba yönelik fazlaya dair manevi tazminat talebinin reddine, 5846 sayılı Yasanın 69. maddesi kapsamında muhtemel tecavüzünün men ve refine karar verilmiştir.

İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacı vekili, davanın belirsiz alacak davası olarak açıldığını ve artırılan talepler yönünden ıslah yapılarak eksik harcın tamamlandığını, dava dilekçesinde baskı tarihlerine yer verilmesinin, taleplerinin yalnızca bu baskılar ile sınırlı olduğu anlamına gelmeyip, davanın, isimleri belirtilen kitaplar nedeniyle ihlal edilen mali ve manevi haklar için açıldığını, diğer bir deyişle, taleplerinin “10. Sınıf … Anlatımlı ve 11. Sınıf … Anlatımlı isimli kitapların 2008 ve 2015 tarihli baskıları için olmayıp, bahsi geçen kitapların bu tarihlerden sonraki tüm baskılarına şamil olduğunu, hükmedilen manevi tazminatın düşük olduğunu ileri sürerek, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını ve davanın tümden kabulüne karar verilmesini istemiştir.
Davalı Şirket vekili, davacı tarafından dava konusu kitapların eser sahibinin kendisi olduğu iddia edilmiş ve yerel mahkeme tarafından davacının eser sahibi olduğunun kabulü ile hüküm kurulmuş ise de söz konusu kitapların temelinin … zümre öğretmenleri tarafından hazırlanan ve 1997 yılında yayınlanan kitaba dayandığını, anılan kitabın yaşanılan müfredat değişikliklerine adapte edildiğini, dolayısıyla davacının eser sahibi olmadığını, bu yönde verilmiş emsal mahkeme kararlarının bulunduğunu, daha önceden ortaya konulmuş eser üzerinde sadece bir kısım düzeltme ve çizimlerden ibaret eklemeler yapılmasının en baştan bir eser yaratmak gibi değerlendirilemeyeceğini, davacının müvekkili Şirketin kurucusu Ali Demir’in 2015 yılında vefatının ardından 2008 yılı baskısını hiç bilmiyormuş ve yeni öğrenmiş gibi ve üstelik bu … sanki sıfırdan yeni bir kitap meydana getirmiş gibi taleplerde bulunması açıkça kötü niyet olduğunu, mahkemece davacının kötü niyetinin gözardı edildiğini, aynı mahkemenin 2015/463 E. sayılı dosyasına konu kitapla iş bu davaya konu kitabın aynı olup, ufak tefek müfredat değişiklikleriyle sonraki tarihli baskısı olduğunu, aynı kitap hakkında iki tane mükerrer men, ref ve yasal olmayan 3 kat tazminat ile manevi tazminat taleplerini içeren derdest dava bulunduğu halde yerel mahkemenin her iki kitap içinde ayrı ayrı tazminata hükmettiğini, bilirkişiler tarafından yapılan tazminat hesaplarının da hiçbir veriye dayanmayan, objektif hiçbir yönü bulunmayan hesaplamalar olup bu şekilde bir hesaplama yönteminin bulunmadığını, takdir edilen manevi tazminatın fahiş olduğunu, davacının dilekçesinde 10. sınıf … … için manevi tazminatı 2008 Kasım itibariyle işleyecek faizi ile talep etmesine rağmen taleple bağlılık ilkesini ihlal ederek Eylül 2008 tarihinden itibaren faize hükmedilmesinin usul ve yasaya aykırı bulunduğunu, hem 3 kat tazminata hem de tecavüzün men ve refine karar verilmesinin de doğru olmadığını ileri sürerek, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını ve davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı … vekili, müvekkilinin 2008 yılında diğer davalı şirkette … öğretmeni olarak çalışmaya başladığını, bu iş ilişkisinin 2017 yılına kadar devam ettiğini, iş ilişkisi içinde öğrencilere ders verildiğini ve öğrenciler için çeşitli sorular hazırlandığını, mevcut olan bazı yayınların değişen sisteme bağlı olarak incelendiğini, yeni sınav sistemine bağlı olarak mevcut kitaplara ilave bölümler yazıldığını, açıklanan bu hususların tamamının iş ilişkisi çerçevesinde yapıldığını, müvekkilinin adi yazılı olarak hazırladığı bu metinleri diğer davalı Şirkete teslim ettiğini, sonrasında bu metinlerin kullanılıp kullanılmadığı veya nerede kullanıldığı konusunda bir bilgi sahibi olmadığını, müvekkilinin herhangi bir sözleşme kapsamında bu işi gerçekleştirmediğini ve herhangi bir telif tazminatı almadığını ya da yeniden bir eser oluşturmadığını, dava konusu kitapların ne şekilde yayınlanacağı, kimlerin yazar olarak isimlerinin olacağı hususlarının diğer davalı tarafından belirlendiğini, kabul anlamına gelmemek üzere, bilirkişi raporlarında hesaplanan tazminat miktarının fahiş olduğunu, herhangi bir maddi veriye dayanmaksızın varsayımsal olarak hazırlanan raporun karara dayanak yapılmasının mümkün olmadığını, davacının söz konusu kitapların hak sahibi bulunmadığını ileri sürerek, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını ve davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

GEREKÇE : 1-Dava, eser sahipliğinden kaynaklanan hakların ihlal edildiği iddiasına dayalı tecavüzün ve muhtemel tecavüzün refi ve meni ile maddi ve manevi tazminat istemlerine ilişkindir.
İnceleme, 6100 sayılı HMK’nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı, davaya konu kitapların … niteliğinde oldukları, davaya konu Eylül 2008 baskı tarihli, … 10. Sınıf … adlı eserin üzerinde eser sahibi olarak davacının adına yer verildiği, FSEK’in 11. maddesi uyarınca bu eserin sahibinin davacı olduğu, aksinin davalı tarafça kanıtlanmasının gerektiği, dava konusu eserde, davalı tarafça dayanılan … … Bilimleri adlı kitaptan belirli oranlarda alıntı yapılmış ise de dosyada mevcut kök ve ek bilirkişi raporlarında açıklandığı üzere davaya konu eserin bağımsız eser olduğu, davalı tarafça dayanılan mahkeme kararlarına konu olayların birinde, davacının eser sahibi olduğunun, diğerinde ise müstakil eser bulunduğunun ispat edilemediği, dolayısıyla işbu dosya yönünden emsal teşkil etmeyecekleri, buna göre davacı lehine oluşan FSEK’in 11. maddesindeki karinenin, davalı tarafça çürütülemediği ve davacının davaya konu eserin sahibi olarak kabulünde bir isabetsizlik olmadığı, üzerinde davalı …’nun eser sahibi olarak yer aldığı 11. Sınıf … Anlatımlı adlı kitabın içeriğinin ise davacının dava konusu ettiği 10. sınıf kitabın içeriği ile aynı olduğu, bu kitabın davacı kitabından iktibasla ve yapılan ilavelerle oluştuğu, her ne kadar davalı … tarafından söz konusu kitabın yayınlanmasına bir dahlinin olmadığı, kendisinin sadece iş ilişkisi çerçevesinde istenen ilaveleri yaptığı, kitabın ne şekilde yayınlanacağının ve kimlerin yazar olarak gösterileceğinin diğer davalı tarafından belirlendiği savunulmuş ise de davalı Şirkete ait dershanede görevli davalı …’nun söz konusu kitabın yayınlanmasından ve üzerinde eser sahibi olarak adının bulunduğundan haberdar olmadığının düşünülemeyeceği, eser üzerinde adı olmasına ve eser sahibi olmadığını bilmesine rağmen, kitabın üzerinden adının çıkartılması konusunda herhangi bir girişimde bulunduğunu da ispat edemeyen ve eser üzerinde adı bulunan davalı …’nun bu savunmasının yerinde olmadığı, farklı tarihlerde basılan kitaplara ilişkin olarak davacı yanca açılan başka davanın, işbu dava yönünden derdestliğe yol açmayacağı, çünkü belirtildiği üzere davaya konu kitapların farklı baskı tarihli oldukları, içinde yayıncı bulunan bilirkişi heyetince davaya konu kitapların baskı adetlerinin ve fiyatlarının somut olayın özelliklerine göre usulünce tespit edildiği, mahkemece FSEK’in 69. maddesi uyarınca muhtemel tecavüzlerin menine karar verildiği gözetildiğinde bu yönden de kararda bir isabetsizlik olmadığı anlaşılmakla, taraf vekillerinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair istinaf itirazlarının esas yönünden reddine dair hüküm kurmak gerekmiştir.
2-İlk derece mahkemesince, dava dilekçesinde 10. Sınıf … kitabının yalnızca 2008 tarihli baskısı yönünden talepte bulunulduğu, cevaba cevap dilekçesinde de bu yönden talebin genişletilmediği, 1. ek rapora itiraz dilekçesinde davacının talebini genişleterek, söz konusu kitabın diğer baskıları için de talepte bulunulduğu, bu yönden davanın ise ıslah edilmediği kabul edilerek, yalnızca 10. Sınıf kitabının 2008 baskısı için telif tazminatı hüküm altına alınmıştır. Ancak, dava dilekçesinin üçüncü sayfasında, “…’in 10. Sınıf … … bakımından FSEK 22 ve 23. maddelerde yer alan çoğaltma ve yayma mali hakları ihlal edilmiştir.” cümlesine yer verilmiş, 5. paragrafta ise “Dava konusu kitapların 2008 yılından beri basılıp satıldığı ve ayrıca öğrencilere dağıtıldığı basım tarihinden anlaşılmaktadır. Bu nedenle, varsayımsal sözleşme bedelinin hesaplanabilmesi için Kültür Bakanlığı’ndan anılan eser için toplamda bugüne kadar ne miktarda bandrol alındığının sorulması gerektiği düşünülmektedir.” şeklinde açıklama yapılmıştır. Talep sonucu kısmında ise 10. Sınıf … kitapları nedeniyle telif tazminatı talep edilmiştir. HMK’nın 141. maddesi uyarınca iddia ve savunmanın serbestçe değiştirilmesi ya da genişletilmesi mümkün olan cevaba cevap dilekçesinde de davacı taraf, dava konusu eylemin 2008 tarihli baskıdan sonra da devam ettiğini, Kültür Bakanlığından sorulması halinde, kitabın sonraki baskılarının olup olmadığının anlaşılacağını, Kültür Bakanlığından sorulması halinde davalı eylemlerinin 2008 ve 2015 yıllarından sonra da temadi edip etmediğinin açıklığa kavuşacağını ileri sürmüş, bu dilekçenin sonuç bölümünde ise açıkça “2008 ve 2015 tarihli nüshalar ile tahkikat aşamasında ve…cevaplarına göre tespit edilebilecek yeni nüshalar yönünden ihtiyaç duyulduğu takdirde iddia ve savunmaların incelenmesi ve kıyaslama yapılıp, sonucuna göre üç kat telif tazminatının belirlenmesi için bilirkişi incelemesi yaptırılması” talep edilmiştir. Dava dilekçesi ile davacının cevaba cevap dilekçesinin içeriği gözetildiğinde, ilk derece mahkemesinin kabulünün aksine dava konusunun yalnızca 10. Sınıf … kitabının 2008 baskısı değil, söz konusu kitabın, başka davalara konu olmayan 2008,2010,2012,2013 ve 2014 yılı baskıları olduğu kanaatine varılmış, davacının söz konusu baskılar nedenyle FSEK’in 68. maddesi uyarınca tazminat talep edebileceği kabul edilmiştir.
Dosyada mevcut bulunan ve hüküm kurmaya elverişli görülen 20.06.2019 tarihli ek bilirkişi raporunda, davacının 10. Sınıf … kitabının 2008 baskısı nedeniyle 8.279,00 TL, 2010 baskısı nedeniyle 172.822,00 TL, 2012 baskısı nedeniyle 31.108,00 TL, 2013 baskısı nedeniyle 31.108,00 TL ve 2014 baskısı nedeniyle 15.554,00 TL telif ücreti isteyebileceği açıklanmıştır. Söz konusu rapor, denetime ve hüküm kurmaya elverişli görüldüğünden, davacının bu miktarlarda telif tazminatı talep edebileceği, FSEK’in 68. maddesi uyarınca anılan bu meblağların üç katının 2008 basımı için 24.837,00 TL, 2010 basımı için 518.466,00 TL, 2012 basımı için 93.324,00 TL, 2013 basımı için 93.324,00 TL ve 2014 basımı için 46.662,00 TL’ye tekabül ettiği anlaşıldığından, bu miktarlar hüküm altına alınmış, davacı vekilinin bu yöne ilişkin istinaf itirazı haklı görülmüştür.
FSEK’in 70/1. maddesinde, manevi hakları haleldar edilen kişinin, uğradığı manevi zarara karşılık manevi tazminat ödenmesi için dava açabileceği düzenlenmiştir. 22.06.1966 tarihli 7/7 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı’nın gerekçesinde de takdir olunacak manevi tazminatın tutarını etkileyecek özel durum ve koşullar açıkça gösterilmiştir. Bunlar her somut olaya göre değişebileceğinden, hakim bu konuda takdir hakkını kullanır iken ona etkili olan nedenleri karar yerinde objektif bir biçimde göstermeli ve bu taktir hakkını MK’nun 4. maddesine göre hukuka ve hakkaniyete uygun olarak kullanmalıdır.
Somut olayda, davaya konu kitapların niteliği, ihlalin boyutu, yapılan baskı sayıları ve ihlal edilen manevi haklar gözetildiğinde, mahkemece hükmedilen manevi tazminatın somut olayın özelliklerine uygun olmadığı, daha uygun bir manevi tazminata hükmedilmesi gerektiği sonucuna varılmakla, 10. Sınıf … yönünden 15.000,00 TL, 11. Sınıf … yönünden ise 10.000,00 TL. manevi tazminatın uygun bir miktar olduğunun Dairemizce takdiri ile manevi tazminat davasının bu miktarlar üzerinden kabulüne karar vermek gerekmiş, davacı vekilinin istinaf başvurusu bu yönden de yerinde bulunmuştur.
Dava dilekçesinin netice-i talep kısmının 2 nolu bendinde, açıkça ve yalnızca 10. Sınıf … kitapları nedeniyle FSEK’in 68. maddesi uyarınca şimdilik 1.000,00 TL maddi tazminatın davalı Şirketten tahsili talep edilmiş, 11. Sınıf … … yönünden ise maddi tazminat talep edilmediği gibi davalı … yönünden de bir maddi tazminat talebi yoktur. Davacı vekilinin 18.07.2019 tarihli bedel artırım dilekçesinde, yine yalnızca davalı Şirketten maddi tazminat talep edilmiş olup, her ne kadar bu dilekçede talep 10. Sınıf … … ile sınırlandırılmamışsa da, anılan dilekçe bedel artırım dilekçesi olduğundan ve ıslah dilekçesi niteliği taşımadığından, dava dilekçesindeki talebin değişikliği sonucuna yol açmayacaktır. Diğer bir deyişle, dava dilekçesinde yalnızca 10. Sınıf … … yönünden maddi tazminat istenmiş olup, 11. Sınıf … … yönünden talep edilen bir maddi tazminat yoktur. Bu durumda, mahkemece taleple bağlı kalınarak yalnızca 10. Sınıf … … yönünden ve davalı Şirket hakkında maddi tazminat hükmü kurulması gerekirken, HMK’nın 26. maddesine aykırı olacak biçimde 11. Sınıf … … yönünden de FSEK’in 68. maddesi uyarınca tazminata hükmedilmesi doğru görülmemiş, davalı vekillerinin istinafı üzerine bu husus resen gözetilmiş ve ilk derece mahkemesi kararı bu yönden de kaldırılarak, taleple bağlı biçimde hüküm kurulmuştur.
Öte yandan, davacı tarafça yalnızca 2008 yılından itibaren maddi tazminata faiz işletilmesi talep edilmiş olmasına rağmen mahkemece sebebi de belirtilmeksizin Eylül 2008’den itibaren faize hükmedilmesi ve yine manevi tazminat yönünden de talep aşılarak Kasım ayı yerine Eylül ayından itibaren faiz işletilmesi de doğru olmamış, TBK’nın 91/2. maddesi de gözetilerek davacı talebinden yılın son gününün anlaşılması gerektiği değerlendirilmiş ve bu yönden de davalı Şirket vekilinin istinaf itirazı haklı bulunmuş, her ne kadar davacı tarafça 2008 yılından itibaren faiz talep edilmiş ise de dava konusu kitapların tam basım tarihleri tespit edilemediğinden, her bir basım yılının son gününden itibaren hüküm altına alınan tazminat faiz işletilmiştir.
HMK’nın 353/1-b-2 maddesinde, yargılamada eksiklik bulunmamakla beraber, kanunun olaya uygulanmasında hata edilip de yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmadığı takdirde veya kararın gerekçesinde hata edilmişse “düzelterek yeniden esas hakkında” duruşma yapılmadan karar verilmesi gerektiği düzenlendiğinden, Dairemizce yukarıda açıklanan nedenlerle taraf vekillerinin istinaf başvurularının kabulü ile HMK’nın 353/1-b-2. maddesi uyarınca ilk derece mahkemesi kararı kaldırılmış, tecavüzün tespiti ve FSEK’in 67/2. maddesi uyarınca tecavüzün refi ile 11. sınıf kitapların toplatılması talepleri yönünden mahkemece açık bir hüküm kurulmamasına karşın bu taleplerin davanın reddi kapsamında kalması ve davacı yanca bu yönden istinaf kanun yoluna başvurulmaması karşısında Dairemizce bu yönlerden davanın reddine dair hüküm kurulmuş, vekalet ücreti ve yargılama giderleri yönünden taraflarca bir istinaf itirazı ileri sürülmediğinden, bu yönlerden ilk derece mahkemesi ile aynı şekilde karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.

HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda belirtildiği üzere;
1-Taraf vekillerinin istinaf başvurularının HMK’nın 353/1-b-2 maddesi gereğince kabulü ile Ankara 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesince verilen 10/12/2019 gün ve 2015/462 E. – 2019/583 K. sayılı kararın KALDIRILMASINA,
2-Davanın KISMEN KABULÜ ile FSEK’in 68. maddesi uyarınca 10. Sınıf … anlatımlı adlı kitabın 2008 basımı için 24.837,00 TL telif tazminatının 31.12.2008 tarihinden, 2010 basımı için 518.466,00 TL telif tazminatının 31.12.2010 tarihinden, 2012 basımı için 93.324,00 TL telif tazminatının 31.12.2012 tarihinden, 2013 basımı için 93.324,00 TL telif tazminatının 31.12.2013 tarihinden, 2014 basımı için 46.662,00 TL telif tazminatının 31.12.2014 tarihinden itibaren değişir oranlarda ticari faizi ile birlikte davalı Şirketten tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin maddi tazminat talebinin reddine,
3-Davacının manevi haklarının ihlali nedeniyle 10. Sınıf … … yönünden 15.000,00 TL manevi tazminatın 30.11.2008 tarihinden itibaren işleyecek değişir oranlarda ticari faizi ile birlikte davalı şirketten tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Davacının manevi haklarının ihlali nedeniyle 11. Sınıf … … yönünden 10.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek değişir oranlarda ticari faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin manevi tazminat talebinin REDDİNE,
5-FSEK’in 67. maddesi uyarınca tecavüzün tespiti ve refi ile dava konusu kitapların toplatılması talebinin REDDİNE,
6-FSEK’in 69. maddesi kapsamında davalıların muhtemel tecavüzünün menine,
7-Harçlar Kanunu’na göre alınması gereken 54.758,18.TL nispi karar ve ilam harcından peşin ve ıslah harcı olarak alınan 14,965,57.TL harçtan mahsubu ile bakiye 39.792,61.TL’nin davalılardan tahsili ile (Davalı …’nun sorumluluğunun 683,10.TL ile sınırlı olmak kaydıyla) Hazineye irat kaydına,
8-Davacı kendisini vekille temsil ettirmiş olduğundan, karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT hükümlerine göre belirlenen kabul edilen telif tazminat talebi yönünden 55.880,65.TL, kabul edilen manevi tazminat talebi yönünden 7.375,00.TL olmak üzere toplam 63.255,65.TL vekalet ücretinin davalı şirketten alınarak davacıya verilmesine,
9-Davalı şirket kendisini vekille temsil ettirmiş olduğundan, karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT hükümlerine göre belirlenen reddedilen maddi tazminat talebi yönünden 7.375,00.TL, reddedilen manevi tazminat talebi yönünden 7.375,00.TL olmak üzere toplam 14.750,00.TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı şirkete verilmesine,
10-Davalı … kendini vekille temsil ettirmiş olduğundan, karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT hükümlerine göre belirlenen reddedilen manevi tazminat talebi yönünden 7.375,00.TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile anılan davalıya verimesine, bu davalı yönünden telif tazminatı talebi olmadığından, bu yönden vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
11-Davacı tarafından ilk derece mahkemesinde yapılan 2.100,00.TL bilirkişi ücreti, 455,00.TL tebligat ve posta masrafı ile istinaf aşamasında yapılan 70,00.TL tebligat ve posta gideri, 148,60.TL istinaf kanun yoluna başvuru harcından oluşan toplam 2.773,60.TL yargılama giderinin, davanın kabul ve ret oranına göre takdiren 2.561,93.TL’ye, 14,965,57.TL mahsup edilen harç ile 27,70.TL başvurma harcı tutarı eklenerek oluşan toplam 17.555,20.TL’nin davalılardan (Davalı … yönünden kabul edilen manevi tazminat miktarı da gözetilerek takdiren 500,00.TL sınırlı olmak kaydıyla) alınarak davacıya verilmesine, bakiyesinin davacı üzerinde bırakılmasına,
12-Davalı şirket tarafından istinaf aşamasında yapılan 33,50.TL posta masrafı, 148,60.TL istinaf kanun yoluna başvuru harcından oluşan yargılama giderinin davanın kabul ret oranına göre takdiren 13,89.TL’nin davacıdan tahsili ile anılan davalıya verilmesine,
13-Davalı … tarafından istinaf aşamasında yapılan 148,60.TL istinaf kanun yoluna başvuru harcından oluşan yargılama giderinin davacıdan tahsili ile anılan davalıya verilmesine,
14-Yatırılan ve kullanılmayan gider avansının, hükmün kesinleşmesini müteakip re’sen davacıya iadesine (HMK m.333),
15-Davacıdan peşin olarak alınan 54,40 TL maktu istinaf karar ve ilam harcının, karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
16-Davalı …’ndan peşin olarak alınan 1.384,42.TL nispi istinaf karar ve ilam harcının karar kesinleştiğinde ve talep halinde anılan davalıya iadesine,
17-Davalı …’nden peşin olarak yatırılan 1.385,42.TL nispi istinaf karar ve ilam harcının karar kesinleştiğinde ve talep halinde anılan davalıya iadesine,
18-İstinaf aşamasında duruşma açılmadığından taraflar lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
19-Kararın niteliğine göre, İİK’nın 36. maddesi uyarınca icranın geri bırakılması kararı için taraflarca yatırılan teminatın iadesine yer olmadığına,
Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda oybirliği ile 29/04/2022 tarihinde HMK 361. maddesi uyarınca kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde temyiz yolu açık olmak üzere karar verildi.

GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 27/05/2022

….