Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. Ankara Batı ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2022/746 Esas – 2022/958
T.C.
Ankara Batı
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
KARAR
TÜRK MİLLETİ ADINA
ESAS NO : 2022/746 Esas
KARAR NO : 2022/958
HAKİM :
KATİP :
DAVACI :
VEKİLLERİ :
DAVALI : 1-
VEKİLİ :
DAVALI : 2-
VEKİLLERİ :
DAVALILAR : 3-
4-
5-
VEKİLİ :
DAVALI : 6-
VEKİLİ :
DAVALI : 7-
VEKİLİ :
DAVALILAR : 8-
9-
10-
11-
TASFİYE MEMURU:
DAVA : Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ : 26/02/2019
KARAR TARİHİ: 25/10/2022
K. YAZIM TARİHİ: 10/11/2022
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Rücuen Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, Ankara Batı … İş Mahkemesinin …-… E-K.sayılı ilamına istinaden Ankara … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasına icra tehdidi altında ödenen 100.667,01TL nin şimdilik 600TL sinin; 50TL sini davalı … Şti.nden, 50TL sinin davalı … Şti.nden, 50TL sinin davalı … Şti.nden, 50TL sinin davalı … Şti.nden, 50TL sinin davalı … Şti.nden, 50TL sinin davalı … A.ş.den, 50 TL sinin davalı … Şti.nden, 50TL sinin davalı … Şti.nden, 50TL sinin davalı … A.ş.den, 50TL sinin … Şti.nden ve 50TL sinin davalı … Şti.nden olmak üzere dava dışı işçi … a ödeme tarihinden itibaren ve 6183 sayılı Kanuna göre hesaplanacak faizi ile birlikte, rücuan tahsili ile müvekkili belediyeye ödenmesini, davalıların sorumluluk miktarlarının belirlenmesinde işçilik alacakları yönünden dava dışı işçiyi çalıştırdıkları dönemlere göre ilam ve icra takibinden kaynaklanan ödeme kalemlerine ilişkin ise davalıların eşit oranda sorumluluklarının belirlenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP :
Davalılar … A.Ş ile … Şti vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı idare ile müvekkili şirketlerin adi ortaklığı arasında … İKN 01/01/2013-30/09/2014 tarihleri arasında … Belediyesi sınırları dahilinde bulunan meskun alanların evsel atıklarının toplanması, nakli, cadde, sokak, meydan ve pazar yerlerinin süpürülmesi hizmet alımı işi sözleşmesi akdedildiğini, sözleşmenin süre bitimi nedeniyle sona erdiğini, sözleşmenin yürürlüğü süresince müvekkili şirketin dahil olduğu ortak girişim tarafından tüm yükümlülüklerin eksiksiz ve zamanında ifa edildiğini ve sözleşme konusu teminat mektubunun da ortak girişime iade edildiğini, hizmet alımı sözleşmesi kapsamında istihdam edilip kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde iş akdi sona eren personellerin tazminatlarının müvekkili şirketler ortak girişim tarafından ödendiğini, davacının ödeme yaptığını iddia ettiği dava dışı personelin müvekkili şirketlerin adi ortaklığından sonra ihale yoluyla işi üstlenen müvekkili şirket … A.Ş bünyesinde çalışmaya devam ettiğini, davacı idare ile müvekkili şirketlerin adi ortaklığı arasındaki hizmet alımı sözlemesi süre bitimi nedeniyle sona erdikten sonra aynı işin müvekkili şirket … A.Ş tarafından 36 ay süreyle üstlenildiğini, davalı idare tarafından ödeme yapıldığı iddia edilen personelin de … A.Ş bünyesinde çalışmaya devam ettiğini, müvekkilinin … AŞ nin idare ile akdetmiş olduğu hizmet alımı sözleşmesinin ilgili maddesi uyarınca iki adet kesin teminat mektubunun idareye verildiğini, ancak iş bitiminde müvekkili … A.Ş nin tüm yükümlülüklerini yerine getirmesine rağmen idarenin teminat mektuplarını iade etmediğini, personellerin kıdem tazminatlarını ödeme gerekçesiyle nakde çevirdiğini ve personellerin kıdem tazminatı hesaplamasını yaparken müvekkili şirketlerin ortak girişimin sözleşme süresini de dikkate aldığını, Ankara Batı … AHM nin … esas sayılı dosyasıyla teminat mektubu bedellerinin tahsili talepli olarak dava açtıklarını, ancak idarenin hem ortak girişimini hem de … AŞ dönemine ilişkin kıdem tazminatı bedellerini müvekkili şirketin teminat mektuplarını nakde çevirerek tahsil ettiğini, müvekkili şirketlere rücu talepli olarak dava ikame etmiş olmasının ve bu davanın müspet sonuçlanması halinde, idarenin müvekkili şirketlerden mükerrer tahsilat yapmış olacağını beyan ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … Şti vekili cevap dilekçesinde özetle; Görevli mahkemenin İş Mahkemeleri, yetkili mahkemenin … Mahkemeleri olduğunu, davacı kurumun rücu hakkının olmadığını, davacı ile davalılar arasında müteselsil sorumluluk olduğunu, müvekkili tarafından işçinin çalıştırıldığı döneme ilişkin kıdem tazminatı ödemeleri yapıldığını ve müvekkilinin kıdem tazminatından herhangi bir sorumluluğunun olmadığını, işçinin talep ettiği kıdem tazminatı tutarının diğer alt işverenler nezdinde geçen çalışmalara ilişkin olduğunu ve müvekkilinin asıl işverenin sorumluluğunu doğuracak herhangi bir ihmalinin bulunmadığını ileri sürerek davanın reddini talep etmiştir.
Davalı … A.Ş vekili cevap dilekçesinde özetle; 4857 sayılı İş Kanununun 2.md uyarınca asıl işverenin alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak İş Kanunundan, iş sözleşmesinden ve alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumlu olduklarını, davacının dava dışı işçiye ödediği tutarın tamamını müvekkili şirketlerden rücu etme gayesinde olduğunu ve bu hususun yasal düzenlemelere aykırı olduğunu, 4857 Sayılı İş Kanunu ve hukukun genel ilkeleri uyarınca, asıl işveren ile alt işveren arasında birlikte sorumluluğun asıl olup, bunu ortadan kaldıracak her türlü anlaşmanın geçersiz olduğunu, kıdem tazminatı ve yıllık ücretli izin alacağına ilişkin giderlerin, Kamu İhale Kurulunun işçilik modülünde ve davacı belediye tarafından yapılan yaklaşık maliyet hesabında bulunmadığından, müvekkili şirketin bu kalemlerden sorumlu tutulmasının mümkün olmadığını, dava dışı … a davacı idarenin ödemiş olduğu işçilik alacaklarından müvekkili şirketin sorumlu olduğunu kabul anlamına gelmemek kaydıyla, davacı belediyenin, faiz, vekalet ücreti ve icra masrafları dolayısıyla ödenen tutardan sorumlu olması gerektiğini beyan ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Dava dilekçesinin usulüne uygun tebliğine rağmen diğer davalılar yasal süre içerisinde cevap dilekçesi sunmamışlardır.
Davalı … Şti.vekili beyan dilekçesinde davanın reddini talep etmiştir.
Davalı … Şti.vekili beyan dilekçesinde davanın reddini talep etmiştir.
Davalı … A.Ş.vekili beyan dilekçesinde davanın reddini talep etmiştir.
GEREKÇE :
Dava, davacı belediye tarafından ihale edilen işi üstlenmiş olan davalılar nezdinde çalışan işçi …’a Belediye tarafından ödenen tazminatın davalılardan rücuen tahsili talebine ilişkindir.
Eldeki dava, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun yürürlüğe girdiği 01/07/2012 tarihinden sonra, 17/08/2021 tarihinde açılmıştır. Burada öncelikli olarak Asliye Ticaret Mahkemesinin davaya bakmakla görevli olup olmadığının belirlenmesi gerekir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 4. maddesine göre, bir davanın ticari dava sayılması için ya uyuşmazlık konusu işin taraflarının her ikisinin birden ticari işletmesiyle ilgili olması ya da tarafların tacir olup olmadıklarına veya işin tarafların ticari işletmesiyle ilgili olup olmamasına bakılmaksızın Türk Ticaret Kanunu veya diğer kanunlarda o davaya Asliye Ticaret Mahkemesinin bakacağı yönünde düzenleme bulunması gerekir. Örneğin, ödünç para verme işlemlerine ilişkin uyuşmazlıklar Türk Ticaret Kanunu’nun 4. maddesi uyarınca, iflas davaları ise 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 154 ve devamı maddeleri hükmünce ticari dava sayılır. Buna karşılık Türk Ticaret Kanunu’nun 4. maddesi uyarınca, tarafların tacir olup olmamasına bakılmaksızın ticari dava sayılan havale, vedia ve fikir ve sanat eserlerine ilişkin uyuşmazlıklardan doğan davalar herhangi bir ticari işletmeyi ilgilendirmiyorsa, ticari dava vasfını kaybedecektir. Diğer taraftan, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 19/2. maddesi uyarınca, taraflardan biri için ticari iş sayılan bir işin diğeri için de ticari iş sayılması, davanın niteliğini ticari hale getirmeyecektir. Zira; Türk Ticaret Kanunu, kanun gereği ticari dava sayılan davalar haricinde, ticari davayı ticari iş esasına göre değil, ticari işletme esasına göre belirlemiştir. Hâl böyle olunca, işin ticari nitelikte olması davayı ticari dava haline getirmez.
6335 sayılı Kanunun 2. maddesi ile değişik 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 5. maddesi uyarınca ticari davalar Asliye Ticaret Mahkemelerince görülerek karara bağlanır. Diğer taraftan aynı düzenleme gereğince, Asliye Ticaret Mahkemeleri ile diğer hukuk mahkemeleri arasındaki ilişki, 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunundan ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 6335 sayılı Kanunla yapılan değişiklikten önceki halinden farklı olarak iş bölümü ilişkisi değil, görev ilişkisidir. Göreve ilişkin düzenlemeler, 6100 sayılı Hukuk Muhakemesi Kanununun 1. maddesi uyarınca kamu düzenine ilişkin olduğundan mahkemelerce ve istinaf ve temyiz incelemesi aşamasında Bölge Adliye Mahkemeleri ile Yargıtayca re’sen incelenir.
Bu durumda, davanın Asliye Ticaret Mahkemesince görülüp karara bağlanabilmesi için uyuşmazlığın her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili olması ve bu bağlamda tarafların her ikisinin birden tacir olması zorunludur.
Eldeki davada uyuşmazlık, davacı belediye bünyesinde yürütülen çöp toplama ve nakli, bakım onarım ve genel hizmetlerin yürütülmesi, temizlik, spor komplekslerinde yürütülen faaliyetlerinin davalılarca ihale yoluyla gerçekleştirilmesi sırasında dava dışı işçiye Belediye tarafından ödenen tazminatların davalılardan rücuen tahsiline ilişkindir. İhale ekindeki sözleşmede anılan birçok işten biri olan çöp toplama ve nakli işinin TTK’nın 850 vd maddelerinde düzenlenen taşıma sözleşmesi kapsamında değerlendirilemeyeceği, çöp nakil işinin, temizlik ve çöp toplama faaliyetinin devamı niteliğindeki iş olduğu ve yine taraflar arasındaki sözleşmede baskın olan edimin belediyenin asli işi olan temizlik ile ilgili hizmet alımı olduğu sonuç ve kanaatine varılmıştır. Zira dava konusu sözleşmenin konusu, Hizmet Alımına Ait Tip Sözleşmesinin 5.maddesi uyarınca temizlik hizmeti asıl edimli hizmet sözleşmesine ilişkindir.
Nitekim Yargıtay …Hukuk Dairesinin 09.05.2022 tarih ve … E.-…K sayılı ilamı ile bir tarafın Belediye Başkanlığı olduğu benzer sözleşmeden doğan uyuşmazlıkta verdiği kararında; ”Dava, rücuen tazminat istemine ilişkindir. 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Gelecek yıllara yaygın hizmet yüklenmeleri” başlıklı 67. maddesinde “Belediyede belediye meclisinin, belediyeye bağlı kuruluşlarda yetkili organın kararı ile park, bahçe, sera, refüj, kaldırım ve havuz bakımı ve tamiri; araç kiralama, kontrollük, temizlik, güvenlik ve yemek hizmetleri; makine-teçhizat bakım ve onarım işleri; bilgisayar sistem ve santralleri ile elektronik bilgi erişim hizmetleri; sağlıkla ilgili destek hizmetleri; fuar, panayır ve sergi hizmetleri; baraj, arıtma ve katı atık tesislerine ilişkin hizmetler; kanal bakım ve temizleme, alt yapı ve asfalt yapım ve onarımı, trafik sinyalizasyon ve aydınlatma bakımı, sayaç okuma ve sayaç sökme-takma işleri ile ilgili hizmetler; toplu ulaşım ve taşıma hizmetleri; sosyal tesislerin işletilmesi ile ilgili işler, süresi ilk mahallî idareler genel seçimlerini izleyen altıncı ayın sonunu geçmemek üzere ihale yoluyla üçüncü şahıslara gördürülebilir.” hükmü düzenlenmiştir. Bu kapsamda Belediyenin asli işleminden olan temizlik işi ile ilgili taraflar arasında hizmet alım sözleşmesi imzalandığı ve uygulandığı anlaşılmıştır. Her ne kadar taraflar arasındaki sözleşmenin taşıma edimini içerdiği belirtilerek arabuluculuğa tabi olduğu yönünde karar verilmiş ise de taraflar arasındaki sözleşmede baskın olan edim Belediyenin asli işi olan temizlik ile ilgili hizmet alımıdır.” şeklinde tespitte bulunmuştur.
Yine Ankara Bölge Adliye Mahkemesi …Hukuk Dairesi de bir tarafın Belediye Başkanlığı olduğu benzer sözleşme ve aynı taraflara ilişkin verdiği kararlarında (emsal olarak; 23/09/2022 tarih, 2022/1646 esas, 2022/1174 karar sayılı kararı); ”Bu itibarla anılan sözleşmelerin bundan sonraki uyuşmazlıklarda Yargıtay 6.HD.nin anılan kararı dikkate alınnarak hizmet sözleşmesi olarak nitelendirilmesi gerekmiştir.” şeklinde aidiyet kararları vermiştir.
Tüm bu açıklamalar, yukarıda belirtilen güncel Yargıtay ve BAM kararları ile taşıma sözleşmesinin bulunmadığı ve davacının tacir olmadığı da gözetilerek, ihtilafın genel hükümler çerçevesinde Asliye Hukuk Mahkemesince çözümlenmesi gerektiği, görev hususunun davanın her aşamasında dikkate alınabileceği sonuç ve kanaatiyle göreve ilişkin dava şartı noksanlığı bulunduğundan 6100 sayılı HMK’nun 114/1-c ve 115/2. maddeleri uyarınca davanın usulden reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Göreve ilişkin dava şartı noksanlığı bulunduğundan 6100 Sayılı HMK’nun 114/1-c ve 115/2. maddeleri uyarınca davanın usulden reddine, görevli mahkemenin Ankara Batı … Asliye Hukuk Mahkemesi olduğuna,
2-Karar istinaf edilmeksizin kesinleştiği takdirde mahkememiz ile Ankara Batı … Asliye Hukuk Mahkemesi arasında olumsuz görev uyuşmazlığı oluştuğundan görevli mahkemenin belirlenmesi (merci tayini) için dosyanın ilgili Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesine gönderilmesine,
3-Yargılama giderlerinin görevli mahkemece değerlendirilmesine,
Dair, davacı vekilinin ve davalı … vekilinin yüzüne karşı, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize sunulacak, yahut mahkememize gönderilmek üzere bir başka mahkemeye ibraz edilecek bir dilekçeyle başvuru yapılmak suretiyle, Ankara Bölge Adliye Mahkemeleri ilgili Hukuk Dairesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. 25/10/2022
Katip Hakim
e-imza e-imza