Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. Ankara Batı ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2020/614 Esas – 2021/701
T.C.
Ankara Batı
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ KARAR
TÜRK MİLLETİ ADINA
ESAS NO : 2020/614 Esas
KARAR NO : 2021/701
HAKİM :
KATİP :
DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALI :
DAVA : Menfi Tespit (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 09/11/2020
KARAR TARİHİ: 28/09/2021
K. YAZIM TARİHİ: 21/10/2021
Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA :Davacı vekili mahkememize sunduğu dava dilekçesinde özetle ;Müvekkili davacı iş sahibinin, metal işleme işi yapmakta olup metallerin işlenmesinden sonra “Metal Boyama ve Kumlama işlerinide kendi şirket bünyesinde yapabilmek adına işyeri binasının yanına eklenti niteliğinde Boyama ve Kumlama Kabini yapılması ve kabin içerisinde söz konusu işin yapılmasına elverişli gerekli teknik ekipmanların kurulması ve çalışır şekilde inşa edilmesi amacıyla” davalı yüklenici ile 16/07/2020 tarihinde … ref/nolu “Boyama ve Kumlama Kabini Sözleşmesi” imzalandığını, işbu sözleşme uyarınca yüklenicinin sözleşmenin imzalanması ve ticari detayların çözümlenmesinden itibaren 35 gün sonra (21/08/2020) sözleşmede öngörülen teknik koşullara uygun olarak işi bitirmeyi ve tesisi iş sahibine teslim etmeyi kabul beyan ve taahhüt ettiğini, taraflarca sözleşmede öngörülen işin bedeli olarak 365.000,00 TL belirlendiğini ve sözleşme bedelinin ödeme planının; “%60 Sözleşmede 30/60/90/120 gün vadeli çek – %40 iş teslimi nakit ” olarak kararlaştırıldığını, taraflar arasında işbu sözleşmenin akdedilmesinin akabinde müvekkili davacı tarafından sözleşmede öngörülen yükümlülüklere uygun olarak : Ziraat Bankasına ait 16/09/2020 vade tarihli … numaralı 55.000,00 TL bedelli, 20/10/2020 vade tarihli .. numaralı 55.000,00 TL bedelli ,20/11/2020 vade tarihli … numaralı 55.000,00 TL bedelli ,20/12/2020 vade tarihli … numaralı 55.000,00 TL bedelli 4 adet çeki davalı yüklenici lehine keşide edilerek davalı şirkete teslim edildiğini, taraflarca 16/07/2020 tarihinde dava konusu sözleşmenin imzalanmasının akabinde davacı iş sahibi tarafından boyama ve kumlama kabininin inşa edileceği saha hazır, temiz ve hiçbir engel bulunmadan yükleniciye teslim edildiğini, sahanın tesliminin ardından davacı iş sahibinin makul bir süre yüklenicinin işe başlamasını beklediğini ancak yüklenicinin 1 aydan fazla bir süre boyunca işin yapımına dahi başlamadığını, bu hususta yüklenici şirketin yetkilileri ile gerek sözlü gerek e-mail yoluyla iletişime geçildiğini, yüklenici şirket tarafından ne bir açıklama yapıldığını ne de işin gecikmesine ilişkin geçerli bir sebebin iş sahibi şirkete bildirildiğini, netice olarak davalı şirket tarafından sözleşmeye aykırı şekilde keyfi olarak işin yapımının geciktirilmiş olup hali hazırda da davalı şirket ile irtibat sağlanamadığını, müvekkili davacının iyi niyetli olarak temerrüt ve ayıp hükümleri saklı kalmak kaydıyla 21.10.2020 tarihine kadar işin tamamlanarak teslim edilmesini beklediğini, bu süreç içerisinde ise yüklenici lehine keşide edilmiş ve teslim edilmiş vade tarihi 16/09/2020 ve 20/10/2020 olan iki adet 55.000,00 TL bedelli çekin işin yalnızca yaklaşık %30’unun yapılmasına ve bu bölümün de kullanılmaya elverişli olmayan şekilde ayıplı olarak yapılmasına rağmen davalı yüklenici tarafından haksız ve hukuka aykırı olarak bankaya ibraz edilerek davalı tarafından tahsil edildiğini, izah edilen olayların ardından Ankara …. Noterliği’nin 21/10/2020 tarihli ve … yevmiye nolu ihtarnamesi gönderildiğini, ihtarnamede özetle; sözleşmede öngörülen işin zamanında teslim edilmediği, iş sahibinin gecikme dolayısıyla boyama ve kumlama işini üçüncü bir kişiye yaptırmak zorunda kalması neticesinde zarara uğradığı ve bu nedenlerle ; 5(beş) gün içerisinde işin tamamlanması ve teslim edilmesi, sözleşmede öngörülen cezai şartın yine 5(beş) gün içerisinde müvekkil şirkete ödenmesi talep edilmiş aksi halde sözleşme kapsamında tamamlanmayan ve/veya ayıplı işlerin hasar ve masrafları yükleniciye ait olmak üzere üçüncü bir kişiye yaptırılacağı, ihtar tarihine kadar üçüncü kişilere yaptırılan boyama ve kumlama işinin fatura bedellerinin yükleniciden tahsil edileceği ve… nolu 20/11/2020 vade tarihli ve … nolu 20/12/2020 vade tarihli 2 adet çekin müvekkili şirkete iade edilmesinin talep ve ihtar edildiğini, 26/10/2020 tarihinde davalı şirkete tebliğ edildiğini, işbu tarihe kadar sözleşme konusu işin tamamlanmamış, söz konusu çeklerin müvekkili şirkete iade edilmemiş ve işbu ihtarnameye müspet yahut menfi herhangi bir cevap verilmediğini, yüklenicinin keyfi olarak ve kusuruyla hiçbir gerekçe bildirmeksizin sahada çalışmadığını ve işi tamamlamadığını, ayrıca her ne kadar taraflar arasında akdedilen 16.07.2020 tarihli sözleşmede sözleşme bedelinin %60’ının çeklerle ödeneceği kararlaştırılmış ve müvekkili davacı tarafından işbu çekler zamanında keşide edilerek davalı tarafa teslim edildiğini, yüklenici tarafından işin zamanında teslim edilmemesi, işin bitirilememesi, davalı tarafından sözleşmede kararlaştırılan işin ancak %20sinin yapıldığı bu yapılan yüzde 20’lik kısmında ayıplı olduğu ve faaliyete geçemediği gibi davalı yüklenicinin tabiri caizse adeta işi bırakıp kaçtığını, davacının, yüklenici şirketin elinde bulunan iki adet çeklerin haksız ve hukuka aykırı olarak bankaya ibrazı ile tahsil edilmesi tehdidi ile karşı karşıya kaldığını, davacının işin yapılmasına karşılık söz konusu çekleri keşide ettiğini ancak davalı şirket tarafından işin %30’u bile tamamlanmadığını, müvekkili şirketin, davalı yüklenicinin sebebiyet verdiği gecikmeden dolayı da önemli ölçüde ticari zarara uğradığını, bu nedenlerle sözleşme konusu iş nedeniyle müvekkili davacının davalıya borçlu bulunmadığının tespit edilmesini ve Ziraat Bankasına ait 20/11/2020 vade tarihli … numaralı 55.000,00 TL bedelli , 20/12/2020 vade tarihli … numaralı 55.000,00 TL bedelli çeklerin davacı şirkete iadesine mümkün olmaması halinde söz konusu çeklerin iptaline karar verilmesi gerektiğini, müvekkili davacı ile davalı yüklenici arasında “Boyama Ve Kumlama Kabini” yapımı konulu 16/07/2020 tarihli sözleşme akdedildiğini ancak yüklenici teslim tarihi 21/08/2020 olan işi işbu tarihe kadar halen teslim etmediğini ve davalı şirkete de ulaşım sağlanamadığını, davalı şirketin sözleşme konusu işin %60’ının tamamlanması karşılığında müvekkili davacı tarafından keşide edilen çeklerden 16/09/2020 ve 20/10/2020 vade tarihli çekleri işin %60’ı tamamlanmadığı halde haksız ve hukuka aykırı olarak paraya çevirdiğini, sözleşmede öngörülen işin karşılığı olarak keşide edilen diğer iki çekin vade tarihinin ise 20/11/2020 ve 20/12/2020 olup yüklenicinin tüm kusuruna dayalı olarak işi tamamlamamış olmasına rağmen vade tarihlerinde söz konusu çekleri paraya çevirmesi ve böylece haksız kazanç sağlamasının an meselesi olduğunu, hal böyle iken müvekkili davacının yüklenicinin kusuru nedeniyle işin teslim edilmemesi karşısında önemli ölçüde zarara uğramışken bir de söz konusu çeklerin paraya çevrilmesi halinde ekonomik mahvına sebep olacağı göz önünde bulundurularak mahkemenizden müvekkili davacı hakkında borcu bulunmadığına ilişkin menfi tespit kararı verilmesi ve söz konusu çeklerin davacıya iade edilmesini mümkün olmaması halinde iptal edilmesini talep etme zarureti hasıl olduğunu, tüm bu nedenlerle haklı davanın kabulüne, dava konusu sözleşmenin davalı yüklenicinin kusuruyla tamamlanmaması ve işbu tarihe kadar müvekkili davacıya sahanın ve işin teslim edilmemesi nedeniyle müvekkil davacının davalıya sözleşme kapsamında borçlu olmadığının tespitine, Ziraat Bankasına ait 20/11/2020 vade tarihli … numaralı 55.000,00 TL bedelli , 20/12/2020 vade tarihli … numaralı 55.000,00 TL bedelli çeklerin davacıya iadesine mümkün olmaması halinde çeklerin iptaline, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP :Davalı şirket temsilcisi cevap dilekçesi ile özetle; dava konusu işe zamanında başlandığını, sözleşme konusu iş için işveren firma tarafından …Ltd.Şti firmasının makina kuracağı alanın üstünün kapatılması ve gerekli hava hattının sağlanması gibi konuları yerine getirmediğini, konu olan makine montajının tamamlandığını, çalıştırılması için işveren firmanın gerekli eksiklikleri gidermesinin beklendiğini, belirtilen işin pandemi ve işveren firma eksiklikleri yüzünden teslim edilemediğini fakat makine montajının tamamlandığını, bilirkişi atanarak kontrolünün yapılması gerektiğini, davaya konu olan iş için gerekli tespitlerin yapılmasını ve davacı firmanın avans çek ödemelerinin iptaline karşı verdiği davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER :Davaya konu Boyama ve Kumlama Kabini Sözleşmesi, çek suretleri, tarafların ticari defter ve kayıtları, Ankara … Noterliği’nin 21/10/2020 tarih ve … yevmiye nolu ihtarnamesi, keşif, bilirkişi heyet raporu ile tüm dosya kapsamı.
Bilirkişi heyet raporu 07/06/2021 tarihli raporu ile özetle; Kumlama tesisinde eksik yapılan/yapılmayan imalat tutarının 205.000×0,52 – 106.600,00 TL olarak hesaplandığı, boyama ve kurutma tesisinde eksik yapılan/yapılmayarı imalat tutarı 160.000×0,58=92.800,00 TL olarak hesaplandığı, sözleşme kapsamındaki toplam kusurlu ve yapılmayan imalat tutarının (106.600,00+92.800,00)=199.400,00 TL olarak hesaplandığı, taraflar arasında imzalanan sözleşmede öngörülen işin bedelinin KDV hariç toplam 365.000,00 TL olduğu dikkate alındığında, davalı şirket tarafından yapılan imalat tutarının KDV hariç (365.000,00 TL — 199.400,00 TL) 165.600,00 TL olarak, %18 KDV dahil yapılan toplam imalat tutarının 165.600,00 TL x 1,18=195.408,00 TL olarak hesaplandığı, davacı şirketin dava konusu iş nedeniyle toplam (55.000,00 TL x 4)= 220.000,00 TL tutarında 4 adet çek düzenleyerek davalı şirkete verildiği göz önüne alındığında, bu çeklerden (220.000,00 TL — 195.408,00TL) 24.592,00 TL’lik kısmının iptalini talep edebileceği bildirilmiştir.
GEREKÇE :Dava eser sözleşmesi kapsamında iş sahibi olan davacının çek yoluyla ödeme yapmasına rağmen işin yapılmaması nedeniyle davacının davalıya borçlu olmadığının tespiti talebine ilişkindir.
Davacı işveren ile davalı yüklenici arasında 16.07.2020 tarihinde davacının fabrikasının bitişiğinde boyama ve kumlama tesisi yapılması konusunda sözleşme imzalanmıştır.
Davacı işveren davacı iş sahibi tarafından boyama ve kumlama kabininin inşa edileceği saha hazır, temiz ve hiçbir engel bulunmadan yükleniciye tesis yapımı için teslim edildiğini, sözleşme kapsamında işin tamamlanmadığından davalıya sözleşme kapsamında borçlu olmadığının tespitine, Ziraat Bankasına ait 20/11/2020 vade tarihli … numaralı 55.000,00 TL bedelli , 20/12/2020 vade tarihli … numaralı 55.000,00 TL bedelli çeklerin davacıya iadesine mümkün olmaması halinde çeklerin iptali talebinde bulunduğu bu kapsamda davalının dava konusu işe zamanında başlandığını, sözleşme konusu iş için işveren firma tarafından ….Ltd.Şti firmasının makina kuracağı alanın üstünün kapatılması ve gerekli hava hattının sağlanması gibi konuları yerine getirmediğini, konu olan makine montajının tamamlandığını, çalıştırılması için işveren firmanın gerekli eksiklikleri gidermesinin beklendiğini, belirtilen işin pandemi ve işveren firma eksiklikleri yüzünden teslim edilemediğini fakat makine montajının tamamlandığını iddia ederek teslimin yerine getirildiğini iddia etmektedir.
Uyuşmazlık kapsamında işin yapılıp yapılmadığı teslim edilip edilmediği teslim yerine getirilmiş ise eksik ifa var ise yapılan işin oranının belirlenmesi ve alacak borç ilişkisinin tespiti gerekmektedir.
Sözleşme ve eklerine aykırı imalat yapılmış olması hâlinde, imalatın bu şekilde yapılması iş sahibi tarafından talep edilmiş olsa dahi, yüklenici, iş sahibine karşı genel ihbar yükümlülüğünü yerine getirmemişse doğacak sonuçlardan kurtulamaz. Eser sözleşmelerinden kaynaklanan uyuşmazlıklarda karine olarak akdî ilişkinin devam ettiği, yüklenicinin işi bırakmadığı, işyerini terk edip gitmediği sürece gerçekleştirilen iş ve imalatların yüklenici tarafından yapıldığı kabul edilmektedir. Yüklenicinin işi teslim etmesi ya da eksik olarak bırakıp gitmesi veya sözleşmenin feshinden sonra bu tarihler itibariyle eksik ve kusurlu imalatlar belirlenmiş ise, bunları da karine olarak iş sahibinin giderdiği; teslim, fesih ya da terkten sonra yüklenicinin saptanan eksik ve ayıpları işe devam ederek giderdiği iddiasını yasal delillerle ispatlaması gerektiği kabul edilmektedir. Buna göre teslim, terk ya da fesih tarihine kadar karine yüklenici lehine olup, aksinin ispatı iş sahibinin yükümlülüğündedir.Teslim, fesih ya da terkten sonra ise karine iş sahibi lehinedir ve bunun aksini ispat külfeti yükleniciye aittir. Bu kapsamda sözleşmede kumlama kabini bedelinin 205.000,00TL olarak belirtildiği kusurlu ve eksik imalatlar bulunduğu kumlama tesisinin takdiren %48 nin tamamlanmış olduğu, %52 sinin eksik yapılmamış olduğu, boyama ve kurutma tesisinin ise %42 sinin tamamlanmış olduğu %58 nin eksik yapılmamış olduğu kanaatine varılmıştır.
Denetime elverişli bilirkişi raporu ile birlikte değerlendirildiğinde eksik ifa tespit edildiği yapılan iş ve ödenen miktar kapsamında işin eksik tesliminden kaynaklı borcun olmadığının tespiti istemi olduğu nazara alınarak gerçekleştirilen işin sözleşmeye göre işin tamamına göre fiziki gerçekleşme oranını tespit edildiği ve bu oran üzerinden yapılan değerlendirmede; hak edilen iş bedeli hesaplattırılıp bundan kanıtlanan ve ihtilaf konusu olmayan ödemeler mahsup edildikten sonra yapılan işin bedeli tespit edilmiştir. Kumlama tesisinde eksik yapılan/yapılmayan imalat tutarının 205.000×0,52 – 106.600,00 TL olarak hesaplandığı, boyama ve kurutma tesisinde eksik yapılan/yapılmayarı imalat tutarı 160.000×0,58=92.800,00 TL olarak hesaplandığı, sözleşme kapsamındaki toplam kusurlu ve yapılmayan imalat tutarının (106.600,00+92.800,00)=199.400,00 TL olarak hesaplandığı, taraflar arasında imzalanan sözleşmede öngörülen işin bedelinin KDV hariç toplam 365.000,00 TL olduğu dikkate alındığında, davalı şirket tarafından yapılan imalat tutarının KDV hariç (365.000,00 TL — 199.400,00 TL) 165.600,00 TL olarak, %18 KDV dahil yapılan toplam imalat tutarının 165.600,00 TL x 1,18=195.408,00 TL olarak hesaplandığı, davacı şirketin dava konusu iş nedeniyle toplam (55.000,00 TL x 4)= 220.000,00 TL tutarında 4 adet çek düzenleyerek davalı şirkete verildiği göz önüne alındığında, bu çeklerden (220.000,00 TL — 195.408,00TL) 24.592,00 TL’lik kısmı yönünden Ziraat Bankasına ait 20/11/2020 vade tarihli … numaralı 55.000,00 TL bedelli, 20/12/2020 vade tarihli … numaralı 55.000,00 TL bedelli çekler yönünden borçlu olmadığı tespit edilmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KISMEN KABUL KISMEN REDDİ İLE, Ziraat Bankasına ait 16/09/2020 vade tarihli … numaralı 55.000,00 TL bedelli, 20/10/2020 vade tarihli … numaralı 55.000,00 TL bedelli ,
20/11/2020 vade tarihli … numaralı 55.000,00 TL bedelli, 20/12/2020 vade tarihli … numaralı 55.000,00 TL bedelli çekler yönünden 24.592,00 TL borçlu olmadığının tespitine,
Çeklerin iadesine ilişkin talebin REDDİNE,
2-Dava nedeni ile alınması gereken 1.679,88 TL harcın davacı tarafından yatırılan 54,40 TL harçtan mahsubu ile bakiye 1.625,48 TL harcın davalıdan tahsili ile Hazineye gelir kaydına,
3-Davacı tarafından yatırılan 54,40 TL peşin harç, 54,40 TL başvurma harcı ve 7,80 TL vekalet harcı olmak üzere toplam 116,60 TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
4-Davacı tarafından sarf edilen 2.800,00TL bilirkişi ücreti, 120,70 TL posta ve tebligat gideri, 419,90 TL keşif harcı olmak üzere toplam 3.340,60 TL yargılama giderinin davanın kabul-red oranına göre hesaplanıp belirlenen 746,83 TL’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, kalan kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Davacının kendisini vekil ile temsil ettirdiği görülmekle karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesap ve takdir olanan 4.080,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Kararın talep halinde taraflara tebliğine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize sunulacak, yahut mahkememize gönderilmek üzere bir başka mahkemeye ibraz edilecek bir dilekçeyle başvuru yapılmak suretiyle, Ankara Bölge Adliye Mahkemeleri ilgili Hukuk Dairesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. 28/09/2021

Katip Hakim
E-imzalı✍ E-imzalı✍