Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. Ankara Batı ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2020/572 Esas – 2021/877
T.C.
Ankara Batı
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2020/572
KARAR NO : 2021/877
BAŞKAN :
ÜYE :
ÜYE :
KATİP :
DAVACILAR : 1-
2-
VEKİLİ :
DAVALI :
VEKİLİ :
DAVA : Kooperatif Üyeliğinden İhraç Kararının İptali
DAVA TARİHİ : 22/10/2020
KARAR TARİHİ: 10/11/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 12/11/2021
Yukarıda tarafları yazılı davanın mahkememizce yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
TALEP :Davacı vekili mahkememize sunduğu dava dilekçesinde özetle; müvekkillerinin davalı …. ve …. numaralı ortakları olduğunu, …’ın 01/10/1997 günü, eşi …’ın da 1998 yılında kooperatife katıldığını, hatta …’ın bir dönem yöneticilik de yaptığını, müvekkillerinin uzun yıllar aidatlarını düzenli bir şekilde ödemelerine rağmen, bir süredir aidatlarını ödeyemediklerini, konutların tesliminin gecikmesi ve yönetime duyulan güven eksikliği neticesinde ortak ödemelerinin sınırlı kaldığını, emsal kira ödemesi yapılmadığını, 2018 yılı genel kurulunda hiçbir ortak hakkında çıkarma işlemi yapılmayacağı açıklanmasına rağmen müvekkillerinin 23/07/2020 tarihinde gönderilen ihraç kararı ile şoke olduklarını, …. Noterliği’nin 14/05/2019 günlü … yevmiye sayılı ihtarnamesi 16/05/2019 tarihinde tebliğ olunmasına rağmen 18/03/2019 tarihinde gönderildiği iddia edilen ihtarnamenin tebliğ olunmadığını, müvekkilleriyle ilgili 2. ihtamamedeki borç tutarının yanlış olduğunu, müvekkillerince ihtarname öncesinde ve sonrasında yapılan ödemelerin borç tutarından mahsup edilmediğini, hesaplanan %1,50 oranındaki faizin de hukuka aykırı olduğunu belirterek, davalı …. yönetim kurulunun aldığı 17/07/2020 günlü …. ve …. sayılı çıkarma kararlarının iptali talep ve dava edilmiştir.
e-imza e-imza e-imza e-imza

CEVAP :Davalı vekili mahkememize sunduğu cevap dilekçesinde özetle; kooperatif ortakları davacıların ortaklıktan doğan yükümlülüklerini yerine getirmedikleri, bu maksatla kendilerine gönderilen ihtarlara karşın yasal süreleri içerisinde ödeme yapmadıkları için KK.’nda belirlenen usul ve esaslara göre ortaklıktan çıkarıldıklarını, çıkarılma kararının 23/07/2020 tarihinde davacılara tebliğ edildiğini, 18/03/2019 tarihli ihtarnamenin TK.’nun 21. maddesine uygun surette tebliğ edildiğini, evde bulundukları iddiasının yasal dayanağı bulunmadığını, davacıların borçlarının birinci ve ikinci ihtarnamelerde …’ın ana para 40.340,00TL, faiz 19.153,00TL olmak üzere toplam 59.493,00TL, ….’ın ana para 53.345,00TL, faiz 28.564,00TL olmak üzere toplam 81.909,00TL şeklinde hesaplandığını belirterek, davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLER :Davalı kooperatife ait ticaret sicil gazetesi sureti, kooperatife ait yönetim kurulu kararları ve ihtarnameler, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı kayıtları, Ankara …. İcra Müdürlüğünün …. ve …. sayılı dosyaları, banka kayıtları, tanık beyanları, 18/10/2021 tarihli bilirkişi raporu ile tüm dosya kapsamı.
GEREKÇE :Dava, davalı …. yöntim kurulunun aldığı 17/07/2020 tarihli …. ve …. sayılı ihraç kararlarının iptali istemine ilişkindir.
Davalı …. tarafından davacı …’a …. Noterliği’nin 18/03/2019 günlü …. yevmiye sayılı ihtarnamesinin (birinci ihtar), 19/03/2019 tarihinde mahalle muhtarına, …. Noterliği’nin 14/05/2019 günlü … yevmiye sayılı ihtarnamesinin (ikinci ihtar) 16/05/2019 tarihinde kendisine tebliğ edildiği, …. tarafından davacı ….’a …. Noterliği’nin 18/03/2019 günlü …. yevmiye sayılı ihtarnamesinin (birinci ihtar), 19/03/2019 tarihinde mahalle muhtarına, …. Noterliği’nin 14/05/2019 günlü … yevmiye sayılı ihtamamesinin (ikinci ihtar) 16/05/2019 tarihinde kendisine tebliğ edildiği, davacı …’ın ortaklıktan çıkarılmasına yönelik 17/07/2020 günlü …. sayılı yönetim kurulu kararının Ankara …. Noterliği’nin 20/07/2020 gün ve …. yevmiye sayılı ihtarnamesi ile gönderildiği, ilgili kararda 2 kez ihtar edilmesine rağmen yükümlülüğün yerine getirilmediği açıklanarak ortaklıktan çıkarıldığı, davacı ….’ın ortaklıktan çıkarılmasına yönelik 17/07/2020 günlü 327 sayılı yönetim kurulu kararının Ankara … Noterliği’nin 20/07/2020 gün ve …. yevmiye sayılı ihtarnamesi ile gönderildiği, ilgili kararda 2 kez ihtar edilmesine rağmen yükümlülüğün yerine getirilmediği açıklanarak ortaklıktan çıkarıldığı hususları tartışmasızdır.
KK.’nun 16. maddesinde; “Kooperatif ortaklığından çıkarılmayı gerektiren sebepler anasözleşmede gösterilir” denilmektedir. Bu hüküm gereğince kooperatif anasözleşmelerinde çıkarılma nedenleri gösterilmiştir. Yapı kooperatifi örnek anasözleşmesinin 14. maddesinde; “Parasal yükümlülüklerini otuz gün geciktirmeleri üzerine, yönetim kurulunca noter aracılığıyla yapılacak ihtarı takip eden on gün içinde bu yükümlülüklerini yerine getirmeyenlere yine aynı kurulca ikinci ihtar yapılır. İkinci ihtarı takip eden otuz gün içerisinde de yükümlülüklerini yerine’getirmeyenlerin kooperatif ortaklığından çıkarılabileceği belirtilmiştir.
KK.nun 16. maddesi ve kooperatif örnek anasözleşmesinin 14. maddesi son fıkrasında; “Haklarında çıkarılma kararı: kesinleşmeyen ortakların yerine yeni ortak alınamaz. Bu kişilerin ortaklık hak ve yükümlülükleri, çıkarma kararı kesinleşinceye kadar devam eder.” denilmektedir.
Bu hüküm gereğince haklarında çıkarılma kararı kesinleşmeyen ortakların genel kurul toplantılarına katılma hakları olduğu gibi, yükümlülüklerini de yerine getirmeleri gerekmektedir (Yargıtay 11 H.D. 01.02.1993, E.6765/K.519, Yargıtay 11. H.D. 17.12.1996, E.6401/K.8859, Yargıtay 11. H.D. 12.05.1997, E.3097/K.3713-Uygulamalı Kooperatifler Hukuku, Gönen ERİŞ, 3. Baskı, Sayfa: 396, 469, 473).
e-imza e-imza e-imza e-imza

Kooperatifler Kanunu’nun 27. maddesi ve Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin yerleşik içtihatlarına göre parasal yükümlülüklerini belli koşullarda yerine getirmeyen bir ortağın ihracına karar verilebilmesi için diğer şartların yanı sıra asgari on gün ve bir aylık öneller tanınarak ortağa iki ihtar yapılması ve buna rağmen yükümlülüğün yerine getirilmemiş olması gerekir. Yasada öngörülen uygun süreli ihtarların tebliğine rağmen ortak, parasal yükümlülüğünü yerine getirmez ise, kooperatifin yetkili organlarınca ortağın kooperatiften çıkarılmasına ve uygulamadaki deyimle ihracına karar verilebilir. Ortağa gönderilecek ihtarmamelerdeki borç miktarının hesabının doğru ve genel kurul kararlarına uygun olması esastır.
Buna göre; İlk ihtar: Kooperatif örnek anasözleşmesinin 14. maddesinde belirlenen parasal yükümlülüğün yerine getirilmeyerek aşılması durumunda (anasözleşme ile 30 gün) noter aracılığıyla, ortağa borcunu yerine getirmesi için ilk olarak yönetim kurulunca anasözleşme gereği on günlük süre verilmesi gerekmektedir. Bu süre tebliğ tarihinden itibaren başlar. Bu istemde, borcun miktarı, varsa gecikme faizi ve niteliği (şerefiye, aidat, kira vb.) tutarının belirtilmesi ve on gün içinde yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde KK.’nun 27. ve kooperatif anasözleşmesi hükümlerine göre işlem yapılacağının ihtar edilmesi şarttır.
İkinci ihtar: İlk isteğe uymayan ortağa ikinci bir ihtar gönderilerek bu ihtarın tebliğ tarihinden itibaren bir ay İçinde borcunu ödemesi istenmelidir. İkinci ihtarda da borcun miktarı, varsa gecikme faizi tutarının belirtilmesi ve bir ay içinde yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde KK.’nun 27. Ve kooperatif anasözleşmesi hükümlerine göre işlem yapılacağının ihtar edilmesi, ikinci ihtardaki borç tutarının birinci ihtardaki borç tutarı ile tarihin aynı olmasına dikkat edilmesi gerekmektedir.
İkinci ihtarın tebliğ tarihinden itibaren geçen bir aylık süre içerisinde borç yine ödenmez ise, yönetim kurulunca durumun gerekçeli bir karara bağlanarak bu kararın ortağa tebliğ edilmesi gerekmektedir.
Hak düşürücü süre açısından yapılan değerlendirme; 1163 Sayılı KK.’nun 16’ıncı maddesinin 3’üncü fıkrasında “..Çıkarılma kararı gerekçeli olarak tutanağa geçirileceği gibi, ortaklar defterine de yazılır. Kararın onaylı örneği, çıkarılan ortağa tebliğ edilmek üzere, on gün içinde notere tevdi edilir. Bu ortak tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde itiraz davası açabilir. Tebliğ edilen karar, yönetim kurulunca verilmiş ise ortak, üç aylık süre içinde genel kurula da itiraz edebilir. Bu itiraz, ilk toplanacak genel kurula sunulmak üzere, yönetim kuruluna noter aracılığı ile tebliğ ettirilecek bir yazı ile yapılır. Genel kurula itiraz edildiği takdirde, yönetim kurulunun çıkarma kararı aleyhine iliraz davası açılamaz. İtiraz üzerine genel kurulca verilecek karara karşı itiraz davası hakkı saklıdır.” şeklinde düzenlenmiştir. Kooperatif ana sözleşmesinin 14. maddesindeki düzenlemede aynı paralellikte olup, bu konuda açılacak davanın çıkarma kararının tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde açılması gerekmektedir.
Kooperatif tarafından davacıların bilinen adresleri “….”dır. Çıkarılma kararları bu adreste davacı …’a ve davacı ….’a 23/07/2020 tarihinde tebliğ edilmiş, dava 22/10/2020 tarihinde süresi içerisinde açılmıştır.
Kooperatif anasözleşmesinin 21. maddesi gereği ortaklar, kooperatif amacının gerçekleşmesi için taahhüt ve tediye ettikleri ortaklık payı bedelleri dışında, kooperatif amaçlarının gerçekleşmesini sağlamak üzere genel kurulca kararlaştırılacak miktarlardaki arsa, altyapı, İnşat ve gider taksitlerini ödemek zorundadırlar.
KK.’nun 42. maddesi hükmüne göre, ortaklarların aidat, ara ödeme ve ek ödeme gibi akçeli yükümlülüklerinin belirlenmesine ilişkin yetki, genel kurulunun devredemeyeceği yetkilerinden olup, genel kural bu konuda eşitlik ilkesine aykırı olmamak üzere kararlar alabilecektir.
e-imza e-imza e-imza e-imza

Yapılan çıkarma işlemlerinin yasa ve anasözleşme hükümlerine uygun olup olmadığına ilişkin yapılan değerlendirmede; davalı …. tarafından, davacıya keşide edilen 18/03/2019 tarihli ihtarnamede (1. İhtarname); 28/02/2019 tarihi itibariyle borç çıkarılmıştır. Davacıların borcu 28/02/2019 tarihi itibariyle: … için ana para 40.340,00TL, faiz 19.153,00TL olmak üzere toplam 59.493,00TL, …. için ana para 53.345,00TL, faiz 28.564,00TL olmak üzere toplam 81.909,00TL olarak gösterilmiş, ancak borcun ve faizin hesap ayrıntısına yer verilmemiştir.
Birinci ihtarnamenin düzenlenmesinde anasözleşmenin 14. maddesi uyarına getirilen parasal yükümlülüğün 30 gün geciktirilmesi hükmüne uyulmamıştır.
İhtarnamede kayıtlı borcun, tebliğ tarihinden itibaren 10 gün içinde borcun ödenmesi, aksi halde yasal prosedürün takip edileceği, ödeme olmazsa davacı hakkında KK.’nun 27. maddesi gereği ihraç kararı alınarak kooperatif ortaklığından çıkartılacağı ihtaren duyurulmuştur.
İhtarnamede yazılan borç miktarının doğruluğunun kontrolü amacıyla, bilirkişi tarafından muavin defter kayıtları incelenmek suretiyle yapılan incelemede; davacı ….’ın 28/02/2019 tarihi itibariyle 40.340,00TL aidat, 37.554,45TL gecikme faizi olmak üzere 77.894,45TL borçlu olduğu, aidat yönünden yapılan incelemede kooperatif hesabıyla örtüşmediği ve gecikme farkı yönünden farklı olduğu tespit edilmiştir. Gecikme farkı davacı lehine hesaplanmış olduğundan, yanıltıcı bulunmamış, yapılan bu hesaplamada, davalı kooperatifin kötü niyetli olarak, gerçek dışı ve ortağın ödemesini engelleyecek biçimde borcu yüksek göstermesinin söz konusu olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Davacı …’ın 28/02/2019 tarihi itibariyle 53,345,00TL aidat, 52.129,20TL gecikme fazi olmak üzere 105.474,20TL borçlu olduğu, aidat yönünden yapılan incelemede kooperatif hesabıyla örtüştüğü, gecikme farkı yönünden farklı olduğu, gecikme farkı davacı lehine hesaplanmış olduğundan, yanıltıcı bulunmadığı, yapılan bu hesaplamada, davalı kooperatifin kötü niyetli olarak, gerçek dışı ve ortağın ödemesini engelleyecek biçimde borcu yüksek göstermesinin söz konusu olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Bu durumda, ihraca konu birinci ihtarnamenin düzenlenmesinde, anasözleşmenin 14. Maddesine uyulmadığı ve borcun ayrıntısına yer verilmediği anlaşıldığından usulüne uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Davacılara Etimesgut …. Noterliği’nce keşide edilen 14/05/2019 gün ve … yevmiye numarasında kayıtlı 2. ihtarnamede borcun hesaplandığı tarih, borç miktarı aynıdır. 2. İhtarnamenin düzenlenmesinde 1. ihtar ile verilen süre beklenilmiş, ödeme yapılmadığının tespiti sonrasında. 2. ihtarname düzenlenmiştir.
İhtarnamenin tebliğ tarihi 16/05/2019’dur. Bu ihtarda ilk isteğe uyulmadığı belirtilerek borcun 30 günlük süre içerisinde ödenmesi istenilmiştir. Ayrıca, otuz gün içinde yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde KK.’nun 27. ve kooperatif anasözleşmesi hükümlerine göre işlem yapılacağının belirtildiği, başka bir söyleyişle ödeme yapmamanın müeyyidesinin hatırlatıldığı görülmüştür.
Kooperatifler Kanunu’nun 27. maddesi ve Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarına göre parasal yükümlülüklerini belli koşullarda yerine getirmeyen bir ortağın ihracına karar verilebilmesi için diğer şartların yanı sıra asgari on gün ve bir aylık öneller tanınarak ortağa iki ihtar yapılması ve buna rağmen yükümlülüğün yerine getirilmemiş olması gerekir. İkinci ihtarname ile davacıya, 30 günlük süre verilmiştir. KK.’nun 27. Maddesi ışığında, ikinci ihtarname ile verilmesi gereken bir aylık süre, ortağın aleyhine olacak şekilde değiştirilemez.
Ayrıca, anasözleşmede gösterilen otuz günlük süre, KK.’nun 27. maddesine aykırı olduğundan uygulama olanağı yoktur. Bu durumda, KK, hükmünün uygulanması gerektiği açıktır.
e-imza e-imza e-imza e-imza

Sonuç olarak; dava konusu olayda, davacıların ihracına esas alınan 14/05/2019 günlü ihtarname ile KK.’nun 27. maddesine aykırı olarak davacılara 30 günlük süre verilmiştir. Bu durumda, ihraca konu ikinci ihtarname süre yönünden usulüne uygun değildir.
Diğer yandan, davacı ….’ın 1. ihtarname ile 2. ihtarname arasında (18/03/2019-14/05/2019) herhangi bir ödemede bulunmamakla birlikte, 16/05/2019 tarihinde 100,00TL ödemede bulunmuştur.
Davacı … 1. ihtarname ile 2. ihtarname arasında (18/03/2019-14/05/2019) 19/03/2019 tarihinde 3.000,00TL tapu harcı, 17/05/2019 tarihinde 100,00TL ödemede bulunmuştur.
İhtarnamelerdeki hesaplamalar kooperatifçe, 28/02/2019 tarihi itibariyle yapıldığından, hesaplamaya da dahil edilmemiştir.
Çıkarma kararı alınmasında 2. ihtamame ile verilen önel beklenilmiş, süre zarfında ödeme yapılmadığının anlaşılması üzerine 17/07/2020 günlü …. ve …. sayılı çıkarma kararları alınmıştır.
Çıkarma kararları davacılara Etimesgut …. Noterliği’nce keşide edilen 20/07/2020 günlü …. ve …. yevmiye numarasında kayıtlı ihtamamelerle 23/07/2020 tarihinde tebliğ edilmiştir. Davacı ortaklara keşide edilen 1. ve 2. ihtarnameler ile tanınan sürelere rağmen borcun ödenmediği açıklanmıştır.
Tüm bu açıklamalardan da anlaşılacağı gibi; birinci ve ikinci ihtarnamelerin düzenlenmesinde Yasa ve anasözleşmede belirlenen prosedüre uyulmadığı, ihtarnameler ekinde borç dökümüne yer verilmediği, 28/02/2019 tarihi itibariyle kooperatif tarafından yapılan hesaplama doğru olmakla birlikte, faiz tutarında oluşan farklılığın davacıların lehine olacak şekilde hesaplandığından, yapılan bu hesaplamada, davalı kooperatifin kötü niyetli olarak, gerçek dışı ve ortağın ödemesini engelleyecek biçimde borcu yüksek göstermesinin söz konusu olmadığı ve sonuçta; usulüne uygun olmayan ihtarnameler ile ortağın kooperatif ortaklığından çıkarılmasının mümkün olamayacağı anlaşıldığından, davacıların davasının kabulü ile davalı ….nin yönetim kurulunca davacıların ortaklıktan çıkarılmasına ilişkin alınan 17/07/2020 tarihli … ve … sayılı kararların iptaline karar vermek gerekmekle, aşağıda belirtilen şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacıların davasının KABULÜNE,
Davalı ….nin yönetim kurulunca davacıların ortaklıktan çıkarılmasına ilişkin alınan 17/07/2020 tarihli …. ve …. sayılı kararların İPTALİNE,
2-a)Harçlar Kanunu gereği alınması gereken 59,30TL karar ve ilam harcından peşin alınan 54,40TL harcın mahsubu ile bakiye 4,90TL harcın davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Yönetmeliğinin 46. maddesine göre; her yıl bütçe kanunu ile belirlenen terkin sınırının altında kalan harçlarla ilgili müzekkere yazılmaz amir hükmü gereğince harç tahsil müzekkeresi yazılmasına yer olmadığına,
b)Davacılar tarafından yatırılan 54,40TL peşin harç, 54,40TL başvuru harcı ve 7,80TL vekalet harcı olmak üzere toplam 116,60TL’nin davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
3-Davacıların kendisini vekil ile temsil ettirdiği görülmekle, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir edilen 4.080,00TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
4-Davacılar tarafından sarf edilen 750,00TL bilirkişi ücreti, 194,20TL tebligat ve posta gideri olmak üzere toplam 944,20TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacılara ödenmesine,
e-imza e-imza e-imza e-imza

5-Karardan sonraki yargılama giderinin davacıların gider avansından karşılanmasına, karar kesinleştiğinde arta kalan gider avansının davacılara iadesine,
Dair; davacılar vekilinin yüzüne karşı İstinaf kanun yolu açık olmak üzere ( kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize sunulacak, yahut mahkememize gönderilmek üzere bir başka mahkemeye ibraz edilecek bir dilekçeyle İstinaf kanun yoluna başvurabileceği, istinaf incelemesinin Ankara Bölge Adliye Mahkemesi ilgili Hukuk Dairesi tarafından yapılacağı ) oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.10/11/2021

Başkan Üye Üye Katip
e-imza e-imza e-imza e-imza