Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. Ankara Batı ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas – Karar No: 2019/583 Esas – 2020/367
T.C.
Ankara Batı
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR
TÜRK MİLLETİ ADINA
ESAS NO : 2019/583
KARAR NO : 2020/367

BAŞKAN :
ÜYE :
ÜYE :
KATİP :

DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALI :
VEKİLİ :
DAVA : Kooperatif Üyeliğinden İhraç Kararının İptali
DAVA TARİHİ : 23/10/2019
KARAR TARİHİ: 09/09/2020
K.YAZIM TARİHİ : 14/09/2020
Yukarıda tarafları yazılı davanın mahkememizce yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
TALEP :Davacı vekili mahkememize sunduğu dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin davalı kooperatifin 1/61 numaralı ortağı olduğunu ve 40 numaralı konuta sahip bulunduğunu, yükümlülüğünü yerine getirmesine rağmen konut inşaatının kooperatifçe tamamlanmadığını, müvekkilinin ham inşaat şeklinde teslim aldığı konutu kendisinin tamamlayarak oturulabilir hale getirdiğini, kooperatif başkanın Ankara Batı … Ağır Ceza Mahkemesi’nin … E.,… sayılı kararı ile hüküm giydiğini, bu sebeple yönetim kurulunda görev almasının mümkün olmadığını, tarafından yapılan tüm işlemlerin geçersiz ve sakat olduğunu, yine Ankara Batı … ve …. Ağır Ceza Mahkemelerinin kararları ile de hüküm giydiğini, hakkında soruşturmaların devam etmekte olduğunu, diğer yandan kooperatif hakkında yıkım kararı bulunduğunu, Sincan Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E., … K. sayılı dosyasında “Yıkım kararı olan kooperatif için aidat toplanamayacağı” hususunun yer aldığını, davalı tarafından içeriği belli olmayan ihtarlar ile aidat ve alacak talep edildiğini, içeriklerinin şüpheli olduğunu, konutunun işgal edildiğini ve kullanamadığını, bu konuda Ankara Batı C. başsavcılığına suç duyurusunda bulunulduğunu belirterek, hakkında alınmış ihraç kararının iptalini talep ve dava etmiştir.
CEVAP :Davalının usulüne uygun tebligata rağmen dosyaya cevap dilekçesi sunmadığı görülmüştür.
DELİLLER :Davalı kooperatifin ticaret sicil kayıtları, dava konusu edilen 26.04.2019 tarihli yönetim kurulu kararı ile eki ihtarnameler, 03.07.2020 tarihli bilirkişi raporu ile tüm dosya kapsamı.
GEREKÇE :Dava, kooperatif üyeliğinden ihraç kararının iptali istemine ilişkindir.
e-imza e-imza e-imza e-imza

Davanın konusu uyuşmazlık, S.S. … Konut Yapı Kooperatifi ortağı davacının, parasal yükümlülüklerini yerine getirmediği gerekçesiyle Yasa’nın 27. ve anasözleşmenin 14. maddesi gereğince ortaklıktan çıkarılmasına yönelik olarak alınan 26/04/2019 günlü 77 sayılı ihraç kararının iptaline yöneliktir.
KK.’nun 16. maddesinde; “Kooperatif ortaklığından çıkarılmayı gerektiren sebepler anasözleşmede gösterilir.” denilmektedir. Bu hüküm gereğince kooperatif anasözleşmelerinde çıkarılma nedenleri gösterilmiştir. Yapı kooperatifi örnek anasözleşmesinin 14. maddesinde; “Parasal yükümlülüklerini otuz gün geciktirmeleri üzerine, yönetim kurulunca noter aracılığıyla yapılacak ihtarı takip eden on gün içinde bu yükümlülüklerini yerine getirmeyenlere yine aynı kurulca ikinci ihtar yapılır. İkinci ihtarı takip eden otuz gün içerisinde de yükümlülüklerini yerine getirmeyenlerin kooperatif ortaklığından çıkarılabileceği belirtilmiştir.
KK.nun 16. maddesi ve kooperatif örnek anasözleşmesinin 14. maddesi son fıkrasında; “Haklarında çıkarılma kararı kesinleşmeyen ortakların yerine yeni ortak alınamaz. Bu kişilerin ortaklık hak ve yükümlülükleri, çıkarma kararı kesinleşinceye kadar devam eder.” denilmektedir.
Bu hüküm gereğince haklarında çıkarılma kararı kesinleşmeyen ortakların genel kurul toplantılarına katılma hakları olduğu gibi, yükümlülüklerini de yerine getirmeleri gerekmektedir.
Kooperatifler Kanunu’nun 27. maddesi ve Yargıtay … Hukuk Dairesinin yerleşik içtihatlarına göre parasal yükümlülüklerini belli koşullarda yerine getirmeyen bir ortağın ihracına karar verilebilmesi için diğer şartların yanı sıra asgari on gün ve bir aylık öneller tanınarak ortağa iki ihtar yapılması ve buna rağmen yükümlülüğün yerine getirilmemiş olması gerekir. Yasada öngörülen uygun süreli ihtarların tebliğine rağmen ortak, parasal yükümlülüğünü yerine getirmez ise, kooperatifin yetkili organlarınca ortağın kooperatiften çıkarılmasına ve uygulamadaki deyimle ihracına karar verilebilir. Ortağa gönderilecek ihtarnamelerdeki borç miktarının hesabının doğru ve genel kurul kararlarına uygun olması esastır. Buna göre; ilk ihtar: Kooperatif örnek anasözleşmesinin 14. maddesinde belirlenen parasal yükümlülüğün yerine getirilmeyerek aşılması durumunda (anasözleşme ile 30 gün) noter aracılığıyla, ortağa borcunu yerine getirmesi için ilk olarak yönetim kurulunca anasözleşme gereği on günlük süre verilmesi gerekmektedir. Bu süre tebliğ tarihinden itibaren başlar. Bu istemde, borcun miktarı, varsa gecikme faizi ve niteliği (şerefiye, aidat, kira vb.) tutarının belirtilmesi ve on gün içinde yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde KK.’nun 27. ve kooperatif anasözleşmesi hükümlerine göre işlem yapılacağının ihtar edilmesi şarttır. İkinci ihtar: İlk isteğe uymayan ortağa ikinci bir ihtar gönderilerek bu ihtarın tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde borcunu ödemesi istenmelidir. İkinci ihtarda da borcun miktarı, varsa gecikme faizi tutarının belirtilmesi ve bir ay içinde yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde KK.’nun 27. ve kooperatif anasözleşmesi hükümlerine göre işlem yapılacağının ihtar edilmesi, ikinci ihtardaki borç tutarının birinci ihtardaki borç tutarı ile tarihin aynı olmasına dikkat edilmesi gerekmektedir.
İkinci ihtarın tebliğ tarihinden itibaren geçen bir aylık süre içerisinde borç yine ödenmez ise, yönetim kurulunca durumun gerekçeli bir karara bağlanarak bu kararın ortağa tebliğ edilmesi gerekmektedir.
1163 Sayılı KK.’nun 16 ıncı maddesinin 3 üncü fıkrasında “..Çıkarılma kararı gerekçeli olarak tutanağa geçirileceği gibi, ortaklar defterine de yazılır. Kararın onaylı örneği, çıkarılan ortağa tebliğ edilmek üzere, on gün içinde notere tevdi edilir. Bu ortak tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde itiraz davası açabilir. Tebliğ edilen karar, yönetim kurulunca verilmiş ise ortak, üç aylık süre içinde genel kurula da itiraz edebilir. Bu itiraz, ilk toplanacak genel kurula sunulmak üzere, yönetim kuruluna noter aracılığı ile tebliğ ettirilecek bir yazı ile yapılır. Genel kurula itiraz edildiği takdirde, yönetim kurulunun çıkarma kararı aleyhine…/…
e-imza e-imza e-imza e-imza

…/…itiraz davası açılamaz. İtiraz üzerine genel kurulca verilecek karara karşı itiraz davası hakkı saklıdır..” şeklinde düzenlenmiştir. Kooperatif ana sözleşmesinin 14. maddesindeki düzenlemede aynı paralellikte olup, bu konuda açılacak davanın çıkarma kararının tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde açılması gerekmektedir.
Dava konusu edilen ihraç kararı, davacı yana Sincan … Noterliği’nden keşide edilen 19/07/2019 tarihli ihtarname ile bildirilmiştir. Tebliğ tarihi 24/07/2019’dur. Bu tarih dikkate alındığında, dava 23/10/2019 tarihinde hak düşürücü süre içerisinde açılmıştır.
Kooperatif anasözleşmesinin 21. maddesi gereği ortaklar, kooperatif amacının gerçekleşmesi için taahhüt ve tediye ettikleri ortaklık payı bedelleri dışında, kooperatif amaçlarının gerçekleşmesini sağlamak üzere genel kurulca kararlaştırılacak miktarlardaki arsa, altyapı, inşat ve gider taksitlerini ödemek zorundadırlar. KK.’nun 42. maddesi hükmüne göre, ortaklarların aidat, ara ödeme ve ek ödeme gibi akçeli yükümlülüklerinin belirlenmesine ilişkin yetki, genel kurulunun devredemeyeceği yetkilerinden olup, genel kurul bu konuda eşitlik ilkesine aykırı olmamak üzere kararlar alabilecektir.
Diğer yandan, kooperatiflerde, farklı statülerde ortaklık kaydı yapılması mümkündür. Nitekim, Yargıtay 11. HD. nin kararlarında da, bazı ortakların sabit ve peşin aidat ödeyerek ortak alınmalarının mümkün olduğu belirtilmektedir. Şu kadar ki, bazı ortakların sabit ve peşin aidat ödeyerek ortak alınmaları başka deyişle peşin usulde olmaları mümkündür.
Şöyle ki Yargıtay 11. HD.’nin 27.05.2002, E.1919/K.5268 sayılı kararında; “Dairemizin uygulamasına göre, 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 23. madde hükmü uyarınca, ortaklar hak ve yükümlülüklerde eşit konumda olduklarından, yönetim kurulu bu ilkenin dışına çıkmak istediği takdirde, bu hususu, gene kurul gündemine alarak, genel kurulun tartışmasına açıkça sunmak zorundadır. Bu nedenle, sabit ve peşin aidat ödemek suretiyle ortaklığa alınmadaki bu usule uyulmamışsa, böyle bir ortağın, (devam eden inşaatların finansmanına katılımı için) üyelik aidat yükümlülüğü devam eder. Açıklanan usule uyulmuşsa, ortaklığa alınmadaki bu farklılık, ortağa alındıktan sonra üyelik aidatı istenmesini mümkün kılmaz ise de, kooperatifin amacına ulaşıncaya kadar yapılan genel yönetim ve alt yapı giderlerinden ortağın sorumluluğuna engel değildir. (Y.11.HD.’nin emsal nitelikteki 16.04.1995 gün ve 2568-2729 sayılı ve 11.05.2000 tarih ve 3437-4066 sayılı, 14.01.2002 gün ve 2001/7849-2002754 sayılı, 25.03.2002 tarih ve 2002/10445-2002/2622 sayılı ilamları da bu yöndedir.)” denilmek suretiyle; genel kurulda açıkça görüşülmek koşuluyla sabit ve peşin aidat ödeyerek ortak alınmasının mümkün olduğu, kooperatifin amacına ulaşıncaya kadar yapılan genel yönetim ve alt yapı giderlerinden ortağın sorumlu bulunduğu belirtilmektedir.
Dosyaya sunulan “Ortaklık Senedi”nin incelenmesinden, davacının ortaklığının türünü saptamak mümkün olamamıştır. Ancak, kooperatif başkanınca imzalı 20/05/2013 günlü 2161 sayılı tahsil fişinin açıklamasında “Anahtar teslimi üyelik peşinatından ödenen” ibaresi yer almaktadır. Nitekim izleyen 20/05/2013 gün ve 2161 sayılı tahsil fişi ile de üyelik peşinatının kalan kısmı tahsil edilmiştir.
Mahkememizin 2009/78 esas sayılı dosyasından bulunan 1994 yılına ait 25/06/1995 tarihli genel kurul toplantısında; gündemin 11. maddesi ile 2081 adadaki toplam 15 parsel inşaatın belirlenen fiyatlar dahilinde 30 gün içinde ortaklara duyurularak anahtar teslimi fiyatlar ile kooperatife ortak olmak isteyenlerin ortaklığının kabul edilmesi konusunda yönetim kuruluna tam yetki verildiği, ayrıca genel kurul tutanağının ekinde 2081 ada 1 parselden başlamak üzere 15 parsele kadar olan konutların tek tek değerlerinin belirlenerek genel kurulun bilgisine sunulduğu, gündemin 13. maddesinde ise; ortak sayısının 330 ve yaptırılacak konut sayısının da 330 olarak kabul edildiği, böylelikle; kooperatifçe peşin ödemeli ortaklık statüsünün görüşerek kabul edildiği anlaşılmıştır.
Yargıtay’ın yerleşik uygulamalarına göre, KK.’nun 23. maddesinde değinilen eşitlik ilkesi gereği, ortaklar hak ve vecibelerde eşit olduğundan, sabit ve peşin ödeme suretiyle…/…
e-imza e-imza e-imza e-imza

…/…ortaklığa alınmada usule uyulması halinde ortak, devam eden inşaatların finansmanı için aidat ödemekle yükümlü değildir. Bu durumda ortak, sadece kooperatifin amacına ulaşıncaya kadar yapılan genel yönetim, altyapı ve çevre giderlerinden sorumludur.
Sonuç olarak mevcut belgeler içeriğinden, ortaklığın peşin bedelli ortaklık olduğu, hal böyle olunca da, davacı peşin ortak olduğundan, inşaat finansmanı için istenilen aidatlardan sorumluluğu bulunmadığı yönünde kanaat oluşmuştur. Ancak; bu durumdaki bir ortağın gerçekleşmiş genel yönetim giderleri ile altyapı giderlerine katılmak zorunda olduğu açıktır.
Diğer yandan; anasözleşmenin 14. maddesi uyarına parasal yükümlülüğün 30 gün geciktirilmesi beklenmemiştir. İhtarnamenin tebliğ tarihinden itibaren 10 gün içinde ödenmemesi, aksi halde yasal prosedürün takip edileceği, ödeme olmazsa davacı hakkında KK.’nun 27. maddesi gereği ihraç kararı alınarak kooperatif ortaklığından çıkartılacağının ihtaren duyurulmuştur.
Davacı anahtar teslimi ortak olduğuna göre, kendisinden Yargıtay’ın uygulamalarına aykırı olarak, giriş ücreti, aylık aidat, toprak bedeli, SSK. ödemeleri gibi borç kalemlerinin istenilmesi mümkün değildir. Açıklanan nedenlerle davacıdan talep edilen; 11.400,00 TL. (altyapı ücreti) dışındaki kalemlerin borç olarak ihtarnamelerde yer alması, davacının gerçek borcunu göstermeyeceğinden, prosedüre aykırı surette düzenlenen ihtarname ile davacının ihracı gerçekleşmeyecektir.
Kooperatif tarafından davacıya Sincan … Noterliği’nden keşide edilen 18/12/2018 tarihli … yevmiye sayılı ihtarnamede (2. ihtarname); 31/09/2018 tarihi itibariyle borç çıkarılmıştır. Birikmiş aidat borcu miktarı 43.391,00 TL., olarak gösterilmiştir (Birinci ihtar ile ilgili olarak yapılan rakam ve hesap hataları bu ihtarname için de geçerlidir.). 2. ihtarnamenin gönderilmesinde verilen 10 günlük önel beklenilmiştir. İhtarnamenin tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde ödenmemesi, aksi halde yasal prosedürün takip edileceği, ödeme olmazsa davacı hakkında KK.’nun 27. maddesi gereği ihraç kararı alınarak kooperatif ortaklığından çıkartılacağının ihtaren duyurulmuştur.
Yukarıda da belirtildiği gibi, ikinci ihtarname ile davacıya, 30 günlük süre verilmiştir. KK.’nun 27. maddesi ışığında, ikinci ihtarname ile verilmesi gereken bir aylık süre, ortağın aleyhine olacak şekilde değiştirilemez. Ayrıca, anasözleşmede gösterilen otuz günlük süre, KK.’nun 27. maddesine aykırı olduğundan uygulama olanağı yoktur. Bu durumda, KK. hükmünün uygulanması gerektiği açıktır.
Çıkarma kararı alınmasında 2. ihtarname ile verilen 1 aylık önel beklenilmiş, süre zarfında ödeme yapılmadığının anlaşılması üzerine 26/04/2019 günlü 77 sayılı çıkarma kararı alınmıştır. Çıkarma kararı Sincan … Noterliği’nden keşide edilen 19/07/2019 tarihli … yevmiye sayılı ihtarname ile davacıya gönderilmiştir.
Sonuç olarak; yasa ve anasözleşme ile belirlenen sürelere uyulmayarak birinci ve ikinci ihtarnamelerin düzenlendiği, ihtarnamelerde hesap ve rakam hataları bulunduğu, kooperatifin anahtar teslimi peşin ortağı olduğu anlaşılan davacı hakkında 30/09/2018 tarihi itibariyle kooperatif tarafından yapılan hesaplamanın yanlış olduğu anlaşıldığından, davacı ile ilgili olarak yapılan çıkarma işleminin geçerli olmadığından, kooperatif yönetim kurulunca alınan 26/04/2019 günlü 77 sayılı çıkarma kararının iptaline karar vermek gerekmekle, aşağıda belirtilen şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının KABULÜNE,
Dava konusu S.S. … Konut Yapı Kooperatifinin yönetim kurulunca alınan 26/04/2019 günlü 77 sayılı ortaklıktan çıkarma kararının İPTALİNE,
2-Alınması gereken 54,40TL karar ve ilam harcından, peşin alınan 44,40TL harcın mahsubu ile bakiye 10,00TL karar ve ilam harcının davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Yönetmeliğinin 46. maddesine./..
e-imza e-imza e-imza e-imza

…/…göre; her yıl bütçe kanunu ile belirlenen terkin sınırının altında kalan harçlarla ilgili müzekkere yazılmaz amir hükmü gereğince harç tahsil müzekkeresi yazılmasına yer olmadığına,
Davacı tarafından yatırılan 44,40TL peşin harç, 44,40TL başvuru harcı, 6,40TL vekalet harcı olmak üzere toplam 95,20TL harcın davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
3-Davacının kendisini vekil ile temsil ettirdiği görülmekle karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince takdir ve hesap edilen 3.400,00TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
4-Davacı tarafından sarf edilen 92,65 TL tebligat ve posta gideri ile 500,00TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 593,05TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
5-Karardan sonra yapılacak yargılama giderlerinin davacının gider avansından karşılanmasına, karar kesinleştiğinde arta kalan gider avansının davacıya iadesine,
Dair; taraf vekillerinin yüzüne karşı İstinaf kanun yolu açık olmak üzere ( kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize sunulacak, yahut mahkememize gönderilmek üzere bir başka mahkemeye ibraz edilecek bir dilekçeyle İstinaf kanun yoluna başvurabileceği, istinaf incelemesinin Ankara Bölge Adliye Mahkemesi ilgili Hukuk Dairesi tarafından yapılacağı ) oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.09/09/2020

Başkan Üye Üye Katip
e-imza e-imza e-imza e-imza