Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. Ankara Batı ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2018/383 Esas – 2021/821
T.C.
Ankara Batı
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ KARAR
TÜRK MİLLETİ ADINA
ESAS NO : 2018/383 Esas
KARAR NO : 2021/821
HAKİM :
KATİP :
DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALI : 1-
VEKİLİ :
DAVALILAR : 2-
3-
DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 29/03/2018
KARAR TARİHİ: 21/10/2021
K. YAZIM TARİHİ: 04/11/2021
Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA :Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı şirket vekili, müvekkili şirket ile davalılardan … AŞ. arasında ticari ilişkiler bulunduğunu, ticari ilişkileri kapsamında müvekkili şirket tarafından davalı … A.Ş.’ye 15.01.2018 düzenlenme tarihli ve 75.000,00 TL bedelli sipariş çeki verildiğini, anılan sipariş çeki karşılığında … A.Ş.’den mal alımı konusunda anlaşma sağlandığını, davalı … A.Ş.’nin mal tesliminde bulunmadığı gibi çeki davalılardan … Şti.’ye temlik ettiğini, davalılar … A.Ş. ile… Şti. arasında organik bağ bulunduğunu, faturalı mal alımına dayanmayan avans çekinin son olarak davalı … A.Ş. tarafından temlik alındığını, kambiyo senedine dayalı olsa bile fatura ile belgelendirilmeyen alacakların … şirketi tarafından temlik alınmasının mevzuata aykırılık oluşturduğunu, mal veya hizmet satışına dayandığı ispat edilemeyen çekin … şirketi tarafından icra takibine konu edilmesinin mevzuata ve içtihatlara aykırı olduğunu, davalı … şirketinin faturalara dayanmadığını bile bile çeki davacı müvekkilinin zararına temlik alarak kötü niyetli davrandığını beyan ederek takip konusu çek nedeniyle müvekkili şirketin borçlu olmadığının tespitine, Kahramankazan İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasındaki icra takibinin iptaline, alacağın yüzde 20’sinden aşağı olmamak üzere davalı takip alacaklısı … şirketinin tazminata mahkum edilmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalılara yüklenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP :Davalı …. A.Ş vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili …şirketi ile davalılardan … Ltd. Şti. arasında 24.05.2016 tarihli … Sözleşmesi akdadildiğini, davalı … müşterisi …. Ltd. Şti.’nin söz konusu …. Sözleşmesi kapsamında alacak bildirim formu, çek çıkış bordrosu, fatura dökümü, fatura ve taahhütnameye istinaden dava konusu çeki müvekkili … şirketine ciro etmek suretiyle devrettiğini, takip ve dava konusu çekin de yer aldığı faktoring işlemi neticesinde müvekkili … şirketinin davalı …. müşterisi … Şti.’ye 234.300,00 TL tutarında finansman sağladığını, müvekkili … şirketi ile davalı …müşterisi … Şti. arasındaki faktoring işleminin mevzuata uygun bir şekilde gerçekleştirildiğini, bu işlem neticesinde müvekkili … şirketinin davaya konu çekin yasal hamili konumuna geldiğini, bu kapsamda davalı … müşterisi … Ltd. Şti.’nin davalı … A.Ş.’deki alacağının faktoring işlemine konu edildiğini, müvekkili …. şirketinin bilerek ve isteyerek davacı şirketin aleyhine hareket etmesinin söz konusu olmadığını, dava konusu çekin ciro silsilesinde yer alan diğer davalı şirketlerin ayrı tüzel kişiler halinde bağımsız bir şekilde ticari faaliyetlerini sürdürdüklerini, müvekkili … şirketi ile yalnızca kambiyo ilişkisi bulunan davacı …. Ltd. Şti.’nin çek lehdarı … A.Ş.’ye ilişkin şahsi defilerini müvekkili …şirketine yöneltemeyeceğini, bu hususun 6364 sayılı Kanunun 0/3. maddesinde açıkça belirtildiğini, müvekkili …. şirketinin kötü niyetli olduğu ispat edilmedikçe önceki hamillere ilişkin şahsi defilerin müvekkili …. şirketine karşı ileri sürülemeyeceğini, müvekkili …. şirketinin iyi niyetli çek hamili olduğunu, hiçbir finansal kuruluşun bedelsiz kalan bir çek için aylar öncesinden ödeme yapmayacağını, faktoring işlemine dahil olmayan davacı …Ltd. Şti.’nin şahsi defilerini müvekkili … şirketine karşı ileri sürdüğünü, kambiyo ilişkisi nedeniyle müvekkili … şirketinin alacağının kesin olduğunu ve talep edilebilir nitelik taşıdığını, takip kapsamında gerçekleştirilen menkul haczinde davacı takip borçlusu … Ltd. Şti. yetkilisi ….l’ın takip konusu borcu kabul ettiğini, haciz tutanağında bu hususun açıkça belirtildiğini, borcun kabulünden yaklaşık iki ay sonra dava açılmasının davacı … Ltd. Şti.’nin kötü niyetini gösterdiğini beyan ederek davanın reddine, alacağın yüzde 20’sinden aşağı olmamak üzere davacı …. Ltd. Şti.’nin kötü niyet tazminatı ödemeye mahkum edilmesine, yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Dava dilekçesinin usulüne uygun tebliğine rağmen davalılar …. A.Ş ile …. Ltd. Şti. tarafından cevap dilekçesi sunulmamıştır.
DELİLLER :Kahramankazan İcra Müdürlüğünün …. esas sayılı takip dosyası, çek sureti, taraf şirketlerin ticaret sicil kayıtları, ticari defter ve belgeleri, BA-BS formları, tanık anlatımları, Mahkememizce alınan 20/08/2019 tarihli bilirkişi kurulu raporu, talimat mahkemesince (İzmir …. Asliye Ticaret Mahkemesi ….Tal.) alınan 16/11/2019 tarihli bilirkişi raporu, yemin beyanı (İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi …..Tal) ile tüm dosya kapsamı.
GEREKÇE :Dava, kambiyo senedi nedeniyle davacının borçlu olmadığının tespiti talebine ilişkindir.
Kahramankazan Asliye Hukuk Mahkemesinin … esasına kayden açılan davada, mahkemece verilen 29/03/2018 tarih … E-K sayılı görevsizlik kararı ile gönderilen dava dosyası mahkememiz esasının yukarıda belirtilen sırasına kaydedilmiştir.
Taraf iddia ve savunmalarının değerlendirilmesi amacıyla mahkememizce dosyaya kazandırılan 20/08/2019 tarihli bilirkişi kurulu raporunda özetle; Davacı … Ltd. Şti. tarafından davalı … A.Ş. lehine 15.01.2018 tarihinde 75.000,00 TL tutarında çek düzenlendiği, anılan çek ile doğrudan doğruya ilgi ve bağlantı kurulabilecek şekilde mal alım satım faturasının düzenlenmediği, çek lehdarı davalı … A.Ş.’nin, davalı …. Ltd. Şti.’nin düzenlemiş olduğu 20.09.2017 tarihli fatura kapsamında 84.812,50 TL tutarında mal alımı gerçekleştirmek suretiyle davalı … Ltd. Şti.’ne borçlandığı, Davalı …Ltd. Şti.’nin çek lehdarı davalı …A.Ş.’den olan 84.812,50 TL tutarındaki faturalı alacağını 83.000,00 TL tutarındaki temlik bedeli üzerinden ve 24.05.2016 tarihli … Sözleşmesi kapsamında 20.09.2017 tarihinde davalı … A.Ş.’ye temlik ettiği, faktoring ilişkisi kapsamında 15.01.2018 tarihli çekin de .. şirketine temlik edikdiği, alacak temlik tarihinde (20.09.2017) ödeme aracı olarak 15.01.2018 tanzim tarihli çekten söz edildiği, bu nedenle çekin ileri tarihli (vadeli) çek şeklinde düzenlenmiş olduğu, bu şekilde davalı …A.Ş.’nin çekin son hamili konumuna geldiği ve temlik aldığı alacağın tahsili amacıyla söz konusu çeke dayalı olarak icra takibine giriştiği, Davacı … Ltd. Şti.’nin yetkilisi …’ın, Kahramankazan İcra Müdürlüğünün … esas sayılı takip dosyasında 05.02.2018 tarihinde gerçekleştirilen menkul haczi kapsamında düzenlenen haciz tutanağında takip konusu borcun kabulü yönünde beyanda bulunduğu, tespit edilen maddi olgular ile ortaya konulan bilimsel gerekçeler çerçevesinde davacı …. Ltd. Şti.’nin düzenlemiş olduğu 15.01.2018 tarihli ve 75.000,00 TL bedelli çek nedeniyle davalılara borçlu olup olmadığı konusundaki hukuki takdir ve değerlendirmelerin mahkemeye ait olduğu yönünde görüş bildirilmiştir.
Mahkememizce …. şirketi dışındaki davalı şirketlerin sicil adreslerinde ve ticari defter ve kayıtları üzerinde dava konusu çek ile ilgili tespit yapılması, çekin kayıtlarda bulunup bulunmadığının belirlenmesi ve çekle alakalı olarak mal teslimine dair bir kayıt bulunup bulunmadığının tespiti bakımından İzmir Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesine talimat yazılmış, İzmir …. Asliye Ticaret Mahkemesinin … Talimat sırasına kayden alınan 16/11/2019 tarihli raporda özetle; Dava ve takip konusu çekin, … tarafından düzenlenen 20.09.2017 tarihli fatura ile ilgili ve bağlantılı olarak 24.05.2016 tarihli … Sözleşmesi çerçevesinde temlik edildiği, işlemin yasaya ve usule uygun olarak fatura ve belgelere istinaden düzenlendiği ve çekin hamili durumuna gelmiş olduğu, davalı … firmasının …ın ..’ten olan alacağını faktoring işlemine konu ettiğini, davacı firma ile arasında faktoring işlemi ilişkisi değil kambiyo ilişkisinin olduğu yönünde görüş bildirilmiştir.
Davacı tarafça yemin deliline dayanılmış olmakla, davalı … A.Ş yetkilisinin yemin beyanının alınması amacıyla talimat yazılmış, İstanbul …. Asliye Ticaret Mahkemesinin … Talimatına kayden … A.Ş yetkilisi … alınan yeminli beyanında; “… A. Ş. ile … Tic. Ltd. Şti. arasında organik bağ olduğunun bilinmediğine; Bu şirketlerin, ortaklarının, adreslerinin, iştigal ettikleri işin aynı olduğunun bilinmediğine, bilinmesinin mümkün olmadığına, nitekim bu konuda kanuni olarak yapılması gereken asgari istihbarati çalışma yükümlülüğün yerine getirildiğine, …. TİC. LTD. ŞTİ. tarafından düzenlenen … Seri Numaralı 15/01/2018 tarihli 75.000,00 TL bedelli çekin diğer davalılar tarafından kötüniyetle ciro edildiğinin bilinmediğine, Çekin, diğer davalılarla davacı arasındaki hukuki ilişkinin bilinmesi suretiyle kötüniyetli olarak devralınmadığına, Çekin sipariş avansı olarak verildiğinin ve karşılığı olan malın teslim edilmediğinin bilinmediğine ve bunun bilinebilmesinin mümkün olmadığına, 20.09.2017 tarihli ve 84.812,50 TL bedelli faturanın, dava konusu çekin karşılığı olarak düzenlenmediğinin bilinmediğine ve bunun bilinebilmesinin mümkün olmadığına, Fatura veya benzeri belgelerle tevsik edilemeyen bir alacağın satın alınmadığına veya böyle bir alacağın tahsilinin üstlenilmediğine, dolayısıyla çekin usulüne uygun biçimde iktisap edildiğine dair namusum, şerefim ve kutsal saydığım bütün inanç ve değerleri üzerine yemin ederim” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Tüm dosya kapsamı, kayıt ve belgeler ile usul ve yasaya uygun olarak alınan denetlenebilir bilirkişi raporları ve yemin beyanı birlikte değerlendirilerek; Dava konusu olayda uyuşmazlık iki noktada toplanmaktadır. Bunlardan birincisi davalı … A.Ş.’nin aldığı dava konusu çek karşılığında davacıya mal gönderip göndermediği, ikincisi de eğer mal gönderimi yapılmadıysa bu durumu diğer davalı … A.Ş.’nin bağımsız denetçiler aracılığı ile davalı şirket defterlerinin inceletilmesi durumunda diğer dava konusu çekin sipariş avansı olarak verildiğini ve karşılığı olan malların teslim edilip edilmediğini anlayabilmesinin mümkün olup olmadığıdır. Her iki durumunda tespiti için davalı … A.Ş.’nin dava konusu çek karşılığında davacıya gönderdiği malların sevk irsaliyelerinin incelenmesi gerekmektedir. Davalı … A.Ş. talimat bilirkişi raporu hazırlanırken irsaliyeleri bilirkişiye sunmamıştır.
Davacı taraf davalılardan … A.Ş.’ye karşı bedelsizlik defini ileri sürmektedir. Bedelsizlik defi kişisel defi olup sadece borçlu tarafından alacaklıya karşı ileri sürülebilir. Davaya konu çekin düzenleyeni dolayısıyla borçlusu davacı, hamili yani alacaklısı ise davalı … Ticaret A.Ş.’dir. Hazırlanan bilirkişi raporları ile her iki şirketin incelenen ticari defterlerindeki kayıtlar birlikte değerlendirildiğinde davalı şirketin davacıya çek bedeline ilişkin mal göndermediği, buna ilişkin fatura ve sevk irsaliyelerini de 6100 sayılı HMK m. 220’ye göre mahkememiz dosyasına sunmadığı anlaşılmakla davaya konu çekin davacı şirket yönünden bedelsiz kaldığı anlaşılmaktadır. Bu gerekçelerle davalı … A.Ş. Ve …. San.Ltd.Şti yönünden davanın kabulüne yönelik olarak aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
Davacı taraf davalı … A.Ş.’ye karşı davaya konu çeki devralırken 6361 sayılı kanun m. 9’a aykırı şekilde hareket ederek davaya konu çeki tevsik eden belgeleri araştırmadığını, gerekli araştırmayı yapması durumunda dava konusu çekin bedelsiz kaldığını diğer davalı … A.Ş.’nin kayıtlarından öğrenebileceğini belirterek bu nedenlerle borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmektedir. Hazırlanan bilirkişi raporları ile her iki şirketin incelenen ticari defterlerindeki kayıtlar birlikte değerlendirildiğinde davalı şirketin davacıya çek bedeline ilişkin doğrudan doğruya ilgi ve bağlantı kurulabilecek şekilde mal göndermediği anlaşılmaktadır. Ayrıca çekin karşılığında gönderildiği belirtilen mallara ilişkin faturaların sevk irsaliyeleri de dosyaya delil olarak sunulmamış, bilirkişi incelemesinde de hazır edilmemiştir. Davacı tarafça yemin deliline dayanılmış olmakla, davalı … A.Ş yetkilisinin …şirketiin kambiyo senedini kötüniyetli olarak diğer davalılarla davacı arasındaki hukuki ilişkiyi bilmesine rağmen devralıp devralmadığı ile ilgili yemin beyanının alınması amacıyla talimat yazılmış, … A.Ş yetkilisi …. yeminli beyanında, davalı iki şirket arasında organik bağ olduğunun bilinmediğine, iştigal ettikleri işin aynı olduğunun bilinmediğine ve bilinmesinin mümkün olmadığına ve dava konusu çekin fatura karşılığı düzenlenmediğinin bilinmesinin mümkün olmadığına hususlarında yemin delilinden kaçınmıştır. Bu nedenle davalı … şirketinin bu hususu ispatlayamadığı, davacı şirketin ise ispatladığı kabul edilmiştir.
Bu gerekçelerle davalı … A.Ş.’nin davaya konu çeki devralırken 6361 sayılı yasadan kaynaklanan araştırma yükümlülüğünü gerektiği şekilde yerine getirmediği, buna bağlı olarak da 6102 sayılı TTK m. 18/II’ye göre basiretli bir tacir gibi hareket etmediği anlaşıldığından ve diğer davalı şirketler arasında da geçerli bir ticari ilişki bulunmadığı anlaşıldığından davanın kabulüne yönelik olarak aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KABULÜ İLE ; davacının, Türkiye .. Bankası … Şubesi tarafından verilmiş …. seri numaralı 15/01/2018 keşide tarihli, 75.000,00 TL bedelli çek nedeniyle davalılara borçlu olmadığının tespitine,
Kahramankazan İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasında yapılan icra takibinin iptaline,
2-Harçlar Kanunu gereği alınması gereken 5.123,25 TL harçtan peşin alınan 1.280,82 TL harcın mahsubu ile bakiye 3.842,43 TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak hazineye gelir kaydına,
Davacıdan dava açılırken tahsil edilen 35,90 TL başvurma harcı, 5,20 TL vekalet harcı, 1.280,82 TL peşin harç olmak üzere toplam 1.321,92 TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
3-Davacının yargılamada yapmış olduğu 1.800,00 TL bilirkişi ücreti, 758,60 TL posta ve tebligat ücreti olmak üzere toplam 2.258,60 TL yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, artan gider avansının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
4-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap edilen 10.550,00 TL avukatlık ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
Dair, davacı vekili ile davalı …. vekilinin yüzüne karşı, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize sunulacak, yahut mahkememize gönderilmek üzere bir başka mahkemeye ibraz edilecek bir dilekçeyle başvuru yapılmak suretiyle, Ankara Bölge Adliye Mahkemeleri ilgili Hukuk Dairesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. 21/10/2021

Katip Hakim
e-imza e-imza