Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. Ankara Batı ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2018/350 Esas – 2020/616
T.C.
Ankara Batı
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ KARAR
TÜRK MİLLETİ ADINA

ESAS NO : 2018/350 Esas
KARAR NO : 2020/616

HAKİM :
KATİP :

DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALI :
VEKİLİ :

DAVA : Maddi ve Manevi Tazminat(Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 23/05/2018
KARAR TARİHİ: 01/12/2020
K. YAZIM TARİHİ: 30/12/2020

Yukarıda tarafları yazılı davanın mahkememizce yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA :Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili tarafından ihalesi alınan ve … (Devlet Malzeme Ofisi) tarafından alımı yapılarak Trabzon Büyükşehir Bedediye’sine teslimi gereken (4 adet beyaz renk … … motorlu mekanik şanzımanlı, motor …’lu, tek çıkışlı şanzıman …’lu, yataksız kabinli, klimalı ve 1 adet kırmızı renk … … motorlu mekanik şanzımanlı, tek çıkışlı şanzıman …’lu, 5+l kişilik kabinli, klimalı, şasi araç üzerine, 8 m3 kapasiteli 6 mm kalınlığında Hardoks malzemeden imal, mekanik arka kapaklı, yan kapaklar yana açılır, köşeli tip damperli kamyonlu, 3000 mm genişliğinde ön kar bıçaklı) karla mücadele aracının … teknik şartnamesinde belirlilen teknik özelliklere sahip damper yapısının, … Taahhüt. İnş. Ltd. Şti. (…) tarafından imal edilmesi konusunda tarafların anlaşma sağladığını, ilgili firmaya … Teknik Şartnamesine göre üretimin bu şartlarda yapılmasının talep olunduğunu, … tarafından istenen ürünün teknik çizimlerinin de … firmasına bildirildiğini, … firması tarafından üstlenilen damper imalatı sırasında üretimin kalite standartlarına uygun yürütülmediği konusunda uyarılar yapılmış olmasına rağmen bu ürünlerin üretimin tamamlanmasından sonra … ilk Kabul Muayenede üründeki hataların komisyonca tespit edildiğini, üretici firmanın bu eksiklikleri giderebileceğini beyan ettiğini, sözde eksikliklerin giderilmesinden sonra 2. defa … Kabul Muayenesine sokulan üründe bir çok eksiklik nedeniyle … tarafından kabul görmediğini, müvekkilinin ihaleden yasaklılık yaşamaması için ve ayrıca ihale şartnamesi gereğince süresinde halen işi teslim edemediği için işleyen cezai şartlardan bir an önce kurtulabilmesi, hatalı ve ayıplı üretim damperlerin sökülmesi ve yerine yeni imalatların yaptırılması gerektiğini, bu nedenle hatalı ve kusurlu üretimi nedeniyle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere 10.000,00 TL maddi tazminat ile 10.000,00 TL manevi tazminatın müvekkili şirket tarafından keşide edilen 29/12/2016 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarın davalı şirkete tebliğinden itibaren işletilecek faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili sunduğu 30/09/2020 tarihli ıslah dilekçesi ile 10.000,00 TL olan maddi tazminat talebini 11.200,00 TL arttırarak, 21.200,00 TL’ye yükseltmiştir.
CEVAP :Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; alacak davası koşullarının oluşmadığını, bu nedenle koşulları oluşmayan belirsiz alacak davasının reddi gerekeceğini, ayıplı olduğu iddia edilen malla ilgili süresinde yapılmış bir ayıp ihbarı bulunmadığını, işbu davadaki taleplerin zamanaşımına uğradığını, davacının iddialarını kabul etmediklerini, davacı şirketin müvekkili şirkette 30’un üzerinde damper siparişi verdiğini ve hepsinin sorunsuz olarak davacıya teslim edildiğini, özetle müvekkili şirketin …’nun A.24.b/I4.05.2012 tarihli damperli kamyon Teknik Şartnamesi göz önünde tutularak siparişleri yaptığını, yapılan damperlerin … tarafından görevlendirilen teknik heyet tarafından muayene ve testlerden geçirilerek uygun olduğunun onaylandığını, bu konuda tek yetkili merciin … olduğunu ve … onaylandıktan sonra teslim yapıldığını beyan ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER :Ticaret Sicil Kayıtları, Akyurt Asliye Hukuk Mahkemesinin … D.iş sayılı dosyası, Devlet Malzeme Ofisinden ve Ankara …. Noterliğinden getirtilen belgeler, 16/07/2019 tarihli bilirkişi kurulu raporu, 07/02/2020 tarihli bilirkişi kurulu ek raporu ile tüm dosya kapsamı.
GEREKÇE :Dava, ayıplı ifaden kaynaklanan menfi zarar ve manevi tazminatın tahsili talebine ilişkindir.
Davaya konu olan 4 adet beyaz renkli … marka … motorlu mekanik şanzımanlı, motor …’lu, tek çıkışlı şanzıman …’lu, yataksız kabinli klimalı kamyonlar ile 1 adet kırmızı renkli … marka, … … motorlu mekanik şanzımanlı, tek çıkışlı şanzıman …’lu, 5+1 kişilik kabinli, klimalı, şasi araç üzerine, 8 m3 kapasiteli 6 mm kalınlığında Hardoks malzemeden imal, mekanik arka kapaklı, yan kapaklar yana açılır, köşeli tip damperli kamyonlu, 3000 mm genişliğinde ön kar bıçaklı karla mücadele aracının, … Teknik Şartnamesinde belirtilen teknik özelliklere sahip damper yapısının … Taahhüt. İnş. Ltd. Şti. (…) tarafından imal edilmesi konusunda tarafların anlaşma sağladığı, ilgili firmaya … Teknik Şartnamesine göre üretimin bu şartlarda yapılmasının talep edildiği, … tarafından istenen ürünün teknik çizimlerinin de … firmasına bildirildiği anlaşılmıştır.
Bilirkişi kurulu tarafından yapılan incelemede; davacı vekili tarafından dosyaya ibraz edilmiş 2 adet flaş belleğin içeriğinde, imal edilmiş damperlerin monteli oldukları kamyonlar üzerinden alınarak dört adedinin kasalı bir TIR dorsesi içine, diğer bir adedinin ise kamyon içine yüklediği şeklinin kamera görüntüleri mevcut olduğu, diğer flaş bellek içeriğinde ise damperlerin taban şatlarının şaseye kaynaklanmış şekli ve kalitelerinin açıkça görülmekte olduğu, fotoğraflarda görüldüğü gibi damper taban saclarının şase profillerine belli aralıklarla birer punta kaynak ile tutturulmuş olduğu, ayrıca damperlerin imalatlarında kullanılmış bazı parçaların birleştirmelerinde uygulanan kaynak düzgün olmadığı gibi birleştirilen parçaların taşıyacağı yüke göre de yetersiz ve kalitesiz kaynağın uygulandığı, kaynak yüzeylerinin temizlenmediğinin görüldüğü, ikinci flaş bellekte ayrıca imalatın muhtelif kısımlarının özensiz imal edildiği gibi boyanması gereken kısımların boyasının eksik olduğu, imalatta kullanılan bir kısım malzemelerin kaynak ile ekleme parçalardan yapılmış olmakla da mukavemetin istenilen derecede azalmasına, kırılmalarına sebebiyet verebilecekleri kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Davada iddia edilen damper imalatları sırasında, kaynak ve taşlama işlemleri sırasında aracın ayna ve camlarında kaynak yanığı olması gibi kalite hatalarının yanında, damper taban sacı yastıkları ile alt şasi arasında yetersiz kaynak bağlantıları bulunduğu ve bunun kopma tehlikesi doğurabileceği, damper kapak üstlerinde kaynak ve boya eksikliği bulunduğu, stoper dayamalarının yetersiz olduğu, bisiklet korkulukları ayaklarında plastik kapaklan olmadığı, hidrolik yapı tanklarının yamuk imal edildiği, … 18.340 4×2 tipi araç için imal edilen damper stoplamasının ayarsız olduğu ve devrilme tehlikesi yarattığı, damper arka kısmında bulunan mafsal mili ve kovanı arasında boşluklar bulunduğu, yan gövde saclarında destek profillerinin olmadığı ve bunun kopma tehlikesi yarattığı, tek parça olması gereken damper alt sacının eklemeli kaynak yapılı olduğu, birçok noktada yetersiz kaynak yapılı olduğu, boyanmaması gereken damper içi kısımların boyandığı, birçok noktada boya eksiği bulunduğu, damper alt sacı 6 mm kalınlıkta kullanılması gerektiği halde 4 mm imalat yapıldığı, damper hidrolik yağ tankında eksiklik bulunduğu, silindirlerin damper üst yapısı için uzun olduğu emniyet valfının görevinin yapmaması durumunda devrilme riski bulunduğu gibi birçok eksiklik bulunduğu, muayene formu ile tespit edildiği, sonuç olarak ilgili yönetmeliğin 14. maddesi gereğince imal edilen damperlerin … tarafından kabul görmediği belirtilmiştir.
Dava konusu olaya ilişkin yerinde damperler üzerinde yapılan incelemeler sonucunda tanzim edilmiş 23/01/2017 tarihli bilirkişi tespit raporunda; toplam beş adet araca ait damperlerin ayrı ayrı incelenerek eksikliklerin tespit edilerek değerlendirildiği, her beş adet araç damperinde benzer eksiklerin belirlendiği anlaşılmıştır. Tanzim edilmiş raporda incelenen damperlerin tamamında da damper taban sacının metre ile ölçüldüğü ve kalınlığının 4 mm. olduğu belirtilmiştir.
Yapılan incelemelerde, tespit edilmiş eksikliklerin giderilebilecek eksiklikler olduğu, yanlış uygulama ile monte edilen damper tabanı sacı dışında olanların kullanıma etken olabilecek eksiklikler olmadığı belirlenmiştir.
Somut olayda davalının hatalı-eksik ürettiği mallar sebebiyle davacının bir damper için isteyebileceği eksik ve kusurlu işlerin giderilme bedeli ya da nefaset bedeli serbest piyasa rayiçleri doğrultusunda 5.300,00TL olarak hesaplanmıştır.
Tespit edilen eksikliklerin toplam 4 adet damperde aynı eksiklikler olduğundan hesap edilen bedellerin 4 damper için toplamının (5.300.00 x 4 Adet) 21.200,00 TL olacağı hesaplanmıştır.
Davacı tarafça incelemeye sunulmuş olan 2016 – 2017 yılı yasal ticari defterlerin incelemesinde; davaya konu araç faturalarının yasal defter kayıtlarının yapılmış olduğu, vergi idaresine BA form bildirimlerinin zamanında yapılmış olduğu, KDV beyannamelerinin verildiği, davacının 2016 yılı defter kayıtlarında davalıdan yapılan alım faturalarının ilgili dönemlerde kaydedildiği, davacının kayıtlarına göre 31/12/2016 tarihi itibariyle davalı şirkete 373.057,00 TL borçlu olduğu, davacının kayıtlarına göre davalıya 05/01/2017 tarihinde 373.057,00 TL ödendiği, davacının 2016 ve 2017 yılı yasal defter kayıtlarına göre davacı ile ticari iş ilişkisinin bulunduğu tespit edilmiştir.
Davalı tarafça incelemeye sulunmuş 2016 ve 2017 yılı yasal ticari defter incelemesinde; davaya konu araç faturalarının yasal defter kayıtlarının yapılmış olduğu, vergi idaresine BS form bildirimlerinin zamanında yapılmış olduğu, KDV beyannamelerinin verildiği, davalının 2016 yılı defter kayıtlarında davacıya yapılan satış için düzenlenen faturaların Temmuz 2016, Ekim 2016 ve Aralık 2016 döneminde kaydedildiği ve toplam tutarın 31/12/2016 itibariyle 826.767,00 TL olduğu, buna karşın davacı taraftan Ağustos 2016 döneminde 319.927,50 TL tahsilat yapılıp kaydedildiği, defter kaydında 31/12/2016 itibarıyla 506.227,49 TL davacının borçlu, davalının 2017 yılı kayıtlarına göre, davacıdan Ocak 2017 döneminde 373.057,00 TL tahsilat yapıldığı ve kaydedildiği ve 31/12/2017 itibarıyla davalının davacıdan davaya konu araçlar için düzenlenmiş beş adet fatura bedelinden 133.170,49 TL alacaklı olduğu, davalının 2016 ve 2017 yılı yasal defter kayıtlarına göre davacı ile ticari iş ilişkisinin bulunduğu tespit edilmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık eser sözleşmesine davalı maddi ve manevi tazminat istemine ilişkin olup davalı tarafından imal edilen eserin ayıplı çıkmasından kaynaklanan zararların giderilmesi istenmiştir.
Her ne kadar davalı taraflar arasındaki sözleşmeyi “Satış Sözleşmesi” olarak nitelendirmişse de somut olayda davacıya teslim edilen malın sözleşme anında mevcut olmadığı, … Teknik Şartnamesine göre imal edilerek davacıya teslim edildiği bu nedenle yanlar arasındaki hukuki ilişkinin 6098 sayılı TBK.’nun 470 vd. maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesi hükümlerine göre çözümlenmesi gerektiği kanaatine varılmıştır.
6098 sayılı TBK’da; “Ayıp sebebiyle sorumluluk” “a.Ayıbın belirlenmesi” başlıklı 474. Maddesinde; “İş sahibi, eserin tesliminden sonra, işlerin olağan akışına göre imkan bulur bulmaz eseri gözden geçirmek ve ayıpları varsa, bunu uygun bir süre içinde yükleniciye bildirmek zorundadır, taraflardan her biri, giderini karşılayarak, eserin bilirkişi tarafından gözden geçirilmesini ve sonucun bir raporla belirlenmesini isteyebilir.” denilmiş olup tacirler arası eser sözleşmelerinde de aynı hükümlerin geçerli olduğu benimsenmiştir.
Yasanın 477. maddesinde; “Eserin açıkça veya örtülü olarak kabulünden sonra, yüklenici her türlü sorumluluktan kurtulur; ancak, onun tarafından kasten gizlenen ve usulüne göre gözden geçirme sırasında fark edilemeyecek olan ayıplar için sorumluluğu devam eder. İş sahibi, gözden geçirmeyi ve bildirimde bulunmayı ihmal ederse, eseri kabul etmiş sayılır. Eserdeki ayıp sonradan ortaya çıkarsa iş sahihi gecikmeksizin durumu yükleniciye bildirmek zorundadır; bildirmezse eseri kabul etmiş sayılır.” denilmiştir.
Ayıplı imalatlar açık ve gizli ayıplı olmak üzere ikiye ayrılırlar.
Açık ayıplar, herkes tarafından anlaşılabilen, özel bir muayene veya tecrübeyi gerektirmeyen, ilk bakışta görülebilen ayıplar olup bu nevi ayıplı imalatlar için teslimle birlikte makul olan en kısa sürede muayene ve derhal ihbar yükümlülüğü vardır.
Gizli ayıplar ise, alıcının bilmediği ve satılan şey üzerinde mutat dikkat sarf etmesi halinde dahi bilemeyeceği, gerekli kılman muayene ile anlaşılmayan vc sonradan kullanım sırasında ortaya çıkan tüm imalatlar olarak belirlenmiştir. Bunlar içinde açığa çıktıkları andan itibaren makul olan en kısa sürede ihbar yükümlülüğü vardır. Ayıp ihbarı vakıalara ilişkin hükümlere tabi olup Yargıtay 15. ve 23. HD’nin içtihatlarına göre tanık delili dahil her türlü delille ispatlanması mümkündür.
Dava konusu somut olayda … tarafından yapılmış muayenelerin tamamında dava konusu araçların mevzuat hükümlerine uygun bulunmadıkları belirtilmiştir. Ancak, davaya konu olan araçlar ve üzerlerine monte edilen damperlerin bilirkişiler tarafından görülmediği ve incelenemediği anlaşılmakla, yapılacak inceleme ve değerlendirmelerin tamamının dosya kapsamında bulunan bilgi ve belgeler doğrultusunda yapıldığı anlaşılmıştır.
Yasanın “İş sahibinin seçimlik hakları” başlıklı 475. maddesinde “Eserdeki ayıp sebebiyle yüklenicinin sorumlu olduğu hallerde iş sahibi, aşağıdaki seçimlik haklardan birini kullanabilir.
1.Eser işsahibinin kullanamayacağı veya hakkaniyet gereği kabule zorlanamayacagı ölçüde ayıplı ya da sözleşme hükümlerine aynı ölçüde aykırı olursa sözleşmeden dönme,
2.Eseri alıkoyup ayıp oranında bedelden indirim isteme,
3.Aşırı bir masrafı gerektirmediği takdirde, bütün masrafları yükleniciye ait olmak üzere, eserin ücretsiz onarılmasını isteme. İşsahibinin genel hükümlere göre tazminat isteme hakkı saklıdır.
Eser, işsahibinin taşınmazı üzerinde yapılmış olup, sökülüp kaldırılması aşırı zararı doğuracaksa iş sahibi sözleşmeden dönme hakkını kullanamaz.” denilmiştir.
Eserdeki ayıbın iş sahibinin kabule icbar edilemeyecek derecede büyük olmadığı, bu nedenle iş sahibinin eseri reddedemeyeceği, eksikliklerin giderilebilecek eksiklikler olduğu, yanlış uygulama ile monte edilen damper taban sacı dışında olanların kullanıma etken olabilecek eksiklikler olmadığı, taban sacının ise 25.10.2016 tarihinde … yetkilileri ile mail onanımda görüşülerek nefasete (fiyatta indirime) gidilmesi konusunda mutabakata varıldığı belirtilmiş ise de söz konusu maile dosyada rastlanmadığı anlaşılmıştır.
Denetime elverişli, gerekçeli ve hükme esas alınan bilirkişiler …, … ve …’in 16/07/2019 tarihli bilirkişi kurulu raporuna göre; davacı ve davalı taraf yasal defterlerinin ticari delil niteliğinde olduğu, defter kayıtlarına göre taraflar arasındaki davaya konu ilişkinin ticari iş ilişkisi olduğu, dava konusu somut olayda … tarafından yapılmış muayenelerin tamamında dava konusu araçların mevzuat hükümlerine uygun bulunmadıkları, eserdeki ayıbın iş sahibinin kabule icbar edilemeyecek derecede büyük olmadığı, bu nedenle iş sahibinin eseri reddedemeyeceği, eksikliklerin giderilebilecek eksiklikler olduğu, yanlış uygulama ile monte edilen damper taban sacı dışında olanların kullanıma etken olabilecek eksiklikler olmadığı, somut olayda davalının hatalı/eksik ürettiği mallar sebebiyle davacının isteyebileceği eksik ve kusurlu işlerin giderilme bedeli ile nefaset bedeli tutarının 21.200,00 TL olarak hesaplandığı dikkate alınarak, davacının maddi tazminat davasının kabulü ile 21.200,00 TL’ nin davalının temerrüdünün gerçekleştiği 30/12/2016 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine karar verilmiştir.
Her ne kadar davacı manevi tazminat talebinde bulunmuşsa da emsal Yargıtay içtihatlarında konusu para veya parayla ölçülebilen bir değere ilişkin olan eser sözleşmelerinde manevi tazminat talepleri kabul edilemeyeceğinden, davacının manevi tazminat talebinin reddine karar vermek gerekmekle, aşağıda belirtilen şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Davanın KISMEN KABUL, KISMEN REDDİNE,
1-Davacının maddi tazminat talebinin kabulüne; 21.200,00 TL’nin 30/12/2016 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
2-Davacının manevi tazminat talebinin reddine,
3-Harçlar Kanunu gereği alınması gereken 1.448,17 TL karar ve ilam harcından peşin ve ıslahla alınan 532,85 TL harcın mahsubu ile bakiye 915,32 TL’nin davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
Davacı tarafından yatırılan 341,55 TL peşin harç, 191,30 TL ıslah harcı, 35,90 TL başvuru harcı, 5,20 TL vekalet harcı olmak üzere toplam 576,95 TL harcın davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından sarf edilen 2,250,00 TL bilirkişi ücreti, 156,50 TL tebligat ve posta gideri olmak üzere toplam 2.406,50 TL yargılama giderinden davanın kabul ve red oranına göre takdir edilen 1.635,18 TL’sinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, kalan miktarın davacı üzerinde bırakılmasına, artan gider avansının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
5-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince davanın kabul oranına göre takdir ve hesap edilen 4.080,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
6-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince davanın red oranına göre takdir ve hesap edilen 4.080,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine,
Dair, davacı ve davalı vekilinin yüzüne karşı, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize sunulacak, yahut mahkememize gönderilmek üzere bir başka mahkemeye ibraz edilecek bir dilekçeyle başvuru yapılmak suretiyle, Ankara Bölge Adliye Mahkemeleri ilgili Hukuk Dairesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. 01/12/2020

Katip Hakim
e-imza e-imza