Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. ANKARA 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
Türk Ulusu Adına Yargılama Yapmaya ve Hüküm Vermeye Yetkili
ANKARA 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
KARAR
ESAS NO : 2021/522 Esas
KARAR NO : 2022/600
DAVA : ALACAK
DAVA TARİHİ : 02/09/2021
KARAR TARİHİ : 10/10/2022
YAZIM TARİHİ : 10/11/2022
Mahkememizde açılan alacak davasının yapılan yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA :
Davacı vekili ; Tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 pandemisinin A.B.D’yi de etkisi altına
alması sebebiyle … maskeler için kullanım desteği ve kolaylığı sağlayan takılabilir ara parça
üretimi işi konusunda davalıyla anlaştığını, sözleşme kapsamında dava konusu ürünün
piyasaya arz edilmesine kadar geçen süre zarfında toplam 4(dört) aşama bulunduğunu,
23.11.2020 tarihinini iş başlangıç tarihi olarak belirlendiğini; Tasarım aşaması; 7 iş günü-bitiş
tarihi 01.12.2020, Ürün geliştirme; 10 iş günü-bitiş tarihi 11.12.2020, ve prototip imalatı; 15
gün olarak belirlendiğini, hizmet bedeli olarak; ürün tasarımı ve ürün geliştirme hizmet bedeli
olarak toplam 5.600,00 Amerikan Doları üzerinde anlaşma sağlandığını, tasarım bedeli olarak
3.000,00 Amerikan Dolarının peşin bakiye kısmının ise tasarım ve ürün geliştirme aşamalarının
tamamlanmasından sonra talep edileceğini, davalıya toplam 3.780,00 Amerikan doları ödeme
yapıldığını, davalının davacıdan 1.500,00 Amerikan doları istediğini fakat kalıp yapma
aşamasına gelindiğinde fiyatı 2.400,00 Amerikan dolarına çıkardığını, daha sonra davacı
tarafından itiraz edildiğinde tek gözlü kalıp fiyatını 780 Amerikan dolarına düşürdüğünü, oysa
ki aynı kalıbın Türkiye’de başka yerlerde 400,00 Amerikan dolarına yapıldığı bilgisinin
edinildiğini, davalının sözleşme hükümlerine bağlı kalmayarak işi süresinde teslim etmediğini,
bunun üzerine davacının sözleşmeyi haklı ve geçerli olarak feshettiğini, davalının ise kendi
kusurlarının farkında olması sebebiyle kendisine sözleşme kapsamında ödenen parayı, 2021
yılı mayıs ayına kadar ödeyeceğini belirtmesine rağmen bugüne değin hiçbir ödeme
yapmadığını, sonrasında Amerika devletinde USPTO’ nun formatına göre USPTO grafik
tasarımcılarına tekrardan çizdirilerek, bu çizimlerin yapılması için 1.350,00 Amerikan doları
ödendiğini, sözleşmenin davacı yanca haklı sebepler kapsamında sözleşmeyi feshetmesi ve
haklı fesih sonrasında davalı tarafça sözleşme kapsamında ödenen bedelin iadesi, yapılan
fazladan harcamaların ve uğranılan zarar ve yoksun kalınan kârın davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
YANIT :
Davalı vekili ; Taraflar arasında akdedilen sözleşmede tasarım aşamasının tamamlanması
neticesinde 5.600,00 USD ödemenin gerçekleştirileceği; prototip imalat bedelinin ise tasarımın
tamamlanması sonrasında belirleneceğini, davalı tarafından yapılan çalışmalar, çizimler ve
tasarımın tamamlanması neticesinde ilgili teklif ve kabul formunda yer aldığı üzere iki adet
tasarıma ilişkin görseller ve görsellerde yer alan tasarımlara ilişkin özelliklerin davacı tarafa
iletildiğini, Davacı tarafça davalı tarafından hazırlanan tasarımların 07.12.2020 tarihinde
onaylandığını ve tasarım süreciyle ürün geliştirmenin bu noktada sona erdiğini, sözleşmede
kararlaştırılan ve davacı tarafından yapılması gereken 5.600,00 USD sözleşme bedelinin
ödenmediğini, davalıya sadece 3.000,00 USD tutarında ödeme yapıldığını, sözleşmeden doğan
ve davacı tarafça ödenmemiş kısım ile ilgili olarak fazlaya ilişkin dava ve talep haklarını saklı tuttuklarını, davacının 05.02.2021 tarihinde davalıya göndermiş olduğu e-posta ile özetle;
“…tarafınızca çizimi yapılmış olan ürünün seri üretim şartlarını karşılamaması nedeniyle üstlenmiş olduğunuz edimini ifa etmediğiniz sabittir. … tasarlanan ürünün sözleşmede yazılı olan ihtiyacı karşılamadığı, seri üretime uygun olmadığı, üretilen prototiplerinde çizimlere
uygun olmadığı sabit olmakla edimin tarafınızca ifa edilmediği sabit olmakla, taraflar arasında
imza edilen hem çizim hem de prototip sözleşmelerinden dönmüş olduğumuzu beyan ederiz.” beyanı ile sözleşmeyi feshettiğini, müvekkilinin edimini ifa ettiğini, sözleşmenin davacı tarafça tek taraflı olarak haksız feshedildiğini, davacının derhal fesih hakkının bulunmadığını,
sözleşmenin ilk aşamasının gerçekleştirildiği ve tasarım sürecinin sonlandırılmış olduğu ve davalının ücret alacağına hak kazandığını, bir ürünün tasarımından sonra prototip aşamasına geçilmesine kadar birçok revizyona uğramasının doğal olduğunu, davalının işi zamanında
teslim ettiğini, dava dilekçesinde davacının iddia ettiğinin aksine taraflar arasında mutabakata varıldığı şekli ile işin zamanında teslim edildiğinin e-posta yoluyla yapılan yazışmalarda,
davacının 22.02.2021 tarihli e-postada “son gönderdiğiniz çizimleri hiç açmadık” söyleminin
herhangi bir geçerliliğinin bulunmadığını beyanla, davanın reddine karar verilmesini talep
etmektedir.
DELİLLER :
-Taraflar arasında imzalanan sözleşme,
-Davacı ödemelerine ilişkin kayıtlar,
-Arabulucu anlaşmazlık son tutanağı,
-Tarafların tacir olduklarına ilişkin araştırma sonuçları,
-Bilirkişi raporu.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Davadaki talep, davalıdan kaynaklanan ve haksız olan davranışlar nedeni ile sözleşmenin davacı tarafından haklı nedenle feshedildiği iddiasıyla, ödenen bedelin iadesi ve
yoksun kalınan kârın tahsili talebiyle açılan alacak davasıdır.
Davacı taraf, davalının sözleşme ile üstlendiği görevleri sözleşme hükümlerine uygun şekilde yerine getirmediğini, kendileri açısından haklı neden oluştuğu için sözleşmeyi fesih ettiklerini belirtip, yaptıkları ödemeler ile kar kayıplarının davalıdan tahsilini talep etmekte iken, davalı taraf sözleşme ile üstlendiği yükümlülükleri sözleşme hükümlerine uygun şekilde yerine getirdiklerini belirtip, davanın reddine karar verilmesini istemektedir.
Sözleşme kapsamı ve tarafların yükümlülükleri dikkate alındığında sorunun hallinin bilirkişi incelemesini gerektirdiği kabul edilip, bilirkişiden rapor alınmıştır. Gerekçeleri itibarı ile somut olaya uygun, sözleşme hükümleri ile birlikte davalı tarafından verilen hizmet de dikkate alınarak hazırlandığı için hüküm kurmaya elverişli olduğu kabul edilen rapora göre;
Uyuşmazlık, sözleşmenin davacı tarafından feshinin haklı nedene dayanıp dayanmadığı,
davacının ödemiş olduğu tutarı ve feshe bağlı olarak yoksun kaldığı kârı talep etmesinin
yerinde olup olmadığı ve varsa davacının alacak tutarının belirlenmesi konularından oluşmaktadır.
Taraflar arası sözleşmenin incelenmesinde; davalı tarafından üstlenilen edimin üç aşamadan
oluştuğu, bu aşamaların;
A)Ürünün iki alternatifli fikri tasarımı 3 boyutlu dijital görüntüler ile sunulması.
-Fikri, tasarımların sunulması ardından öneriler doğrultusunda revizyonların yapılması, Nihai dijital görsel tasarım sunumu olmak üzere “Tasarım Aşaması” ile;
B-)Ürünün seçilen veri vizyonlar sonrasındaki tasarımı üzerinden malzeme seçimi, parça formu,
ölçüleri, ve … maskeyle ilişkilendirilmiş bağlantı tasarımının dijital testleri ile seri imalatı,
geçiş için gerekli tüm kalıp, gereksinimleri üretim yöntemleri ve malzemelerin belirlenmesi ile,
çalışır, prototipi aşamasına yönelik tasarım işleridir” şeklinde açıklanan “Ürün Geliştirme”
C-)“Prototip İmalatı” aşamalarından ibaret olduğu kabul edilmiştir.
Sözleşme ile davacı yanca ürün tasarımı – ürün geliştirme hizmet bedeli olarak 5.600,00-
USD ödenmesi kararlaştırılmış olup, bu tutarın 3.000,00-USD’sinin peşin ödeneceği,
bakiyesinin tasarım ve ürün geliştirme aşamalarının bitirilmesi ardından talep edileceği
belirlenmiş, seri imalata yönelik çalışmaların daha sonra değerlendirileceği hükme
bağlanmıştır.
Davacı tarafından 24.11.2020 tarihinde 2.600,00 USD, 25.11.2020 tarihinde 400,00
USD, 20.01.2021 tarihinde 780,00 USD ve müvekkilin Amerika’da iş
ortağı olan … tarafından 21.01.2021 tarihinde 780,00 USD
toplamda 3.780,00-USD ödeme yapıldığı iddia edilmekte, davalı yan ise 3.000,00-USD
ödendiğini kabul etmektedir.
Davacı yanca sunulan dekontların incelenmesinde; davacı hesabından 24.11.2020
tarihinde 2.600,00 USD ve 25.11.2020 tarihinde 400,00 USD ödeme
olmak üzere toplam 3.000,00-USD’nin davalının hesabına aktarıldığı görülmekle birlikte,
20/01/2021 tarihinde …. tarafından yapılan ödemeye ilişkin dekontun
incelenmesinde, davacı nam ve hesabına yahut taraflar arasındaki sözleşmeye dayanılarak ödeme
yapıldığına dair bir kayda rastlanılmamıştır. Bu ödeme, davalı tarafından da kabul
edilmediği için davacının davalıya sonuç itibariyle 3.000,00-USD ödeme yaptığı kabul edilmiştir.
Raporun “Teknik İncelemeler” bölümünde ayrıntılı olarak belirtildiği gibi, davalının üç aşamadan oluşan edimi yerine
getirdiği, prototip aşamasını tamamlayarak, sözleşmede daha sonra değerlendirileceği
belirtilen “seri üretim” aşamasına gelindiği ve davalı tarafından sözleşmenin ifa edildiği
anlaşılmaktadır. Davacı yanca “gönderilen çizimlerin indirilmediği ve kullanılmadığı”21/02/2021 tarihli e-mailde ifade edilmiş ise de, bilirkişi tarafından kayıtlar incelenmek sureti ile hazırlanan rapor ile davalının sözleşme ile üstlendiği işi tamamladığı ve bu
suretle sözleşmenin ifa edilmiş olduğu kabul edilmiştir.
Davacı yan, davalının işi süresinde teslim etmediğini ve teslim edilen işin sözleşme hükümlerine uygun olmadığını ifade
etmekte ise de, raporda da belirtildiği gibi yapılan işin sözleşme hükümlerine uygun olduğu, süresinde ayıp ve eksiklikler ile ilgili bildirim yapılmadığı için sözleşmenin feshinin haklı nedene dayanmadığı kabul edilmiştir.
Taraflar arasındaki sözleşme incelendiğinde, fesih ile ilgili özel bir hükme yer
verilmediği, sözleşmeyle kararlaştırılan sürelerde Prototip imalatı aşaması için “kesin vade”
belirlenmediği de görülmektedir. Bu nedenle, davacının fesihten önce TBK’nun 117/1. Maddesi
uyarınca davalı yanı temerrüde düşürmesi gerektiği, bu yapılmadığı için de feshin usulüne uygun ve haklı nedene dayanmadığı kabul edilmiştir.
Davacı, kalıp için davalı tarafça 780,00-USD talep edildiği, ancak daha sonra 400,00-
USD karşılığında piyasadan temin edilebildiğinin öğrenildiği ifade edilmiş ise de, davacının
basiretli bir tacir olarak piyasada fiyat araştırması yapması ve buna göre sözleşme imzalaması
gerektiği için fiyat konusundaki farklılığı da fesih nedeni yapamayacağı kabul edilmiştir.
Tüm dosya kapsamı ve yukarıda yapılan değerlendirme ve kabullere göre; tarafların tacir olması nedeni ile ticaret mahkemelerinin görevli oldukları, davalının yerleşim yeri Ankara olduğu için Ankara mahkemelerinin yetkili oldukları, davalı tarafından sözleşme konusu edimin tasarım, ürün geliştirme ve prototip
aşamalarının gerçekleştirilerek, sözleşmede öngörülen bedelin tamamına hak kazanmış olduğu, davacı yanca sözleşmenin feshinin haklı nedene dayanmadığı ve feshe dayalı olarak ödediği
bedel ile yoksun kaldığı kârı talep etmesinin yerinde olmadığı kabul edilip, davanın reddine ilişkin aşağıdaki hüküm oluşturulmuştur.
HÜKÜM: Nedenleri yukarıda açıklandığı üzere;
Davanın REDDİNE,
Alınması gereken 80,70 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 59,30 TL’nin mahsubu ile bakiye 21,40 TL’nin davacıdan tahsili ile HAZİNEYE ÖDENMESİNE.
Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
Davalı lehine hüküm tarihindeki AAÜT’si uyarınca hesaplanan 829,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya VERİLMESİNE.
Davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığına,
Arabuluculuk için ödenen 1.320,00 TL nin 6325 sayılı yasanın 18/A (11) (13) maddesi uyarınca davacıdan alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansı kalması halinde bildirilecek hesap numarası olur ise hesaba, hesap numarası bildirilmez ise gider avansından karşılanmak koşulu ile posta havalesi ile yatıran tarafa İADESİNE.
Dair, davacı Vekili Av. …, Davalı Vekili Av. …’ün yüzlerine karşı kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.10/10/2022
Katip … Hakim …