Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2020/350 Esas – 2023/141
Türk Milleti Adına Yargılama Yapmaya ve Hüküm Vermeye Yetkili
ANKARA 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
KARAR

ESAS NO : 2020/350 Esas
KARAR NO : 2023/141

DAVA : İtirazın İptali (Haksız Eylemden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle)
DAVA TARİHİ : 28/07/2020
KARAR TARİHİ : 28/02/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 08/03/2023

DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle,
“Aralık 2012’de dava dışı … Petrolleri A.O. (…) ile … DMCC- Dubai arasında ilk Sismik Araştırma Gemimiz olan ‘Barbaros Hayrettin Paşa’nın satışı konusunda anlaşma yapıldığını, … DMCC-Dubai’nin bu tarihten itibaren yıllık 30.000.000 USD bedelle 3 yıl süre ile geminin işletmesini de üstlendiğini, 3 yılının sonunda yıllık 14.000.000.-USD bedelle 2 yıl daha uzattığını, 02.02.2018 tarihinde geminin %10 reklektif kâr payı karşılığında, işletilmek üzere … tarafından davalı şirkete (…) devredildiğini, bu dönemde de … DMCC-Dubai’nin anlaşmasının 01.10.2018 tarihine kadar devam ettirildiğini ve ödemelerin … tarafından yapıldığını, 26/09/2018 tarihinde geminin hem Gemi Yönetimi Hizmeti Alım İşi İhalesi ve hem de Sismik Veri Toplama İşi İhalesinin 4 ay süre ile müvekkil şirket üzerinde kaldığını,
Müvekkili şirket ile 01/10/2018 tarihinde Gemi Yönetimi Hizmet Alımına Ait Sözleşme, … Shipman 2009 Standart Gemi Yönetimi Anlaşması ve Deniz Sismik Operasyonları Danışmanlık Hizmet Alımına ait sözleşme imzalandığını, Ocak 2019 tarihinde yapılan ihale ile Gemi Yönetimi Hizmeti Alım İşinin 8 ay süre ile Sismik Veri Toplama İşinin ise 6 ay süre ile müvekkili şirket üzerinde kaldığını,
Müvekkili şirket ile 31/01/2019 tarihinde Gemi Yönetimi Hizmet Alımına Ait Sözleşmesi, … Shipman 2009 Standart Gemi Yönetimi Anlaşması ve Deniz Sismik Operasyonları Danışmanlık Hizmet Alımına Ait Sözleşme imzalandığını, 01/10/2019 tarihinde yapılan ihalede ise Gemi Yönetimi Hizmet Alım İşinin 4 ay süre ile müvekkili şirket üzerinde kaldığını, müvekkili ile 14/10/2019 tarihinde Gemi Yönetimi Hizmet Alımına Ait Sözleşme, … Shipman 2009 Standart Gemi Yönetimi Anlaşması imzalandığını,
Taraflar arasında akdedilen 14/10/2019 tarihli sözleşmenin 4 ay olan süresinin, davalı şirket tarafından mücbir sebepler ve pandemi nedeniyle sözleşme süresinin 15/06/2020 tarihine kadar uzatıldığını, geminin müvekkili ile sözleşme akdedilen tüm süreç boyunca (sadece birkaç kez Taşucu giriş-çıkış yapılmıştır) uluslararası sularda görev yaptığını, offshore endüstrisinde (Petrol, Gaz Arama Çıkarma Işferi) içtihat olduğu üzere, … DMCC-Dubai ile … arasındaki Anlaşmada 5 yıl boyunca … DMCC-Dubai’nin kendi bünyesindeki daimi ve sözleşmeli personeli ile personel tedarikçisi üçüncü kişiler taraflardan (crew brokers) sağlanan personeller dahil tüm personellerin yol paralarının (yolda oldukları sürece yapmış oldukları iaşe, konaklamalar, transferler, vize, havaalanı vergileri ve bilet ücretleri dahil) … tarafından ödendiğini,
Geminin mülkiyeti …’e devredildikten sonra, …-… arasındaki sözleşmenin de aynı şekilde devam ettiğini ve yine tüm personelin ulaşım, ulaşım sırasındaki iaşe ve konaklama masraflarının bu kez de … tarafından ödendiğini, davalı …’in bu ücretleri anlaşma gereği, %10 kar payını da ekleyerek …’dan tahsil ettiğini, Şubat 2020’den sonra hak ediş ödemelerinde sıkıntı doğduğunu, davalının personel ulaşım bedellerinin yüklenici tarafından ödenmesi gerektiği iddiasıyla hakediş ödemesi yapmadığı gibi geçmişe yönelik personel yol giderlerinin istenildiğini, taraflar arasındaki anlaşmazlığın iyiniyetle çözümlenemeyeceği düşüncesiyle davalı şirkete 4 adet (29/02/2020, 31/03/2020, 30/04/2020, 31/05/2020 tarihli her biri 1.112.500,00 TL tutarlı) “Gemi yönetimi hizmet bedeli” faturaları yollandığını, davalı şirketin toplam 4.450.000 TL’nin 2.400.000,00 TL kısmını ödediğini, 2.050.000,00 TL kısmını ise ödemediğini, davalının ödemediği kısımlar için iade faturaları düzenlediğini,
Davalı tarafından hakkedişlerden kesinti yapılmasının taraflar arasında akdedilen sözleşme hükümlerine aykırı olduğunu, taraflar arasında (en son) 14/10/2019 tarihinde Gemi Yönetimi Hizmet Alımına Ait Sözleşme imzalandığını, bu sözleşmenin ekleri kenar başlıklı 8.2 maddesinde; Sözleşme ve Bimco Shipman 2009 sözleşmesi hükümleri arasında çelişki veya farklılık olması halinde, Bimco Shipman 2009 sözleşmesinde yer alan hükümler esas alınır denildiğini,
Bimco Shipman 2009 Sözleşmesinin “Mürettebat Yönetimi ve Mürettebat Sigortaları” kenar başlıklı 5.maddesinde; “(a) Mürettebat Yönetimi/Yöneticiler, STCW 5’in gerekliliklerine uyacak, uygun ehil ve deneyimli Mürettebat sağlayacaklardır (…) (v) ülkelerine iade edilmeleri dahil mürettebat değişimi mürettebatın taşınmasının düzenlenmesi. İlgili belgelenen maliyetlerin tümünü mal Sahibi karşılayacaktır. Yöneticiler, Ek “F”de belirtildiği gibi, mürettebat değişimlerinde rotasyon, uçuşlar, konaklama, emniyet, vb. ilkelerini uygulayacaklardır…” hükmü bulunduğunu; “Mal Sahibinin Yükümlülükleri” kenar başlıklı 9.maddesinde; “(a)Mal Sahipleri, bu Anlaşmanın şartları uyarınca tüm tutarları Yöneticilere tam zamanında ödeyeceklerdir. Herhangi bir ödenmemiş tutarın vade tarihinden sonra ödeme yapılması halinde Yönetici 13. Kutuda belirtilen oranda faiz uygulama hakkına sahip olacaktır. (…) (d) Yöneticilerin Madde 5(a) uyarınca mürettebat yönetim hizmetleri sağlaması halinde Mal Sahipleri: … m) mürettebatın refahı ve konforuna ilişkin Ek “F”de belirtilen şartları onaylamış ve kabul etmiş sayılırlar (mürettebat değişimlerinin sıktığı, konaklama, yaşam standartlan, güvertedeki menfaatler, yeme İçme olanakları, vb.)” hükmü olduğunu;“Yönetim Ücreti ve Masraflar” kenar başlıklı 12.maddesinde; “(c) Bu Anlaşma şartları kapsamında Yöneticilerin ücretlerinin kapsamında olmayan tüm masraflar Mal Sahipleri tarafından ödenecektir. Bu masraflar aşağıdakileri içerir ancak bunlarla sınırlı değildir:(…) mürettebat değişiklikleriyle ilgili tüm maliyetler; (…)Gemiyle ilgili masrafların onayı ve ödemesi, Anlaşma süresi boyunca Mal Sahibi tarafından aşağıda belirtilen düzenli esasta ödenecektir… ” hükmü olduğunu; “Değiştirme” kenar başlıklı 15.maddesinde; “Yöneticiler Alt. Madde 5(a) (Mürettebat Yönetimi) uyarınca mürettebat yönetim hizmetleri sunuyorlarsa, Mal Sahipleri masrafları kendilerine ait olacak şekilde makul gerekçelere dayanarak hizmete uygun olmadığı tespit edilen herhangi bir Mürettebat üyesinin bir sonraki makul fırsatta değiştirilmesini isteyebilirler. Yöneticilerin Alt Madde 5(a) (Mürettebat Yönetimi.) anlamında uygun ehil Mürettebat sağlama konusundaki yükümlülüklerini yerine getirmemiş olmaları halinde söz konusu değiştirme işleminin maliyeti Yöneticiler tarafından karşılanacaktır.” Hükmü konulduğunu; anılan hükümlerin tartışmaya mahal vermeyecek şekilde açık olduğunu, Bimco Shipman 2009 Sözleşmesinde çok ayrıntılı olarak İdari Şartnamenin kapsamadığı personel seyahat ve kumanya bedellerinin düzenlendiğini, …’in bu sözleşmeyi İdari Şartnameye uygun görerek imzaladığını ve sözleşmede açıkça herhangi bir çelişki olması halinde Bimco Shipman 2009 Sözleşmesi hükümlerinin uygulanması gerektiğinin ifade edildiğini, dolayısıyla öncelikle uygulanması gereken hükümlerin Bimco Shipman 2009 Sözleşmesi hükümleri olduğunu, geçmiş dönemde yapılan tüm personel ulaşım bedelleri ödemelerinin … ve … tarafından Bimco Shipman 2009 sözleşmesi hükmüne uygun olarak gerçekleştirildiğini; 2018, 2019, 2020 yıllarında gönderilen faturaların itiraza uğramaksızın kesinleştiğini, bu faturalar için müvekkili şirkete borç çıkarılmasının mümkün olmadığını; davalı şirketin iddiasının geçmiş uygulamalarıyla da çeliştiğini; davalı şirketin tüm bu bedelleri %10 reklektif kâr ile …’dan tahsil ettiğini,
Müvekkili şirketin 4 adet faturadan ödenmeyen alacağının tahsili için Ankara 29. İcra Müdürlüğünün 2020/4672 esas sayılı takip dosyasından icra takibi yaptığını, takibin itirazla durduğunu” iddia ederek, “itirazın iptali ile %20’den az olmamak üzere icra inkâr tazminatına karar verilmesini” talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle ;
“Öncelikle zamanaşımı ve hukukî yarar itirazında bulunduklarını,
Müvekkili şirket …’in hali hazırda BOTAŞ’ın alt kuruluşu olarak faaliyetlerini yürüttüğünü, müvekkili şirketçe Barbaros Hayrettin Paşa Sismik Gemisi için, … karasuları, münhasır ekonomik bölgesinde ve/veya uluslararası sularda, ulusal ve uluslararası mevzuata uygun şekilde gemi hizmeti alımı amacıyla 26/09/2018 tarihinde gerçekleştirilen 2018/455609 İKN nolu Gemi Yönetimi Hizmet Alımı ihalesinin, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi davacı …Sismik A.Ş. üzerinde kaldığını ve 01/10/2018 tarihinde davacı şirketle “Gemi Yönetimi Hizmet Alımına Ait Sözleşme”sinin imzalandığını söz konusu ihaleye ilişkin idari şartname, sözleşme, Bimco Shipman 2009 Sözleşmesi ile teknik şartname incelendiğinde İdari Şartname’nin “teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 20.3.1. maddesinde “sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince yapılacak sigorta, vergi, resim, harç, işçilik, eğitim, yüklenicinin kendi bünyesinde çalıştırdığı personelin tüm giderleri, işin yürütülmesi ile ilgili alınması zorunlu olan her türlü yasal izin, belge ve dokümanlara ait tüm giderler ile teknik şartnamede belirtilen diğer tüm giderler isteklilerce teklif edilecek fiyata dâhildir” hükmü bulunduğunu, sözleşmenin 8.3 maddesinde ise ihale dokümanının öncelik sıralamasının; 1. Hizmet İşleri Genel Şartnamesi , 2. İdari Şartnamesi, Bimco Shipman 2009 Sözleşmesi, Sözleşme Tasarısı ve 5. Teknik Şartname şeklinde olduğunu, öncelikle bu hükümlere istinaden, ihale dokümanları arasında herhangi bir çelişki olması durumunda, öncelik sıralamasına bakılması gerektiğini,
İdari Şartnamenin 20.3. Maddesinde personelin tüm giderlerinin teklif fiyatına dahil olduğu açıkça ifade edildiğini, İdari Şartnamenin, ihale dokümanları arasında ilk öncelikli doküman olması hasebiyle de, idari şartnamenin 20.3.1. maddesine istinaden davacı şirket bünyesinde çalışan personelin seyahat ve kumanya gibi tüm giderlerinin davacı tarafından ödenmesinin gerektiğini; ayrıca, sözleşmenin 6.1. maddesinde “… yüklenicinin çalıştırdığı personelin tüm giderleri … sözleşme bedeline dahildir” hükmü bulunduğunu; bununla birlikte 8.2. maddesinde de sözleşme ile Bimco Shipman 2009 Sözleşmesi arasında çelişki olması halinde Bimco Shipman 2009 Sözleşme hükümlerinin geçerli olacağının düzenlendiğini, Bimco Shipman 2009 Sözleşmesi’nin, 12.Maddesinde; “Yönetici ücreti; maaş, personel sigortaları, emekli fonları, hastalık izni, eğitim, vergi ve sosyal güvenlik katkı payları ile diğer zorunlu ödemeler, yedek personel, istihdam gibi Mürettebat ve Yönetim Hizmetleriyle ilgili tüm personel maliyetlerini kapsayacaktır. Yöneticiler, kendi ofis konaklamalarını, ofis personelini, tesislerini ve malzemelerini, posta ve iletişim masraflarını, seyahat masraflarını ve ofis personeliyle ilgili diğer nakit yapılan masrafları mal sahibine ek maliyet getirmeden sağlayacaktır” hükmünün yer aldığını, her ne kadar teknik şartnamenin 3.2. maddesinde; “… karasuları dışında yapılan projeler için yükleniciye, seyahat, çalışma izinleri masrafları haricinde, ekstra bir ücret ödenmeyecektir.” düzenlemesi yer alıyor olsa da, sözleşmenin 8.3. maddesinde Bimco Shipman 2009 sözleşmesinin teknik şartnameye göre öncelikli olduğu belirtildiği ve Bimco 2009 sözleşmesinin 25. maddesinde “Bu anlaşma taraflar arasındaki anlaşmanın tümünü oluşturur ve 2. kutuda belirtilen tarihten önce taraflardan herhangi biri tarafından verilen hiçbir vaat, taahhüt, beyan, garanti veya ifade bu anlaşmayı etkilemez.” denildiği için Bimco 2009’un geçerlilik tarihi olan ve sözleşmenin 2. kutusunda yer alan tarihten önce hazırlanan teknik şartnamenin ilgili maddesinin bertaraf edilmiş olacağını ve söz konusu personel giderlerinin davacı tarafça ödenmesi gerektiği sonucuna ulaşıldığını; davacı yan ile yapılan 2019/460243 İKN nolu ve 2019/25096 İKN nolu ihaleler için de yukarıda açıklanan şartların geçerli olduğunu; dava konusu hakediş kesintilerinin Bimco Shipman 2009 Sözleşmesi’ne aykırı olduğu iddiasının yerinde olmadığını,
Bimco Shipman 2009 Sözleşmesi maddelerinin lafzına aykırı şekilde yorumlanmaya çalışıldığını, zira, dava dilekçesinde yer verilen maddelerde, mal sahibi müvekkili şirketin çalışmak istemediği personelin değişimi için yapılan seyahat giderlerinin mal sahibince karşılanacağına ilişkin düzenlemeler yer aldığını, davacı yanın, sunduğu hizmet kapsamında kendi personelini çalıştırmakta olup, müvekkili şirketin davacı şirket personeli ile çalışmak istememesi durumunda personel değişimi için gerekli seyahat masraflarına katlanması gerektiği adına düzenlenen ilgili maddelerin, davacının personellerinin rutin seyahatlerini kapsamayacağının açıkça ortada olduğunu; Bimco Shipman 2009 Sözleşmesinin 12. maddesinin, yöneticiye ödenecek ücretin; maaş, personel sigortaları, emekli fonları, hastalık izni, eğitim, vergi ve sosyal güvenlik katkı payları ile diğer zorunlu ödemeler, yedek personel, istihdam gibi mürettebat ve Yönetim Hizmetleriyle ilgili tüm personel maliyetlerini kapsayacağının düzenlendiğini, personel maliyeti ile kastedilenin seyahat ve kumanya giderlerini de kapsadığının açıkça ortada olduğunu, bu durumda spesifik bir olgu için düzenlenen seyahat masrafları maddesini esnetmek suretiyle personelin tüm seyahat giderlerinin karşılanması gerektiği şeklinde yorumlamanın kabul edilebilir olmadığını, davacı yanca kesilen 2018-2019-2020 yıllarına ait faturaların itiraz edilmeksizin kesinleşmiş olduğu iddiasının yerinde olmadığını, davacı yana kesilen ve dava konusu takibe itiraz ederken sunulmuş olan faturaların iade faturası değil, taraflar arasında akdedilen sözleşme hükümlerine göre davacı yanca ödenmesi gereken bedelin müvekkili şirketçe ödenmesi sebebiyle ortaya çıkan sebepsiz zenginleşmeye ilişkin alacağın tahsili için kesilen “yansıtma faturaları” olduğunu, söz konusu yansıtma bedellerinin, davacı şirketin alacaklarından mahsup edilmek suretiyle tahsil edildiğini” belirterek davanın reddine ve %20’den az olmamak üzere kötü niyet tazminatına karar verilmesini” talep etmiştir.
GEREKÇE:
Dava, taraflar arasında imzalanan sözleşmeler kapsamında düzenlenen 4 adet (29/02/2020 – 31/03/2020 – 30/04/2020 – 31/05/2020 tarihli, her biri 1.112.500,00 TL tutarlı) “Gemi Yönetimi Hizmet Bedeli” faturalarında yer alan 2.050.000,00 TL kısmına ait personel ulaşım ve kumanya bedeli giderinden davacı yüklenicinin sorumlu olduğu iddiası ile davalı şirket tarafından ödenmemesi nedeniyle, icra takibine konu yapılan bu bedelden kimin sorumlu olduğunun belirlenmesine ilişkindir.
Taraflarca delil olarak dayanılan 01/10/2018 tarihli Gemi Yönetimi Hizmet Alımına ait Sözleşme, Bimco Shipman Standart Gemi Yönetimi Anlaşması, Danışmanlık Hizmet Alımına ait Sözleşme, 31/01/2019 tarihli Gemi Yönetimi Hizmet Alımına ait Sözleşme, Bimco Shipman Standart Gemi Yönetimi Anlaşması, Danışmanlık Hizmet Alımına ait Sözleşme, 14/10/2019 tarihli Gemi Yönetimi Hizmet Alımına ait Sözleşme, Bimco Shipman Standart Gemi Yönetimi Anlaşması, Danışmanlık Hizmet Alımına ait Sözleşme, söz konusu 3 adet sözleşmeye ait ihalelerin idari şartnameleri ve teknik şartnameleri, taraflar arasında keşide edilen ihtarname örnekleri ve diğer belgeler dosyaya sunulmuş ve yazılan müzekkereler ile temin edilmiştir.
Ankara 29. İcra Dairesinin 2020/4672 esas sayılı icra dosyasının incelenmesinden, davacı (alacaklı) şirket tarafından davalı (borçlu) şirket aleyhine dört adet (Gemi Yönetimi Hizmet Bedeli açıklamasını içeren) 4.450.000,00 TL bedelli faturaya istinaden 2.050.000,00 TL asıl alacak, 157.998,12 TL işlemiş faiz toplamı 2.207.998,12 TL’nin takip tarihinden itibaren asıl alacağa aylık libor +%3 ve değişen oranlarda faiz uygulanmak suretiyle tahsili amacıyla 18/06/2020 tarihinde başlatılan icra takibinde ödeme emrinin 18/06/2020 tarihinde tebliğ edildiği, borçlu şirket vekilince 19/06/2020 tarihinde yapılan itiraz üzerine takibin durduğu, mevcut davanın bir yıllık yasal süresi içerisinde açıldığı anlaşılmıştır.
Mersin 2. Asliye Ticaret Mahkemesi aracılığıyla davacı şirkete ait ticari defter ve kayıtlar üzerinde inceleme yapma yetkisi verdirilerek mali müşavir bilirkişiden aldırılan 01/11/2021 tarihli raporda, davacı şirketin ticari defter ve kayıtlarının usulünce düzenlendiği, 2018-2019 ve 2020 yıllarına ait ücret bordrolarında tüm çalışan mürettebata ve personellere ücret dışında herhangi bir ek ödemelere yer verilmediği ve ödenmediği, personel ve mürettebata ait kumanya ve ulaşım gideri altında inceleme yapılmadığı, davalı şirketin mevcut davanın konusunu oluşturan personel giderlerinin (ulaşım – kumanya giderleri) karşılığında 16/06/2020 – 23/06/2020 – 23/06/2020 – 10/07/2020 – 16/06/2020 ve 23/06/2020 tarihli muhtelif tutarlar içeren altı adet toplam 2.562.700,00 TL tutarlı yansıtma faturalarının davacı defter ve kayıtlarında yer almadığı tespiti yapılmıştır.
Mahkememizce nitelikli hesap bilirkişisi, gemi konusunda uzman bilirkişi ve mali müşavir bilirkişiden oluşturulan bilirkişi kurulundan davalı şirkete ait ticari defter ve kayıtlar üzerinde inceleme yetkisi verilerek tarafların iddia ve savunmaları ile dayanılan deliller sözleşmeler kapsamında bütün olarak (önceki raporda) değerlendirilmek suretiyle 16/05/2022 tarihli kök rapor ve tarafların itirazlarını karşılar şekilde 01/02/2023 tarihli ek rapor aldırılmıştır.
Taraflar arasında çözümü gereken öncelikli sorun, davacı tarafın icra takibine dayanak yaptığı Gemi Yönetimi Hizmet Bedeli açıklamalı faturalara konu harcamalardan hangi tarafın sorumlu olduğuna ilişkindir.
Taraflar arasında mevcut Gemi Yönetimi Hizmet Alımına ait Sözleşmenin 6.1.maddesinde “taahhüdün yerine getirilmesinde sigorta, vergi, resim, harç, işçilik, eğitim, yüklenicinin çalıştırdığı personelin tüm giderleri …. sözleşme bedeline dahildir.” hükmü mevcuttur.
Sözleşmenin ekleri başlıklı 8.maddenin 1.fıkrasında “aşağıda yer alan belgeler bu sözleşmenin eki ve ayrılmaz bir parçası olup, idareyi ve yükleniciyi bağlar ancak sözleşme hükümleri ile aşağıdaki yazılı belgelerdeki hükümler arasında çelişki ve farklılık olması halinde ihale dokümanında yer alan hükümler esas alınır.” hükmü mevcuttur.
Sözleşmenin ekleri başlıklı 8.maddenin 2.fıkrasında “sözleşme ve Bimco Shipman 2009 sözleşmesi hükümleri arasında çelişki veya farklılık olması halinde, Bimco Shipman 2009 sözleşmesinde yer alan hükümler esas alınır.” hükmü mevcuttur.
Sözleşmenin ekleri başlıklı 8.3.maddesinde ise “ihale dokümanının öncelik sıralamasının, 1-hizmet işleri genel şartnamesi, 2-idari şartnamesi, 3-bimco shipman 2009 sözleşmesi, 4-sözleşme tasarısı, 5-teknik şartname” şeklinde hükmü mevcuttur.
Hüküm bulunmayan haller başlıklı 36.maddesinde ise “bu sözleşme ve eklerinde hüküm bulunmayan hallerde ilgisine göre 4734 ve 4735 sayılı kanun hükümlerine bu kanunlarda hüküm bulunmaması halinde ise genel hükümlere göre hareket edilir.” hükmü mevcuttur.
Bilirkişi kurulu esas raporunda belirtildiği üzere, idari şartnamede teklif fiyata dahil olan giderler arasında yüklenicinin kendi bünyesinde çalıştırdığı personelin tüm giderlerinin de mevcut teklife dahil edildiği,
İdareye ihale dokümanında yer alan şartlara uygun bir sözleşme metni ve ekleri hazırlama görevi verildiği,
Ancak hazırlanan hizmet alımı teknik şartnamede yükleniciye seyahat masraflarının ödeneceği,
Ve yine hazırlanan Bimco Shipman 2009 sözleşme metni kapsamında mürettebat değişikliği ile ilgili tüm masrafların yönetici ücretine dahil edilmediği ve mal sahibi tarafından karşılanacağı,
Ancak gemi yönetimi hizmet alımı sözleşmesinin 6.maddesine göre yüklenicinin çalıştırdığı personelin tüm giderlerinin sözleşme bedeline dahil edildiği,
Buna rağmen gemi yönetimi hizmet alımı sözleşmesinin 8.2.maddesinin Bimco Shipman 2009 sözleşmesine ayrıcalık tanıdığı, Bimco Shipman 2009 sözleşmesi uygulama alanı bulacak ise masrafların mal sahibi olan idare tarafından yükleniciye ödenmesi gerektiği,
Ve fakat gemi yönetimi hizmet alımı sözleşmesinin 8.3.maddesi uygulanacak ise, öncelik sırası belirlenen sözleşme eklerine göre uyuşmazlık durumunda idari şartnamenin uygulama alanı bulacağı, 8.2.maddede yazılan hükmün değerlendirme dışı kalacak ve teklif fiyata dahil olan giderler arasında yüklenicinin kendi bünyesinde çalıştırdığı personelin tüm giderleri de dahil edildiği için idarenin bu masraflardan sorumlu tutulamayacağı hükümlerinin mevcut olduğu tespiti yapılmıştır.
Yine bilirkişi kurulu esas raporunda, BİMCO SHİPMAN 2009 sözleşmesi kapsamında,
(a) “Mürettebat Yönetimi ve Mürettebat Sigortaları” kenar başlıklı 5.maddesinde;
(a) Mürettebat Yönetimi
Yöneticiler, STCW 5’in gerekliliklerine uyacak, uygun ehil ve deneyimli mürettebat sağlayacaklardır .
Yöneticiler aşağıdaki hizmetleri içeren ancak bunlarla sınırlı olmayan mürettebat yönetim hizmetlerini sağlayacaklardır;
(i) uygun olan şekilde bordro düzenlemeleri ….
…
(v) ülkelerine iade edilmeleri dahil mürettebat değişimi mürettebatın taşınmasının düzenlenmesi. İlgili belgelenen maliyetlerin tümünü Mal Sahibi karşılayacaktır. Yöneticiler, Ek “F”de belirtildiği gibi, mürettebat değişimlerinde rotasyon, uçuşlar, konaklama, emniyet, vb. ilkelerini uygulayacaklardır…”
(b) ”Mal Sahibinin Yükümlülükleri” kenar başlıklı 9.maddesinde;
(d) Yöneticilerin Madde 5(a) uyarınca mürettebat yönetim hizmetleri sağlaması halinde Mal Sahipleri:
(i) savaş riski ve/veya korsanlık…
…
(iii) mürettebatın refahı ve konforuna ilişkin Ek “F”de belirtilen şartları onaylamış ve kabul etmiş sayılırlar (mürettebat değişimlerinin sıktığı, konaklama, yaşam standartlan, güvertedeki menfaatler, yeme İçme olanakları, vb.)”
(c) Yönetim Ücreti ve Masraflar” kenar başlıklı 12.maddesinde;
(a) ….
(b) Yönetici ücreti; maaş, personel sigortaları, emekli fonları, hastalık izni, eğitim, vergi ve sosyal güvenlik katkı payları ile diğer zorunlu ödemeler, yedek personel, istihdam gibi Mürettebat ve Yönetim Hizmetleriyle ilgili tüm personel maliyetlerini kapsayacaktır.
Yöneticiler, kendi ofis konaklamalarını, ofis personelini, tesislerini ve malzemelerini, posta ve iletişim masraflarını, seyahat masraflarını ve ofis personeliyle ilgili diğer nakit yapılan masrafları mal sahibine ek maliyet getirmeden sağlayacaktır.
…
(c) Bu Anlaşma şartları kapsamında Yöneticilerin ücretlerinin kapsamında olmayan tüm masraflar Mal Sahipleri tarafından ödenecektir. Bu masraflar aşağıdakileri içerir ancak bunlarla sınırlı değildir:
-yakıt yağlama maddesi, üre;
…
– mürettebat değişiklikleriyle ilgili tüm maliyetler;
…
Gemiyle ilgili masrafların onayı ve ödemesi, Anlaşma süresi boyunca Mal Sahibi tarafından aşağıda belirtilen düzenli esasta ödenecektir… ”
(d) … 2009 sözleşme metni kapsamında yukarıda arz edilen sözleşme hükümleri kapsamında, “Mürettebat Yönetimi ve Mürettebat Sigortaları” kenar başlıklı 5.maddesi (a)(v) fıkrası, Mal Sahibinin Yükümlülükleri” kenar başlıklı 9.maddesi (d)(iii) fıkrası, Yönetim Ücreti ve Masraflar” kenar başlıklı 12.maddesi (c) fıkrası bir bütün olarak değerlendirildiğinde mürettebat değişikliği ile ilgili tüm masrafların yönetici ücretine dahil edilmediği ve mal sahibi tarafından karşılanacağı hüküm altına alınmıştır.
Tespiti yapılmıştır.
Bilirkişi kurulu rapor ve ek raporundaki mali inceleme ile, icra takibine dayanak 4 adet 4.450.000,00 TL tutarlı faturaya karşılık 2.400.000,00 TL ödendiği, buna göre davacının takip tarihi itibari ile 2.050.000,00 TL alacaklı olduğu, davalı tarafça “firmanın personeline ait 2018 – 2019 ve 2020 yıllarına ait ulaşım ve kumanya bedeli masraf yansıtılması” açıklaması ile düzenlenen ve davacı kayıtlarında yer almayan faturalara dayanak harcama belgelerinin davalı şirket yetkilisince sunulmadığı ve davacı kayıtlarında yer almadığı tespiti yapılmıştır.
İddia, savunma, taraflar arasında mevcut sözleşme ve ekleri, bilirkişi raporu, bilirkişi kurul rapor ve itirazları karşılar şekilde düzenlenen ek rapor, taraflarca dayanılan deliller ve dosya kapsamı bütün olarak değerlendirildiğinde, mevcut uyuşmazlıkta ihale dokümanında yer alan şartlar ile çelişecek sözleşme eklerinde hükümler bulunduğu ve taraflar arasında imzalanan Bimco Shipman 2009 sözleşme metninin (bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere orjinal metinden farklı olarak) tarafların ihtiyaçları doğrultusunda düzenlendiği, özellikle ihale makamının davalı Turkısh Petroleum Internatıonal Anonim Şirketi olduğu dikkate alındığında, yukarıda açıklandığı üzere sözleşme ve ekleri arasındaki çelişkiden hakkaniyet gereği davalının değil, davacının yararlanması gerektiği dikkate alındığında, sözleşmenin eki olan Bimco Shipman 2009 Standart Gemi Yönetim Anlaşması kapsamında davacı şirketin davalı şirketten takibe dayanak dört adet faturadan ötürü yapıldığı kanıtlanan ödemenin mahsubu sonrasında 2.050.000,00 TL alacağı bulunduğu (alacak likit ve hesaplanabilir olmakla davacı yararına icra inkar tazminatına hüküm olunmak, taraflar arasındaki geçerli ek Bimco Shipman 2009 sözleşmesinde belirlenen şekilde faiz uygulanmak, TBK 117.maddesi anlamında davalı şirketin temerrüdü söz konusu olmamakla takip öncesi döneme ait istenen faizin reddi cihetine gidilerek) anlaşılmakla, bu miktar asıl alacak için davanın kısmen kabulü cihetine gidilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle,
1-Davanın kısmen kabulü ile,
Ankara 29. İcra Dairesi’nin 2020/4672 esas sayılı takip dosyasında,
2.050.000,00 TL asıl alacağa yönelik itirazın iptali ile takibin bu miktar asıl alacak için 18/06/2020 tarihli takip talebindeki koşullar ile devamına,
Fazlaya ilişkin istemin reddine,
2.050.000,00 TL asıl alacağın %20’si tutarında 410.000,00 TL icra inkar tazminatının davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
Fazlaya ilişkin istemin reddine,
Koşulları oluşmayan kötü niyet tazminat isteminin reddine,
2-492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince,
Alınması gereken 140.035,50 TL harçtan peşin alınan 26.667,10 TL harcın mahsubu ile bakiye 113.368,40TL harcın davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan 7,80 TL ilk dava, 458,50 TL tebligat ve posta gideri, 12.600,00 TL bilirkişi ücreti toplamı 13.058,50 TL yargılama giderlerinin davanın kabul ve red oranına göre 12.124,07 TL’si ile 54,40 TL başvurma harcı ile 26.667,10 TL peşin harç toplamı 38.845,57 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, artan kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
4-HMK m.333/1 uyarınca harcanmayan gider avansının hüküm kesinleştiğinde davacıya iadesine,
5-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca; davacı yararına hesaplanan 201.500,00 TL nispî vekâlet ücretinin davalıdan alınarak, davacıya verilmesine,
6-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca; davalı yararına hesaplanan 24.699,72 TL nispî vekâlet ücretinin davacıdan alınarak, davalıya verilmesine,
Dair, Davacı Vekili Av. …, Davalı Vekili Av. …’in yüzüne karşı kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.28/02/2023

¸