Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
Türk Ulusu Adına Yargılama Yapmaya ve Hüküm Vermeye Yetkili
ANKARA 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
KARAR

ESAS NO : 2018/834 Esas
KARAR NO : 2022/304

DAVA : MENFİ TESPİT
DAVA TARİHİ : 26/11/2018

KARAR TARİHİ : 16/05/2022
YAZIM TARİHİ : 15/06/2022
Mahkememizde açılan Menfi Tespit davasının yapılan yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
Davacılar vekili ; davacılardan Mehmet’in davalı …’ten faiz ödemeli borç para aldığını, bunun karşılığında diğer davacı … Petrol Şirketi’nin keşideci, davacı …’in lehtar olduğu, 34.000,00 TL bedelli çekin ciro edilip davalıya verildiğini, davalının bu çeki Ankara…İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı icra takibine konu ettiğini, icra takibi başlatıldıktan sonra EFT ve harici ödemeler yaptıkları halde davalı alacaklının yapılan harici tahsilatları icra dosyasına bildirmediğini, icra takibine konu çek bedelini aşar miktarda ödeme yaptıkları halde halen kendilerinden talepte bulunulmaya devam edildiğini belirtip, dava tarihi itibariyle icra takibinden dolayı ödedikleri miktar dışında başkaca borçlarının bulunmadığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
YANIT :
Davalı vekili ; davacıların başka borçları nedeniyle verdikleri çekler nedeniyle ayrıca davacılardan alacakları olduğunu, davaya konu edilen icra takibi yanında aynı icra müdürlüğünün … esas sayılı icra takibinin de davacılar hakkında başlatıldığını, yapılan ödemeler ile davacılardan olan tüm alacakları halen ödenmediği için alacaklı sıfatları devam ettiği için menfi tespit davasının reddine karar verilmesini istemiştir.
DELİLLER :
-Ankara …İcra Müdürlüğü’nün … ve … esas sayılı icra takip dosyaları,
-Davacılar tarafından keşide ve ciro yoluyla davalıya verilen çeklerin fotokopileri,
-Davacılar tarafından davalıya yapılan ödemelere ilişkin banka kayıtları ile diğer ödeme belgeleri,
-Bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporlar.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Davadaki talep ; taraflar arasındaki ticari ilişki nedeniyle davacıların keşideci ve lehtar oldukları çeklerin ciro edilerek davalıya verilmesi sonrası çek bedellerinin tahsili için davalı tarafından başlatılan icra takibi sonrasında icra takip dosyası ya da davalıya haricen yapılan ödemeler nedeniyle dava tarihi itibariyle davacıların davalıya Ankara …İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı icra takip dosyası nedeniyle borcunun sona erdiğinin tespiti istemine ilişkindir.
Davacı … Petrol Şirketi’nin keşidecisi olup diğer davacı …’in lehtar olarak gösterildiği, 30/09/2016 tarihli, 38.000,00 TL bedelli ve 12/10/2016 tarihli, 94.500,00 TL bedelli iki adet çeki ciro yoluyla alan davalı … tarafından davacılar hakkında çek bedelleri, işlemiş faiz, çek tazminatı ve çek komisyon bedellerinin tahsili amacıyla 143.690,11 TL’nin tahsili için Ankara …İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı icra takibi başlatılmıştır.
Yukarıda içeriği özetlenen icra takibinin dışında, yine davacı … Petrol Şirketi’nin keşideci, davacı …’in lehtar olduğu, 30/09/2016 tarihli, 34.000,00 TL bedelli çekten kaynaklanan alacağın tahsili için banka tarafından ödenen miktar dışında kalan asıl alacak, işlemiş faiz, çek tazminatı ve çek komisyonundan oluşan toplam 36.257,91 TL’nin tahsili amacıyla Ankara …İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı icra takibi başlatılmıştır. Dava bu icra takip dosyası nedeni ile açılmıştır.
Davacılarımız icra takibinin kesinleştiğini, kesinleşen icra takibi nedeniyle takip alacaklısı davalıya ödemeler yaptıklarını, bu ödemeler ile borç sona erdiği halde icra dosyasının açık tutulup, halen alacak talebinde bulunulması nedeniyle dava tarihi esas alınarak ödemelerin borcu karşılayacak miktarda olmasından dolayı talep edilebilir davalı alacağı kalmadığının tespiti amacıyla bu davayı açmıştır.
Davacılar her ne kadar yaptıkları ödemelerin davamıza konu Ankara …İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı icra takip dosyasındaki davalı alacağını tamamen sona erdirildiğini ileri sürmekte ise de; davalı yapılan kısmi ödemelerin sadece davaya konu Ankara …İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı icra dosyasındaki borca ilişkin olmadığını, davacıların Ankara …İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı icra takip dosyası nedeniyle ayrıca borçlu olduklarını, yapılan ödemelerin her iki icra dosyasındaki borca mahsup edildiğini, bu nedenle halen yapılan ödemeler iki ayrı icra takip dosyasındaki borcu sona erdirmediği için davanın dayanağı olan icra takip dosyasını açık tuttuklarını ve takibe devam ettiklerini söylemiştir.
Taraflar arasında yapılan ödeme miktarı da çekişmeli olduğu için öncelikle yapılan ödeme miktarının belirlenmesi gerekmektedir. Bununla birlikte; davacılar tarafından yapılan ödemenin belirli bir çek ya da icra takip dosyası dayanak gösterilmeksizin yapılmış olması nedeniyle ödemenin ne kadarının hangi icra takip dosyası ile bağlantılı olduğu belirlenemediğinden, mahkememizce her iki takip dosyası nedeniyle oluşan ve davacıların toplam borç miktarları birlikte değerlendirilip yapılan ödemeler takip dosyalarına paylaştırılmak suretiyle halen davaya konu Ankara …İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı icra takibi nedeniyle davacıların yaptıkları ödeme dışında halen yapmaları gereken ödeme olup olmadığının belirlenmesi yoluna gidilmiştir.
Davacıların davalıya olan borçları nedeniyle yaptıkları ödeme miktarının belirlenmesi için düzenlenen ilk rapor 11/07/2019 tarihli olup Mali Müşavir Ayten SOMUN tarafından hazırlanmıştır. Bilirkişi davacıların borcu nedeniyle başlatılan iki ayrı icra takibinden kaynaklanan davalı alacağının 162.630,00 TL olduğunu, davacıların toplam ödemesinin 149.405,00 TL olması nedeniyle halen davalının davacılardan 13.225,00 TL alacaklı olduğunu belirlemiştir.
Tarafların bilirkişi raporuna yönelik itirazları, davacıların ilk raporda belirtilenler dışında başkaca da ödemelerinin bulunduğu şeklindeki itirazları dikkate alınarak bilirkişi …’dan 13/02/2020 tarihli 2.rapor alınmıştır. Bu bilirkişi, icra takip dosyasına takip alacaklısı tarafından yatırılan harç makbuzlarını dikkate alıp, harç ödemelerinin haricen tahsil edilen paralar ile ilgili olduğu ilkesinden hareket edip tahsil harçlarına karşılık gelen ödeme miktarını belirleme yolunu seçmiştir. Bu şekilde yapılan hesaplama sonucu yatırılan toplam 5.805,09 TL tahsil harcı dikkate alındığında, bu harçların karşılığı tahsil edilmiş olması gereken alacak miktarının 255.730,84 TL kadar olduğunu, dava tarihi itibariyle her iki icra dosyası nedeniyle oluşan toplam borç miktarları ve toplam ödeme olarak kabul edilen miktar icra takip dosyalarındaki alacaklara oranlanıp paylaştırıldığında davacıların halen davaya konu Ankara …İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı icra takip dosyası nedeniyle davalı takip alacaklısına 15.767,62 TL borçlarının bulunduğu şeklinde görüş bildirmiştir.
Tarafların rapora yönelik itirazlarının değerlendirilmesi için aynı bilirkişiden 16/07/2020 tarihli ek rapor alınmış, bilirkişi raporun sonuç bölümünde önceki rapordaki görüşünü tekrar etmiştir.
Taraflarca sunulan ek belgeler de değerlendirilmek suretiyle aynı bilirkişiden 01/09/2021 tarihli 2.ek rapor alınmıştır. Bilirkişi bu raporunda davacılar tarafından yapılan toplam ödemenin 151.105,00 TL olduğunu, davamızın dayanağını oluşturan Ankara …İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı icra takibi nedeniyle davalı takip alacaklısının alacağı 62.937,95 TL olup, halen davacıların dava tarihi itibariyle 15.767,62 TL bakiye borçlarının bulunduğu şeklinde görüş bildirmiştir.
Tarafların bu rapora yönelik itirazları sürdüğü için, 13/12/2021 tarihli duruşmada bilirkişinin görevlendirme kapsamı ayrıntılarıyla belirlenip, ara kararında belirtilen doğrultuda yeniden değerlendirme yapması istenilmiştir. Bilirkişimiz görevlendirme kapsamında icra dosyasına yatırılan harçların bir kısmının haricen tahsil edilen miktarlar ile ilgili olmayıp hacizlerin kaldırılması amacıyla yapılmış ödemeler olduğunu dikkate almak suretiyle öncelikle davacılar tarafından yapılan ödeme miktarının 251.105,00 TL olarak belirlemiştir.
Daha önce yapılan ödemelerin toplamı 151.105,00 TL olarak belirlenmiş ise de, bir örneği dava dosyasına sunulan 24/02/2017 tarihli 100.000,00 TL bedelli çek çekin lehtarı olan davacı … tarafından ciro edilip davalının tek ortağı ve yetkilisi olduğu …petrol şirketine verilmiş ve çek İş Bankasının 18/03/2020 tarihli yazılarında belirtildiği gibi …Petrol şirketi tarafından tahsil erilmiş olup, davacılar ile davalının tek yetkilisi olduğu …Petrol şirketi arasında başka bir ticari ilişkinin bulunduğu iddia ve ispat edilemediği için bu ödemenin de her iki icra takibine konu edilen borçlar için yapıldığı, bu hali ile davacıların toplam ödemelerinin 251.105,00 TL olduğu kabul edilkmiştir.
Menfi tespit davasında davanın açıldığı tarih dikkate alınarak borçlu olunup olunmadığının belirlenmesi gerekmekte olup, her iki icra takip dosyası nedeniyle oluşan borç miktarları dava tarihi esas alınarak ayrı ayrı belirlenmiş, yapıldığı kabul edilen ödeme hangi icra dosyasındaki borç için yapıldığı konusunda açık belirleme olmadığı için oranlama yöntemiyle ödeme miktarı icra takip dosyasındaki borçlara paylaştırıldığında, davacıların menfi tespit davasının açıldığı 26/11/2018 tarihi itibariyle davamıza konu olmayan Ankara …İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı icra takip dosyası nedeniyle 15.757,39 TL fazla ödemede bulunduğu, davamıza konu Ankara …İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı icra takip dosyası nedeniyle menfi tespit davasının açıldığı tarih dikkate alındığında bu tarih itibariyle oluşan dosya borcunu aşar şekilde 3.857,51 TL fazla ödemeyaptıkları kabul edilmiştir.
Toplanan delillere göre; davacıların iki ayrı icra takibi ve dayanağı olan çekler dolayısıyla davalıya borçlu oldukları, toplam 3 adet çekten kaynaklanan alacaklar yönünden iki çeke dayanılarak Ankara …İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı icra takibi, bir adet çeke dayanılarak da Ankara …İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı icra takibi başlatılmıştır. Davacılar herhangi bir icra takip dosya numarası ya da çek belirtilmeksizin icra takibi başlatıldıktan sonra takip alacaklısı davalıya ödemeler yapmıştır. Davacılar menfi tespit davasını sadece Ankara …İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı icra takip dosyası nedeniyle açmıştır. Yukarıda da belirtildiği gibi yapılan ödemelerin hangi icra takip dosyasına konu borç için yaptıkları için icra takip dosyasındaki borç miktarları dikkate alınıp ödeme oranlama yapılarak her bir icra takip dosyasına mahsup edilmiştir. Gerekçeleri itibariyle somut olaya uygun ve denetime açık olduğu için hükme esas alınan ve Bilirkişi … tarafından düzenlenen 11/02/2022 tarihli 3.ek raporda belirtildiği gibi, davacıların davalıya olan borçları nedeniyle 24/02/2017 tarihli ve 100.000,00 TL bedelli çek ile yaptığı ödeme de dikkate alındığında toplam ödeme miktarının 251.105,00 TL olduğu, menfi tespit talebinin bu davanın açıldığı tarih itibariyle davaya konu icra takibinde oluşan toplam alacak miktarından aynı tarih esas alınarak yapılan ödeme miktarının mahsup edilmesi sonrası değerlendirilmesi gerekli olup, bilirkişinin 3.ek raporunda belirtildiği gibi davaya konu Ankara …İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı icra takip dosyasına konu borç dolayısıyla bu davanın açıldığı 26/11/2018 tarihinde davacılar tarafından dosya borcunu aşar biçimde 3.857,51 TL fazla ödeme yapılmış olması nedeniyle dava tarihi itibariyle davacıların Ankara …İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı icra takip dosyasına olan borçlarının sona erdiği kabul edilmiştir.
Menfi tespit davası açıldıktan sonra icra takibi durdurulmadığı için tahsilat yapılmaya devam edilmekte olup; bilirkişinin tespitinde yer aldığı gibi menfi tespit davasına konu icra takibi nedeniyle dava tarihi esas alındığında davacıların 3.857,51 TL fazla ödemeleri olup, yasa gereği menfi tespit davası fazla ödeme yönünden istirdat davasına dönüşmüş olup, fazla ödenen miktarın davalıdan tahsiline karar verilmesi gerekmekle birlikte; son duruşmada açıkça istemi sorulan davacılar vekili bu dava içerisinde fazladan ödedikleri miktar ile ilgili tahsil istemleri olmadığını, müvekkili ile görüşüp gerekirse her iki icra takibi yönünden fazla ödemeler için ayrıca dava açıp açmayacaklarına karar vereceklerini, bu dava yönünden sadece davanın açıldığı tarihte yaptıkları ödeme dikkate alınarak icra takibine konu borçlarının sona erdiğinin tespitine karar verilmesini istemiş, mahkememiz tarafından taleple bağlılık ilkesinden hareket edilerek davacılar vekilinin bu talebini de dikkate almak suretiyle icra takibinin başlatıldığı tarihi itibariyle Ankara …İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı icra takip dosyasında oluşan borç miktarını aşar şekilde ödeme yapıldığı, dosya borcunun menfi tespit davasının açıldığı 26/11/2018 tarihi itibariyle sona erdiği, bu takip nedeniyle artık davacıların davalıya borçlarının kalmadığı kabul edilip taleple bağlı kalınarak aşağıdaki hüküm oluşturulmuştur.

HÜKÜM: Nedenleri yukarıda açıklandığı üzere;
26/11/2018 dava tarihi itibariyle davacıların Ankara …İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı icra takibi nedeniyle davalıya BORÇLU OLMADIKLARININ KABULÜNE,
Alınması gereken 2.476,78 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 619,20 TL’nin mahsubu ile bakiye 1.857,58 TL’nin davalıdan tahsili ile HAZİNEYE ÖDENMESİNE.
Davacılar tarafından yatırılan 35,90 TL başvurma harcı, 619,20 TL peşin harç olmak üzere toplam 655,10 TL’nin davalıdan tahsili ile davacılara VERİLMESİNE.
Davacılar lehine hüküm tarihindeki AAÜT’si uyarınca hesaplanan 5.438,69 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacılara VERİLMESİNE.
Davacılar tarafından yapılan tebligat ve posta gideri 111,00 TL ve bilirkişi ücreti 5.000,00 TL olmak üzere toplam 5.111,00 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacılara ÖDENMESİNE.
Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansı kalması halinde bildirilecek hesap numarası olur ise hesaba, hesap numarası bildirilmez ise gider avansından karşılanmak koşulu ile posta havalesi ile yatıran tarafa İADESİNE.
Dair, Davacılar Vekili Av. …, Davalı Vekili Av. ….’un yüzlerine karşı kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.16/05/2022

Katip …

Hakim …