Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2018/5 Esas – 2022/799
Türk Milleti Adına Yargılama Yapmaya ve Hüküm Vermeye Yetkili
ANKARA 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
KARAR

ESAS NO : 2018/5 Esas
KARAR NO : 2022/799

DAVA : Sigorta (Mal Sigortası Kaynaklı)
DAVA TARİHİ : 03/01/2018
KARAR TARİHİ : 06/12/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 02/01/2023

DAVA: Davacı şirket vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile dava dışı … Konut Yapı Kooperatifi arasında 20/05/2010 tarihinde …. Nolu Parselde kayıtlı taşınmaz üzerine 24 adet villa, 18 adet çok katlı konut yapılması için sözleşme imzalandığını, inşaatın yapımı ve bakımı döneminde meydana gelebilecek tüm riskler için davalı sigorta şirketi nezdinde ” All Risk sigortası” yaptırıldığını,
Söz konusu sözleşme ile yapılacak inşaatın 20/10/2010-20/10/2013 tarihleri arasında inşaat, 20/10/2013-20/10/2014 tarihleri arasında bakım devresinde meydana gelebilecek tüm rizikoların sigorta kapsamına alındığını, sigorta kapsamı dışında kalan rizikoların ise sigorta genel şartlarında tek tek sayılmak suretinde belirlendiğini,
Müvekkili şirketin kooperatifin hazırladığı plan, proje, zemin etüdü ve Yenimahalle Belediye Başkanlığından alınan 22/12/2009 tarihli yapı ruhsatları ile inşaatların yapımına başladığını ve inşaatların plan ve projelerine uygun olup tamamlanıp, Yenimahalle Belediye Başkanlığının 26/03/2014 tarihinde onayladığı yapı kullanma izin belgesi ile teslim edildiğini,
2013 yılı Ağustos ayından itibaren konutların zemininde oturma ve kaymaya bağlı olarak muhtelif hasarların meydana gelmeye başladığını ve bu durumun kooperatif ortakları ve diğer malikler tarafından mal sahibi olan … Yapı Kooperatifi ile yüklenici olarak müvekkili şirkete bildirildiğini,
Sonrasında müvekkilinin daire sattığı maliklerden … tarafından tüketici mahkemelerinde, satış sözleşmesinden dönülerek konut bedelinin ödenmesi, güçlendirme bedelinin ödenmesi, … … Garden site yönetimi tarafından ise inşaatların bulunduğu alanda kaymanın durdurulması için kazıklı güçlendirme yapılmak zorunda kalındığı gerekçesi ile bu güçlendirme masraflarının ödenmesi için müvekkili şirket aleyhine davalar açıldığını,
Yine kat maliklerine, sigorta poliçeleri kapsamında ödeme yapan … Sigorta AŞ. tarafından farklı mahkemelerde verilen kararlara istinaden yaptığı ödemelere ilişkin rücuen alacak davalarının açıldığını,
Poliçeler ile teminat altına alınan inşaatlara ilişkin olarak … İnşaat Ltd Şirketi tarafından yapılan zemin etüdü, Yenimahalle Belediyesi tarafından onanan mimarı proje, temel vizesi ve tüm yasal gereklilikler yerine getirildikten sonra inşaatın yapımına başlanarak projeye uygun olarak yapılan inşaat iskan ruhsatı alınmak sureti ile mal sahibine teslim edildiğini, oluşan zararın eksik, ayıplı, kusurlu imalat yapılmasından değil Ankara Büyükşehir Belediye başkanlığı ile Yenimahalle Belediye Başkanlığının bölge bazında heyelan/deprem zemin etüdü yaptırmadan bölgeyi imara açması, inşaat yapılmak üzere teslim edilen arsanın heyelan bölgesi olmasından dolayı zararın meydana geldiğini,
Müvekkili şirkete inşaat yapılmak üzere teslim edilen arsanın heyelan kütlesi içerisinde olduğu, dolayısıyla binalarda meydana gelen hasarın heyelandan kaynaklandığının dava dışı … Konut Yapı Kooperatifi ile müvekkili şirketin talebi üzerine Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi öğretim üyelerinden oluşturulan teknik bilirkişi kurulunun raporu ile yine müvekkilinin talebi üzerine Gazi Üniversitesi öğretim üyelerinden oluşturulan teknik bilirkişi raporları ile anlaşıldığını,
Söz konusu raporlar dikkate alındığında konutlarda meydana gelen hasarın yüklenicinin yaptığı imalattan kaynaklanmadığı, hasarın oluşmasında ki temel nedenin inşaat yapılan alanın heyelan bölgesi olmasından kaynaklandığının açık olduğunu, sigorta poliçesi ile inşaatın tüm rizikolarının sigorta kapsamına alındığını, sigorta kapsamı dışında tutulacak rizikoların sigorta genel şartların da tek tek sayılmak sureti ile belirlendiğini, toprak kayması ve buna bağlı oluşan zararların sigorta kapsamında olduğunu, oluşan zararın sigorta şirketince karşılanması gerektiğini,
Müvekkili şirket tarafından poliçe kapsamında sigorta bedelinin ödenmesi için … yevmiye nolu 21/09/2015 tarihli ihtarnamesinin gönderildiğini, davalı sigorta şirketince ihtar sonrasında dosya oluşturulup, tahkikat için sigorta eksperi görevlendirilmesine karşın, müvekkiline olumlu veya olumsuz cevap vermediğini, teminat altına alınan rizikonun sözleşme devam ederken gerçekleştiğini,
Sigorta sözleşmesi uyarınca davalı sigorta şirketinin konutlarda ve ortak alanlarda meydana gelen hasar ile kaymayı önlemek için yapılan güçlendirme masraflarından sorumlu olduğunu, poliçede yer alan teminat miktarı ile sınırlı olmak üzere bu zararı tazmin etmesi gerektiğini belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 1.000.000,00 TL’nin rizikonun gerçekleştiği tarihten itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesin talep etmiştir.
CEVAP: Davalı şirket vekili cevap dilekçesinde, müvekkilini sorumluluk altına sokan sigorta poliçesi bulunmadığını, bu nedenle taraflarca husumet yöneltilemeyeceğini, savunmuş ise de, yargılamanın sonraki aşamalarında usule ilişkin itirazların yanı sıra esasa ilişkin olarak, müvekkili şirket nezdinde yapılan tespitlere istinaden meydana gelen hasarın ” ani ve beklenmedik ” bir şekilde oluşmadığını, tespit edildiğini, müvekkili şirket nezdinde tanzim edilen poliçenin inşaat bütün riskler sigortası genel şartları kapsamında düzenlenmiş olmakla birlikte iş bu genel şartlarda belirtilen teminatın meydana geliş şekline göre oluştuğu iddia edilen zararı kapsamadığı, belirtilerek davanın reddi talep edilmiştir.
GEREKÇE: Dava, taraflar arasında mevcut” inşaat tüm riskler (car) sigorta poliçesi ” kapsamında sigorta ettiren davacı şirketin sigortalı dava dışı … Konut Yapı Kooperatifinin proje konusu, 24 adet villa, 18 adet daire olmak üzere toplam 42 adet mesken inşaatı işi ile ilgili, söz konusu konutlarda dava dilekçesinde iddia edildiği şekilde oluşan hasarın, poliçe kapsamında davalı sigorta şirketinden talep edilip edilemeyeceği, edilebiliyor ise miktarının belirlenmesine ilişkindir.
Taraf vekillerince delil olarak dayanılan sigorta poliçesi ve hasar dosyası, taşınmaz ile ilgili imar plan notu, Ankara Büyükşehir Başkanlığının 19/02/2018 tarih 127171 sayılı yazısı, davacıyla dava dışı kooperatif arasındaki eser sözleşmesi, Yenimahalle Belediyesinin imar planına esas 11/12/1996 günlü jeolojik etüt raporu, … İnşaat Jeoteknik Mühendislik şirketi tarafından 2019 yılında düzenlenen zemin araştırma raporu, Ankara valiliği il afet acil durum müdürlüğünün 21/07/2014 tarihli jeolojik etüt raporu, dava dışı kooperatifin istemi üzerine 2016 yılında Ankara ve Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi öğretim üyeleri tarafından hazırlanan değerleme raporu ve diğer belgeler taraflarca dosyaya sunulmuş ve yazılan müzekkereler ile temin olunmuştur.
Mevcut davada, sigorta poliçesinde sigortalı olarak yer alan dava dışı … Konut Yapı Kooperatifi ile …. AŞ. tarafından açılan davaya onay verilmiştir.
Nitelikli hesap bilirkişisi, Mali müşavir ve İnşaat mühendisinden oluşturulan bilirkişi kurulundan mahalinde keşifte yapılmak ve kayıtlar üzerinde inceleme yetkisi verilmek sureti ile 10/09/2021 tarihli rapor ve tarafların itirazlarını karşılar şekilde 18/10/2022 tarihli rapor aldırılmıştır.
Bilirkişi kurulu raporunun, heyelanın Oluş Şekli ve Tarafların Sorumluluğu İle İlgili Değerlendirmeler başlığı altında teknik bilirkişi tarafından raporun 30-31-32. Sayfalarında,
Yenimahalle Belediyesinin Ankara 8. As. Tic. Mahk. … E sayılı dosya kapsamında verdiği cevaptan söz konusu parsele ilişkin İller Bankası Genel Müdürlüğünce hazırlanan 1996 tarihli Yenimahalle Belediyesi Alacaatlı Köyü Batısı îmar Planına esas gözlemsel jeolojik etüd raporunda “inceleme alanının yerleşime uygunluk değerlendirmesi uygun alanlar, birinci derece sorunlu alanlar ve ikinci derece sorunlu alanlar olmak üzere üç şekilde üç şekilde yapıldığı. Akbayır ve Karadağ formasyonlarının topoğrafik eğiminin çok yüksek olduğu yerler birinci derece sorunlu alanlar olarak belirtilmiş ve yapılaşma olması durumunda zaman içerisinde büyük sorun çıkarabileceğinin ifade edildiği, bu alanların bazı kesimlerinde yapılaşmaya detaylı zemin araştırmalarından sonra gerekli tedbirler almdığı takdirde gidilebileceği” denilerek yapılaşmanın detaylı zemin etüd raporu doğrultusunda gerekli tedbirler alınarak yapılabileceğinin öngörüldüğü anlaşılmaktadır.
Buradan söz konusu alanın sorunlu olduğu gerekli tedbirler alınmadan yapılaşmaya girilmemesi gerektiği ifade edilmektedir.
Bu kapsamda söz konusu parseli de kapsayan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı plan notlarının 2 nolu plan notu ile “2.mimari proje esnasmda yapılacak yapılara (istinat duvarları dahil her türlü yapılar) ait laboratuar deneylerine dayalı jeoteknik rapor belediye tarafından uygun görülmeden proje onayı yapılamaz” hükmü getirildiği anlaşılmaktadır. Bu hükümden de bu alanda gerekli laboratuvar çalışmaları yapılmadan imalatlara girilmemesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Ancak … İnş. Jeoteknik Müh. Ltd. Şti. tarafından hazırlanan Nisan 2009 yılı onaylı 60657 ada 2 parsel nolu İnşaat sahası Zemin Araştırma Raporu bu anlamda yetersiz olup ilgili belediyesince de onaylanmış olduğu bu yönüyle her iki tarafında kusurlu olduğu görülmektedir. Bu kapsamda zemin araştırma raporu hazırlayan … İnş. Jeoteknik Müh. Ltd. Şti. parsel bazında çalışma yaptığını ada bazında çalışma yapmadığını ileri sürse de özellikle o dönem içinde tarla konumunda olan sahanın jeolojik yapı itibariyle kendini sorunlu bir alan olarak gösterdiği gözetildiğinde bu yönüyle savunmasının yerinde olmadığı tarafımızdan değerlendirilmekte çevre itibariyle sorun getirebileceği bu kapsamda raporunda tedbirlere ilişkin yer vermesi gerektiği tarafımızdan değerlendirilmektedir. Bu anlamda Ankara Üniversitesi tarafından hazırlanan Aralık 2016 tarihli raporda kooperatif alanı ve çevresinin içinde bulunduğu Harita Genel Komutanlığı’ndan temin edilen 1991 yılında alınmış hava fotoğrafında engebeli arazisi ve eski heyelan topografyası varlığının tespit edildiği. Bu fotoğraf üzerinde eski heyelan ve kooperatif alanı gösterildiği, heyelanın taç kısmı … Sitesi alanında Çökme bölgesi … Sitesi içerisinde ve akma bölgesi güneydeki eğimli alan yol ve Bağ Konaklan Sitesi içerisinde bulunduğu ifade edilmiştir. Yine 2001 yılında Yeni Mahalle Belediye Başkanlığı tarafından yapılmış olan 1/1000 ölçekli hali hazır harita üzerindeki eski heyelanın jeomorfolojik modeli de gösterildiği anlaşılmaktadır.
Aynı şekilde 01/09/2003 tarihli Google Earth görüntüsünde de eski heyelanın görüntüsüne yer verildiği bu bölgede o dönem içinde herhangi bir kazı veya yapılaşmanın gözlenmediği ifade edilmiştir.
Yenimahalle Belediyesince 01/01/2009 tarihinde imar çalışmalarının onaylandığı, 04/05/2009 tarihinde ise … Limited Şirketi tarafından … Konut Yapı Kooperatif alanı için hazırlanan Zemin Etüd Raporunun onaylandığı görülmüştür.
02/07/2009 tarihli Google Earth görüntüsünde sahada halen bir yapılaşma bulunmadığı ancak eğimli yamaçlarda planlı yol kazısı ve teraslama yapıldığı gözlenmiştir. Bu kadar yüksek bir kesimde geoteknik çalışma yapmadan yol kazısma girilmesi ilgili Yenimahalle Belediyesinin hatası olarak tarafımızca değerlendirilmiş hem yamaç topuğundaki yolun hem de Kooperatifin güneyindeki yol ve teraslama kazılan ile eski heyelanı durduran ve/veya hareketini yavaşlatan topuktaki yüklerin alınmış olduğu açıkça gözlendiği, topuktan yük alınması kritik denge durumundaki eski heyelanın harekete geçmesini sağladığı, yol kazısından sonra topuk kısmmda zeminin akmaya başladığı raporda (Ankara Üniversitesi tarafından hazırlanan Aralık 2016 tarihli raporda)belirtilmiş yaptığımız tespitte de bu görüşe aynen iştirak edilmiştir. Bu yönüyle Yenimahalle Belediyesinin sorumlu olduğu tarafımızdan değerlendirilmektedir.
05/09/2009 tarihinde … Yapı Kooperatifine arsa tahsisi yapıldığı, 18/11/2009 tarihinde Temelli Yapı Denetim firması ile sözleşme imzalandığı, 22/12/2009 tarihinde yapı ruhsatı verildiği, 20/05/2010 tarihinde ise Yüklenici Mekatronik İnş. ile sözleşme yapıldığı anlaşılmaktadır.
30/10/2010 tarihindeki Google Earth görüntüsünden imalatlara başlanmış olduğunun görüldüğü ancak yine aynı görüntüden heyelanın topuk kısmmda harekete devam ettiğinin gözlendiği raporda belirtilmiş görüntüler incelendiğinde bu görüşe tarafımızca aynen iştirak edilmiştir.
05/09/2012 tarihli Google Earth görüntüsünden inşaatların tamamlanmak üzere olduğu, yamaçtaki teraslama kazılarının genişletilmiş ve güneydeki yola yakın topuktan daha fazla yük alınmış olduğu, eski heyelan bölgesinde tekrar kayan malzemenin yolu daralttığının görüldüğü, 01/11/2012 tarihinde kooperatif yönetiminin eğimli alandaki ASKÎ’ye ait kanalizasyon ve atık su hattındaki kopmalar ile ilgili olarak ASKİ ye müracaat ettiği anlaşılmaktadır.
Bu sürece kadar sorunlu olduğu anlaşılan saha üzerinde yapılaşmaya başlayan ve devam eden yüklenicinin ve yapı denetim firmasının sorumlu olduğu değerlendirilmektedir.
03/07/2013 tarihli Google Earth görüntüsünden heyelan malzemesinin güney yönünde akmaya devam ettiği ve yolu önemli ölçüde daraltmış olduğu raporda belirtilmiş ve bu görüşe aynen iştirak edilmiştir.
Binalardaki hasarın temel seçiminden kaynaklanmadığı bilimsel olarak Gazi Ünv. Müh. Fak. Ağustos 2017 tarihli raporunda da yer almakta olup raporda,
“Temel sisteminin radye seçilmesi durumunda bütün bloklarda radye altı net temas basıncı sıfır olduğu. Ancak radye altında temas basıncının sıfır olması heyelan hareketini durdurmayacağı, heyelan gerçekleşmesi durumunda, temel sistemi radye seçilse dahi yapının zarar göreceği, çünkü zemin sürekli bir ortam olduğu, radyenin altında gerçekleşen heyelan sürekli ortamı deplasmana maruz bıraktığı. Temel altı zemini heyelan sebebiyle hareket ederse üstyapı bu hareketin sonucu zararlara uğrayacağı.
… (2009) raporuna göre radye + fore kazık temel sisteminin seçilmesini gerektirecek veri bulunmadığını. Heyelan hareketinin varlığı bilinmeksizin radye altı net temas basıncı sıfir iken temel sisteminin radye + fore kazık seçilmesi genel mühendislik yaklaşımına uygun olmadığı. Yetersiz soketleme boyu veya yetersiz kazık kesme kapasitesi veya yetersiz kazık eğilme momenti değerlerine sahip radye + forekazık temel sistemi yapılsa dahi heyelan hareketi engellenmediği sürece üst yapının hasar göreceği belirtilmiş olup bu görüşe iştirak edilmiştir. Söz konusu hasarın tek nedeni oluşan heyelan olup bina sistemlerinde hatalı seçim yapılmadığı kanaatine varılmıştır.
Şeklinde görüş belirtilmiş olup, rapora yönelik itirazlar ek raporla karşılanmış, kök rapordaki teknik yönden yapılan değerlendirme ile ilgili görüşün değişmediği,
18/10/2022 tarihli ek raporda, sigorta konusu inşaat alanda toprak kayması meydana gelmesi sebebi ile oluşan hasar bedelinin 9.101.800,84 TL olarak tespit ve hesap edildiği, hasarın teminat kapsamında olduğunun kabulü halinde poliçe şartlarına göre sigorta payına karşılık gelen hasar tutarının 2.874.237,38 TL olarak hesap edildiği ifade edilmiştir.
Taraflar arasında varlığı çekişmesiz olan inşaat tüm riskler sigorta poliçesine daha sonra KLOZ: 111 toprak kayması sonucu enkaz kaldırma giderleri teminatı kloz’unun eklendiği bu kloz ile poliçe şartlarında ve ekli zeyilnameler de yer alan diğer hükümler aynen saklı kalmak şartıyla taraflar;
Toprak kayması sonucu ortaya çıkan ve yığılmaların altında kalan sigortalı malzemenin çıkarılması giderlerini aşan enkaz kaldırma giderleri ile,
Gerekli ve yeterli önlemlerin zamanında alınmamış olması nedeni ile eğimli arazide ve yamaçlarda kayan ve bozulan setlerin yeniden inşası giderlerinin,
Sigortacının tazminat zorunluluğuna girmeyeceği hususunda anlaşmışlardır. Düzenlemesini içermektedir.
Bilirkişi kurulu rapor ve ek raporunda teknik yönden yapılan değerlendirmede, hasarın tek nedeninin oluşan heyelan olup, bina sistemlerinde hatalı seçim yapılmadığı ifade edilmiş ayrıca yukarıda ayrıntılı olarak rapordan alıntılandığı üzere, inşaatın yapıldığı alanın heyelan bölgesi olduğu, inşaatın yapımı aşamasında zemindeki kayma nedeni ile yapılan inşaatın risk altında olduğunun açık olmasına karşın saha üzerinde yapılaşmaya başlayan ve devam eden davacı yüklenicinin kusurlu olduğu anlaşılmakla ve mahkememizce de bu yönde kanaat edinilmekle davacının hasarın oluş şekline göre oluşan zararın poliçe teminat kapsamı dışında kaldığı anlaşılmakla davanın reddi cihetine gidilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlere,
1-Davanın reddine,
2-Alınması gereken 80,70 TL karar ve ilam harcının peşin alınan 17.077,50 TL harçtan çıkartılarak artan 16.996,80 TL harcın karar kesinleştiğinde ve istemi halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı lehine hüküm tarihindeki AAÜT’si uyarınca hesaplanan 128.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Dair, Davacı Vekili Av. …’in yüzüne karşı kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.06/12/2022