Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
ANKARA
9.ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2018/403
KARAR NO : 2021/673
Türk Milleti Adına Yargılama Yapmaya ve Hüküm Vermeye Yetkili
ANKARA 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
KARAR
ESAS NO : 2018/403
KARAR NO : 2021/673

DAVA : Alacak
DAVA TAR. : 12/11/2007
KARAR TAR. : 26/10/2021
KARAR YZ. T. : 09/11/2021
Mahkememizce verilen 07/06/2012 tarih, … E., … K. sayılı kararın temyizi üzerine Yargıtay 15. Hukuk Dairesinin … Tarih, .. Sayılı kararı ile bozularak gönderilmesi üzerine yeniden Mahkememize tevzi edilerek yukarıda belirtilen sırasına kaydı yapılan dava dosyasının birlikte yapılan incelemeleri sonunda:
DAVA:
Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle; davalı …’ın Marmara Ereğlisi/TEKİRDAĞ sınırları içinde bulunan LNG Terminalinde Kara Tankerleri LNG Dolum Rampası yapılması için … ile diğer davalıların anlaştıklarını, bu anlaşmaya göre davalı …’ın tesisleri içine yapılacak Kara Tankerleri LNG Dolum Rampası’nın masraflarının davalı … dışındaki diğer davalılar tarafından belirli bir katılım payı ile karşılanması ve iş bitiminde bu rampanın davalı …’a ait olmak üzere ona teslim edilmesi, davalı …’ın ise işin koordinatörlüğünü yapması ve yüklenicinin muhatabı olması ve böylece işlerin yürütülmesinin kararlaştırıldığını ve bu işin ihaleye çıkarıldığını, ihaleyi davacıların oluşturduğu konsorsiyumun kazanması üzerine taraflar arasında 24/04/2006 tarihli eser sözleşmesinin imzalandığını ve işin davacılar tarafından yapıldığını; ancak davalıların iş bedelini tam olarak davacılara ödemedikleri gibi yaptırılan fazla işlerin bedelini de ödemediklerini, belirterek; davacının fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 100.000,00 Euro’nun davalı şirketlerden katılım payları oranında ve döviz faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini, ayrıca bedeli ödenmeyen Kara Tankerleri LNG Dolum Rampası’nın kullanımının durdurulmasını ve davalı … nezdinde bulunan diğer davalılara ait banka teminat mektuplarının davalı … tarafından diğer davalılara iadesinin önlenmesi ve süresi sona eren banka teminat mektuplarının süresinin uzatılması veya nakde çevrilerek nakdi teminat olarak … nezdinde tutulması için ihtiyati tedbir kararı verilmesini, talep ve dava etmiştir.
YANIT:
Davalı … vekili, yanıt dilekçesinde kısaca; davacıların, davalarını dayandırdıkları sözleşmede davalı … taraf olmakla birlikte davacılara yönelik ödeme yükümlülüğü bulunmadığını, davalı …’a husumet yöneltilemeyeceğini, davanın esası yönünden de yersiz olduğunu belirterek, davanın reddini, istemiştir.
Davalı …Ş. Vekili yanıt dilekçesinde; yetkimi mahkemenin Marmara Ereğlisi mahkemeleri olduğundan bahisle yetkisizlik kararı verilmesini istemiş, yapılan iş bedelinin ödendiğini savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Davalı … Doğal Gaz Toptan Satış A.Ş. (Eski unvanı: … Gaz Toptan Satış A.Ş.) vekili yanıt dilekçesinde; yetkili mahkemenin Marmara Ereğlisi Mahkemeleri olduğundan bahisle yetki itirazında bulunmuş, götürü olarak tespit edilin iş bedelinin ödendiğini belirterek davanın reddini dilemiştir.
Davalı … … Gaz Toptan Ticaret A.Ş. (Eski unvanı: … Lng Toptan Satış Tic. ve San. A.Ş.) vekili yanıt dilekçesinde; yapılan iş bedelinin ödendiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
Davalı … Alternatif Yakıtlar Toptan Satış A.Ş. vekili yanıt dilekçesinde; yapılan iş bedelinin ödendiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı …Ş. (Eski unvanı: … Gaz Tic. ve San. A.Ş.) vekili yanıt dilekçesinde; sorumluluğun üst limitle sınırlı olduğunu, yapılan iş bedelinin ödendiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı … Grup Sıvı Doğ. Lng Akar. Pet. Ür. Toptan Satış A.Ş. vekili yanıt dilekçesinde; yetkili mahkemenin Marmara Ereğlisi Mahkemeleri olduğunu ileri sürerek yetki itirazında bulunmuş ve davanın reddini istemiştir.
Davalı … vekili yanıt dilekçesinde, yetkili mahkemenin Marmara Ereğlisi Mahkemeleri olduğundan bahisle yetki itirazını ileri sürmüş, iş bedelinin ödendiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Davalı … Lpg San. ve Tic. A.Ş. vekili yanıt dilekçesinde, yetkili mahkemenin davalının ikametgahı olan Kadıköy Mahkemeleri veya işin ifa yeri olan Marmara Ereğlisi Mahkemeleri olduğundan bahisle yetki itirazını ileri sürmüş, ayrıca kendisine ait iştirak payını 08/05/2006 tarihinde davalılardan … A.Ş.’ye devrettiğinden husumet yönünden davanın reddine karar verilmesini, istemiştir.
Davalı … Doğal Gaz Toptan Satış Dağıtım Ltd. Şti. vekili yanıt dilekçesinde, yetkili mahkemenin Marmara Ereğlisi Mahkemeleri olduğundan bahisle mahkememizin yetkisine itiraz etmiş ve işin esası yönünden de yapılan iş bedelinin ödenmiş olması nedeniyle davanın reddini istemiştir.
Davalı … Doğalgaz Dağıtım Pazarlama Ve Tic . A.Ş. vekili yanıt dilekçesinde, davacıların dayandığı sözleşmenin davacılar ile davalı … arasında yapıldığını, bu nedenle bu davalıya husumet yöneltilemeyeceğini, belirterek; davanın reddini istemiştir.
Davalı … vekili yanıt dilekçesinde, davacıların hak ettiği iş bedelinin tamamen ödendiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
Davalı … Lpg Dolum Tevzii İnş. San. Tic. A.Ş., yanıt dilekçesi sunmamıştır.
Davalı … San. Tic. A.Ş., yanıt dilekçesi vermemiştir.

DELİLLER :
1-24/04/2006 tarihli eser sözleşmesi ve ekleri,
2-İdaredeki bütün kayıtlar, ödemeler, geçici ve kesin kabuller, protokol, ihale dosyası, proje, doküman, vs tüm evrak,
3-Keşif,
4-Bilirkişi kök ve ek raporları,
5-Tüm dosya münderecatı,
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE HUKUKÎ NİTELENDİRME :
Dava, 24/04/2006 tarihli eser sözleşmesinden kaynaklanmış olup ödenmeyen bakiye iş bedeli, yaptırılan sözleşme dışı imalât bedeli ile haksız yapılan gecikme cezası kesintisi alacaklarının tahsili istemine ilişkindir.
Taraflar arasında davacılar ile davalıların bir eser sözleşmesi imzaladıkları ve davacıların bir kısım işler yaparak bir kısım iş bedelini tahsil ettikleri yönünde ihtilaf bulunmamaktadır.
Mahkememiz davaya bakma noktasında görevli ve yetkilidir.
Davacılar vekili 09/03/2011 havale tarihli ıslah dilekçisi ile davasını ıslah etmiş ve dava değerini 531.584,99 Euro’ya yükseltmiş bu miktarın davalılardan katılım payları oranında döviz faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini istemişitr.
Davalılar ıslah dilekçesine karşı esas dilekçesindeki savunmaları gibi yanıt vermişlerdir.
Mahkememizce yapılan tahkikat sırasında taraflarca gösterilen tüm yazılı deliller toplanmış, işin incelenmesi uzmanlık gerektiren yönleri olduğu dikkate alınarak keşifli bilirkişi incelemesi yaptırılmış ve ıslah ile arttırılan miktar da dikkate alınarak davanın … yönünden husumetten reddine; diğer davalılar hakkındaki davanın kısmen kabulü ile katılım payları oranında tahsiline, fazlaya ilişkin istemin reddine dair verilen karar davacılar vekili ile davalılardan … Gaz. A.Ş., … Grup A.Ş., … Doğalgaz A.Ş., … A.Ş. … Doğalgaz A.Ş., … A.Ş., … Doğalgaz A.Ş. ve … Gaz ve … A.Ş. vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Yargıtay 15. HD’nin 09/11/2016 tarih, 2016/3428 E., 2016/4610 K. sayılı kararı ile bozulmuştur. Bozma gerekçesi şöyledir:
“(…)
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacılar ile temyiz eden davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Yanlar arasında imzalanan kara tankerleri LNG dolum rampası yapım işi başlıklı 25/04/2006 tarihli sözleşmenin 2. maddesinde bedel belirlendikten sonra …’ın koordinasyonunda yatırımcılar tarafından ödenecek hakedişlerin ödeme süresi, bu işi kontrol edecek müşavirlik firması ile …’ın kabul, onay ve yatırımcılara yazılı olarak bildiriminden sonra 10 iş günü geçmeyeceği belirtildikten sonra yatırımcılar tarafından zamanında ödenmeyen hakedişlerin yüklenicinin …’a bildiriminden sonra, … tarafından yatırımcıların …’a vermiş olduğu kesin teminatlardan tahsil edilmek sureti ile yükleniciye ödeneceği kararlaştırılmıştır. Sözleşmenin bu maddesi gereğince hakediş bedellerinin katılımcı olan … dışındaki şirketler tarafından ödeneceği kabul edilmiş ise de bu şirketlerce ödenmemesi halinde yapılacak rampa kendisine bırakılacak iş sahibi …, yatırımcıların …’a vermiş olduğu kesin teminatlardan tahsil etmek sureti ile yüklenicilerin hakedişlerini ödemeyi kabul ettiğinden kesin teminat miktarı ile sınırlı olarak davalı … diğer davalılarla birlikte ödenmeyen iş bedeli ve haksız yapılan ceza kesintisinden tahsilde tekerrür olmamak koşulu ile sorumlu olacağından ve bu hali ile … aleyhine dava açılması usul ve yasaya uygun bulunduğundan davalı … hakkındaki davanın husumetten reddi doğru olmamıştır.
Davacı dava dilekçesinde bakiye iş bedeli, fazla iş bedeli ile haksız ceza kesintisi nedeni ile olmak üzere toplam 100.000,00 Euro alacağın ödetilmesini istemiş, 09/03/2011 tarihli ıslah dilekçesi ile aynı kalem alacaklarla ilgili talebini 431.584,99 Euro arttırarak 531.584,99 Euro’ya yükseltilmiştir. Talepten fazlasına hüküm vermemek, yargılama giderlerini paylaştırmak için toplam alacak ya da tazminatın talep edilmesi halinde her bir alacak kalemi ile ilgili ne miktarda talepte bulunduğunun davacıya açıklattırılması zorunludur. Davacı dava ve ıslah dilekçesinde bu konuda bir açıklama yapmadığı gibi mahkemece de açıklattırılmamıştır. Bu halde mahkemece öncelikle davacı vekiline öncelikle dava dilekçesinde talep ettiği ve 09/03/2011 tarihli ıslah dilekçesi ile arttırdığı miktar içeresinde bakiye iş bedeli, sözleşme dışı iş bedeli ve ceza kesintisi alacağı miktarını ve sözleşme dışı işlerin nelerden ibaret olduğunu açıklattırılıp bundan sonra işin esasına girilip incelenmesi gerekirken bu husus gözden kaçırılarak davaya devamla sonuçlandırılması usul ve yasaya aykırı olmuştur.
Mahkemece iddia ve savunmalar doğrultusunda inşaatçı, makina mühendisi, elektrik mühendisi ve hukukçudan oluşan kuruldan rapor ve itiraz üzerine ek rapor alınmıştır. Taraflarca bilirkişi rapor ve ek raporlarına ayrıntılı ve teknik itirazlar sunulmasına ve mahkemece bu konuda 30/06/2011 tarihinden itibaren 07/06/2012 hüküm tarihine kadar her duruşmada katılan taraf vekilleri rapor ve ek rapora itirazlarını yinelemelerine ve bilirkişi raporlarına yönelik beyanların değerlendirilerek yapılan tahkikatın yeterli olup olmadığının değerlendirilmesine, ilave tahkikata gerek olup olmadığının karara bağlanmasına şeklinde ara kararı kurulmasına rağmen bu talepler konusunda duruşmada karar vermeksizin dava sonuçlandırılmış, mahkeme kararının gerekçesinde de teknik içerikli itirazlar karşılanmamıştır.
Dava tarihinde yürürlükte bulunan 1086 sayılı HUMK’nın 284. maddesinde gerçeğin ortaya çıkması için tahkikat hakimi veya esas davaya bakan mahkemenin gerekli görür ise yeni görevlendireceği bilirkişi aracılığı ile tekrar inceleme yaptırabileceği hükmü getirilmiştir.
Bu durumda mahkemece öncelikle davacı vekiline dava ve ıslah dilekçesinde talep ettiği her bir kalem alacak miktarını ve sözleşme dışı ilave işlerin nelerden ibaret olduğunu açıklamak üzere süre verilip açıklattırıldıktan sonra gerçeğin ortaya çıkması için yeniden oluşturulacak konusunda uzman bilirkişi kurulundan sözleşme ve ekleri geçici ve ara hakedişler, yazışmalar, şartnameler, geçici ve kesin kabul tutanak ve belgeleri ile dosyadaki mevcut delil tutanak ve kayıtlara göre sözleşme kapsamındaki işler ile ilgili ödeme miktarı da araştırılarak ve taraf vekillerinin rapor ve ek rapora ayrıntılı ve teknik içerikli itirazları da karşılaştırmak sureti ile davacının sözleşme kapsamında gerçekleştirilip ödenmeyen iş bedeli alacağı olup olmadığı ve miktarı, sözleşme dışı ilave iş ya da iş artışı olup olmadığı, nelerden ibaret olduğu ve bunlarla ilgili istenebilecek miktar ile yapılan ceza kesintisinin haklı olup olmadığı, haksız ise davacı yüklenicinin geri istemekte olduğu ceza kesintisi miktarı konusunda gerekçeli ve denetime elverişli rapor alınıp değerlendirilerek davalı …’ın sözleşmenin 2. maddesi gereğince kesin teminat miktarı ile sınırlı olmak, diğer katılımcıların da katılım payı oranı ile sınırlı sorumlu olmak üzere hesaplanacak alacağın tahsiline karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi de doğru olmamıştır.
Kabul şekli itibari ile ıslah ile arttırılan miktar gözetildiğinde reddolunan kısım 141.279,49 Euro olup bu miktarın TL karşılığı üzerinden davacının vekâlet ücreti ile sorumlu tutulması gerekirken reddedilen kısmın miktarında maddi hata yapılarak 241.280,49 Euro’nun TL karşılığı üzerinden hesaplanan avukatlık ücreti ile davacının vekil ile temsil olunan davalılara karşı sorumlu tutulması da doğru olmamıştır.
Kararın belirtilen bu sebeplerle bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davacılar ile temyiz eden davalıların diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca kabulü ile hükmün davacılar ve temyiz eden davalılar yararına BOZULMASINA, (…) 09.11.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.)
Şeklindedir. Mahkememizce usul ve esas yönünden yasaya uygun olan vaki bozma ilâmına uyulmuştur. Mahkememizin 2018/403 E. numarasında yargılaması sürdürülen iş bu davada, davacılar vekili 18/12/2020 tarihli dilekçesiyle davalılardan “…” aleyhine açtığı alacak kısmına ilişkin davadan feragat etmiştir. Adı geçen davalı hakkındaki dava 08/01/2021 tarihli duruşma dışı ara kararı ile tefrik edilmiş, anılan dosya Mahkememizin 2021/27 E. numarasına kayıt edilmiş ve bilahare feragat nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir. Yine davacılar vekilinin 14/06/2021 tarihli dilekçesiyle davalılardan “… Doğalgaz Dağ. Paz. ve Tic. A.Ş.” aleyhine açtığı alacak kısmına ilişkin davadan feragat etmiştir. Adı geçen davalı hakkındaki dava 16/06/2021 tarihli duruşma dışı ara kararı ile tefrik edilmiş, anılan dosya Mahkememizin 2021/365 E. numarasına kayıt edilmiş ve bilahare feragat nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.

Davacılar vekili 01/02/2021 tarihli dilekçesinde, talebini şu şekilde kuruşlandırmıştır:
Davadaki talep: Dava dilekçesinde: Islah: Toplam:
Bakiye iş bedeli 2.000 Euro 47.024,00 Euro 49.024,00 Euro
Sözleşme dışı imalat bed. 90.000 Euro 264.560,99 Euro 354.560,99 Euro
Gecikme cezası kesintisi 8.000 Euro 120.000,00 Euro 128.000,00 Euro

Davacıların toplam alacak talebi; 531.584,99 Euro’dur. Davacılar vekili 01/02/2021 tarihli dilekçesinde her ne kadar “eksik iş nedeniyle yapılan kesintiden doğan alacak” bölümü olarak 49.024,00 Euro bulunduğunu belirtmiş ise de sonucu itibariyle ‘kesinti’ nedeniyle iddia edilen iş bedelinin tam olarak ödenmediği ve dolayısıyla “bakiye iş bedeli”nin bu tutarda istenildiği, anlaşılmıştır.

Bozma ilâmına uyulmuş olmakla ona dayanan taraf yönünden usulü müktesep hak doğar. Mahkememiz bakımından da bozma ilâmı çerçevesinde tahkikatın yürütülmesi gerekir. Hükmüne uyulan Yargıtay bozma ilâmında “(…)Yanlar arasında imzalanan kara tankerleri LNG dolum rampası yapım işi başlıklı 25/04/2006 tarihli sözleşmenin 2. maddesinde bedel belirlendikten sonra …’ın koordinasyonunda yatırımcılar tarafından ödenecek hakedişlerin ödeme süresi, bu işi kontrol edecek müşavirlik firması ile …’ın kabul, onay ve yatırımcılara yazılı olarak bildiriminden sonra 10 iş günü geçmeyeceği belirtildikten sonra yatırımcılar tarafından zamanında ödenmeyen hakedişlerin yüklenicinin …’a bildiriminden sonra, … tarafından yatırımcıların …’a vermiş olduğu kesin teminatlardan tahsil edilmek sureti ile yükleniciye ödeneceği kararlaştırılmıştır. Sözleşmenin bu maddesi gereğince hakediş bedellerinin katılımcı olan … dışındaki şirketler tarafından ödeneceği kabul edilmiş ise de bu şirketlerce ödenmemesi halinde yapılacak rampa kendisine bırakılacak iş sahibi …, yatırımcıların …’a vermiş olduğu kesin teminatlardan tahsil etmek sureti ile yüklenicilerin hakedişlerini ödemeyi kabul ettiğinden kesin teminat miktarı ile sınırlı olarak davalı … diğer davalılarla birlikte ödenmeyen iş bedeli ve haksız yapılan ceza kesintisinden tahsilde tekerrür olmamak koşulu ile sorumlu olacağından ve bu hali ile … aleyhine dava açılması usul ve yasaya uygun bulunduğundan davalı … hakkındaki davanın husumetten reddi doğru olmamıştır(…)” şeklinde ‘yargı’ Mahkememiz için bağlayıcıdır. O hâlde, açılan dava açısından, davalı … yönünden, kesin teminat miktarı ile sınırlı olarak diğer davalılarla birlikte ödenmeyen iş bedeli ve haksız yapılan ceza kesintisinden tahsilde tekerrür olmamak koşulu ile sorumlu olacaktır.
Davalı … ve yatırımcılar arasında 03/01/2006 tarihli protokol düzenlenmiştir. İş bu protokol ile … Marmara Ereğlisi LNG Terminali’nde yapılacak yatırımlara ilişkin esaslar belirlenmiş; … ile yatırımcılar olarak anılan davalı şirketler arasında Kara Tankerleri LNG Dolum Rampası Yapım İşi ve Yapım işinin kontrolünü kapsayan masraflarının üstlenileceği ve bitirilen yatırımı mülkiyeti ile birlikte …’a bile bedel devredileceği, yatırımcılardan ihale bedelleri toplamı kadar teminat mektubu alınacağı, kararlaştırılmıştır.
Bozma ilâmı çerçevesinde yeniden bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Bilirkişiler ….’nun 28/02/2019 tarihli kök raporu alınmıştır. Belirtmek gerekir ki bilirkişilerin kök raporundaki tespitlerinden ve dosyadaki bilgilerden anlaşıldığı gibi, 25/04/2006 tarihli sözleşmenin imzalanmış olduğu, iş bu sözleşmenin konusunun EK-1’de yer alan Teknik Şartname ve eklerindeki proje ve dokümanlarda detaylı olarak belirtilen işlerin yapılması olduğu, madde 1’de belirtilen işlerin yapımının, KDV hariç toplam 4.100,000,00- Euro götürü bedel karşılığında yüklenici tarafından yapılacağı, ödemelerin müşavir firma ve … tarafından onaylanan aylık hakedişler ile olacağı, hakedişlerin hesaplanmasında EK-2’de belirtilen birim fiyatların kullanılacağı, EK-2’de belirtilen birim fiyatların sabit olduğu, birim fiyatlara tüm masrafların dâhil olduğu ve yüklenicinin fiyat farkı talebinde bulunamayacağı, yapılacak hakedişte tespit edilen birim miktarlar sonucu ödeme yapılacağı, hakedlş döneminde bitirilen işlerin miktarları ile EK-2’de belirtilen birim fiyatların çarpılması sonucu hakediş bedeli tespit edileceği, hakedişlerin yüklenici, müşavir ve … tarafından müşterek tanzim ve imza edileceği, işlerin … ve müşavir nezaretinde EK-1’e uygun olarak yapılacağı, yüklenicinin …’ın olurunu almadan proje dışı hiçbir iş yapmayacağı, sözleşmede yüklenicinin muhatabının … olduğu hususlarına yer verilmiştir.
Bu noktada belirtilmelidir ki … ve diğer davalılar işin ‘götürü bedelli’ olduğunu iddia etmişlerdir. Bilirkişilerin kök raporundaki tespitlerinden, sözleşme maddelerinde her ne kadar işin götürü bedel karşılığında yapılacağı ifade edilmişse de, hakediş bedelinin tespitinin hakediş döneminde bitirilen işlerin miktarları ile EK-2’de belirtilen birim fiyatların çarpılması sonucu yapılacağının açıkça belirtilmiş olduğu; keşif özeti listesinde belirtilen imalatların üzerinde imalatın gerçekleşmesi durumunda fazladan yapılan imalatın bedelinin ödenmeyeceğine ilişkin açıklayıcı bir hüküm bulunmadığı; ihale sürecinde götürü bedel üzerinden teklif hususunun belirtildiği ancak, teklif mektubunun ekinde olan keşif özeti listesine bağlı olarak teklifin verildiği, keşif özeti listesinde poz, imalat cinsi ve miktarına iş kalemi olarak birim fiyat verildiği, imalat türü ve miktarı sınırlaması yapıldığı, isteklilerin belirlenen tabloya göre fiyat vermek zorunda olduğu aksi taktirde teklifinin geçersiz sayılacağı, teklifin belirtilen iş kalemi ve miktarı ile sınırlı kaldığı ve işin tamamını yansıtmadığı, mahal listelerinin verilmediği, yapılacak işlerin ayrıntılı tanımının yapılmadığı, keşif özeti listesi dışında bir tarif yapılmadığının bilirkişiler tarafından tespit olarak rapora yazıldığı izlenmiştir. Ayrıca, götürü bedel sözleşmelerde yer alması gereken hakediş ilerleme yüzdelerinin (pursantaj) ihale dokümanlarında ve sözleşmede bulunmadığını gören bilirkişiler, hakedişin sözleşmede açıkça istendiği şekliyle teklif birim fiyat esasına göre yapılması gerektiği kanaatine varmışlardır. Bilirkişilerin bu kanaati dosyaya ve sözleşme ile eki belgelere uyumlu görülmüş ve Mahkememizce benimsenmiştir. Ayrıca, sözleşme ekleri içinde idari şartname sayılmamakla beraber eklerin eklerinde sayılmış olması ve sözleşme içinde atıf yapılmış olması sebebiyle buna ilişen aksi yöndeki savunmaya itibar edilmemiştir.
Davalı …, 04/05/2011 tarih ve 13685 sayılı “Ödeme Talimatları” konulu yazısında; “Konsorsiyumun eksik işlerden dolayı 49.024,00- Euro kesinti sonucunda hakedişi, 4.148.270,77- Euro+ 746.688,74-Euro KDV olarak toplam 4.894.959,51-Euro faturalandırdığı, 168.OOO,OO- Euro gecikme cezası kesilerek işin yapımını üstlenen yatırımcı kuruluşlardan toplam 4.726.959.51- Euro ödenmesi istenmiştir.” ifadesinin … tarafından tanzim edilen hakedişlerin toplam tutarındaki mevcut son durumu yansıttığı bilirkişilerce görülmüştür.
Bilirkişiler; 28/02/2019 tarihli kök raporunda davacıya ödenmesi gereken tutarı, 539.518,48 Euro olarak hesaplamışlardır.
Bilirkişilerin iş bu kök raporundaki düşüncelerine davalılarca itiraz edilmiştir. Alınan 06/01/2020 UYAP tarama tarihli ek raporda (Sn. Birdane Şimşek’in noterliğe geçici nedeniyle kendisi iştirak ettirilmemiştir); özellikle sözleşmenin ‘götürü bedel’ niteliğinde olduğuna ilişkin itirazlar bakımından, kök rapordaki açıklama tekrar edilmiş ve ayrıca, 25/04/2006 tarihli sözleşmenin 2’nci maddesinde; “Madde 1’de belirtilen işlerin yapımı, KDV hariç toplam 4.100.000,00 € götürü bedel karşılığında yüklenici tarafından yapılacaktır” hükmündeki götürü bedele esas işlerin kapsamının sözleşme madde 1’de “İş bu sözleşmenin EK-1’inde yer alan Teknik Şartname ve eklerindeki proje ve dokümanlarda detaylı olarak belirtilen işlerin yapılması bu sözleşmenin konusunu teşkil eder” hükmü ile tanımlandığını; götürü bedel sözleşme ile ihaleye çıkabilmek için uygulama projesinin bulunmasının zorunlu olduğunu, isteklinin işin tamamı için tek bir fiyat vermekte ve verdiği bu fiyatla ihale konusu işi uygulama projesine, mahal listelerine ve teknik şartnameye uygun olarak yapmayı üstlendiğini, yapılması gereken bir imalatın; uygulama projesinde, mahal listesinde ve varsa teknik şartnamesinde ayrı ayrı ve birbiriyle çelişmeden detaylarıyla ve yapım şartlarıyla birlikte açıkça yer alması gerektiğini, uygulama projelerindeki imalat detaylarından hareketle yapım şartlarının belirlenmesi, metrajların tespit edilmesi ve bu tespitlerin mahal listelerine aktarılması gerektiğini, mahal listelerinin dayanağının uygulama projeleri olduklarını, bu nedenle, sözleşme ve eklerinin bir bütün olarak değerlendirilmesi, ihale aşamasında uygulama projelerinin ve mahal listelerinin (keşif özetinin) uygulama projelerindeki imalat detaylarından hareketle yapım şartlarının ve metrajların tespit edilerek mahal listesine aktarılıp aktarılmadığının belirlenmesi sözleşme bedelinin ne şekilde tespit edildiğini ortaya konması için zorunlu olduğunu, sözleşmenin 2’nci maddesinin lafzına bakılarak sözleşme bedelinin götürü bedel olarak tespit edilmesinin yeterli olmadığını, sözleşmenin 30’uncu maddesinde sözleşmenin eklerinin belirtildiğini, buna göre; “Aşağıdaki belgeler sözleşmenin ayrılmaz ve tamamlayıcı birer parçasıdır. EKLER: 1.Teknik Şartname (Tüm ekleriyle beraber komple)” ifadesinin yer aldığını, Teknik Şartname’nin 1.2’nci maddesinde ve 2’nci maddesinde sayılan yapım işinin kısımlarıyla ilgili olarak, Teknik Şartname’nin 10’uncu maddesinde sıralanan eklerin; Çizimler Listesi, Teknik Şartnameler, prosedürler ve standartlar listesi, dokümanlar listesi, projenin oluşturulmasında …’tan alınan ve kullanılan dokümanlar listesi, Mekanik ve İnşaat Betonarme ve Çelik Statik hesapları olarak toplam 313 Üsteli proje ve 105 listeli doküman tanımı kapsamında detaylı olarak belirtilen işlerin yapılmasının esas olduğunu, bu proje ve dokümanlar içinde detaylı olarak belirtilen işlerin, uygulama projelerinde (Teknik|Şartname EK-1) detaylarıyla gösterildiğini ve Keşif Özeti Listesinde (Teknik Şartname EK-3, Madde 33) ilgili kurum birim fiyat pozu referans verilerek tariflenmiş işler olduklarını, bunlar dışında projelerin avam olarak çizildiğini, miktarı veya niteliği tam olarak tespit edilemeyen işlerin götürü bedel kapsamına dahil kabul edilemeyeceğini, bunlarin iş artışı gerektiren işler olduklarını, nitekim, ihale dokümanı kapsamında (Teknik Şartname EK-3, Madde 41) yer alan İdari Şartname Madde 40’da geçen “Keşif Özeti Listesinde belirtilen miktarların as built projelerde değişmesi durumunda as built projelerde yer alan miktarlar göz önüne alınacak, en fazla sözleşme bedelinin %10’u kadar iş artışı yapılabilecek ve bu yeni malzeme, ekipman ve enstrüman için birim fiyat farkı uygulanmayacaktır. Keşif Özeti Listesinde bulunmayan malzemeler için birim fiyat …’ın onayına tabi olacaktır” hükmü ile ihaleyi yapan idarenin bu tip işlerin nasıl değerlendirileceğini açıkça belirttiğini, bir başka anlatımla, ihale konusu imalatların proje sonunda idareye teslim edilinceye kadar geçen süreçte gerçekleşmiş bütün değişikliklerin İdare Şartname’nin 40’ıncı maddesi uyarınca göz önüne alınacağı ve en fazla sözleşme bedelinin %10’u kadar iş artışı yapılabileceğini, bunun da sözleşmenin 2’nci maddesinde her ne kadar götürü bedele yer verilmişse de işin tanımı kapsamında yer alan ekler dikkate alındığında imalat sürecinde değişiklikleri iş artışı olarak dikkate alınması gerektiğinin anlaşıldığını, mütalaa etmişlerdir. Bilirkişilerin iş bu tespiti ve açıklamalarının ‘teknik’ kısımları Mahkememizce dosyadaki bilgi ve belgelere uyumlu görülmüştür. Protokol ve sözleşme hükümleri ile iş bu teknik anlatım bir arada değerlendirilmiş, dava konusu sözleşmenin ‘götürü bedel’ içerdiği iddiası yerinde görülmemiştir. Kaldı ki; 4734 sayılı Kanunun uygulamalarında olan işin kısımlarıyla ilgili ödemelere esas ilerleme yüzdeleri “pursantaj” kullanılması düşünülmemiş, İdari Şartname madde 38’de “İstihkaklarda yapımı tamamlanan kısımlar için tespit edilen fiili miktarlar ile Keşif Özeti Listesindeki birim fiyatların çarpımı sonucu bulunan değerler göz önüne alınacaktır” hükmü de Mahkememizin yukarıdaki kabulüne esas tutulmuştur.

Bilirkişiler; 06/01/2020 UYAP taramalı ek raporda davacıya ödenmesi gereken tutarı, 539.518,48 Euro olarak belirlemişlerdir.

Davacılar vekilinin açıklama dilekçesinden sonra itirazlar nedeniyle yeniden alınan 26/06/2021 UYAP taramalı ek raporda ise; 539.248,48 Euro alacak hesaplamıştır.
Buna göre, davacıların taleplerine göre ayrı ayrı hesaplama ve değerlendirme yapılmalıdır:
A)Sözleşme dışı iş bedeli bakımından:
Bilirkişiler sözleşme dışı iş bedelini KDV dâhil 354.494,48 Euro olarak hesaplamışlardır. Bilirkişilerin tespitleri, yukarıda yapılan açıklamalara ve sözleşme hükümlerine göre yerinde görülmüştür. Davacıların talebi 354.560,99 Euro olduğundan, 354.494,48 Euro alacak için kısmen kabul kararı verilmelidir. Fazlaya ilişkin kısım reddedilmelidir.
B)Bakiye (eksik) iş bedeli bakımından:
Bilirkişiler kök raporda, sözleşme kapsamında yeni ve ilave imalatlar yapıldığı gibi bazı imalatların da yapılmadığını belirlemişlerdir. Bilirkişiler yapılan toplam imalat miktarını 4.490.235.58 Euro olarak hesaplamışlardır. Bilirkişiler hakedişte eksik işler olarak belirtilen kalemlere ait tutar olan 49.024,00-Euro’nun hakedişten düşülmesinin yerinde olmadığını değerlendirmiştir. Gerçekten de, hakediş tutarı, bitirilen işlerin miktarları ile birim fiyatların çarpımı işlemi sonucunda bulunacağından ve eksik kalemler burada yer almamış olduğundan, hakedişte yer almamış kalemlerin hakedişten düşülmesi Mahkememizce de uygun bulunmamıştır. Bilirkişiler, son ek raporda da, bakiye (eksik) iş bedeli olan 49.024,00 Euro talebinde haklılık bulunduğunu mütalaa etmişlerdir. Bu talep yönünden istemin kabulüne karar verilmelidir.
C)Gecikme cezası alacağı bakımından:
Sözleşmeye göre işin süresi 180 gündür. İş artışıyla birlikte bu sürenin 4.490,235,58/4.100.000 x 180 =197 gün olması gerektiği, iş artışı için verilmesi gereken ek sürenin 197-180 =17 gün olduğu, iddia edilen 21 günlük gecikme cezasından çıkarıldığında ve günlük gecikme cezasıyla çarpıldığında, (21-17)x8000 = 32.000,OO-Euro gecikme cezası bilirkişilerce hesaplanmıştır. Bu hesaplama Mahkememizce de yerinde görülmüştür. Davacılar, 128.000 Euro talep etmişlerdir. Bilirkişiler ise 168.000 euro-32.000 Euro=) 136.000,00 Euro hesaplamışlardır. Taleple bağlı kalınarak 128.000,00 Euro için istemin kabulüne karar verilmelidir.
Dava 100.000 Euro olarak açılmış, 09/03/2011 tarihli dilekçe ile 431.584,99 Euro artırılarak ıslah edilmiştir. Islahla birlikte toplam dava tutarı 531.584,99 (KDV dâhil) Euro’dur.

Yukarıda yapılan hesaplamalardan, iş bu davada yer alan üç talep için; (354.494,48 Euro+49.024,00 Euro+128.000,00 Euro=) 531.518,48 Euro’dur.
Bilirkişilerin 26/06/2021 UYAP tarama tarihli ek raporundaki tespitlerinden katılım oranlarına göre davalıların sorumluluklarını şöylece belirlenmiştir.
Yatırımcı Firma Katılım Oranı % KDV dâhil EURO
… 2 10.630,37
… 5,3 28.170,48
… GRUP 2,7 14.351,00
… 2,7 14.351,00
… DOGALGAZ 2,7 14.351,00
… 28,7 152.545,81
…. 9,3 49.431,22
…. 14 74.412,59
… 4 21.260,74
… 3,9 20.729,22
… 22,7 120.654,70
… 2 10.630,37
TOPLAM 100 531.518,48
İş bu hesaplamada, …’a ait katılım payı …’ın katılım payına eklenmek üzere hesap yapılmıştır.
Bu noktada şu hususa işaret etmek gerekir: yargılama süreci içende … Doğalgaz ve … hakkındaki davadan feragat edildiğinden, (14.351,00 Euro+10.630,37 Euro) bu davanın konusu değildir. Eldeki davada bu tutarlar indirildiğinde; 531.584,99-(14.351,00 Euro+10.630,37 Euro)=506.603,62 Euro dava değeri kalır.
Bilirkişilerin tespitleri dosyaya ve bilgi ile belgelere uyumlu olduğundan Mahkememizce benimsenmiş ve hükme esas alınmıştır.
Davacıların kuruşlandırılmış talebi şöyledir:
Davadaki talep: Dava dilekçesinde: Islah: Toplam:
Bakiye iş bedeli 2.000 Euro 47.024,00 Euro 49.024,00 Euro
Sözleşme dışı imalat bed. 90.000 Euro 264.560,99 Euro 354.560,99 Euro
Gecikme cezası kesintisi 8.000 Euro 120.000,00 Euro 128.000,00 Euro

Davalı … yönünden; hükmüne uyulan Yargıtay bozma ilâmı çerçevesinde, dava dilekçesi ile talep edilen 100.000,00 Euro alacak bakımından, sözleşmenin 2. maddesi gereğince kesin teminat miktarı ile sınırlı olmak ve tekerrüre esas olmamak kaydıyla, diğer katılımcıların da katılım payı oranı ile sınırlı sorumlu olmak üzere hesaplanacak alacağın tahsiline karar verilmesi gerekmiştir. Bilirkişiler, … ile yatırımcılar arasında yapılan protokol ile ihale dosyası, ihale süreci, yapım süreci, ilgili proje, doküman, tüm evraklar üzerinde inceleme yaparak, yatırımcıların uygun gördükleri firmaların … LNG İşletme Müdürlüğünden ihale dosyası almalarını sağlaması (yani isteklilerin yatırımcılar tarafından seçilmesi), yüklenici ve yüklenicinin denetimi altında çalışacağı müşavirin ayrı ihaleler yoluyla … tarafından seçileceği, yatırımcılardan ihale bedelleri toplamı kadar teminat mektubu alınacağını, belirlemiştir. Dolayısıyla, … yatırımcılardan (davalılardan) ihale bedeli kadar teminat mektubu almış olup, dava dilekçesindeki ilk 100.000,00 Euro’dan sorumluluk şartı gerçekleşmiştir.
Davalı … yönünden ıslah ile artırılan talep bulunmamaktadır. Gerçekten, 31/01/2011 tarihli ıslah dilekçesinde, “(…) … dışındaki diğer davalılardan katılım payları oranında tahsiline (…)” denildiğinden, … bakımından ıslah ile artırılan alacak bölümu için görülen dava bulunmadığından, ayrıca karar verilmesi gerekmediği düşünülmüştür.

Ayrıca, az yukarıda işaret edildiği gibi; eldeki davada dava değerinin, 531.584,99-(14.351,00 Euro+10.630,37 Euro)=506.603,62 Euro olduğu ve 506.537,13 Euro kabul edilmesi gereken tutar olduğu belirtilmelidir.
Yukarıda açıklanan yasal ve hukuksal olgu göz önüne alınarak, aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlere, kararın dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye, dosyadaki kanıtlara ve Kurul’un takdirine göre;
1.-Davanın kısmen kabulü ile,
Davacılar vekili tarafından davalılara yönelik ıslah edilmiş davanın kısmen kabulü ile toplam 506.537,13 Euro’nun bu davalıların katılım payları oranında;
[Yatırımcı Firma Katılım Oranı % KDV dâhil EURO
… LPG Dolum Tevzii İnşaat San. Tic. A.Ş. 2 10.630,37
… (Eski Unv.: … Gaz Tic. ve San A.Ş.)
5,3 28.170,48
… Grup Sıvı Doğ. Lng Akar. Pet. Ür. Top. Satış A.Ş. 2,7 14.351,00
… 2,7 14.351,00
… 28,7 152.545,81
… A.Ş. 9,3 49.431,22
… Doğalgaz Toptan Satış A.Ş.
(Eski Unvanı: … Gaz Toptan Satışı A.Ş.) 14 74.412,59
… …. Gaz Toptan Ticaret A.Ş.
(Eski Unv.: … LNG Toptan Satış Tic. ve San. A.Ş.) 4 21.260,74
… Doğal Gaz Toptan Satış Dağıtım Ltd. Şti.
3,9 20.729,22
OMV … Ticaret AŞ
(Eski Unv.: … Alternatif Yakıtlar Toptan Satış A.Ş.) 22,7 120.654,70]
Olmak üzere; bu davalılardan katılım payı oranı ile sınırlı sorumlu olmak üzere hesaplanan alacağın davalılardan alınarak davacılara verilmesine,
Hüküm altına alınan miktarın (dava başlangıçta bakiye iş bedeli 2.000 Euro, sözleşme dışı imalat bedeli 90.000 Euro ve gecikme cezası kesintisi 8.000 Euro olmak üzere toplam 100.000,00 Euro olarak açılmış olup haklarında dava tefriki ve takiben feragat kararı bulunan dava dışı … Doğalgaz ve …’a isabet eden katılım payları toplamı %4,7 oran tenzili ile) 95.300,00 Euro’luk kısmı için 12/11/2007 dava tarihinden;
ve ıslahla artırılan bakiye iş bedeli için (ıslahta bakiye iş bedeli 47.024,00 Euro, sözleşme dışı imalat bedeli için 264.560,99 Euro ve gecikme cezası kesintisi için 120.000,00 Euro olmak üzere 431.584,99 Euro ıslah nedeniyle haklarında dava tefriki ve takiben feragat kararı bulunan dava dışı … Doğalgaz ve …’a isabet eden katılım payları toplamı %4,7 oran tenzili ile) 411.237,13 Euroluk kısmına 09/03/2011 ıslah tarihinden itibaren,
Devlet bankalarının bir yıllık Euro mevduat hesabına uyguladıkları en yüksek oranda faiz uygulanmasına,
Fazlaya ilişkin talebine reddine,
2.-Davalı … Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. yönünden, dava dilekçesi ile açılan 100.000,00 Euro tutarlı davada; davanın kabulü ile, kesin teminat miktarı ile sınırlı olmak ve tekerrüre esas olmamak kaydıyla, 100.000,00 Euro alacağın 12/11/2007 dava tarihinden itibaren devlet bankalarının bir yıllık euro mevduat hesabına uyguladıkları en yüksek oranda faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacılara verilmesine,
3.-Davalı … Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. ile ilgili ıslah dilekçesinde alacak talebi bulunmadığı anlaşıldığından, hüküm kurulmasına yer olmadığına,
4.-492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince, alınması gereken; 60.355,49 TL karar ve ilâm harcından, peşin alınan 2.295,00 TL ile ıslah harcı olan 14.146,05 TL harç toplamı 16.441,05 TL harcın düşülerek eksik kalan 43.914,44 TL harçtan harç tahsil müzekkeresi ile tahsil olunan 32.173,20 TL harç düşülmek suretiyle 11.741,24 TL’nin davalılardan (Hüküm fıkrasının (1) nolu bendindeki katılım payları oranında; … yönünden 2.318,02 TL ile sınırlı olarak) alınarak Hazineye irat kaydına,
5.-Davacı tarafça yapılan; 2,20 TL ilk dava, 2.200,92 TL tebligat ve posta gideri, 22.500,00 TL bilirkişi ücreti, 92,64 TL keşif harcı, 2.000,00 TL bilirkişi yol masrafı olmak üzere toplam 26.795,66 TL yargılama giderinden kabul/red oranına göre hesaplanan 25.533,07 TL’si ile 13,10 TL başvurma harcı, 16.441,05 TL peşin harç (ıslah harcı dahil) toplamı 41.987,22 TL yargılama giderinin davalılardan (Hüküm fıkrasının (1) nolu bendindeki katılım payları oranında; … yönünden 8.289,07 TL ile sınırlı olarak) alınarak davacıya verilmesine; fazlaya ilişkin kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
6.-Davalı …Ş. tarafından yapılan 170,00 TL yargılama giderinden davanın red ve kabul oranına göre 7,99 TL’sinin davacılardan alınarak adı geçen davalıya verilmesine, artan kısmın bu davalı üzerinde bırakılmasına,
7.-Davalı … Doğalgaz Toptan Satış A.Ş. tarafından yapılan 30,00 TL yargılama giderinden davanın red ve kabul oranına göre 1,41 TL’sinin davacılardan alınarak adı geçen davalıya verilmesine, artan kısmın bu davalı üzerinde bırakılmasına,
8.-Davalı … …. Gaz Toptan Ticaret A.Ş. tarafından yapılan 30,00 TL yargılama giderinden davanın red ve kabul oranına göre 1,41 TL’sinin davacılardan alınarak adı geçen davalıya verilmesine, artan kısmın bu davalı üzerinde bırakılmasına,
9.-Davalı … Doğalgaz Toptan Satış Dağ. Ltd. Şti. tarafından yapılan 30,00 TL yargılama giderinden davanın red ve kabul oranına göre 1,41 TL’sinin davacılardan alınarak adı geçen davalıya verilmesine, artan kısmın bu davalı üzerinde bırakılmasına,
10.-Davalı … Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. tarafından yapılan 200,00 TL yargılama giderinden davanın red ve kabul oranına göre 9.40 TL’sinin davacılardan alınarak adı geçen davalıya verilmesine, artan kısmın bu davalı üzerinde bırakılmasına,
11.-Hüküm kesinleştiğinde harcanmayan gider avansının HMK m.333/1 uyarınca davalılara iadesine,
12.-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca, davacı yararına hesaplanan 61.227,64 TL nispî vekâlet ücretinin davalılardan alınarak (Hüküm fıkrasının (1) nolu bendindeki katılım payları oranında; … yönünden 12.087,49 TL ile sınırlı olarak) davacıya verilmesine,
13.-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca, davalılar yararına hesaplanan 115,98 TL maktu vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalılara (… hariç) verilmesine,
Dair, Davacılar …yüzlerine karşı kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde Yargıtay’da temyiz yolu açık olmak üzere 26/10/2021 tarihinde oybirliğiyle verilen karar açıkça okunup, usûlen anlatıldı.