Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
Türk Milleti Adına Yargılama Yapmaya ve Hüküm Vermeye Yetkili
ANKARA 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
KARAR

ESAS NO : 2017/378 Esas
KARAR NO : 2023/143

BAŞKAN : … …
ÜYE : … …
ÜYE : … …
KATİP : … …

DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : …
VEKİLİ : Av. …
DAVA : Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 29/05/2017

BİRLEŞEN ANKARA 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’NİN 2017/431 ESAS SAYILI DOSYASINDA

DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : …
VEKİLİ : Av. …
DAVA : Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 29/05/2017

DAVA TARİHİ : 16/06/2017
KARAR TARİHİ : 28/02/2023

BİRLEŞEN ANKARA 14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’NİN 2018/359 ESAS SAYILI DOSYASINDA

DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : …
VEKİLİ : Av. …

DAVA : Tazminat (Satım Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 15/05/2018

YAZIM TARİHİ : 06/03/2023
Mahkememizde açılan ve birleştirilen alacak davalarının yapılan yargılaması sonucunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA :
Esas davada davacı … vekili dava dilekçesinde özetle; Davalı … ve Un Fabrikası AŞ’nin ürettiği çerez mamullerinin fabrika teslim şartla satışı için müvekkili şirketin girdiği ihaleye kazanarak davalı ile 30/03/2015 tarihli 5 yıllık satış sözleşmesini imzaladığını,
Şartname ve sözleşmeye göre davalıdan ilk altı ay 500.000 sonraki aylar için 1.000.000 paket alımını imza attıklarını, işlerini şartnameye ve sözleşmeye uygun bir şekilde yerine getirdiklerini, ancak davalının iki yıldan fazla bir süre geçirdikten sonra taraflarınca anlaşılmayan bir nedenle, ihtarnameler keşide ederek, eksik mamul aldıklarından bahisle ceza kesileceği, alınmayan mamullerin fatura bedellerinin isteneceği, teminatın irat kaydedileceği, sözleşmenin fesih edileceğinin taraflarına bildirildiğini,
Esasen davalı şirketin şartnameye ve sözleşmeye koyduğu ilk altı ay 500.000 paket sonraki aylar için 1.000.000 paket değil aylık 100.000 paket çerez mamulü üretimini sağlayacak kapasiteye sahip olmadığını,
Davalının şartname ve sözleşmede taahhüt ettiği ancak veremediği toplam 18.196,034 paket çerezin karşılığı olan acı biberli,13.626,775 TL kakaolu, 18.196,034 TL ortalama 15.897,904 TL’yi sözleşmenin 17/a maddesi gereğince geciken sipariş miktarı olarak talep ettiklerini ifade ederek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla yukarıda açıklanan nedenlerden ötürü geciken sipariş bedeli tutarı 50.000,00 TL alacaklarının ticari temerrüt faiziyle davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP :
Asıl davada davalı … ve Un Fabrikası A.Ş. vekili cevap dilekçesinde, davacı şirket ile müvekkili şirket arasında çerez işinden kaynaklanan ihtilaf nedeni ile taraflarınca davacı hakkında Ankara 13. Asliye ticaret mahkemesinin 2017/431 esas sayılı dosyasında çeşitli edimleri bulunan alacak davasının açıldığını, davacının açmış olduğu davanın şartname ve sözleşmeye aykırı olup, hukuki mesnetten yoksun olduğunu, birleştirme talep edilen davada buna ilişkin açıklama ve delillerin mevcut olduğunu belirterek davanın reddini dilemiştir.
BİRLEŞEN ANKARA 13.ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’NİN 2017/431 ESAS SAYILI DOSYASINDA ;
DAVA :
Birleşen davada davacı … ve Un Fabrikası AŞ vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile davalı şirket arasında 02/04/2015 tarihli fabrika teslimi şartı çerez çeşitleri satış işi sözleşmesinin yapıldığını, sözleşme ve şartnamenin 3.c maddesi uyarınca sözleşme tarihini takip eden ilk altı ay 500.000 paket sonraki aylar aylık 1.000.000 paket satmayı müvekkilince taahhüt edildiğini, ancak davalının 03/09/2015, 02/02/2017 ve 22/02/2017 tarihli ihtarlara karşın taahhütlerini yerine getirmediği için müvekkili şirketin üretimde kullanacağı ham maddeleri imha etmek zorunda kalması nedeniyle 5.243,75 TL zarara uğradığını, ayrıca davalının satın aldığı mamül bedelinin 386.351,69 TL’sini ödemediğini,
Davalı şirketin şartnamenin 9.c ve 15.c maddesiyle 7.d.a maddesi gereğince taahhüt ettiği sade dolgulu kakao 4.298.198,32 TL acı biber aromalı yer fıstığı, 2,865.450,11 TL’nin ortalama tutarı 3.581.779,71 TL çerez parasını da ödemediğini,
Davalıya sözleşme ve eki şartname gereği 18/04/2017 tarihli noterden 35 günlük ihtarname çekildiğini, davalı tarafça yükümlülükler yerine getirilmediğinden şartnamenin 15.d-a sözleşmenin 17.a maddeleri gereği 150.000,00 TL ceza kesilerek davalı buna rağmen yükümlülüklerini yerine getirmediğinden mevcut davanın açıldığını belirterek,
Fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 400.000,00 TL alacağın (dava dilekçesinde hatalı olarak 500.000,00TL’ye yer verildiği davacı vekilince tarihsiz yazılı beyanında ifade edilmiştir.) davalıdan en yüksek ticari temerrüt faiziyle birlikte tahsilini talep etmiştir.
YANIT :
Birleşen davara davalı …cevap dilekçesi sunmamış ancak Ankara 13. Asliye Ticaret Mahkemesinde birleştirme kararı verildiği 21/12/2017 tarihli duruşmada, aynı satış sözleşmesine ilişkin mahkememizde görülmekte olan ana dava dosyası ile birleştirme talep edildiği ifade edilmiştir.
BİRLEŞEN ANKARA 14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’NİN 2018/359 ESAS SAYILI DOSYASINDA
DAVA :
Davacı … ve Un Fabrikası AŞ vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin 24/03/2015 tarihinde fabrika teslim şartlı toptan çerez ve çerez satışı işi için gerçekleştirdiği ihaleyi davalı şirketin kazanması üzerine davalı şirketle 30/03/2015 tarihinde fabrika teslim şartlı çerez ve çerez çeşitleri satış işi sözleşmesinin imzalandığını,
Sözleşme eki olan idari ve teknik şartnamenin üçüncü maddesi uyarınca, davalı şirketin sözleşmenin imzalanmasından itibaren ilk altı aylık süre zarfında aylık 500.000 adet, sonraki aylar için her ay 1.000.000 adet çerez sipariş vererek müvekkili şirketten almayı ve akabinde de anlaşma şartlarında ilgililere satmayı taahhüt ettiğini, davacı şirketin taahhüt edilenin altında alım yapması halinde dahi taahhüt edilen tutar kadar makbuz kesilerek her ay en az bu adetlerin bedelleri kadar müvekkillerine borçlanacağını kabul ve beyan ettiğini,
Ancak davalı şirketin sözleşmeden kaynaklanan taahhütlerini gerek teslim aldığı mallara ilişkin borçlandığı bedeli ödemeyerek gerek sipariş verip müvekkili şirkete ödettirdiği malları teslim almayarak hatta üretilen malların ve üretim için alınan ham maddelerin bir kısmının imha edilmesine neden olarak yerine getirmeyerek müvekkilini zarara uğrattığını, yapılan şifahi görüşmelerin sonuç vermemesi üzerine Ankara 51. Noterliğinden 18/04/2017, 27/04/2017 ve 02/05/2017 tarihli ihtarların keşide edilerek,
18/04/2017 tarihli ihtarda sözleşmenin 17. Maddesi uyarınca davalıya sözleşmeye aykırılıkları gidermesi ve söz konusu borçları ödemesi için 35 günlük süre verildiğini, sözleşmenin 17. Maddesinde belirtilen cezalar, ihtarda verilen sürenin bitimi olan 36. gün itibariye yani 25/05/2017 tarihinde işlemeye başladığını,
Taraflar arasında mevcut sözleşmenin iki tarafa borç yükleyen sürekli edimli bir sözleşme olması nedeniyle, daha önceki davalar derdest iken sözleşmenin ayakta kaldığını ve tarafların edim yükümlülüklerinin devam ettiğini, davalının dava mevcut iken dahi verdiği siparişi uyarılara karşın teslim almadığını, bunun üzerine müvekkili şirket tarafından Ankara 8. Noterliğinin 19/04/2018 tarih ve 2087 yevmiye nolu ihtarname ile davalı ile arasındaki sürekli edimli sözleşmeyi TBK’nın madde 126 idari ve teknik şartname madde 15 fıkra d, sözleşme madde 17 uyarınca yasal haklarını saklı tutarak fesih ettiğini, mevcut davada 16/06/2017 tarihinden sonra doğan zararın tazmini ile sözleşmedeki cezai şarttan kaynaklanan alacaklarının talep edildiğini,
Sözleşmenin 7. Maddesi uyarınca siparişlerin 30 günlük süre zarfında verilmesi ve ödemelerinde siparişe müteakip en geç 10 gün içerisinde gerçekleştirilmesi gerektiğini, buna göre davalının en geç 30/06/2017 tarihinde taahhüt ettiği 1.000.000 adet çerez paketini müvekkilinden alması gerektiğini, oysaki davalının Haziran 2017 için sipariş vermemesi nedeni ile müvekkiline 1.000.000 adet çerez bedelini borçlandığını, söz konusu 10 günlük kesin ödeme vadesi hesaba katıldığında temerrüdün 11/07/2017 tarihinde oluştuğunu,
Sözleşme uyarınca acı biber aromalı yer fıstığı ve sade dolgulu kakaolu olmak üzere iki tür çerez alım satımı yapıldığını, 1.000.000 adet acı biber aromalı yer fıstığı bedelinin 217.590,00 TL, sade dolgulu çerez fiyatının ise 326.380,00 TL olup bu iki bedelin ortalaması esas alınarak oluşturulan 1.000.000 adet çerez bedelinin 271.985,00 TL olup, taleplerine esas aldıkları bedelin bu olduğunu,
Ayrıca sözleşmenin 17. Maddesi uyarınca davalının cezai şart borçları günlük düşünüldüğünde 25/05/2017 tarihinde doğmaya başladığını, mevcut davadaki taleplerinin 16/06/2017 tarihinden sonra başlaması ve 20/04/2018 olan fesih tarihine kadar sürdüğünü, günlük 10.000,00 TL cezai şart alacaklarının bulunduğunu, belirterek,
Fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 50.000,00 TL alacağa ilişkin davanın kabulüne karar verilmesi talep edilmiştir.
CEVAP :
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; Sözleşmeyi davalının ihlâl ettiğini; sözleşme yapılması üzerine müvekkilinin Türkiye çapında satış ağı kurduğunu; davacının hiçbir zaman müvekkilinin talep ettiği ürün sayısını teslim edemediğini, sözleşme ve şartnameye aykırı davrandığını ve kurulan satış ağının çöktüğünü; davacının, makine ve ekipman ve işgücü bakımından yeterli olmadığı halde 1.000.000 adet ürün üretmeyi şartnamesine koyarak taahhüt ettiğini ve hiçbir zaman üretemediğini; davacının üretilmeyen hayali ürünlerin bedelini istediğini; barkotsuz olarak paketlenmiş 200.000 adet ürünü lansman olarak verdiğini söyleyen davacının bilahare bu ürünlere fatura kestiğini; davacının rekabet hükümlerine aykırı davrandığını, tek yetkili müvekkili olmasına rağmen 3.kişilere satış yapıldığını; davacı tarafından, sözleşmenin haksız olarak feshedildiğini ve bu nedenle davanın reddine karar verilmesini, savunmuştur.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :
Esas davada istem, taraflar arasında mevcut 30/03/2015 tarihli ve 5 yıl süreli olup, davalı şirket tarafından 19/04/2018 tarihli ihtarname ile fesih olunan sözleşme kapsamında davalının sözleşme eki şartname ile taahhüt ettiği ürünü eksik teslim etmesi nedeni ile oluştuğu iddia olunan zararın tahsili istemine ilişkindir.
Birleşen Ankara 13. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2017/431 Esas Sayılı davasındaki istem, taraflar arasında mevcut 30/03/2015 tarihli ve beş yıl süreli sözleşmenin davacı şirket tarafından 19/04/2018 tarihli ihtarname ile fesih edilmesi nedeni ile sözleşme kapsamında, davalının keşide edilen ihtarlara rağmen taahhüt ettiği ürünü satın ve teslim almamasından kaynaklanan maddi zararın, satın alınması taahhüt edilen ancak alınmadığı iddia olunan ürünün ham maddesinin imha edilmesinden kaynaklı zararın, yine satın alındığı halde bedeli ödenmeyen üründen kaynaklı alacak ve taahhüdün yerine getirilmemesi nedeniyle sözleşmede kararlaştırılan cezai şartın tahsili istemine ilişkindir.
Birleşen Ankara 14. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2018/359 Esas Sayılı davasındaki istem, Ankara 13. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2017/431 esasında kayıtlı iken ana dava dosyası ile birleştirilen davanın açılma tarihi 29/05/2017 olmakla, bu davanın açıldığı tarih ile mevcut davanın açıldığı 15/05/2018 tarihleri arasındaki dönem için, taraflar arasında mevcut 30/03/2015 tarihli ve beş yıl süreli sözleşmenin davacı şirket tarafından 19/04/2018 tarihli ihtarname ile fesih edilmesi kapsamında, davalının keşide edilen ihtarlara rağmen taahhüt ettiği ürünü satın ve teslim almamasından kaynaklanan maddi zarar ile satın alındığı halde bedeli ödenmeyen üründen kaynaklı alacak ve taahhüdün yerine getirilmemesi nedeniyle sözleşmede kararlaştırılan cezai şartın tahsili istemine ilişkindir.
… ve Un Fabrikası A.Ş.’nin davacısı olduğu 13. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2017/431 esasında kayıtlı iken birleşen davada davacı vekili, 400.000,00 TL olan tazminat istemini oluşturan istek kalemlerinin, 10.000,00 TL’sinin sözleşmeden kaynaklanan cezai şart alacağı, 5.000,00 TL’sinin ham maddenin imhasından doğan zarar, 300,00 TL’sinin teslim alınan ancak bedeli ödenmeyen mamulden doğan alacak, 10.000,00 TL’sinin taahhüt edilip alınmayan, acı biber aromalı ve yer fıstığı aromalı çereze biçilen eş değer nitelikte çerez bedeli alacağı, 374.700,00 TL’sinin taahhüt edilip alınmayan sade dolgulu ve kakaolu çereze biçilen bedele eş değer nitelikte çerez bedeli alacağı olduğunu açıklayıcı beyanında belirtmiştir.
… ve Un Fabrikası A.Ş.’nin davacısı olduğu 14. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2018/359 esasında kayıtlı iken birleşen davada davacı vekili, 50.000,00 TL olan tazminat istemini oluşturan istek kalemlerinin, 100,00 TL’sinin sözleşmeden kaynaklanan cezai şart alacağı, 1.000,00 TL’sinin taahhüt edilip alınmayan, acı biber aromalı ve yer fıstığı aromalı çereze biçilen eş değer nitelikte çerez bedeli alacağı, 48.900,00TL’sinin taahhüt edilip alınmayan sade dolgulu ve kakaolu çereze biçilen bedele eş değer nitelikte çerez bedeli alacağı olduğunu açıklayıcı beyanında belirtmiştir.
Taraflarca delil olarak dayanılan “… ve Un Fabrikası A.Ş. Fabrika Teslimi Şartlı Çerez ve Çerez Çeşitleri Satış İşi Sözleşmesi” başlıklı 30/03/2015 tarihli sözleşme, söz konusu sözleşmenin eki idari ve teknik şartnamesi, taraflarca keşide edilen ihtarname örnekleri, sipariş formları ve teslimat tablosu ile diğer belgeler dosyaya sunulmuş ve yazılan müzekkereler ile temin edilmiştir.
Taraflar arasındaki Sözleşme;
İDARE / … ve Un Fabrikası AŞ. ile ALICI/ … Unlu Mamulleri Gıda İnş. San. Tic. Ltd. Şti. arasında akdedilen 30.03.2015 tarihli … ve Un Fabrikası AŞ. Fabrika Teslimi Şartlı Toptan Çerez ve Çerez Çeşitleri Satış İşi Sözleşmesinin incelenmesinden;
Sözleşme konusu; … ve Un Fabrikası AŞ.’nin ürettiği veya İdarenin kendi adına fason olarak ürettireceği çerez ve çerez çeşitlerinin alıcı tarafından fabrika teslimi toptan satın alınması ve bu satışla ilgili ihale dokümanında yer alan diğer şartların alıcı tarafından tam ve eksiksiz yerine getirilmesi işi olarak belirlenmiştir. (m.4.2.),
Sözleşme süresi; Sözleşmenin süresi sözleşme imzalandığı ve idarenin işe başlama talimatının alıcıya yapıldığı tarihten itibaren 5 yıldır….(m.5.)
Sözleşmenin ekleri; ihale dokümanı bu sözleşmenin eki ve ayrılmaz parçası olup idareyi ve alıcıyı bağlar. Ancak sözleşme hükümleri ile ihale dokümanın oluşturulan belgelerdeki hükümler arasında çelişki ya da farklılık olması halinde idare lehine olan hüküm uygulanır (m.6),
Ödeme yeri ve şartları: Alıcı fatura karşılığı 30 gün idareden satın aldığı mamullerin/ürünlerin ücretini en geç 10 gün içinde saat 17:00’ye kadar idarenin belirleyeceği banka hesabına yatıracak olup dekontunu muhasebe müdürlüğüne teslim edecektir….(m.7),
Teknik Şartname;
… ve Un Fabrikası AŞ. Fabrika Teslimi Şartlı Toptan Çerez ve Çerez Çeşitleri Satış İşi İdari ve Teknik Şartnamesinde;
İhale Konusu; … ve Un Fabrikası AŞ.’nin ürettiği veya idarenin kendi adına fason olarak ürettireceği çerez ve çerez çeşitlerinin alıcı tarafından fabrika teslimi toptan satın alınması ve bu satışla ilgili ihale dokümanında yer alan diğer şartların alıcı tarafından tam ve eksiksiz yerine getirilmesi işi olarak belirlenmiştir. (m.3.1.b.),
Miktarı; Alıcı sözleşme süresince; ilk 6 ayda aylık 500.000 paket satmayı taahhüt eder. Sonraki süre içinde aylık 1.000.000 paketi satmayı taahhüt edecektir. Satışı taahhüt edilen miktardan eksik olması halinde İdare; eksik satış miktarı kadar Alıcı’ya fatura kesecektir (m.3.1.c.),

Kesin Teminat;
Kesin teminat tutarı; alıcı tarafından ihale dokümanı gereği verilmesi gereken kesin teminat tutarı 1.000.000,00 TL olup, alıcı ihale konusu işle ilgili idareye 1.000.000,00 TL tutarında kesin teminat mektubu vermiştir. Kati teminat mektubu süresi 25.03.2016 tarihine kadardır (m.15.a.),
Kesin teminatın iadesi; Alıcıya ait kesin teminat sözleşme süresinin sona ermesi ve alıcının ihale konusu işle ilgili bağlı olduğu SSK’dan alacağı ilişiksiz belgesini idareye teslimi ve alıcının idareye her hangi bir borcunun olmadığının anlaşılması halinde iade edilecektir (m.15.b.),
Fesih ve ceza; İhale konusu şartname ve sözleşmede yer alan ceza maddeleri ile bahsedilmeyen aykırılıklar ve ihale dokümanı ihlallerinin belirlenmesi halinde;
a-Alıcıya aykırılıkların tek tek açıklandığı ve nasıl giderileceği konusunda açıklamaların giderilmesi için asgari 1 ay (30 gün) süreli ihtar çekilir. İhtarda aykırılıkların giderilmediği takdirde ihtarı takip eden ve aykırılıkların giderildiği tarihe kadar olan sürede ilk 10 gün beher gün için 1.000,00 TL, takip eden 10 gün beher gün için 4.000,00 TL ve diğer 10 gün beher her gün için 10.000,00 TL ceza kesilir (m.17.a.),
b-Tüm ihtar ve cezalara rağmen aykırılıkların düzeltilmemesi halinde aykırılık hali idarenin tüm uğraşlarına, satışa konu malı işletmede hazır tutmasına rağmen alıcının da bunu almaması, satış noktalarına sevk etmemesi, satış yapmanın imkânsız kılacak hale gelmesi durumunda sözleşmenin de taahhüt edilen işin esaslı unsuru ise ve sözleşmenin feshi, idarenin menfaatine ise sözleşme feshedilebilir. Teminat irat kaydedilir. İrat kaydedilen teminat hukuki haklar saklı kalmak kaydıyla yüklenicinin borcuna mahsup edilir. Alıcı, idarenin belirttiği kapasiteyi aşmamak şartı ile talep ettiği ürünleri günlük olarak fabrikadan teslim alacaktır. …Mücbir sebepler dışında idare talep edilen ürünleri üretememesi, alıcıya 1 hafta geç teslim etmesi halinde, idare durumu yazı ile bildirecektir. Bu durumun 1 haftayı aşması halinde İdare, Alıcıya geciken sipariş miktarı tutarında ceza öder (m.17.b.), şeklindedir
Mahkememizce Makine Mühendisi, Mali Müşavir, Gıda Mühendisi ve Hukukçu’dan oluşturulan bilirkişi kurulu da refakate alınmak suretiyle … ve Un Fabrikası A.Ş.’nin üretim kapasitesinin de tespiti amacıyla mahallinde 02/11/2018 tarihinde keşif yapılmak ve yine taraflara ait ticari defter ve kayıtlar üzerinde inceleme yapma yetkisi verilmek suretiyle, taraflarca dayanılan deliller sözleşme ve eki şartname kapsamında değerlendirilerek 27/02/2019 tarihli rapor aldırılmış, hukukçu bilirkişi noter olarak atanmış ve listeden çıkarıldığı için diğer bilirkişilerin oluşturduğu kuruldan tarafların itirazlarını karşılar şekilde 26/11/2019 tarihli birinci ek rapor ve yine bu rapora yönelik itirazları karşılar şekilde 17/07/2020 tarihli ikinci ek rapor ve sonrasında bu bilirkişi kuruluna öğretim üyesi hukukçu… dahil edilmek suretiyle ek rapor sonrası sunulan belgeler de değerlendirilmek suretiyle 29/04/2021 tarihli dördüncü ek rapor aldırılmıştır.
Söz konusu bilirkişi kurulu rapor ve ek raporları bütün olarak değerlendirildiğinde sonuç olarak, esas davada; Davacı … Unlu Mamulleri Gıda İnşaat Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin sözleşmede ön görüldüğü şekilde sözleşme konusu ürünler ile ilgili 02/09/2016, 10/03/2017, 29/03/2017, 10/04/2017, 18/04/2017, 26/04/2017 ve 12/05/2017 tarihli elektronik posta yoluyla siparişte bulunduğu ancak taraflarında kabulünde olan sözleşmenin uygulanmaya başladığı 2015 nisan tarihinden başlayarak yukarıdaki tarihler dışında düzenli bir sipariş formunun bulunmadığı, bu anlamda asıl davada davacının iddiasının dayanağını teşkil eden “Üretim Kapasitesinin Yetersizliği” sebebiyle eksik teslimat yapıldığı sonucuna ulaşılamadığı, davacının taahhütnameye uygun şekilde bir talebi olduğunun dosya kapsamından anlaşılamadığı,
Davacı tarafından düzenli bir sipariş formu sunulmasa da hem asıl dava hem de birleşen davalar bakımından önem arz eden diğer bir husus, davalı … tarafından gerek sözleşmenin uygulanma tarihinden 30/09/2015 tarihli ihtarname tarihine kadar gerekse de dosyada mübrez diğer ihtarname tarihleri sonrasında da sözleşme ilişkisi sürdürülerek teslimat yapılmaya devam edildiği, bu nedenle taraflar arasında sözleşme ilişkisinin bu şekilde sürdürülmesi ile taahhüdün uygulanmaması yönünde taraflar arasında zımni bir kabulün oluştuğunu,
… Unlu Mamuller Limited şirketinin nisan/2015 tarihinden 09/04/2018 tarihine kadar eksik aldığı ürün miktarının 29.409.442 adet olup parasal değerinin 8.822.832,60 TL olduğu,
Davacının teminatından tahsil edilen cari hesap alacağının 432.351,69 TL olup, içerisinde cezai şart alacağınında bulunduğu, cezai şartın ayrı hesaplanması halinde cari hesap alacağının (432.351,69 – 150.000,00) = 282.351,69 TL olarak hesaplandığı ifade edilmiştir.
Yine … ve Un Fabrikası A.Ş.’nin ürünün teslim alınmaması nedeniyle imha edilmek zorunda kalınan ham madde bedelinin tahsili istek kalemi ile ilgili, iddiayı ve oluştuğu öne sürülen zararı kanıtlayacak bir belge sunulmadığı da belirlenmiştir.
Mahkememizce yine SM Mali Müşavir, Nitelikli Hesap bilirkişisi ve Gıda Mühendisinden oluşturulan bilirkişi kurulundan aldırılan 23/11/2021 günlü raporda taraflarca sunulan deliller, sözleşme ve teknik şartname kapsamında incelenerek ve önceki rapor da değerlendirilmek suretiyle, … ve Un Fabrikası A.Ş. tarafından davalı … Unlu Mamulleri Gıda İnşaat Sanayi Ticaret Limited Şirketinine satılıp bedeli tahsil edilmeyen üründen kaynaklı bakiye alacağının 282.351,69 TL olduğu,
Esas davada davacının dosyaya sipariş formu sunamaması nedeniyle davalı şirketin yaptığı teslim adetlerinin aynı zamanda sipariş adeti olarak kabulü gerektiği, buna göre davalı şirketin sözleşme kapsamında davacının talep ettiği kadar ürün teslim etmediği olgusunun karşılanmadığı iddiasının kanıtlanamadığı,
Birleşen davalarda, davacı … ve Un Fabrikası A.Ş.’nin taraflar arasındaki yazışmalar ve ihtarlarda dikkate alınarak, sözleşmede ilk altı ay için 500.000, takip eden aylar için 1.000.000 adet ürün alım-satım taahhüdünün bulunduğu, ancak her iki tarafında bu taahhüde uygun olarak mal satın almadıklarını, … Unlu… Ltd Şirketinin sipariş formları ve buna karşılık sözleşme konusu ürün teslim edilirken davacı tarafında taahhüt edilen miktarda ürün sipariş edilmemesine veya teslim alınmamasına rağmen tarafların sözleşme ilişkisini sürdürerek mal alıp vermeye devam etmelerinin taahhüdün uygulanmasından vazgeçme olup olmadığının mahkemece değerlendirilmesi gerektiği,
Davacı tarafça 18/04/2017 tarihli ihtarname ile sözleşmeye aykırılıklar ifade edilerek giderilmesi için 35 gün süre verildiği, aykırılıkların giderilmemesi nedeniyle sözleşmenin 17/a maddesi uyarınca ilk 10 gün için 1.000 ‘er TL, ikinci 10 gün için 4.000’er TL, üçüncü 10 gün için 10.000’er TL olmak üzere 30 günlük zaman zarfı için toplam ceza tutarının 150.000TL olarak takdiri mahkemeye ait olmak kaydıyla hesaplandığı,
5.000 TL ham madde imhasından doğan zarar tazmini isteminde bulunmuş ise de bu iddiayı kanıtlayacak delillerin dosyaya sunulmadığı,
300 TL teslim edildiği halde bedeli ödenmeyen mal tutarı yönünden davacının taraf ticari defter ve kayıtları ile ödeme belgeleri dikkate alınarak alacaklı olunan tutarın 282.351,69 TL olduğu belirlenmiştir.
… ve Un Fabrikaları A.Ş. Tarafından sözleşme kapsamında karşı yanın kusuru halinde borçlarından mahsup edilmesi amacıyla alınan 1.000.000,00 TL bedelli teminat mektubu 22/05/2018 tarihinde nakde çevrilmiştir.
İddia, savunma, taraflar arasındaki sözleşme ve şartname içeriği, taraflarca dayanılan ve dosyaya sunulan deliller, birinci bilirkişi kurulu ve ek raporları ile ikinci bilirkişi kurulu rapor ve ek raporu ile dosya kapsamı bütün olarak değerlendirildiğinde,
Sözleşme ve eki şartname kapsamında … Unlu Mam. Gıda İnşaat Sanayi Ticaret Limited Şirketinin, … ve Un Fabrikası A.Ş.’den sözleşmenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren ilk altı ay için aylık 500.000, takip eden aylar için aylık 1.000.000 adet ürün almayı, fabrikanın ise satmayı taahhüt ettiği, satışın taahhüt edilen miktardan eksik olması halinde idarece eksik satış miktarı kadar alıcıya fatura keseceği, keza mücbir sebepler dışında idarenin talep edilen ürünleri üretememesi, alıcıya bir hafta geç teslimi halinde idarenin durumu yazı ile bildireceğini, bu durumun bir haftayı aşması halinde idarenin, alıcıya geciken sipariş miktarı oranında ceza ödeyeceğinin kararlaştırıldığı,
Ancak alıcı tarafından sipariş formları ile verilen siparişlerin satıcı tarafından karşılandığı, satıcı tarafından eksik ürün talep edildiği yönünde siparişlerin karşılandığı aşamada ihtirazı kayıt bildirilmediği, aksine iddia ve savunmaların kanıtlanamadığı anlaşılmakla,
Esas davanın, sözleşme uyarınca taahhüt edilen ürünün taahhüt edildiği miktarda verilmediği yönündeki iddianın ve buna bağlı olarak iddia edildiği şekilde maddi zararın oluştuğu kanıtlanamamakla reddine karar vermek gerekmiştir.
… ve Un Fabrikası A.Ş. Tarafından, Ankara 13. Asliye Ticaret Mahkemesine açılan ve 2017/431 esasında kayıtlı iken birleşen davada,
Davacı tarafça, davalı şirketin alım taahhüdünü yerine getirmemesi nedeniyle imha edilen ham madde mamulleri nedeniyle 5.000TL zarara uğradığı iddiası usulünce kanıtlanamadığı için bu istem ile ilgili davanın reddine karar verilmiştir.
Sözleşmenin fesih tarihine kadar davalı şirketin süreli sözleşme kapsamında verdiği siparişe göre ürün teslimi aşamasında ihtirazı kayıt koymaksızın ürünleri teslim etmiş olmasına göre, davalı şirketin taahhüt edilenden eksik ürün alması nedeniyle taahhüt edilip alınmayan sade dolgulu ve kakaolu çereze biçilen bedele eş değer nitelikteki 374.700 TL çerez bedeli alacağı, taahhüt edilip alınmayan acı biber aromalı ve yer fıstığı aromalı çereze biçilen bedele eş değer nitelikte 10.000 TL çerez bedeli alacağı ile ilgili istek kalemleri haklı görülmemekle, bu istek kalemleri ile ilgili davanın reddine karar verilmiştir.
Farklı bilirkişi kurullarından alınan raporlarda, davacı tarafından davalı şirkete teslim edilmesine karşın ödenmeyen ürün bedellerinden ötürü dava tarihi itibariyle 282.351,69 TL cari hesap bakiye alacağı olduğu anlaşılmış, mevcut davada bu alacağa ilişkin istek 300 TL ile sınırlı olarak istenilmiş ise de mevcut davanın açıldığı 16/06/2017 tarihinden sonra dava derdest iken davalı tarafından sözleşme kapsamında verilen 1.000.000,00 TL tutarlı teminat mektubu 22/05/2018 tarihinde nakte çevrilmiş olmakla, talep edilebilir bu alacak için davanın konusu kalmamıştır.
Davacı tarafından davalı şirkete keşide edilen 18/04/2017 tarihli ihtarname ile sözleşme kapsamında alınan ve bedeli ödenmeyen ürünlerin ödenmesi ve diğer aykırılıkların giderilmesi için 35 gün süre verilerek aksi halde teminatın irat kaydedileceği sözleşme gereği ceza kesileceği…. şeklinde uyarı yapıldığı dikkate alındığında, verilen sürenin sonunda özellikle alınan ürünle ilgili bakiye borç ödenmemiş olmakla davacı şirketin sözleşmenin 17/a maddesi kapsamında verilen sürenin bitmesinden itibaren sonraki bir ay için sözleşmeye uygun yapılan hesaplama sonucu 150.000 TL ceza uygulanması haklı olup, mevcut davada yine bu istek kalemi ile ilgili 10.000 TL cezanın tahsili istemi haklı ise de yine mevcut davanın açıldığı 16/06/2017 tarihinden sonra dava derdest iken davalı tarafından sözleşme kapsamında verilen 1.000.000,00 TL tutarlı teminat mektubu 22/05/2018 tarihinde nakte çevrilmiş olmakla, talep edilebilir bu alacak için davanın konusu kalmamıştır.
… ve Un Fabrikası A.Ş. Tarafından, Ankara 14. Asliye Ticaret Mahkemesine açılan ve 2018/359 esasında kayıtlı iken birleşen davada,
Davacı vekilince, Ankara 13. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2017/431 esas sayılı dosyasında görülen ve taraflarınca açılan davanın tarihi 16/06/2017 olup mevcut davanın bu tarihten sonraki dönemi kapsadığı ifade edilerek açılan davada,
Sözleşmenin fesih tarihine kadar davalı şirketin süreli sözleşme kapsamında verdiği siparişe göre ürün teslimi aşamasında ihtirazı kayıt koymaksızın ürünleri teslim etmiş olmasına göre, davalı şirketin taahhüt edilenden eksik ürün alması nedeniyle taahhüt edilip alınmayan sade dolgulu ve kakaolu çereze biçilen bedele eş değer nitelikteki 48.900 TL çerez bedeli alacağı, taahhüt edilip alınmayan acı biber aromalı ve yer fıstığı aromalı çereze biçilen bedele eş değer nitelikte 1.000 TL çerez bedeli alacağı ile ilgili istek kalemleri haklı görülmemekle, bu istek kalemleri ile ilgili davanın reddine karar verilmiştir.
Yine, davacının 18/04/2017 tarihli ihtarname uyarınca sözleşme kapsamında talep edebileceği cezai şarttan kaynaklı tazminat tutarı 150.000 TL olup, bu tutar daha önce açılan Ankara 13. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2017/431 esas sayılı dosyasında haklı görülerek açıklanan gerekçe ile karara bağlanmış olup, söz konusu ihtar haricinde sözleşme içeriğine göre davacının cezai şart isteyebilme ön koşulu olan farklı bir ihtarname bulunmamakla, mevcut davada davacı yanın sözleşmeden kaynaklı100 TL cezai şart istemi de haklı görülmeyerek bu istemin de reddine karar vermek gerekmekle,
Esas ve birleşen davalara ilişkin olarak aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlere,
1-Esas davada,
Davanın reddine,
2-Birleşen (Ankara 14. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2018/359 esasında kayıtlı iken) davada,
Davanın reddine,
3-Birleşen (Ankara 13. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2017/431 esasında kayıtlı iken) davada,
a-389.700,00 TL için davanın reddine,
b-10.300,00 TL için konusu kalmayan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına,
Esas dava yönünden,
Alınması gereken 179,90 TL karar ve ilam harcının 853,88 TL peşin harçtan çıkartılarak artan 674,18 TL harcın karar kesinleştiğinde ve istemi halinde davacılara iadesine,
Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
Davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığına,
Davalı lehine hüküm tarihindeki AAÜT’si uyarınca hesaplanan 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Birleşen 13. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2017/431 esas sayılı dosyası yönünden,
Alınması gereken 179,90 TL karar ve ilam harcının 6.831,00 TL peşin harçtan çıkartılarak artan 6.651,10TL harcın karar kesinleştiğinde ve istemi halinde davacılara iadesine,
Davacı tarafından yapılan 4,60 TL ilk dava, 50,00 TL tebligat ve posta gideri, 10.600,00 TL bilirkişi ücreti toplamı 10.654,60 TL yargılama giderlerinin 274,36 TL’si ile 31,40 TL başvurma harcı ile 179,90 TL peşin harç toplamı 485,66 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, artan kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
Davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığına,
a-Davalı lehine hüküm tarihindeki AAÜT’si uyarınca hesaplanan 57.558,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
b-Davacı lehine hüküm tarihindeki AAÜT’si uyarınca hesaplanan 9.200,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Birleşen 14. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2018/359 esas sayılı dosyası yönünden,
Alınması gereken 179,90 TL karar ve ilam harcının 853,88 TL peşin harçtan çıkartılarak artan 674,18 TL harcın karar kesinleştiğinde ve istemi halinde davacılara iadesine,
Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
Davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığına,
Davalı lehine hüküm tarihindeki AAÜT’si uyarınca hesaplanan 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Dair, Esas davada davacı birleşen davalarda davalı Vekili Av. … …, Esas davada davalı birleşen davalarda davacı Vekili Av. …’ın yüzüne karşı kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.28/02/2023

Başkan …
¸
Üye …
¸
Üye …
¸
Katip …
¸