Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
ANKARA
9.ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2014/446
KARAR NO : 2021/28

Türk Milleti Adına Yargılama Yapmaya ve Hüküm Vermeye Yetkili
ANKARA 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
KARAR

ESAS NO : 2014/446
KARAR NO : 2021/28

KÂTİP :

ASIL DAVA :

DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 01/07/2010

BİRLEŞEN

DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 21/12/2010

BİRLEŞEN

DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 11/03/2011

BİRLEŞEN

DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 08/04/2013

BİRLEŞEN

DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 26/10/2015
KARAR TAR. : 26/01/2021
KARAR YAZ.T. : 10/02/2021

… Ticaret Mahkemesinin … E. sırasına kaydı yapılan ve bilahare asliye ticaret mahkemelerin önce tek yargıçlı ve sonra heyet şeklinde çalışmaları yönündeki düzenlemeler sırasında Mahkememize tevzi edilerek yukarıda belirtilen sırasına kaydı yapılan asıl dava dosyası ile birleşen dava dosyalarının birlikte yapılan incelemeleri sonunda:

DAVA:
Asıl davada:
Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle; taraflar arasında “… 1000 ton jilet tel (dikenli şerit tel üstüvane) ihtiyacı ihalesinde çözüm ortağı olarak yer alan … (… Danışmanlık) ile … şirketleri arasında aşağıdaki esaslarda birlikte çalışmaya karar verilmiştir” denilerek 25.08.2009 tarihli sözleşme yapıldığını; davacının her türlü … ve idarî destek sağladığını; 885 ton “Dikenli Çelik Şerit Tel” ihalesinin kazanıldığını; K.K. … ile 06.11.2009 tarihli ve 2009/…, …, …, … ve … nolu 5 ayrı sözleşme imzalandığını; bilahare her parti için sözleşmelere eklenmek üzere %20 ilave alım kararı verildiğini ve toplam taahhüt edilen malın 1062 tona çıktığını; 2009/… ve … nolu iki sözleşme için 168 tonun …’taki askeri birliğe 198 tonun ise …’daki askeri birliğe teslim edildiğini ve idare tarafından kati kabullerinin yapıldığını; sözleşmenin 4/(c) maddesine göre davalı tarafından yapılan giderler düşüldükten sonra her parti mal teslimatındaki net kârın %60’ının davalı şirkete ve %40’ının ise davacıya ait olması gerektiğini; bu nedenle, davalı şirket tarafından K.K. … ile imzalamış olduğu 06.11.2009 gün ve 2009/… ve 2009/… nolu iki sözleşme kapsamında … teslim edilen ve bedeli davalı tarafından idareden alınmış olan çelik şerit tel üstüvane ile ilgili olarak net kârın %40’ına tekabül eden 200.000,00 TL’nin davalı şirketten reeskont faizi ile tahsiline karar verilmesini, talep ve dava etmiştir.
Birleşen … Ticaret Mahkemesi’nin … E. sayılı dava dosyasında:
Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle; asıl dava dosyasındaki taleplerini tekrarlayarak K.K. … ile 06.11.2009 tarihli ve 2009/…, …, …, … ve … nolu 5 ayrı sözleşme imzalandığını; 2009/… ve … nolu iki sözleşme için asıl dava dosyasında talepte bulunulduğunu; 2009/…, … ve … nolu sözleşmeler kapsamında … teslim edilen malzeme ile ilgili olarak net kârın %40’ı olan 300.000,00 TL’nin davalıdan reeskont faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini, talep ve dava etmiştir.

Birleşen … Ticaret Mahkemesi’nin … E. sayılı dava dosyasında:
Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle; taraflar arasında kâr-zarar paylaşımına ilişkin 25.08.2009 tarihli sözleşme imzalandığını, fakat iş sonunda zarar edildiğini; sözleşmenin 4.maddesine göre zararın %40’ından davalının sorumlu olduğunu; bu sebeple, davalı payına düşen zarar için şimdilik 100.000,00 TL’nin davalıdan tahsiline karar verilmesini, talep ve dava etmiştir.

Birleşen … Ticaret Mahkemesi’nin … E. sayılı dava dosyasında:
Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle; davacı tarafından … AŞ ile … Ltd. Şti’ne getirilen … … Komutanlığıncca açılan 1000 ton bıçaklı çelik şerit tel malzemesi ihalesinde, ihaleye teklif veren … Ltd. Şti’nin davacının müşavirlik ve … desteği ile 17.08.2009 tarihinde 885 tonluk 5 partisini kazandığını; … Ltd. Şti’nin 17.08.2009 tarihinde kazandığı 885 tonluk bıçaklı çelik şerit tel ihalesinden bir hafta sonra 25.08.2009 tarihinde davalı ile … Ltd. Şti. ve davalı … AŞ arasında kazanç paylaşımının …-… %60, davacı …’ın %40 (… Danışmanlık) oranında olacağı ve kâr payı ödemelerinin de …-… şirketleri tarafından müştereken davacıya yapılacağını gösteren adi ortaklık sözleşmesinin imzalandığını; bu davanın … AŞ’ye açılmasının sebebinin, … AŞ ile … Ltd. Şti. adına müvekkilinin imzaladığı adi ortaklık sözleşmesini hiçe saymaları, kendi kusurları nedeniyle oluşan 1.426.000,00 TL gecikme cezası vb. ödemeleri üstlenmemeleri, … Ltd. Şti. ile … AŞ’nin sahipleri olan … ve … …’ın müştereken plânladıkları hileli ve muvazaalı işlemlerle kalan 2.450.000,00 TL civarındaki kazancın 1.450.000 TL’sini … AŞ’den saklamaya çalıştıkları, geri kalan 1.000.000 TL’yi de …’den …’a, …’dan da … Telekomünikasyon Ltd. Şti’ne 35 defada ve aynı günde aktarılan 2.045.000 TL ile bu şirketten aldıkları 1.978.860 TL’lik gerçeğe aykırı iki adet nakliye faturası ile ortadan kaldırmaya ve her iki şirketin kazançlarını örtülü olarak aktarmaya çalışmaları olduğunu; bu sebeple, davalı şirket ile … Ltd. Şti tarafından yapılan 5 ayrı sözleşme kapsamında TSK’lerine teslim edilen ve bedeli davalı tarafından idareden alınmış olan çelik şerit tel üstüvane ile ilgili olarak tahsilde tekerrür oluşturmaması için şimdilik net kârın %40’ına tekabül eden 10.000 TL’nin reeskont faizi ile birlikte diğer davadaki davalı ile müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Birleşen … Ticaret Mahkemesi’nin … E. sayılı dava dosyasında:
Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle; davalının, … Ltd. Şti’ne kestiği 1.978.860 TL tutarındaki iki adet fahiş/gabin gerçek niteliğine aykırı nakliye faturası düzenlediğini; davalının bu faturalar nedeniyle müvekkilinin … Ltd. Şti ve … AŞ ile imzaladığı sözleşmeye göre oluşan gerçek kazancı gizleme fiiline iştirak ettiği için şimdilik 1.000 TL alacağın davalıdan tahsiline karar verilmesini, talep ve dava etmiştir.

YANIT:
Asıl davada:
Davalı vekili, yanıt dilekçesinde özetle; taraflar arasındaki sözleşmenin devam ettiğini ve taleplerin haksız olduğunu; karşı yanın yükümlülüklerini yerine getirmediğini; davacının, Çin’de titiz ve özenli çalışma yapmadığını; müvekkilinin idare ile imzaladığı 5 adet sözleşmenin yükümlülüğünü üstlendiğini ve sözleşme konusu malların en son kasım ayı içinde teslim edilebildiğini; 5 sözleşmenin bir bütün kabul edilmesi gerektiğini ve yapılan işlerin sonunda kâr zarar hesabı yapılacağının bildirildiğini, mevcut durumda zarar edildiğini; bu nedenle davanın reddine karar verilmesini, istemiştir.

Birleşen … Ticaret Mahkemesi’nin … E. sayılı dava dosyasında:
Davalı vekili, yanıt dilekçesinde özetle; asıl dava dosyasında sundukları yanıtları tekrar ederek yapılan işten dolayı zarar edildiğini; bu nedenle davanın reddini istemiştir.

Birleşen … Ticaret Mahkemesi’nin … E. sayılı dava dosyasında:
Davalı vekili, yanıt dilekçesinde özetle; asıl dava sunulan dava dilekçesindeki taleplerini tekrar ederek, karşı yanın gider kalemlerini açıklamadığını; adi ortaklığın zarar etmediğini, açılan davanın yersiz olduğunu; bu sebeple davanın reddine karar verilmesini, istemiştir.

Birleşen … Ticaret Mahkemesi’nin … E. sayılı dava dosyasında:
Davalı vekili, yanıt dilekçesinde özetle; müvekkiline husumet yöneltilemeyeceğini; davacı ile arada hukukî işlem bulunmadığını; müvekkilinin anlaşmanın tarafı olmadığını; müvekkilinin yalnızca jilet telin ithalini sağlayıp satan firma konumunda olduğunu, davanın husumetten reddi gerektiğini; müvekkili şirketin merkezinin … olduğunu, yetkisizlik kararı verilmesini; aradan 3 yıl geçtikten sonra müvekkiline dava açıldığını, davanın zamanaşımına uğradığını; bu nedenle davanın reddini istemiştir.

Birleşen … Ticaret Mahkemesi’nin … E. sayılı dava dosyasında:
Davalı vekili, yanıt dilekçesinde özetle; davanın reddini istemiştir.

DELİLLER :
1-Taraflar arasındaki … tarihli sözleşme,
2-17/08/2009 tarihli ihale, … tarihli …,…,…,…,… nolu sözleşmeler, 16/10/2009 tarihli sözleşme ve eki belgeler,
3-… ile … arasındaki 01/03/2010 tarihli sözleşme,
4-Noter evrakı, e-postalar, ilgili tüm belgeler,
5-KKK ödeme belgeleri ve diğer belgeler,
6-Vergi İnceleme Raporları,
7-Bilirkişi kök ve ek raporları,
8-Tüm dosya münderecatı,

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE HUKUKÎ NİTELENDİRME :
Dava, taraflar arasındaki sözleşme kapsamında alacak istemine ilişkindir.
Eldeki davalarda, taraflar arasındaki … tarihli anlaşma kapsamında alacak istenmektedir. Bu kapsamda:
Asıl davada; taraflar arasında “K.K. Loj. … 1000 ton jilet tel (dikenli şerit tel üstüvane) ihtiyacı ihalesi nedeniyle yapılan … tarihli sözleşme kapsamında K.K. … ile … tarihli ve 2009/…, …, …, … ve … nolu 5 ayrı sözleşme imzalandığı ve 2009/… ve … nolu iki sözleşme için alacak istemine ilişkin olduğu,
Birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dava dosyasında; 2009/…, … ve … nolu sözleşmeler kapsamında alacak istendiği,
Birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dava dosyasında; ortaklığın karşı yanı olan … Şirketinin, …’dan taraflar arasındaki kâr-zarar paylaşımına ilişkin … tarihli sözleşme nedeniyle alacak istediği,
Birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dava dosyasında; davacı …’ın, davalı “… … Elektronik Yazılım Mühendislik Havacılık Sanayi Ticaret AŞ”den ortaklık kapsamında alacak istemine yönelik olduğu,
Birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dava dosyasında ise, davacı …’ın, davalı … Şirketinden, 1.978.860 TL tutarındaki iki adet fatura nedeniyle gerçek kazancın gizlendiği savına dayalı alacak istemine ilişkin bulunduğu,
Gözlenmiştir.

Dosyada örneği bulunan … tarihli anlaşmada:
m.1’de: “… 1000 ton jilet tel (dikenli şerit tel üstüvane) ihtiyacı ihalesinde çözüm ortağı olarak yer alan … (… Danışmanlık) ile … şirketleri arasında aşağıdaki esaslarda birlikte çalışmaya karar verilmiştir” denildiği,
m.2’de: “….’lığında 17 Ağustos 2009 tarihinde yapılan jilet tel ihalesi, ortalama 7.30 TL fiyatla 885 ton jilet tel toplam 6.461.500 TL fiyatla … tarafından kazanılmıştır.” yazıldığı,
m.3’de: tarafların yükümlülüklerinin belirlendiği,
m.4/a’da: “Gider kalemleri; ihale konusu malzemelerin üretici firmadan satın alma bedeli ve son kullanıcıya teslimine kadar yapılan nakliye,sigorta,gümrük ve sadece jilet tel için yapılan ihale finansmanı,teminat mektupları veya kati teminat karşılığı bloke edildiği takdirde bunun finans maliyeti ve bu amaçla Çin’e yapılan seyahat giderlerin tamamı,Çinde üretim süresince uzman personel istihdamı,projede çalışan personelin çalışma maliyetleri (adam/saat), teslimat için yurtiçinde seyahat vb giderler ile maktu vergi giderleri, Çinde … firması ve Çin’de projeye destek verecek şahıslara yapılacak ödemeler ile her ne nam ve altında yapılmış olursa olsun işin sözleşme kurallarına uygun olarak gerçekleştirilmesini mümkün kılan ve işin (sözleşmenin) süresini aşsa dahi iş ile ilgili ileriye dönük yapılan (danışmanlık da dahil) tüm harcamalara da dahil net masraflar,gider olarak belirlenmiştir.” hükmü kararlaştırıldığı,
m.4/b’de: “… A.Ş.’nin ithalatı yapması … A.Ş.’nin yüklenici görevini yürütmesi planlandığından, … ve … şirketleri arasında ithalat ve taahhüt maksadıyla yapılan düzenlemeler şirketler arası faaliyetler olarak kabul edilmektedir. Ancak ithalatın … A.Ş. üzerinden yapılması zorunluluk olmayıp … tarafından zorunluluk halinde bir başka firma üzerinden ithalatın yapılması her aşamada mümkündür. Her iki şirket arasında yapılan işlemler bu anlaşmanın tarafları arasında gelir ve gider kalemleri olarak hesaplamalara dahil edilmeyecektir. Taraflar giderleri inceleyebilecek ve giderleri azaltmak için katkıda bulunacaklardır. Tarafların dikkate alacağı gerçek giderler ve … tarafından ödenen veya ödemeye esas gerçek ve maktu vergilerdir.” denildiği,
m.4/(c)’de kazanç paylaşımının düzenlendiği ve buna göre: “Toplam giderler ile gelir vergisi dâhil ödenecek maktu vergiler ve masraflardan sonra kalan net kazanç, … ve … için %60, … için %40 oranlarında paylaştırılacaktır.” hükmünün yer aldığı,
m.4/d’de: “Malzemenin kabul edilmemesi,projenin başarılı olamaması durumunda da kazançta olduğu gibi zarar ödenmesinde de teminat mektubu dahil diğer mevcut muhtemel ve ihtilaflı tüm maddi zarar … için %60 … için %40 oranlarında paylaştırılacaktır. … tarafından, muhtemel ve ihtilaflı olası zarara karşılık …’den teminat talep edilmesi mümkündür” hükmü yer aldığı,
m.6’da: “Müteakip jilet tel ihalelerinde iş birliğinin devamına karar verilmesi halinde, projenin koordinasyonu kazanç ve zarar paylaşımı (%60-%40) aynı oranda yapılacaktır.” hükmünün konulduğu,
m.9’da: “Sözleşme devam ederken herhangi bir taraf, kasıtla, ihmalle ve taksirle gerçekleştirdiği eylemler ve sözleşmeye aykırı davranışı veya ihmali olduğu takdirde İdarenin uğradığı veya uğrattığı zararlardan sorumlu olacaktır. Bu şekilde açılan davalar ve tazminat taleplerinden zarara uğratan taraf sorumludur.” hükmü bulunduğu,
m.10’da ise: “İşbu anlaşmanın süresi 1.maddede belirtilen ihalenin (yüklenmenin) süresi kadardır” denildiği,
Anlaşılmıştır. Sözleşme “… Teknoloji Yazılım Elektronik Mühendislik Medikal İnşaat San. Tic. Ltd. Şti.” ile “… Danışmanlık – …” tarafından imzalanmıştır.
Yukarıdaki anlaşmanın “adi ortaklık” sözleşmesi olduğundan kuşku bulunmamaktadır. Dava konusu uyuşmazlık taraflar arasındaki adî ortaklık ilişkisinden kaynaklanmaktadır. Borçlar Kanununda “Adî Ortaklık Sözleşmesi” başlığı altında yapılan tanımda adî ortaklık, “iki ya da daha fazla kişinin emeklerini ve mallarını ortak bir amaca erişmek üzere birleştirmeyi üstlendikleri sözleşmedir” şeklinde tanımlanmıştır. Adî ortaklık sözleşmesi, geçerlik şekli olarak, herhangi bir şekle bağlı değildir. Ancak, ispat şekli bakımından yasal delillerle kanıtlanması gerekir. Ayrıca adî ortaklık ilişkisinde, bir ortak tarafından açılan alacak talebine ilişkin dava, ortaklığın fesih ve tasfiyesi istemini de kapsar. Niteliği gereği, adî ortaklıklar kişi ortaklıklarına dahildir, ortakların şahsı belirleyicidir. Adî ortaklık sözleşmesi iç ilişkide karşılıklı güvene ve iyiniyete dayanmaktadır. Ortaklar öteki sözleşmelerden tamamen farklı olarak, emeklerini ve sermayelerini ortak bir amaç için birleştirdiklerinden, aralarında sıkı bir işbirliği kurulmakta ve güvene dayanan bu işbirliği ilişkisi nedeniyle ortaklar birbirlerinin vekili gibi, ortaklık işlerinden dolayı özenle hareket etme, ortakları zarara uğratmamakla yükümlü tutulmuşlardır.
“… … Elektrik Yazılım Mühendislik Havacılık Sanayi Ticaret A.Ş.” sözleşmede imzasının bulunmadığını ileri sürerek hakkında açılan davada husumet yokluğundan davanın reddine karar verilmesini istemiştir. Her ne kadar anılan şirket yönünden, … tarihli sözleşmede, şirket kaşesi altında imza bulunmamakta ise de adî ortaklığın sözlü olarak da kurulabileceğine, sözleşme içeriğinde … Şirketinden de söz edilmesine, dosyada yer alan bilgi ve belgelere göre … Şirketi ile … Şirketi arasında organik ilişkinin bulunmasına (örneğin; 18 Kasım 2004 tarihli Ticaret Sicili Gazetesine göre … … Elektronik Yazılım Mühendislik Havacılık Sanayi Ticaret A.Ş.’nin her biri 25.000.000 TL değerinde olan 10.000 hisseye ayrılmış toplamda 250.000.000.000 TL sermayesinin 5.000 hisseye karşılık 125.000.000.000 eskiTL’sinin … …, 4.500 hisseye karşılık 112.500.000.000 eski TL’sinin … …’a ait olduğu; 12 Haziran 2004 tarihli Ticaret Sicili Gazetesine göre … Teknoloji Yazılım Elektronik Mühendislik Medikal İnşaat San. Tic. Ltd. Şti.’nin ortaklarının … … ve … … oldukları; 5 Mayıs 2020 tarihli Ticaret Sicili Gazetesine göre … … ve … …’ın … Şirketini münferiden temsile yetkili oldukları; ayrıca, …Noterliğinin 12/07/2009 tarih …. yevmiye sayılı imza sirkülerine göre … …’ın bu şirketi on yıl süre ile temsille görevli müdürü olduğu gibi aynı Noterliğin 09/10/2009 tarih ve 25179 yevmiye sayılı vekâletnamesine göre … …’ın bu kez … Şirketini temsilen vekâlet vermesi gibi…), … Şirketi ile … Şirketinin temsilinin aynı kişi tarafından yapılmasına göre ve keza, dosyada yer alan bilirkişi raporundaki tespitlerden … Şirketinin de sözleşme nedeniyle mal alımı yaptığı ve dolayısıyla her ne kadar şirket kaşesi altında imza bulunmamakta ise de dava konusu edilen … tarihli adi ortaklık sözleşmesinin anılan davalı şirketi de bağlayacağı kanaatine varılmıştır.
Eldeki davalara konu ihtilaf; … Komutanlığı tarafından alım ihalesini kazanan … Ltd.Ştı ile K.K … arasında imzalanan sözleşmeler ile 885.000 Kg KDV hariç 6.461.500 TL bedel üzerinden … tarihinde sözleşme imzalanması ve 15/01/2010 tarihli yazılar ile %20 iş artışıyla 177.000 Kg KDV hariç 1.292.300 TL bedel üzerinde yapılacağına ilişkin işten doğmaktadır. İş bu sözleşmeler kapsamında … Ltd.Şti tarafından KKLK’na %20 iş artışı ile (885.000 +177.000=) 1.062.00 kg emtia satışına ilişkin olarak (7.753.800,00 TL+%18 KDV 264.600,00 TL =) 9.149.600,00 TL tutarında faturalar keşide edilmiştir
Çekişme, adî ortaklık bağlamında değerlendirilip çözüme kavuşturulmalıdır.
Uyuşmazlık, “… … Elektrik Yazılım Mühendislik Havacılık Sanayi Ticaret A.Ş.” sözleşmede imzasının bulunmaması sebebiyle sorumlu olup olmadığı, yetki itirazının yerinde olup olmadığı, adî ortaklığın gelir ve giderleri ile sonuçta adî ortaklığın tasfiyesi hâlinde tasfiye paylarının tutarları, kimlerin ne kadar sorumlu olacakları, birleşen davada “… Telekomünikasyon Taahhüt Elektrik Elektronik İnşaat Danışmanlık Sanayi Ticaret Ltd. Şti.”nin kazanç gizleme eyleminin bulunup bulunmadığı ve sorumluluğunun olup olmadığı, neticede asıl ve birleşen davalarda davacıların talep edebilecekleri alacak bulunup bulunmadığı ve varsa ayrı ayrı tutarları, noktalarından ibarettir.
Bu kapsamda, “… … Elektrik Yazılım Mühendislik Havacılık Sanayi Ticaret A.Ş.” nin yetki itirazı ileri sürülmüş ise de uyuşmazlığın adî ortaklığın tasfiyesi kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, adi ortaklığın tasfiyesi anlamında bütün ortakların yargılamada yer almasının zorunlu olduğu ve davalar arasında bağlantı bulunduğu gözetilerek istem yerinde görülmeyerek reddine karar verilmiştir.
Zamanaşımı def’i ileri sürülmüştür. TBK’nın 147/4 maddesi gereğince, bir ortaklıkta, ortaklık sözleşmesinden doğan ve ortakların birbirleri veya kendileri ile ortaklık arasında açılmış bulunan davalar hakkında beş yıllık zamanaşımı uygulanır. Sözleşmeden doğan alacaklarda zamanaşımı alacağın muaccel olduğu tarihten başlar(TBK. m. 149, f.1). Alacağın muaccel olmasının bir bildirime bağlı olduğu hâllerde, zamanaşımı bu bildirimin yapılabileceği günden işlemeye başlar (TBK m.149, f.2). Adi ortaklıkta; ortağın alacağını isteme hakkı, ortaklığın son bulduğu tarihte doğar ve borç muaccel hale gelir. Zamanaşımı süresi de bu tarihten itibaren işlemeye başlar. Somut olayda, taraflar arasında adi ortaklık ilişkisinin kurulduğu hususunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Ortaklık, taraflar arasında yapılan bir anlaşma veya mahkeme kararı olmadıkça tasfiye edilmiş sayılamaz. Tarafların ortaklıktaki hak ve borçları hususunda taraflar arasında bir anlaşma olmadıkça veya bu husus mahkeme kararıyla belirlenip tasfiyeye karar verilmedikçe, adi ortaklığın devam ettiği kabul edilmelidir. Bu bağlamda taraflar arasındaki ortaklık, fesih ve tasfiye edilmediğinden zamanaşımı süresi henüz başlamamıştır (Bkz. Yargıtay 3.HD’nin 30/04/2019 tarih ve 2017/15597 E., 2019/3939 K. sayılı kararı ve aynı Dairesinin 17/03/2014 tarih ve 2013/19751 E., 2014/4103 K. sayılı kararı). Dolayısıyla, … tarihli adi ortaklık sözleşmesi kapsamında, taraflarca ortaklığın sona erdirildiği iddia ve ispat edilemediğinden ve bu hususta mahkeme kararı da olmadığından adi ortaklığın halen devam ettiğinin kabulü gerekmiş; bu durumda taraflar arasındaki adi ortaklığın feshedilmediği, devam ettiği, alacağın muaccel olmadığı anlaşıldığından zamanaşımının başladığının kabulü mümkün olmadığından, koşulları bulunmayan zamanaşımı def’inin reddine karar verilmiştir.
… tarihli adi ortaklık sözleşmesi … ile … Şirketi arasında imzalanmıştır. … Şirketinin kaşesinin altında imza bulunmamaktadır. Adi ortaklık sözleşmesi sözlü de kurulabilir. Yukarıda yapılan açıklama ve kabulden, bu şirket yönünden de adi ortaklık sözleşmesinin kurulduğu ve bağlayıcı olduğu belirlenmiştir. Bu nedenle gerek … Şirketi gerekse … Şirketi yönünden husumet yönünden eksiklik bulunmamaktadır. Adi ortaklığın bütün ortakları yargılamada yer almakta olup taraf teşkilinde eksiklikten söz edilemez. … Şirketi bakımından ise kendisine ilişkin iki faturaya dayalı olarak talepte bulunulmaktadır ki husumet yönünden eksiklik bulunmamaktadır. Bu sebeple, taraflar yönünden husumet itirazı yerinde görülmemiştir.
… tarihli sözleşmenin m.4/(c) maddesinde kazanç paylaşımı düzenlenmiştir. Buna göre: “Toplam giderler ile gelir vergisi dâhil ödenecek maktu vergiler ve masraflardan sonra kalan net kazanç, … ve … için %60, … için %40 oranlarında paylaştırılacaktır.” denilmiştir.
Uyuşmazlığın temeli, gelir ve gider kalemlerinin tespiti hususuna ilişkindir. Bu hesabın yapılmasını takiben … ve … net kazancın %60’ını, … ise %40’ını alacaktır. Davacı … adi ortaklık kazanç paylaşımı gereğince alacak isteminde bulunurken, ortaklık üyeleri gider fazlalığı bulunduğunu ileri sürmektedir.
Davacı … vekili, … Telekomünakisyon Ltd. Şti. tarafından 1.978.860,00 TL tutarında (KDV dâhil) iki adet nakliye faturasının … Ltd. Şti.’ne kesilmesinin muvazaalı olduğunu dile getirmiş, sözleşme nedeniyle kesilen 1.424.968,95 TL gecikme cezalarından davalının sorumlu olduğunu, … AŞ’nin … Ltd. Şti’ne sözleşmeye aykırı ithal ettiği şerit tel üstünaveleri 1.450.000,00 TL kazanç ekleyerek devretmesinin sözleşmeye aykırı olduğunu ve bu hususlar dikkate alınmadan hesaplama yapılmasını istemiştir. Yeri gelmişken belirtmek gerekir ki Maliye Bakanlığı Vergi Denetim Kurulu’nun 19/02/2015 tarihli Vergi İnceleme Raporu’nun “Yapılan Tespitler ve Değerlendirme” kısmında: “…Mükellef kurum hakkında ileri sürülen iddialar ile ilgili mükellef kurum tarafından … vergi numaralı … Teknoloji Yazılım Elektronik Mühendislik Medikal İnşaat San. Tic. Ltd. Şti.’ne düzenlenen hizmet faturalarının gerçek bir muameleye dayandığı, dolayısıyla konuyla ilgili düzenlenen KDV hariç 1.677.000,00 TL tutarlı iki faturanın sahte olduğu iddiasının yersiz olması nedeniyle vergisel açıdan eleştirilecek herhangi bir husus bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır” denilmiş ve raporun sonuç kısmında şu yargıya varılmıştır: “İnceleme dönemi olan 2010 yılı itibariyle…(halihazırda ….) Vergi Dairesi Müdürlüğünün … vergi kimlik numaralı mükellefi … Telekomünikasyon Taahhüt Elektrik Elektronik İnşaat Danışmanlık Sanayi Ticaret Ltd. Şti. hakkında ihbar konuları kapsamında 2010 yılına ilişkin vergi kayıp ve/veya kaçağına yönelik eleştirecek herhangi bir husus bulunmadığı kanaat ve sonucuna varılmıştır”. Bu tespitin münhasıran faturaya ve vergilendirme ilişkisine bağlı olduğu değerlendirilmiştir.
Taraf vekillerinin iradeleri zabıtlara yansıtılmış, bütün deliller toplanmış, … inceleme gerektirdiğinden bilirkişi raporu alınmıştır.
Birinci bilirkişiler kurulunun 04/02/2013 ve 27/09/2013 tarihli raporlarında davacıya düşen kâr payının tespitinin mümkün olmadığı belirtilmiştir.
İkinci bilirkişiler kurulunun 04/04/2017 tarihli raporunda; ….Komutanlığından sağlanan hakediş bedelinin KDV dâhil 9.149.484,00 TL olduğunu, İdare tarafından kesilen 115.135,51 TL damga vergisinin hakediş bedelinden tenzili gerektiğini, Davalılar … ve … tarafından ithal edilen 1.069.315 kg. karşılığında ödenen (2.611.720,85 USD)=3.958.983,00 TL’nin hakedişten tenzili gerektiğini, toplam 1.978.000,00 TL tutarındaki 2 adet nakliye faturasının içeriğinin verilen hizmet ile uyumlu olup olmadığının tespitinden sonra maliyet hesaplarının oluşturulması gerektiğini, İdarenin kestiği 1.424.968,95 TL gecikme cezasına taraflardan herhangi birinin kusurunun sebebiyet verip vermediğinin, davacı … ile davalı … Ltd. Şti. arasında imzalanan … tarihli sözleşmenin 9.maddesinde, “sözleşme devam ederken herhangi bir taraf kasıtla, ihmalle ve taksirle gerçekleştirdiği eylemler ve sözleşmeye aykırı davranışı ve/veya ihmali olduğu takdirde idarenin uğradığı veya uğrattığı zararlardan sorumlu olacaktır. Bu şekilde açılan davalar ve tazminat taleplerinden zarara uğrayan taraf sorumludur” hükmü gereğince tespitinin gerektiğini rapor etmişlerdir.
… vekili, 20/04/2017 tarihli dilekçesinde, davalılar … ve …’un Çin’de üretici firma olan dava dışı … Şti. arasında yapılan sözleşme gereğince, üretimi yapılan malın bedelini 30 ila 75 günde üretici firmaya ödenmesi gerekirken 6 aya kadar geciktirmeleri sebebiyle toplam 1.424.968,00 TL gecikme cezasının … ve … Şirketlerinin ihmal ve kusurlarından doğduğunu, 1.978.000,00 TL tutarlı iki adet nakliye faturasının gerçeğe aykırı olduğunu belirterek ek rapor istemiştir. Davalılar … ve … vekilleri de itirazlarını bildirmişlerdir.
Mahkememizce üçüncü bilirkişiler kurulundan rapor alınması gerektiği kanısına varılmış ve Mali Müşavir Sn. …., İnşaat Mühendisi Sn. … Hukukçu Sn. …. ve Nakliye … Uzmanı Sn. …. bilirkişi olarak belirlenmişlerdir. Bu bilirkişilerin 21/01/2019 tarihli kök ve itirazlar üzerine alınan 23/09/2019 tarihli ek raporları dosyada yer almaktadır.
Toplanan bütün deliller değerlendirilmiş, son bilirkişiler kurulunun önceki rapor tespitleri, tarafların iddia ve savunmaları ile birlikte dosyadaki bilgi ve belgeleri de irdeleyerek ve dikkate alarak değerlendirdikleri raporları göz önüne alınmıştır.
Bilirkişilerin 21/01/2019 tarihli kök rapordaki tespitlerinden de anlaşıldığı gibi; … Komutanlığı tarafından alım ihalesini kazanan … Ltd.Ştı ile K.K … arasında imzalanan sözleşmeler ile 885.000 Kg KDV hariç 6.461.500 TL bedel üzerinden … tarihinde sözleşme imzalandığı ve 15/01/2010 tarihli yazılar ile %20 iş artışıyla 177.000 Kg KDV hariç 1.292.300 TL bedel üzerinde yapılacağının belirlendiği; iş bu sözleşmeler kapsamında … Ltd.Şti tarafından KKLK’na %20 iş artışı ile (885.000 +177.000=) 1.062.00 kg emtia satışına ilişkin olarak (7.753.800,00 TL+%18 KDV 264.600,00 TL =) 9.149.600,00 TL tutarında faturalar keşide edildiği; … Ltd.Şti tarafından keşide edilen toplam 9.149.484.00 TL tutarında faturadan 1.424.968,95 TL idarî para cezası, 112.710,01 TL damga vergisi kesintisi, 17.521,48 TL tediyeye ilişkin damga vergisi kesintisi olmak üzere toplam 1.555.200,44 TL tutarında kesinti yapılarak … Ltd.Şti hesabına 7.609.379,54 TL ödeme yapıldığının hesaplandığı; adi ortaklığı üstlendiği emtia tesliminin tam olarak ve fakat gecikmeyle yerine getirildiği ve bu nedenle dava dışı idare tarafından … Ltd.Şti. tarafından keşide edilen fatura bedellerinden toplam olarak 1.424.968,95 TL tutarında idarî para cezası kesintisi yapıldığı, görülmüştür. Öncelikle bu cezanın ortaklık giderine dâhil edilip edilmeyeceği eş deyişle cezadan kimin sorumlu olduğunun ön mesele olarak halli gerekir.
Yeri gelmişken belirtmek gerekir ki taraflar arasındaki sözleşme hükümleri onlar yönünden normatif bir alan meydana getirir ve yasa gücünde olup, imzalayan tarafları bağlar. Ön mesele, taraflarca imzalanan sözleşme hükümleri dikkate alınarak çözümlenecektir. Dava dışı idare tarafından yüklenici … Ltd.Şti’ne 170.000 Kg iş artışı nedeniyle 61 takvim günü verildiği, dava dosyasında yer alan 10/08/2010 tarihli …192 no.lu yazı ile yazının tebliğinden itibaren 30 gün (cezalı olmak kaybıyla) süre verildiği, dava dosyasına sunulan belgelerden yazının ve süreye konu emtianın ne zaman teslim edildiğinin belirlenmemekle beraber dava dışı idare tarafından keşide edilen 16/08/2010 tarihli …196 yazı ile 25/05/2010 tarihinden geçerli olmak üzere 120 gün cezasız ek süre verildiği ve buna rağmen emtianın tesliminde gecikme yaşandığı hususunun sabit olduğu fark edilmiştir. Gecikme nedeni ile idare tarafından 1.424.968,95 TL tutarında gecikme cezası(idari para cezası) kesintisi yapılmıştır. Taraflar arasında imzalanan ortaklık sözleşmesinde tarafların yapacağı işler 3’üncü maddede düzenlenmiş; 3.a’da …’un, 3.b’de … firması tarafından yapılacak işler yazılmıştır. Sözleşmenin 3.a maddesinde:
¡.İhaleye teklif verecek, malzemenin ürettirilmesinden,teslim edileceği birliğe kadar gerekli tüm giderleri karşılayacak, gümrük, nakliye, sigorta vb. giderleri ödeyecektir.
ii. Çin ‘de üretici firma veya firmalar ile tedarik anlaşması imzalayacaktır.
iii. İhale için,Çin’de üretici fabrikasına gidiş geliş, Çin’de ve Türkiye’de yapılacak kalite kontrolü, testler, gümrükten malzemenin çekilmesi, teslimat birliklerine teslimat için gidiş geliş vb faaliyetlerde personel görevlendirilecek, bu amaçla … ve … tarafının masraflarını karşılayacaktır.
iv. Sözleşmenin imzalanmasını takiben üretim süresince Çin’de fabrikada makine mühendisi bir uzman personeli görevlendirecektir.
Denilmiştir.
… firması tarafından yapılacak işleri ilişkin 3.b maddesinde de:
¡.İhalenin kazanılması için verdiği … danışmanlığı, ihale … şartnamesine uygun şekilde Jilet telin Çin’de evsaflı üreticide üretilmesi için, kalite kontrol testlerde uzman personel desteği sağlayacaktır. Çin’deki üreticinin ….K. lığının istediği evsafta Jilet tel üretilmesi için seçimine,malzemesinin ve üretiminin yerinde test edilerek destek verecektir.
¡¡.Çin’de Jilet tel üreticileri ile … yetkisiyle müştereken görüşülerek, uygun üreticinin seçilmesine destek verecektir.
iii. Türkiye’de teslim birliklerinde malzemenin test ve kabullerinde uzman personel ile destek verecektir.
Şeklindedir. Aynı sözleşmenin 9’uncu maddesinde: “Sözleşme devam ederken herhangi bir taraf, kasıtla, ihmalle ve taksirle gerçekleştirdiği eylemler ve sözleşmeye aykırı davranışı veya ihmali olduğu takdirde İdarenin uğradığı veya uğrattığı zararlardan sorumlu olacaktır. Bu şekilde açılan davalar ve tazminat taleplerinden zarara uğratan taraf sorumludur.” hükmü yer almaktadır. Sözleşmenin 3.a maddesine göre … Şirketi, ihaleye teklif vermek, malzemenin ürettirilmesinden,teslim edileceği birliğe kadar gerekli tüm giderleri karşılamaktan sorumlu olduğu gibi diğer ortak …’in de Türkiye’de teslim birliklerinde malzemenin test ve kabullerinde uzman personel ile destek vermekten sorumlu olduğu; malzemenin ‘kabulü’ sözcüğünün teslimi de içerdiği ve dolayısıyla teslimden anılan ortağın da sorumluluğunun gerektiği; … tarafından, gönderilen e-posta mesajlarında (25.11.2010 tarihli cevaba cevap dilekçesi eki); Çin’deki üretici firmaya zamanında ödeme yapılmadığı, şirketin akreditif limiti olmadığı için akreditif açılmadığı, Niğde teslimatı ile ilgili gümrüğe ödeme yapılamadığı için malın gümrükten çekilemediği gibi iddiaların ileri sürüldüğü, 02/05/2010 tarihli mesajında ise “…zaman zaman bizlerden kaynaklanan veya kontrolümüz dışında gelişen hataları kabul ettik ve ediyoruz. Sizlerde aynı eleştiriyi kendinize yapın…” denildiği gözlenmiştir. Dosyada örneği yer alan 10/05/2010 tarihli toplantı tutanağının incelenmesinde, tutanakta, ‘Alınan kararlar’ şöyledir:
1)Hesapların icmalinin …. ve … Beye gönderilmesi,
2)İşlerin genel durumu görüşüldü. İş takvimine göre üretici firmanın bulunduğu Çin’de üretilen malların 25/05/2010 kadar geriye yükletilmesi konusunda görüş birliği oluşturuldu. Bu sebeple … ve …’den birer kişiden oluşan heyetin Çin’e gitmesi ve üretilen malların ve çelik fiyatlarının netleşmesi konusunda görüş birliğine varıldı.
3) Teslim edilmesi gereken yaklaşık 3 ila 5 ton miktarın gerekirse uçak kargo ile getirilmesi dahil gerekli çözümlerin belirlenmesi,
4)Mal ve teslim muayenesinde … yetkilisine bilgi verilecektir ve hazır bulunduğunda tutanak altına alınacaktır.(Beraber gidilmesi halinde kabul edilmektedir.)
İfadelerinin tutanakta yer aldığı, taraflara ilişkin isim ve imza bilgilerinin bulunduğu, gözlemlenmiştir.
Bu tutanakta da Çin’de üretilen malların geriye yükletilmesi, teslimi gereken malların uçak kargo dâhil gerekli çözümlerin birlikte belirlenmesi kararlaştırılmıştır. ‘Çözümlerin birlikte belirlenmesi’ elbette ‘sorunun birlikte yüklenmesini’ gerektirir. Tüm bu nedenlerle her iki tarafında kusurlu davranışları nedeniyle yaşanan gecikmeden dolayı sorumlu olduklarını kabul etmek gerekmiştir. Bilirkişilerin de görüşü bu doğrultuda olup her iki tarafın da sorumluluğu nedeniyle idarece uygulanan gecikme cezasının ortaklık gideri olarak kabulü gerekmiştir.
İkinci çözümü gereken husus, 1.978.860,00 TL tutarında (KDV dâhil) iki adet nakliye faturasının … Ltd. Şti.’ne kesilmesinin yerinde ve uyumlu olup olmadığı saptanarak adi ortaklığın tüm gelir ve giderlerinin hesaplanması, ön meselesidir.
Bilirkişiler kök raporlarında, işin alınması, sözleşmenin imzalanması (…), iş artışının ve sözleşmenin ifasına başlandıktan 01/03/2010 tarihinde aracı firma (…) ile anlaşma yapılmasının ticarî teamüllere aykırı olduğunu belirtmişlerdir. Dosya kapsamına göre üstlenilen işin … Gümrüklerine gelen emtianın deneylerinin yapılarak, ilgili birliklere [(…,…’a (24.İkmal …’a da nakliye yapıldığı,görülmüştür.)] tesliminden ibaret olduğu gözlenmiştir. Dava dosyasına sunulan nakliye ve ambalaj faturaları, personele ait seyahat belgelerinden sözkonusu fatura içeriği işe ilişkin mükerrer faturalandırmaya neden olacağı hususu bilirkişilerce belirtilmiştir. Vergi inceleme raporlarına göre herhangi bir vergisel kayıp saptanmamış ve bilirkişiler kurulu 21/01/2019 tarihli kök raporlarında, … Ltd.Şti tarafından verilen fiyat teklifinin dava dosyasına iki farklı teklifin sunulmuş olması sebebi ile piyasa rayiçlerine uygun olduğunu belirlemiş ise de aynı bilirkişiler raporlarında fatura içeriği işin … Ltd.Şti tarafından gerçekleştirildiğine dair bir tespit yapamadıklarını daha da ötesi kök raporun 59’uncu sayfasında dava dosyasına sunulan … ve nakliye faturalarından fatura içeriği işin … Ltd. Şti. tarafından yerine getirilmediğini belirlemişlerdir. Eldeki dava adi ortaklığın tasfiyesini amaçlayan bir davadır. Taraflardan her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür (MK m.6). İspat yükü, kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça, iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir (HMK m.190, f.1). Bu davada, adi ortaklığa ilişkin yapılan giderlerin yerinde olduğunu ileri süren davalılardır. Bu nedenle, giderin yerinde olduğunu ispat yükü davalı şirketlere (…, …, …) aittir. Davalılar, fatura içeriği işin … tarafından gerçekleştirildiğini yasal delillerle ispatlayamamışlardır. Bu nedenle sözü edilen gider adi ortaklık giderlerinden sayılmamalıdır.
Bu noktada bir diğer çözümü gereken husus … Şirketi ile … Şirketi arasındaki mal alımlarıdır. Sözleşme hükümlerinin taraflar yönünden bağlayıcı olduğu ve ihtilâfın sözleşme hükümlerine göre çözümlenmesi gerektiği Mahkeme heyetimizin kabulüdür. Sözleşme m.4/b’de: “… A.Ş.’nin ithalatı yapması … A.Ş.’nin yüklenici görevini yürütmesi planlandığından, … ve … şirketleri arasında ithalat ve taahhüt maksadıyla yapılan düzenlemeler şirketler arası faaliyetler olarak kabul edilmektedir. Ancak ithalatın … A.Ş. üzerinden yapılması zorunluluk olmayıp … tarafından zorunluluk halinde bir başka firma üzerinden ithalatın yapılması her aşamada mümkündür. Her iki şirket arasında yapılan işlemler bu anlaşmanın tarafları arasında gelir ve gider kalemleri olarak hesaplamalara dahil edilmeyecektir. Taraflar giderleri inceleyebilecek ve giderleri azaltmak için katkıda bulunacaklardır. Tarafların dikkate alacağı gerçek giderler ve … tarafından ödenen veya ödemeye esas gerçek ve maktu vergilerdir.” denilmiştir. Maddedeki açık düzenleme gereği … ile … arasındaki işlemler gelir ve gider kalemi olarak hesaplamaya dâhil edilmeyecektir.
Bu ana kabuller doğrultusunda bilirkişinin kök raporundaki hesaplamalarına göre:
Bilirkişilerin tespitlerinden; İdare tarafından … Şirketinin keşide ettiği 9.149.484,00 TL tutardan 1.424.968,95 TL idarî para cezası ile 115.135,51 TL (bilirkişiler 21/01/2019 tarihli kök raporda 112.710,01 TL damga vergisi ve 6.grupta fazla alım garanti taahhüdünden doğan bedele istinaden açıklamasıyla 2.425,50 TL olmak üzere 115.135,51 TL hesaplamışlardır. İkinci bilirkişiler kurulunun 04/04/2017 tarihli raporunda da İdare tarafından 115.135,51 TL damga vergisinin hakedişten kesildiği belirtilmiştir.) damga vergisi kesintisi sonrası 7.609.379,54 TL ödeme yapılmıştır.
İkinci bilirkişiler kurulunu oluşturan Mali Müşavir Sn. ,, Sn. Doç. Dr. …., Sn. Prof. Dr. … 04/04/2017 tarihli raporlarında, …Komutanlığı’na sağlanan hakediş bedelinin (KDV dâhil) 9.149.484,00 TL olduğunu, 3.958.983,00 TL giderin tenzili gerektiğini belirtmişlerdir. Bu bilirkişilerin hesaplamasıyla (9.149.484,00 TL – 3.958.983,00 TL=) 5.190,501,00 TL gelir bulunur. Bu bilirkişilerin görüşlerine ve adi ortaklık kazanç paylaşımına göre 5.190.501,00x%40= 2.076,200,40 TL … hissesi olacaktır.
Üçüncü bilirkişiler kurulu da 21/01/2019 tarihli kök raporlarından; 9.149.484,00 TL tutar belirlenmiştir. O hâlde adi ortaklık sözleşmesi nedeniyle alınan ihale konusu işten elde edilen gelir 9.149.484,00 TL’dir. Bu konuda bir itiraz yoktur. İdare, bu tutardan 1.424.968,95 TL idarî para cezası ile 115.135,51 TL damga vergisi kesintisi yaparak 7.609.379,54 TL ödeme yapmıştır. Toplam gelir miktarı 9.149.484,00 TL olduğuna göre, bu aşamadan sonra giderlerin tespiti gereklidir. Keza sözleşmenin m.4/b maddesi gereğince, … ve … Şirketleri arasında yapılan işlemler bu anlaşmanın tarafları arasında gelir ve gider kalemleri olarak hesaplamalara dahil edilmeyeceğine ilişkin hüküm nedeniyle bu iki şirket arasındaki giderler dikkate alınmamış ve gider kalemi olarak değerlendirilmemiştir. Üçüncü bilirkişiler kurulu kök raporlarının 38’inci sayfasında toplam gideri (idarî para cezası, damga vergisi vs dâhil) 4.569.505,80 TL+KDV=5.700.349,07 TL olarak belirlemiştir. Bu tutar gider kalemi hesabı Mahkeme heyetimizce dosyaya, bilgi ve belgeler ile sözleşme hükümlerine uygun bulunmuş ve hükme esas alınmıştır. Bu durumda gelir hesabı basit olup (9.149.484,00 TL TL-5.700.349,07 TL=) 3.449.134,93 TL olacaktır. Sözleşmenin m.4/(c) maddesine göre net kazanç … ve … için %60, … için %40 oranlarında paylaştırılacaktır. Bu hesaba göre … hissesi (3.449.134,93 TL x%40=) 1.379,653,97 TL olacaktır.
İkinci bilirkişiler kurulunun hesaplamasında İdare tarafından yapılan ceza kesintisi hesaba katılmamıştır. Mahkeme heyetimizin yukarıda yapılan açıklaması ve kabulü doğrultusunda, ceza kesintisi hesaba katıldığında üçüncü bilirkişilerin terditli yaptığı hesaplamada KDV dâhil 5.700.349,07 TL giderin (idarî para cezası, damga vergisi vs dâhil) dosyadaki bilgi, belge ve sözleşme hükümlerine uygun olduğunu kabul edilmiş, tarafların vaki itirazları bu sebeple yerinde görülmemiştir.
Bu noktada asıl ve birleşen dosyalar değerlendirilecektir.
Asıl dava dosyası, birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dava dosyası, birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dava dosyası ile birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dava dosyasının birlikte değerlendirilmesinde:
K.K. … ile … tarihli ve 2009/…, …, …, … ve … nolu 5 ayrı sözleşme imzalanmıştır. Asıl dava, 2009/… ve … nolu iki sözleşme için 200.000,00 TL alacak istemine ilişkindir. Birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dava dosyası, 2009/…, … ve … nolu sözleşmeler kapsamında 300.000,00 TL alacak istenmektedir. Birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dava dosyasında; ortaklığın karşı yanı olan … Şirketi, …’dan taraflar arasındaki kâr-zarar paylaşımına ilişkin … tarihli sözleşme nedeniyle 100.000,00 TL alacak istemiştir. Birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dava dosyası ise, davacı …’ın, davalı “… … Elektronik Yazılım Mühendislik Havacılık Sanayi Ticaret AŞ”den ortaklık kapsamında 10.000,00 alacak istemine yöneliktir. Bu dosyadan 30/01/2020 harç tarihli ıslah dilekçesiyle talep 1.520.146,20 TL artırılarak davalı … yönünden 1.530.146,20 TL’ye yükseltilmiştir. Islah talebine karşı zamanaşımı def’i ileri sürülmüştür. Zamanaşımına ilişkin yukarıda yapılan açıklamalar tekrar edilmemek kaydıyla, taraflar arasındaki adi ortaklığın feshedilmediği, devam ettiği, alacağın muaccel olmadığı anlaşıldığından ıslah tarihi itibariyle zamanaşımının başladığının kabulü mümkün olmadığından, koşulları bulunmayan ıslaha karşı yapılan zamanaşımı def’inin reddine karar verilmiştir.

Dolayısıyla ilk dört adet dava dosyası, taraflar arasındaki … tarihli adi ortaklık anlaşması kapsamında alacak istemlerine ilişkindir. Adî ortaklık ilişkisinde, bir ortak tarafından açılan alacak talebine ilişkin dava, ortaklığın fesih ve tasfiyesi istemini de kapsar. Davacı …, asıl ve birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. ve birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dava dosyaları yerine tek davada da adi ortaklığın tasfiyesini amaçlayan dava ikame edebilecek iken ayrı ayrı dava açması Mahkememizce tek hüküm kurulmasına engel görülmemiştir. Adi ortaklığın diğer ortağı …’da yine adi ortaklık kapsamında giderlerin fazlalığından kaynaklanan ve Kâr-zarar paylaşımına ilişkin … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı davasını açmıştır. Dolayısıyla, adi ortaklığın tasfiyesinde geliri ve gideri bütün olarak ele almak ve belirlemek gerekir. Bu kabul doğrultusunda, adi ortaklık sözleşmesinden dolayı …’ın, sözleşmenin m.4/(c) maddesine göre, … ve … Şirketlerinden talepte haklı olduğu tutar 1.379.653,97 TL’dir. Bu tutar esas alınmak suretiyle hüküm kurulmalıdır. Buna göre:
Taraflar arasında, “K.K.. … 1000 ton jilet tel (dikenli şerit tel üstüvane) ihtiyacı ihalesi nedeniyle yapılan … tarihli adi ortaklık sözleşmesi ve K.K. … ile … tarihli ve 2009/…, …, …, … ve … nolu sözleşmeler nedeniyle,
…, … Teknoloji Yazılım Elektronik Mühendislik Medikal İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. ve … … Elektrik Yazılım Mühendislik Havacılık Sanayi Ticaret A.Ş. arasında yapıldığı kabul edilen adi ortaklığın tasfiyesi kapsamında,
Tekerrüre esas olmamak üzere,
Asıl dava yönünden 200.000,00 TL alacağın 01/07/2010 dava tarihinden itibaren ve birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dava dosyası yönünden 300.000,00 TL alacağın 21/12/2010 dava tarihinden itibaren, davalı … Teknoloji Yazılım Elektronik Mühendislik Medikal İnşaat San. Tic. Ltd. Şti.’den tahsiline,
Birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dava dosyasında; ortaklığın karşı yanı olan … Şirketinin, …’a borçlu olduğu belirlendiğinden kanıtlanmayan davanın reddine,
Birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dava dosyasında; 10.000,00 alacağın 08/04/2013 dava tarihinden itibaren, 1.369.653,97 TL alacağın ise 30/01/2020 ıslah tarihinden itibaren tahsiline, fazlaya ilişkin ve kanıtlanmayan kısmın reddine karar verilmelidir.
Bu davalarda talep gibi ‘reeskont faizine’ hükmedilmelidir.

Birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dava dosyasında:
Bu dosyada, davacı …, davalı … Şirketinden, 1.978.860 TL tutarındaki iki adet fatura nedeniyle gerçek kazancın gizlendiği savına dayalı olarak 1.000,00 TL alacak istemektedir. Dava konusu edilen fatura … Şirketi ile … Şirketi arasındadır. Dava yalnızca … hakkında açılmış ise de … Şirketi yargılama içerisinde bulunmaktadır. Bu sebeple, Mahkeme heyetimiz, husumet yönünden eksiklik bulunmadığına kani olmuştur. Davacı …, adi ortaklığın üyesi …’un fazla gider göstermek için muvazaalı olarak dava konusu faturaları düzenlediğini öne sürmektedir. Esasen adi ortaklığın tasfiyesi davasında bu husus ön mesele olarak ortaya konulabilir ve tartışılabilir iken … ve … arasındaki faturaların muvazaası iddiası nedeniyle … Şirketinden alacak isteminde hukukî yarar bulunmamaktadır. Bu sebeple, bu davada, ‘hukukî yarar’ eksikliğinden ötürü davanın usulden reddine karar verilmelidir.
Yukarıda açıklanan yasal ve hukuksal olgu göz önüne alınarak, aşağıdaki hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlere, kararın dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye, dosyadaki kanıtlara ve Kurul’un takdirine göre;
1.-Taraflar arasında, “K.K.. … 1000 ton jilet tel (dikenli şerit tel üstüvane) ihtiyacı ihalesi nedeniyle yapılan … tarihli adi ortaklık sözleşmesi ve K.K. … ile imzalanan … tarihli ve 2009/…, …, …, … ve … nolu sözleşmeler nedeniyle,
…, … Teknoloji Yazılım Elektronik Mühendislik Medikal İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. ve … … Elektrik Yazılım Mühendislik Havacılık Sanayi Ticaret A.Ş. arasında yapıldığı kabul edilen adi ortaklığın tasfiyesi kapsamında,
…’ın, adi ortaklık sözleşmesinin m.4/(c) maddesine göre, … ve … Şirketlerinden talepte haklı olduğu tutar toplamda 1.379.653,97 TL olmak ve taraflar yönünden tekerrüre esas olmamak üzere;
A) Asıl dava yönünden;
Davanın kabulü ile,
200.000,00 TL alacağın 01/07/2010 dava tarihinden itibaren reeskont faizi ile birlikte, davalı … Teknoloji Yazılım Elektronik Mühendislik Medikal İnşaat San. Tic. Ltd. Şti.’den alınarak, davacı …’a ödenmesine,
B) Birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dava dosyası yönünden;
Davanın kabulü ile,
300.000,00 TL alacağın 21/12/2010 dava tarihinden itibaren, reeskont faizi ile birlikte, davalı … Teknoloji Yazılım Elektronik Mühendislik Medikal İnşaat San. Tic. Ltd. Şti.’den alınarak, davacı …’a ödenmesine,
C) Birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dava dosyası yönünden;
Davanın kısmen kabulüne,
10.000,00 alacağın 08/04/2013 dava tarihinden itibaren, 1.369.653,97 TL alacağın ise 30/01/2020 ıslah tarihinden itibaren reeskont faizi ile birlikte davalı … … Elektrik Yazılım Mühendislik Havacılık Sanayi Ticaret A.Ş.’den alınarak, davacı …’a ödenmesine,
Fazlaya ilişkin istemin reddine,
D) Birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dava dosyasında;
Kanıtlanmayan davanın reddine,

E) Birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dava dosyasında:

Hukukî yarar dava şartı yokluğundan ötürü davanın, HMK. 114/(1)-h atfı ile HMK m.115/(2) gereğince, usulden reddine,
2.-492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince;
Asıl davada, alınması gereken; 13.662,00 TL nispî karar ve ilâm harcından, peşin alınan 2.970,00 TL’nin düşülerek eksik kalan 10.692,00 TL harcın, davalıdan alınarak Hazineye irat kaydına,
Birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı davada, alınması gereken; 20.493,00 TL nispî karar ve ilâm harcından, peşin alınan 4.455,00 TL’nin düşülerek eksik kalan 16.038,00 TL harcın, davalıdan alınarak Hazineye irat kaydına,
Birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı davada, alınması gereken; 94.244,16 TL nispî karar ve ilâm harcından, peşin alınan 170,80 TL ile 25.960,30 TL ıslah harcı toplamı olan 26.131,10 TL harcın mahsubu ile eksik kalan 68.113,06 TL harcın, davalıdan alınarak Hazineye irat kaydına,
Birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı davada, alınması gereken; 59,30 TL maktû karar ve ilâm harcından, peşin alınan 1.485,00 TL’nin düşülerek artan 1.425,70 TL harcın, karar kesinleştiğinde istemi ve başvurusu halinde davacıya iadesine,
Birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı davada, alınması gereken; 59,30 TL maktû karar ve ilâm harcından, peşin alınan 27,70 TL’nin düşülerek eksik kalan 31,60 TL harcın, davacıdan alınarak Hazineye irat kaydına,
3.-Yargılama giderleri yönünden:
Asıl davada, davacı tarafça yapılan 2.989,90 TL ilk dava, 396,40 TL tebligat ve posta gideri ile 20.891,70 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 24.278,00 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı davada, 4.474,90 TL ilk dava, davacı tarafça yapılan 18,00 TL tebligat ve posta gideri olmak üzere toplam yargılama gideri ile 4.492,90 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı davada, davacı tarafça yapılan 3,75 TL ilk dava, 30,00 TL posta ve tebligat gideri olmak üzere toplam 33,75 TL yargılama giderinden kabul/red oranına göre 30,43 TL’si ile 24,30 TL başvurma, 170,80 TL peşin harç ve 25.960,30 TL ıslah harcı olmak üzere toplam 26.185,83 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine; fazlaya ilişkin kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
Birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı davada, davalı tarafça yapılan 50,00 TL yargılama giderinden kabul/red oranına göre 4,92 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine; fazlaya ilişkin kısmın davalı üzerinde bırakılmasına,
Birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı davada; davacı tarafça yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
Birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı davada; davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığına,
Birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı davada, davacı tarafça yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
Birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı davada, davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığına,
5.-Hüküm kesinleştiğinde harcanmayan gider avansının HMK m.333/1 uyarınca davacıya iadesine,
6.-Hüküm kesinleştiğinde harcanmayan gider avansının HMK m.333/1 uyarınca davalılara iadesine,
8.-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca:
Asıl davada, davacı yararına hesaplanan 22.450,00 TL nispî vekâlet ücretinin davalıdan alınarak, davacıya verilmesine,
Birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı davada, davacı yararına hesaplanan 29.450,00 TL nispî vekâlet ücretinin davalıdan alınarak, davacıya verilmesine,
Birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı davada, davacı yararına hesaplanan 81.087,89 TL nispî vekâlet ücretinin davalıdan alınarak, davacıya verilmesine,
Birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı davada, davalı yararına hesaplanan 18.246,76 TL nispî vekâlet ücretinin davacıdan alınarak, davalıya verilmesine,
Birleşen … Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı davada; davalı yararına hesaplanan 13.450,00 TL nispî vekâlet ücretinin davacıdan alınarak, davalıya verilmesine,

Dair, asıl ve birleşen dava dosyalarında (Birleşen … Ticaret Mahkemesi’nin … hariç) Davacı … ile vekili Av. …; asıl ve birleşen … Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dava dosyalarında davalı, birleşen … Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dava dosyasında davacı … vekili Av. …., birleşen … Ticaret Mahkemesi’nin … esas sayılı dava dosyasında davalı … vekili Av. …’ın yüzlerine karşı kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf yolu açık olmak üzere, birleşen … Ticaret Mahkemesi’nin … esas sayılı dava dosyasında kesin olmak üzere 26/01/2020 tarihinde oybirliğiyle verilen karar açıkça okunup, usûlen anlatıldı.

Başkan … Üye … Üye … Kâtip
¸ ¸ ¸¸