Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
Türk Milleti Adına Yargılama Yapmaya ve Hüküm Vermeye Yetkili
ANKARA 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
KARAR

ESAS NO : 2014/308 Esas
KARAR NO : 2022/497

DAVA : Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 01/08/2014
KARŞI DAVA TARİHİ : 06/02/2015
KARAR TARİHİ : 13/09/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 06/10/2022

DAVA: Davacı … karşı davalı şirket vekili dava dilekçesinde özetle, müvekkili şirketin … … hava limanı Terminal binası işinin asıl iş sahibi sıfatına sahip olan … … … … ile imzaladığı sözleşme ile üstlenen müteahhit olduğunu,
Müteahhit sıfatına sahip müvekkili şirketin, … … Havalimanı terminal binası işi kapsamında bulunan, zemin döşeme kaplama yapılması, zemin bordür kaplama yapılması, konu kaplama taş montajı için profil karkas hazırlanması işçiliği, kolon kaplama-profil karkası üzerine taşların mekanik montaj işçiliği, duvar kaplama ve yapıştırma taş montajı için profil karkas hazırlanması işçiliği ve duvar kaplama, yapıştırma iş kalemlerinin ifası için davalı … Tic.ltd.şti. ile 29/05/2013 tarihinde alt istisna sözleşmesi imzalandığını,
Davalı şirketin söz konusu işlerin yapımında sadece işçiliği üstlendiğini,
Davalı şirketin sözleşme konusu işlerin yapımının devamı sırasında asıl sözleşmede kararlaştırılan zemin döşeme işinin işçiliğinin yapımına ek olarak … Havalimanı yeni terminal binası dış mekan zemin döşeme işinin malzemelerinin de sağlanmasını 14/03/2014 tarihli proforma fatura ile üstlendiğini davalı firmanın burada imzalamış olduğu alt istisna sözleşmesi ile zaten işçiliğini yapacağı bu işin ayrıca malzemelerinin de sağlanmasını kabul ettiğini,
Söz konusu işin yapımı esnasında müvekkili şirkete davalı tarafça …. Bankasının 17/03/2014 tarihli avans teminat mektubunun verildiğini, müvekkili şirket tarafından temin mektubunun alınmasından sonra davacıya 18/03/2014 tarihinde 80.000 euro nakit avans ödemesi yapıldığını,
Sözleşme konusu işlerin yapımı devam ederken taraflar arasında 1 nolu hakediş hususunda mutabakata varıldığını ancak daha sonra düzenlenen 2 ve 3 nolu hakedişlerinin davacı tarafça imzalanmadığını, davalının sözleşme konusu işi tamamlamadan bıraktığın, müvekkili şirket alacaklarının ödenmediğini bu nedenle müvekkili şirketin davalı şirketten ne kadar alacağı olduğunun tespiti için 24/06/2014 tarihinde düzenlenen 4 nolu tasfiye hakedişinde müvekkili şirketin alacağının 295.432,46 USD olarak tespit edildiğini,
Davalının sözleşme konusu yükümlülüklerini yerine getirmeyerek sözleşmede kararlaştırılan işleri tamamlamadığını ve müvekkili şirket alacağını ödemediğini, ayrıca işin süresinde tamamlanması amacı ile davalının tamamlamadığı kısmın malzemesinin sağlanması hususunda başka firma ile anlaşma yapıldığını, kararlaştırılan birim fiyat bedelinin davalı ile yapılan anlaşmada kararlaştırılan birim fiyattan daha yüksek bir bedel olup işin yapımı aynen devam ettiği için işçilik bedelinin henüz kesinleşmediğini,
Taraflar arasındaki sözleşmenin 4. kısmında …’un yükümlülükleri başlıklı 7. maddesinde, … tarafından … Havalimanında görevlendirilecek personelin sadece vize, konaklama ve yemek harcamaları … tarafından karşılanacak, bedeli hakedişten kesilecektir. Söz konusu personellerin diğer her türlü sorumluluğu (maaş, pasaport masrafları vb) …’a ait olacaktır. …, … Havalimanında görevlendireceği personellerin maaşlarının da yer aldığı listesini ve personellerin vize için gerekli her türlü evrakını, iş bu sözleşmenin imzalanmasından itibaren 5 gün içinde …’ya teslim edecektir düzenlemesinin yer almasına karşın, dava ile ilgili hükümdeki personellerin maaş ödemelerini yapma yükümlülüğünün yerine getirilmediğinin, muhasebe kayıtları incelendiğinde personelin maaş ödemelerinin müvekkili şirketçe yapıldığının görüleceğini,
Davalının kestiği 14/03/2014 tarihli proforma kadroda birim fiyatın 205 euro olmasına karşın işin eksik bırakılan kısmı için dava dışı ….yapı İth. İhr. Ltd. Şti. İle yapılan anlaşmada birim fiyatın 210 euro olduğunu aradaki farktan ötürü müvekkili şirketin uğradığı toplam zararın 3.435,00 euro olduğunu,
Davalının sözleşme yükümlülüklerini yerine getirmemesi ve üstlendiği işi tamamlaması nedeni ile sözleşmenin feshedilerek davalının müvekkili şirkete verdiği …Bankasının 17/03/2014 ve 250.000,00 TL tutarındaki avans teminat mektubunun 23/06/2014 tarihli nakite çevrilip irat kaydedildiğini belirterek,
Taraflar arasındaki sözleşme kapsamında müvekkili şirketin en son düzenlenen 4 nolu tasfiyeden kaynaklı hakediş tutarı olan 295.432,46 USD ile nama ifadan kaynaklı 3.435 euro (4.694,27 USD ) nin toplamı 300.081,73 USD alacağın dava tarihinden itibaren 395 sayılı yasa doğrultusunda işleyecek faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP VE KARŞI DAVA: Davalı … karşı davacı şirket vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde özetle, müvekkili şirket ile … İnşaat ve Ticaret Aş arasında … … Havalimanı terminal binası işi kapsamında bulunan, zemin döşeme kaplama yapılması, kolon kaplama taş montajı için profil karkas hazırlanması işçiliği, duvar kaplama ve yapıştırma taş montajı için profil karkas hazırlanması işçiliği ve duvar kaplama, yapıştırma işi için 29/05/2013 tarihli 90 gün süreli ve işveren tarafından en fazla 45 gün uzatılabilecek bir alt istisna sözleşmesi düzenlendiğini, bu sözleşmeye istinaden bu iş ile ilgili 19/06/2013 tarihinde … tarafından müvekkiline avans olarak gönderilen ancak Türkiye’de yapılan faturalı işlerden dolayı cari hesapta mahsup edilen 50.000 USD karşılığı olarak müvekkili tarafından … ‘ya … Bankasının 10/06/2013 tarihli avans teminat mektubunun verildiğini,
Müvekkili şirketin sözleşme koşulları doğrultusunda gerekli elemanları temin ederek 01-02/06/2013 tarihinde sözleşme şartları doğrultusunda … AŞ üzerine resmi olarak girişlerini yaparak şantiye bünyesine katıp gerekli ekipmanları şantiyede hazır ettiğini, şap dökülüp taraflarına teslim edilebilen çok az bir bölümde 04/06/2013 tarihinde 13 usta ve 10 yardımcı ile zemin döşeme kaplama yapılması işine başlandığını, imalat yapılması için müvekkiline teslim edilen giriş katının üstünde ve binanın birçok yerinde karot ile sulu beton kesim işleri yapıldığı ve şapın kuru olması gerektiği için bu gibi yerlerde çalışma yapılamadığını, …’nın Belenco’dan temin ettiği kuvars ürünlerin özel uygulamalar gerektiren malzeme olup, zemin döşeme kaplaması yapılacak alanların istenen standartta ( kottan – 22,-25 mm arası düşük ve şapın nemsiz- kurumuş olması) hazırlanması davacının sorumluluğunda olmasına rağmen, istenilen hassasiyetin gösterilmemesi, şapı yapan taşeronun kontrol edilmemesi ve işin teslim süresinin kısalığından dolayı önem verilmemesi gibi sebepler sonucu, zemin döşeme kaplaması imalatlarında süre-metraj kalite konusunda sorunlar baş göstermeye başladığını, şap atıldıktan sonra 1 hafta beklenmesi gerekirken müvekkili şirketten uygulamanın devamının talep edildiğini,
… tarafından hazırlanması gereken bozuk alt yapı nedeni ile işin sürdürülebilirliğinin giderek imkansız hale geldiğinin ve şaptaki yüksek ve düşük yerlerin düzeltilebilmesi için müvekkilince 2 adet beton zımpara makinesi alıp kendi ustaları ile 4-5 bin m2 kare beton kazıma işleri yaptırıldığının, 250 ton olarak öngörülen yapıştırma malzemesinin zemin şapının olması gereken biçimde hazırlanmaması ve bir çok yerde bir iki cm düşük olması nedeni ile işi yetiştirebilmek için fazladan satın alınan malzeme kullanılması nedeni ile müvekkili şirketin 250.000 USD zarara uğradığını,
Müvekkili şirkete çalışacağı inşaat alanının gerektiği gibi teslim edilmemesi nedeni ile bir yandan iş gecikirken diğer yandan işi yetiştirmek için …’nın fazla işçi isteme taleplerinin yoğunlaştığını, Temmuz ayı sonunda şantiyede bir mühendis, iki mimar, bir formen, 50 Türk usta ve 45 Azeri yardımcı ile 100 kişilik bir personele ulaşıldığını ve teslim edilen yerlerde imalata devam edildiğini ve bu şartlarda dahi Ağustos ayı başında çıkartılan birinci hakedişin müvekkilince kabul edilip imzalandığını, bu hakedişten bir buçuk ayda ortalama 35 usta ve 25 yardımcı ile kabul etmedikleri üçüncü hakedişteki toplam miktarın %40ı, bedel olarak %35 i müvekkilinin kar yaptığı görülmekle beraber, Ağustos-Eylül-Ekim ayında işveren zorlaması ile yapılan lüzumsuz personel takviyelerinin faydasının değil maddi zararının olduğunu açıkca görüldüğünü,
…’nın alt yükleniciler arasında koordinasyon sağlayamaması, bir taşeronun yaptığı işin diğer taşeron tarafından bozulması, taşeronların aksaklık kendisinden kaynaklanmasından karşın … tarafından fazla işçi çalıştırmaya ve zarara zorlanması karşısında … tarafından gönderilen ikinci ve üçüncü hakedişlerin müvekkilince kabul edilmediğini,
Müvekkilinin … ile yaptığı 4 ayrı işten ikinci iş olarak adlandırdıkları, …’da bulunan otel inşaatının mermer montaj işçiliği işlerinin herhangi bir sözleşme yapılmadan teklifin onayı sonrasında güvene dayalı olarak Eylül 2013’ten itibaren müvekkili tarafından ayrı bir ekip gönderilerek yapılıp Mart 2014’te teslim edildiğini, 307.478 USD kesin hakedişi olan, 8.638 USD (20.000 TL) müvekkilinin alacaklı olduğunu,
Haziran 2013’te başlayan ve her ne kadar sözleşmeye dayalı olsa da yapılan iş ile ilgili herhangi bir faturanın Türkiye’de kesilmediği ve bütün ödemelerin …’de alındığı birinci ve ikinci işin haricinde üçüncü iş olarak adlandırdıkları, davacı şirket … İnş. ve Tic. AŞ ile müvekkili şirket arasında, Türkiye’den … yeni terminal binası şantiyesi için çeşitli kalemlerde; teklifi verilen, teklif onayından sonra imalatı yapılan, irsaliye ve fatura ile sevk edilip, …’de montajı yapılan ve ödemeleri Türkiye’de banka kanalı ile alınan malzemeli işlerin de gerçekleştirildiğini bu işlerin defter kayıtları ve faturaların sunulduğunu, müvekkilinin kayıtlı bu işlerden dolayı, ekstreden de anlaşılacağı üzere 21/02/2014 tarihi itibari ile …’dan 123.951 TL alacaklı olup ayrıca birinci iş olarak verilen avans olan 50.000 USD’nin faturalı yapılan işlerle kapatıldığının eksterelerden de anlaşıldığını,
4. İş olarak adlandırdıkları, Aralık 2013 başlarında havaalanı terminal binasının dışarısında yer alan ön bölümün zemin kaplamasının yapılması için, proje mimarı Autoban firmasına, taraflarınca dekton ürünlerin önerildiği ve yine üç renk yapılacak proje için dekton ürünlerin işveren tarafından beğenildiğini, ilk proje de yaklaşık 9.000 plaka-6.200m2 döşenmiş alan için teklif verildiğini ve buna göre ispanyol dekton firmasından fiyat alındığını, taş kaplanacak alanın çeşitli sebeplerle azaldığını ve nihayetinde Mart başında 3500m2 plaka 2000m2 döşenmiş alan olarak şu andaki mevcut şeklini kavuştuğunu, buna göre tekrar fiyatlandırmalar yapıldığını, düşen metraja rağmen, … ile olan ilişkilerine rağmen ve ödemenin peşin yapılması şartı ile 14/03/2014 tarihli praforma faturada yer alan 205 euro/m2 birim fiyatlı işin yapılmasını …’nın kabul ettiğini, bu işle ilgili olarak 17/03/2014 tarihinde ikinci bir teminat mektubu verildiğini ve bunun karşılığında müvekkiline 18/03/2014 tarihli 80.718,00 euro avans ödemesinin yapıldığını.
Bu çerçeve de müvekkilince bu özel ürünlerin İspanya’daki … firmasından sipariş verildiğini, işin aciliyeti de belirterek bir an önce işin yapılmasının istenildiğini, avans olarak …’dan alınan 80.000 euronun üzerine 24.000 euro da müvekkili tarafından eklenerek 104.000 euronun 18/04/2014 tarihinde …’ya gönderildiğini, müvekkilinin aynı gün 4. İş ile ilgili planlamayı yapmak ve bitince birinci işin hakedişi konusunda şantiye yetkilileriyle görüşerek …’ye gittiğini, 19/03/2014 tarihinde müvekkiline şantiye şefi ve proje müdürü tarafından bu işin 10 Nisan’da yapılacak genel açılışa yetişemeyeceği için işverence iptal edildiğinin bildirildiğinin, davacının birinci işin devamı gibi göstermeye çalıştığı 4. İşin diğerlerinden bağımsız olduğunun anlık iptal durumu ile sabitlendiğini, bu andan itibaren müvekkilinin siparişi iptal ettirmek için … yetkilileri ile görüştüğünü, … yetkililerince sipariş verilen malzemenin hemen üretilmeye başlandığı ve avans iadesinin çok zor olduğunu bildirildiğini, 20/04/2014 tarihinde Azeri yetkililerle yapılan görüşmelere sonucunda işin şimdilik iptal edildiği ve yeniden başlayacağı noktasına dönülmüş ise de … firmasınca siparişin bir kere iptal edildiği ve sonrada bundan vazgeçildiğinin söylenmesi dolayısıyla muhatabı olan müvekkiline bu tutarsız davranış sebebi ile, bundan sonra ki süreçte sevk edeceği tüm ürünlerin bedelini peşin ve nakit olarak istediğini belirtip müvekkilinden taahhütname talep ettiğini,
Başlangıçta 02/10/2013 için planlanan … Havalimanı yeni terminal binası açılışına 23/04/2014 tarihinde yapılabildiğini, bu tarihten sonra müvekkilinden … ile 4. Ana iş olarak anlaştığı, dış mekan zemininin dekton kaplanması işini havalimanı ön tarafının üçe bölünerek, Haziran ayı başında başlanarak Haziran sonuna kadar yapılmasını şantiye yetkilileri ve müvekkilinin beraber planladığını, İspanyadan temin edilen dekton marka porselen zemin kaplama malzemelerinin bir çeşidinin taraflarınca ebatlanarak 25/04/2014 tarihinde ilk parti olarak 702m2 malzeme tır ile …’ye gönderildiğini, …’ya faturalandırılmış ve fatura tutarının tahsil edilerek …’ya gönderildiğini sonrasında üç konteyner daha malzeme gümrükten çekilip ebatlanarak 15/05/2014 tarihli 225m2 sırbk-1, 450m2 sırbk-2 çeşitlerinden dekton zemin döşeme malzemesi, 1100 adet 15 cm çapında dairesel kesilmiş beyaz taş, sahada taşların birleşim yerlerine 15 cm çapında taşları yerleştirmek için delik delecek karot makinesi ve dairesel bıçakları, dekontu kesmek için özel kesim testerelerinin olduğu bir tır malzemenin daha …’ye gönderildiğini, 28/05/2014 tarihinde İzmir İnka firmasından taraflarınca satın alınan ve işin %120 fazlası olan 20.500 kg çift kompenantlı dekton yapıştırıcısının …’ye gönderildiğini,
Gümrükte bulunan son parti üç konteynır dekton malzeme için, gönderilen son malzemelerin faturası karşılığı yapılması gereken ödeme … tarafından yapılmayıp malzemenin müvekkilince çekilmesi ve işlenilip gönderilmesinin istenildiğini, üç bölüm olarak planlanmış olan şantiye alanının ikiye bölünerek yapılacağının bildirilmesi sonucu gönderilen bir renk malzemenin, büyüyen alanı kapatmaya yeterli olmayacağından dolayı ve buranın eksik kalmaması için bu ürünün bulunduğu bir konteynır kendi imkanları ile gümrükten çekildiğini ancak e postalardan da anlaşılacağı üzere ne hakedişle alakalı ne de kesilen dekton faturaların ödenmesi ile ilgili görüşülmesi gereken … CEOsu … …’ın telefona çıkmadığı, randevu vermediğini, 6 Haziran’da sahada karşılaştıklarını, müvekkiline gerekli malzemenin en kısa sürede çekilmemesi durumunda teminat mektubunun nakte çevrileceğinin e posta ile bildirildiğini.
Başlangıçtan itibaren basiretli bir tacir gibi davranan ancak şantiyede herkesin kabul edeceği makul hakediş zararı haricinde, personel uçak paraları, sarf malzemeleri, migrasya cezaları ve diğer masraflarla 200.000 USD zarar eden ticari itibarı zedelenen ve haketmediği tehdite maruz kalan müvekkili şirketin , artık bu iş için Baküde ve montaj için sahada olmayacağının bildirerek Baküden ayrıldığını son tarihi 15/06/2014 olan teminat mektubunun süresinin 23/06/2014 tarihine kadar uzatıldığını, gümrükten çekilen bir konteynır malzeme ebatlanmış ve …’nın ödeme yapmamasına istinaden 17/06/2014’te …’nın kabul etmediği montaj bedeli düşülerek kesilmiş olan faturanın …’ya gönderildiğini, …’nın ise ödeme yapmadan kalan malzemenin gönderilmesi konusunda ısrarcı olduğunu,
Taraflar arasında mevcut 4 farklı ve birbirinden bağımsız aşamada gerçekleştirilen müvekkili ile … AŞ arasında işin birbirine karıştırılarak müvekkilinin doğan zararları göz ardı edilerek açılan haksız davanın reddine karar verilmesini,
Karşı davada ise fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile birinci işe ilişkin olarak 10.000 TL, ikinci iş nedeni ile 20.000 TL, üçüncü iş nedeni ile 123.940,00 TL alacakları ile dördüncü iş nedeni ile 51.439,00 TL ile 250.000 TL değerindeki teminat mektubunun bedeli toplam 455.379,00 TL alacağın temerrüt tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep edilmiştir.
KARŞI DAVADA CEVAP: Davacı … karşı davalı … İnş. ve Tic. AŞ vekili karşı davaya yönelik cevap ve cevaba cevap dilekçesinde özetle, davalı karşı davacının cevap dilekçesinde sözleşme konusu işin süresinde tamamlayamadığını kabul ettiğini. Yapılacak işin zemininin, işin yapılmasına müsait olmaması halinde taraflarına ihtarda çekilerek sözleşmenin feshedilmesi ve tespit yapılması gerektiğini,
Ayrıca müvekkili şirketin personel artırılması taleplerinin sözleşme hükümlerine uygun olup, dava konusu işi yapan personellerin ücretlerinin ve diğer giderlerinin müvekkili şirket tarafından karşılandığını,
Davalı karşı davacının sözleşme konusu işi bir bütün olmaktan çıkarıp, birbirleri ile alakası olmayan dört farklı iş olduğunu iddia ederek yaptığını iddia ettiği her bir işle ilgili ayrı ayrı alacak talep ettiği karşı davasının hukuki dayanaktan yoksun ve haksız olduğunu,
Davalı karşı davacının … Havaalanı yeni terminal binası ile ilgili yaptığı tüm işlerin sözleşme konusu iş olmaktan çıkarıp 3 farklı iş gibi gösterildiğini yine …’ın farklı bir semtinde …’da yapılan otel inşaatı ile ilgili hakediş alacağı olduğu iddia edilen müvekkili şirket tarafından onaylanmayan ve kabul edilmeyen hakedişin sunulduğunu, 3. İş olarak tanımlanan ve sözleşme dışı işler gibi gösterilmeye çalışan faturalar incelendiğinde yapılan tüm işçiliklerin sözleşme konusu işçilikler olduğunun görüleceğini,
4. İş olarak adlandırılan asıl sözleşmeye bağlı dava dilekçesinde izah edilen sözleşme konusu işlerin yapımının devamı sırasında asıl sözleşmede kararlaştırılan zemin döşeme işinin işçiliğinin yapımına ek olarak … Havaalanı yeni terminal binası dış mekan zemin döşeme işinin malzemelerinin de sağlanmasını kapsayan 14/03/2013 proforma fatura ile üstlendiği iş olup, davalı karşı davacı şirketin burada, imzalamış olduğu alt istisna sözleşmesi ile zaten işçiliğini yapacağı bir işin, ayrıca malzemelerinin de sağlanmasını kabul ettiğinin bu nedenle müvekkili şirket tarafından 17/03/2014 tarihinde 80.718 euro avans ödemesi yapılıp 250.000,00 TL tutarlı avans teminat mektubunun alındığını,
Davalı karşı davacının sözleşme konusu … Havaalanı yeni terminal binası dış mekan zemin döşeme işinin tamamlanmadan bırakıldığı için halen müvekkili şirket tarafından tamamlanmaya çalışıldığını belirterek ve dava dilekçesindeki iddialarını tekrarlayarak,
Taraflarınca açılan davanın kabulüne karşı davanın ise reddini talep etmiştir.
Davalı karşı davacı vekilince sunulan 27/05/2015 tarihli cevaba cevap ve ikinci cevap dilekçesinde, ağırlıklı olarak cevap ve karşı dava dilekçesini içerik olarak tekrarlayarak, karşı davanın kabulüne davanın ise reddine karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE : Esas davada, taraflar arasında … … Havalimanı Terminal binası işine ilişkin 29/05/2013 tarihli eser sözleşmesi ile davalının taşeron sıfatı ile zemin döşeme kaplama ve buna bağlı işleri yapacağının kararlaştırıldığı ayrıca yine davalının 14/03/2014 tarihli proforma fatura ile zemin döşeme işçiliğine ek olarak malzeme sağlanmasını da üstlendiğini, 1 nolu hakedişin taraflarca uzlaşılarak imzalandığı, 2 ve 3 nolu hakedişin davalı tarafından imzalanmadığı, 4 nolu tasfiye hakedişi yapıldığını ve hakedişten kaynaklı var olduğu iddia edilen alacağın tahsilinin talep edildiği,
Karşı davada ise, taraflar arasında … … Havalimanı Terminal binası işi kapsamında zemin döşeme, kaplama ve buna bağlı işlerin yapılmasının 29/05/2013 tarihli sözleşme ile üstlenildiği, işin 90 gün süreli olup, işveren tarafından en fazla 45 gün uzatılabileceği, tüm malzeme ve personelin şantiyede hazır tutulmasına karşın çalışma alanının hazır halde tutulmadığı, birçok yerde sulu beton kesim işlerinin devam etmekte olduğu,alt yapının bozuk olması nedeni ile iş yapımının imkansız hale geldiği, taşeronların imalatlarına devam etmelerinin iş yapımını zorlaştırdığı, 1 nolu hakedişin imzalandığı açıklanan nedenler ile 2 ve 3 nolu hakedişlerin imzalanmadığı, taraflar arasındaki 2. İş olarak Naftalandaki otel inşaatından dolayı 20.000,00 TL alacaklı olduklarını, Türkiye’den … yeni şantiye binası için dekton malzemeli işler gerçekleştirdiklerini, 21/02/2014 tarih itibari ile 123.951,00 TL alacaklı olduklarını, iş olarak havaalanı terminal binası dışında yer alan ön bölüm zemin kaplamasının yapılması için dekton ürünler önerildiğini, bu iş kapsamında da 51.439,00 TL alacaklı oldukları 250.00,00 TL bedelli teminat mektubu ile birlikte 455.379,00 TL alacaklı oldukları ifade edilip tahsili talep edilmiştir.
Taraflar arasında 29/05/2013 tarihli alt istisna sözleşmesinin ve 14/03/2014 tarihli proforma faturanın varlığı ihtilafsızdır.
Taraflarca delil olarak dayanılan sözleşme, hakediş örnekleri, yazışma örnekleri, davacı ile dava dışı Consentıno Turkey Yapı İnş. Şirketi arasındaki sözleşme örneği, delil olarak dayanılan fotoğraflar, ihtarname örnekleri ve delil olarak dayanılan diğer belge örnekleri dosyaya sunulmuş ve yazılan müzekkereler ile temin edilmiştir.
Taraflar arasındaki 29/05/2013 tarihli “Alt istisna sözleşmesi” başlıklı sözleşmenin incelenmesinden …’nin yüklenici sıfatıyla iş sahibi Azerbaiijan … … …. ile imzaladığı sözleşme kapsamında yapımını üstlendiği Azerbeycan-… hava limanı terminal binasının, zemin döşeme, kaplama yapılması, zemin bordür kaplama yapılması, kolon kaplama – taş montajı için profil karkas hazırlanması işçiliği, kolon kaplama – profil karkas üzerine taşların mekanik montaj işçiliği, duvar kaplama – yapıştırma montaj işlerinin, onaylı proje ve şartnamelere tamamen uygun olarak alt yüklenici sıfatıyla … Granit Mermer İnş. Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından işçilik birim fiyat esaslı yapımının sözleşmede kararlaştırılan süre, bedel ve koşullarla üstlenildiği anlaşılmaktadır.
Davalı karşı davacı … İnş. Sanayi ve Ticaret Limited şirketinin ticari defter ve kayıtları üzerinde talimat mahkemesi aracı kılınarak mali müşavir …. tarafından düzenlenen 23/08/2016 tarihli raporda, davalı şirketin ticari defter ve kayıtlarının usulünce tutulmakla sahibi yararına delil olma özelliği taşıdığı ve kendi kayıtlarına göre, taraflar arasındaki ticari ilişki kapsamında, davalı karşı davacı … İnş. Sanayi ve Ticaret Limited şirketinin, davacı karşı davalı …Ş.’den 423.999,09 TL alacaklı olduğu tespiti yapılmıştır.
Mahkememizce İnşaat Mühendisi, Nitelikli Hesap Bilirkişisi ve Mali Müşavirden oluşturulan bilirkişi kurulunca, davacı karşı davalı şirkete ait ticari defter ve kayıtlar, dosyaya sunulan belge ve yazışmalar ve dosya kapsamı bütün olarak incelenmek suretiyle,
Davacı karşı davalı …Ş.’nin kendi kayıtlarına göre, davalı karşı davacı … İnş. Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nden 176.104,80 TL bakiye alacağı bulunduğu,
Taraflar arasında birden fazla ticari ilişki bulunmakla,
Birinci olarak 29/05/2013 tarihli “Alt istisna sözleşmesi” kapsamında mevcut duruma göre tespitler yapıldıktan sonra, tarafların alacak talebi ile davacı karşı davalı yüklenici defter kayıtlarındaki tespit edilen miktarlar örtüşmediği, davalı karşı davacı taşeronun 2 ve 3 nolu hak ediş ile tasfiye hak edişinde imzası bulunmadığı için tarafların ticari defter kaydında mevcut fatura ve ödemelerden hangisinin bu işle ilgili olduğunun anlaşılamadığı, 2. ve 3. hak ediş ile tasfiye hak ediş dayanağı belgelerin ibrazı, bu işle ilgili fatura ve ödeme belgelerinin ibrazı halinde, bu istek kalemi ile ilgili değerlendirme yapmanın mümkün olabileceği,
İkincisi, Naftalanda bulunan otel inşaatının mermer montaj işçiliği:
Davacı – karşı davalı yüklenici tarafından 19/05/2014 tarihinde düzenlenen … Otel ve Villa Projesi 2 nolu kesin hak edişin incelenmesinde, yapılan toplam imalat tutarının 316.162,73 USD olduğu, türk personel ödemeleri, türk personel sigorta ödemeleri, nakit ödemeler, yemek ödemeleri, ambar ödemeleri, yer personel ödemeleri, … vergi sigortası, temizlik işleri – düz işçilik için yapılan toplam 307.478,90 USD kesintinin mahsubundan sonra davalı karşı davacı taşerona ödenecek tutarın 8.638,90 USD olarak tespit edildiği,
Davacı – karşı davalı yüklenici şirketin ticari defter kaydında, … … Otel İnşaatı işinden davalı – karşı davacı taşeron şirkete 2.734,65 TL borçlu olduğunun tespit edildiğini,
Tarafların defter kaydındaki miktarların örtüşmemesi nedeniyle, kayıtlarda yer alan faturalar ile ödemelerin hangilerinin “… Otel ve Villa Projesi” işi ile ilgili olduğu açıklanarak bir örneği sunulduğunda karşı davadaki talep ile ilgili değerlendirme yapılabileceğinin bildirildiği,
Üçüncüsü, … yeni terminal binası şantiyesi için çeşitli kalemlerde; teklifi verilen, onaydan sonra imalatı yapılan, fatura ve irsaliye ile sevk edilip, …’de montajı yapılan ve ödemeleri Türkiye’den banka aracılığıyla alınan malzemeli işler:
Davalı – karşı davacı taşeron bu iş nedeniyle 123.940,00 TL alacağının tahsilini talep etmektedir.
Davalı – karşı davacı taşeron bu iş ile ilgili olarak cevap ve karşı dava dilekçesinde hesap ekstresi, faturalar ve teklif belgeleri ibraz edip 2 adet teklif belgesi sunduğu, birinci teklifin … … – WC tezgahı, WC tezgahları kanal ızgaraları, WC makyaj masaları fiyatı ile ilgili, ikinci teklifin … Hava Alanı Terminal Binasında, kapı kenarlarına …. kutu şeklinde kapı kenarı sövelerinin yapımı ve montaj fiyatı ile ilgili olduğu, ürünün İstanbul Dudullu fabrikalarında tır üzerinde teslim edileceğinin bildirildiği tespiti yapılıp bu işle ilgili olduğu düşünülen ve dökümü yapılan 10 adet faturanın 8’inin her iki ticari defterlerinde kayıtlı olup, 2 adetin kayıtlı olmadığının, davacı karşı davalı şirketin ticari defter kaydında söz konusu iş nedeniyle davalı karşı davacı taşeron şirkete 79.930,75 TL borçlu olduğu tespitinin yapıldığını,
Tarafların defter kaydındaki miktarların örtüşmemesi nedeniyle, kayıtlarda yer alan faturalar ile ödemelerin hangilerinin bu iş ile ilgili olduğu açıklanarak bir örneği sunulduğunda karşı davadaki talep ile ilgili değerlendirme yapılabileceğinin bildirildiği,
Dördüncüsü, hava alanı terminal binasının dışında yer alan ön bölümün zemin kaplamasının yapılması için 14/03/2014 tarihli proforma faturada yer alan 205 Euro / m2 birim fiyatlı işin yapımı:
Raporda gerekçeli ve denetime elverişli olarak, işin %71,66’lık kısmının tamamlandığı, her iki tarafın ticari defterlerinde kayıtlı olan 340.883,84 Euro tutarında 3 adet faturanın kayıtlı olduğu, davalı karşı davacı taşerona 21/04/2014 tarihinde 169.813,80 Euro ödendiği, yine 250.000,00 TL tutarındaki avans teminat mektubu karşılığında 18/03/2014 tarihinde 80.718,07 Euro ödeme nazara alındığında toplam ödeme tutarının 250.531,87 Euro olup davalı karşı davacı taşeronun 90.351,97 Euro alacağı bulunup talebinin 51.439,00 TL ile sınırlı olduğu,
Davacı karşı davalı yüklenici tarafından TTK’nın 18/3 maddesine uygun olarak sözleşmenin feshine ilişkin ihbarı bulunmadığını, taraflar arasında iki ayrı sözleşme bulunmakla davacının 4. Sözleşme kapsamında ödemesini yaparak işin devamı sağlaması ve 1. Sözleşme kapsamında ihtilafı ayrıca halletmesi gerekirken, ödeme yapmayarak teminatı irat kaydetmesinin sözleşmeye ve hukuka uygun görülmediği, fiyat farkından kaynaklı zararın tahsili talebinin yerinde olmadığı sonucuna varılmış,
Yine 14/03/2014 tarihli proforma fatura karşılığında oluşan sözleşmeye göre ve davacı tarafından karşı davacıya ödenen 80.718,07 Euro karşılığında düzenlenen 250.000,00 TL bedelli avans teminat mektubunun nakde çevrilmesi koşullarının sözleşmeye uygun olmaması nedeniyle teminat mektubu bedelinin iadesi gerektiği şeklinde görüş belirtilmiştir.
Söz konusu rapora karşı taraf vekillerinin itirazı üzerine, itirazları karşılar şekilde düzenlenen 27/11/2018 tarihli birinci ek raporda, taraflarca 05/12/2017 tarihli ara karar doğrultusunda yeni bir belge sunulmadığı için 02/11/2017 tarihli bilirkişi raporundaki görüşlerde herhangi bir değişiklik olmadığı sonucuna varılmış,
Tarafların bu rapora yönelik itirazları sonrasında sunulan belgeler de değerlendirilmek suretiyle gerekçeli ve denetime elverişli olarak asıl dava yönünden yapılan değerlendirmede, davalı alt yüklenicinin yapmış olduğu iş nedeniyle, sözleşme kapsamında yapılan ve yapılması gereken kesintiler ile davacı karşı davalının yaptığı ödemeler de dikkate alındığında davacı karşı davalı yüklenicinin 39.058,23 USD borcunun bulunduğu, yine davacı karşı davalının proforma fatura kapsamında edimin ifa edilmemesi nedeniyle nama ifa nedeniyle fiyat farkından kaynaklı zarar isteminde bulunup bulunamayacağı tespiti yapılmıştır.
Karşı dava yönünden yapılan değerlendirmede ise, karşı davacı tarafından gerçekleştirilen iş bedeli ve keşide edilen proforma faturanın iş sonu tasfiye hak edişinde hesaplamaya dahil edildiğinden … Granit Mermer İnş. Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin yaptığı iş nedeniyle bakiye alacak tutarının karşı dava tarihi itibariyle 39.058,23 USD x 2,4424 TL = 95.395,82 TL olarak hesaplanıp buna göre davacının birinci ve dördüncü talebine ilişkin talep edilebilecek tutarın 95.395,82 TL olarak hesaplanmış,
İkinci talep olan Naftalanda bulunan otel inşaatının mermer montaj işçiliğiyle ilgili 20.000,00 TL alacak istemi ile ilgili yapılan değerlendirmede, davacı karşı davalı şirketin bu istek kalemi ile ilgili kendi kayıtlarında yer alan 2.734,65 TL borç dışında, alacaklı olduğu kanıtlanamadığı için alacak olarak talep edilebilecek tutarın 2.734,65 TL olduğu değerlendirilmiş,
Yine davalı karşı davacı taşeronun üçüncü talebi, … yeni terminal binası şantiyesi için çeşitli kalemlerde; teklifi verilen, onaydan sonra imalatı yapılan, fatura ve irsaliye ile sevk edilip, …’de montajı yapılan ve ödemeleri Türkiye’den banka aracılığıyla alınan malzemeli işler nedeniyle 123.940,00 TL olup, davacı – karşı davalı yüklenici şirketin ticari defter kaydında bu işe ilişkin 79.930,75 TL borç bulunmakla, fazlaya ilişkin istem kanıtlanamamakla bu tutarda alacaklı olduğu değerlendirilmiş,
Davalı – karşı davacı taşeronun beşinci talebi, 14/03/2014 tarihli proforma fatura kapsamında oluşan sözleşme nedeniyle verilen 250.000,00 TL bedelli avans teminat mektubu nakde çevrilerek irat kaydedildiğinden, 250.000,00 TL alacağın tahsiline ilişkin olup, davacı karşı davalı yüklenici tarafından sözleşmenin feshedildiği ileri sürülmüş ise de, davalı – karşı davacı taşerona gönderilen yazılı bir fesih ihbarı bulunmadığı, teklif şeklinde hazırlanan proforma faturada avans teminat mektubunun irat kaydı ile ilgili bir düzenleneme bulunmadığından, avans teminat mektubunun nakde çevrilerek irat kaydının sözleşmeye uygun olmadığı ve iade edilmesi gerektiği belirtilmiştir.
Söz konusu rapora yönelik yine tarafların itirazı sonrasında bilirkişi kurulunca sunulan üçüncü ek raporda Ankara …Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …. esas sayılı dosyasına sunulan bilirkişi raporu ve yine taraflarca sunulan belgeler 45 sayfalık ek raporda ayrıntılı olarak incelenip değerlendirilmek suretiyle,
Davacı – karşı davalı şirketin alacak talebinde bulunamayacağı, davalı karşı davacı taşeron şirketin iş ve emtia bedeli olarak 176.104,80 TL, teminat mektubu bedeli olarak 250.000,00 TL olmak üzere toplam 426.104,80 TL alacak talebinde bulunabileceği belirlenmiştir.
Davalı karşı davacı … İnş. San. Ve Tic. Ltd. Şti. şirket vekili yargılamanın değişik aşamaların da üçüncü ek rapor doğrultusunda karar verilmesi yönünde istemde bulunmuştur.
Mahkememizce inşaat yüksek mühendisi ve mali müşavirden oluşturulan bilirkişi kurulundan 14/09/2021 tarihli esas rapor itirazları karşılanması amacı ile 09/05/2022 tarihli ek rapor aldırılmış ise de söz konusu raporlar,
Önceki bilirkişi kurulunca işin ağırlıklı olarak … da yapılması, kayıtların düzgün tutulmaması, yapılan işle ilgili fiziki anlamda herhangi bir tespitin yapılmaması nedeni ile yoğun bir çalışma sonucu, eksik belgeler belirtilerek taraflarca tamamlanmasının sağlanmasına çalışılarak ve tarafların itirazlarını karşılar şekilde mümkün olduğu kadar hakkaniyete uygun olarak 1. 2. ve 3. Ek rapor sunularak aldırılmış olup,
İkinci heyet tarafından ise, ağırlıklı olarak önceki rapor değerlendirilerek, farklı sonuca varılan istek kalemleri ile ilgili değerlendirmenin takdirinin mahkemeye ait olduğu ifade edilerek ancak yapılan her bir iş bakımından maliyetlerin belirlenebilmesinin mümkün olmadığı, yapılan ödeme veya transferlerin tamamının malzeme bedeli olmayıp bunların işçilik, sosyal güvenlik kurumu giderleri vb giderlere ait harcamalar da bulunduğu bütün giderlerin iş iş ayrılmadığı, taraf defterlerin de de bir ayrıma girilemediği bu sebeple harcama ya da maliyetlerin iş bazlı olarak ayrıştırılamadığı ifade edilmiştir.
Yukarıda açıklanan nedenle, ikinci raporda ağırlıklı olarak sadece birinci rapordaki tespitlerden yola çıkarak, yorum yolu ile sonuç itibari ile yine işin yapım maliyeti, ödemeler ve diğer hususlarda netlik ve yapılan işlere ilişkin araştırma yapılamadığı ifade edilip, ilk rapordan farklı sonuca varılan istek kalemlerine ilişkin olarak ise yine netlik olmadığı için takdirin mahkemeye bırakıldığı ifade edilmekle yani ikinci rapor da birinci bilirkişi kurulu rapor ve ek raporlarındaki gerekçe ve denetime elverişli olmadığı için iki rapor arasında çelişki olduğu kabul edilmemiş ve bu nedenle özellikle davanın açıldığı tarih yargılamanın çabukluğu ve ucuzluğu ilkesi gözetilerek, ilk bilirkişi kurulu rapor ve ek raporları gerekçeli ve denetime elverişli olduğu için üçüncü bir bilirkişi kurulu rapor aldırılmasına gerek duyulmamıştır.
İddia, savunma, taraflar arasındaki sözleşme ve proforma fatura içeriği, dosyaya sunulan ve temin edilen belgeler, gerekçeli ve denetime elverişli olan ve itirazların karşılandığı birinci bilirkişi kurulu rapor ve ek raporları ile dosya kapsamı bütün olarak değerlendirildiğinde,
Davacı karşı davalı … Aş’nin TTK’nın 18/3 maddesindeki koşulları taşıyacak şekilde davalı karşı davacı … İnş. San. Ve Tic. Ltd. Şti ile arasında mevcut 29/05/2013 tarihli alt istisna sözleşmesini, 14/03/2014 tarihli proforma fatura kapsamında yapılması üstlenilen işlere ilişkin sözleşmeyi fesih etmediği, kendi ticari defter ve kayıtlarına göre karşı davacıya kısmen borçlu olduğu, davalı karşı davacıdan gerek sözleşme kapsamında fazla ödeme yaptığı gerekse nama ifa nedeni ile alacaklı olduğunu iddia etmesine karşın bu iddiasını kanıtlayamadığı anlaşılmakla ve yine mahkememizce de bu yönde vicdani kanaat oluşmakla davanın REDDİ cihetine gidilmiştir.
Karşı davacı sıfatı ile … Granit Mermer İnş. San. Ve Tic. Ltd. Şirketi tarafından yine aynı sözleşme, proforma fatura ve sözlü yapılan anlaşmalara dayalı işlerden kaynaklı alacak istemi ile açılan davada, yukarıda açıklanan nedenler ile ve özellikle 1. Bilirkişi kurulu raporu ile tarafların itirazlarını karşılar şekilde düzenlenen 1. 2. Ve özellikle 3. Ek rapor gerekçeli ve denetime elverişli olmakla mahkememizce de yapılan hesaplama ve varılan sonuç açısından benimsenmiş,
Davacı karşı davalının sözleşme ile ilgili davalı karşı davacıya usulünce fesih ihtarı bulunmadığı gibi , teklif şeklinde hazırlanan proforma fatura kapsamında verilen avans teminat mektubunun irat kaydı ile ilgili düzenleme de bulunmadığından, davacı karşı davalının 250.000,00 TL tutarlı teminat mektubunu nakite çevirmesi haksız olduğundan, bu bedelin tazmini gerektiği gibi yine davalı karşı davacıya iş ve emtia bedeli olarak 176.104,80 TL eksik ödeme nedeni ile borçlu olduğu anlaşılmakla, fazlaya ilişkin istemin REDDİ ile karşı davanın ( 250.000,00 TL için TBK 117. Madde anlamında keşide edilen ihtarname nedeni ile 26/02/2014 tarihinde karşı davalının temerrüde düşürüldüğü anlaşılmakla) 426.104,80 TL için KISMEN KABULÜ cihetine gidilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlere,
1-Esas davada,
Davanın reddine,
2-Karşı davada,
Davanın kısmen kabulü ile
426.104,80 TL’nin (250.000,00 TL’lik bölümü için faiz başlangıç tarihi 27/06/2014, 176.104,80 TL’lik bölümü için faiz başlangıç tarihi 06/02/2015 olmak kaydıyla) yasal faiz uygulanmak suretiyle davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
Fazlaya ilişkin istemin reddine,
3- 492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince:
Asıl davada, alınması gereken 80,70 TL ilâm harcının, peşin alınan 10.924,75 TL harçtan çıkartılarak bakiye 10.844,05 TL’nin karar kesinleştiğinde ve istemi halinde davacıya iadesine,
Karşı davada, alınması gereken 29.107,22 TL ilâm harcından peşin alınan 7.777,00 TL’nin mahsubu ile, bakiye 21.330,22 TL harcın davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
4-Yargılama giderleri yönünden:
Asıl davada davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
Davalı tarafından 50,00 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Karşı davada davacı tarafından yapılan 1.450,00 TL bilirkişi ücretinden ibaret yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Karşı davada davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığına,
5.-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca:
Asıl davada, davalı yararına hesaplanan 88.368,58 TL nispi vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Karşı davada, davacı yararına hesaplanan 62.654,67 TL nispi vekâlet ücretinin davalıdan alınarak, davacıya verilmesine,
Karşı davada, davalı yararına hesaplanan 9.200,00 TL maktu vekâlet ücretinin davacıdan alınarak, davalıya verilmesine,
Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansı kalması halinde bildirilecek hesap numarası olur ise hesaba, hesap numarası bildirilmez ise gider avansından karşılanmak koşulu ile posta havalesi ile yatıran tarafa iadesine,
Dair, Davacı-Karşı Davalı Vekili Av. … , Davalı-Karşı Davacı Vekili Av. …’ın yüzüne karşı kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.13/09/2022

Başkan …
¸
Üye …
¸
Üye …
¸
Katip …
¸