Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C. … 8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2021/443 Esas – 2022/635
TÜRK MİLLETİ ADINA GEREKÇELİ KARAR
T.C.
…
8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
KARAR
ESAS NO : 2021/443 Esas
KARAR NO : 2022/635
HAKİM :…
KATİP : …
DAVACI …
DAVALI …
DAVA : Banka Dışındaki Diğer Kredi Kuruluşlarına İlişkin Düzenlemelerden Kaynaklanan (Alacak)
DAVA TARİHİ : 27/07/2021
KARAR TARİHİ : 29/11/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 05.12.2022
Mahkememizde görülmekte olan Banka Dışındaki Diğer Kredi Kuruluşlarına İlişkin Düzenlemelerden Kaynaklanan (Alacak) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Dava dışı borçlu…Kimya Boya ve Teks. San. Dış. Tic. Ltd. Şti. tarafından keşide edilerek müvekkili tarafından tahsile konulan 30.06.2018 keşide tarihli, 80.000,00 TL bedelli, 684464 seri nolu çekin karşılığının çıkmadığını, bu çekle ilgili olarak yapılan takibin de semeresiz kaldığını, davalı bankanın Çek Kanunu kapsamında çek hesabı açarken göstermesi gereken özen ve dikkati göstermediğini, çek hesabı açılmaması gereken şirket adına çek hesabı açarak müvekkili davacının zarara uğramasına neden olduğunu, yasal özen ve basiret borcunun gereği olarak davalı bankanın kredi talep eden her müşteri hakkında yaptığı gibi çek karnesi talep eden müşteri hakkında da istihbarat yapması, müşterinin ödeme gücünü ölçmesi ve çek hesabı açılırken alınması gerekli belgelerin doğruluk ve sıhhatini kontrol etmesi gerektiğini, ayrıca makul bir süre ile müşterinin bankaya tevdi ettiği mevduatın miktarını ve hesap hareketlerini takip etmesi gerektiğini, davalı bankanın dava dışı borçlu şirket ve ortakları hakkında gerekli araştırmayı yapmayarak özen yükümlülüğünü ihlal ettiğini ileri sürerek, şimdilik 1.000,00-TL’nin çekin karşılıksız çıktığı (zararın doğduğu) tarihten itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, yargılama giderleri ve ücreti vekaletin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiş; davacı vekili yargılama sırasında yaptığı ıslah ile dava değerini 38.200,00-TL artırarak, sonuçta toplam 39.200,00-TL’nin faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Dava dilekçesi ve tensip zaptının bankaya 02.08.2021 tarihinde tebliğ edildiğini, uyuşmazlık konusunda … Mahkemelerinin yetkili olmayıp, İstanbul Mahkemelerinin yetkili olduğunu, davacının belirsiz alacak davasında hukuki yararının olmadığını, davacı tarafın dava konusu çekin karşılıksız çıkması nedeniyle zarara uğradığını, bankanın çek defteri verirken gerekli araştırma ve özen yükümlülüğünü yerine getirmediği iddiasıyla tazminat isteminde bulunduğunu, dava konusu çekin vade tarihinin 30.06.2018 olduğunu, davanın 27.07.2021 tarihinde ikame edildiğini, taraflar arasında çek defteri talebine bağlı olarak 11.07.2021 tarihli genel kredi sözleşmesi düzenlendiğini, aynı tarihte GKS’ye bağlı 500.000,00-TL değerinde cari hesap kredi sözleşmesi akdedildiğini ve dava dışı şirket ile KKB Kredi Kayıt Bürosu arasında Findeks Ticari Üyelik Sözleşmesi akdedildiğini, dava dışı şirket adına 2014 yılı başından itibaren çek karnesi için başvuru yapıldığı tarihe kadar geçen süreye ilişkin mali veri giriş raporu düzenlendiğini, banka tarafından dava dışı şirkete çek defteri verildiğinde şirketin yazılmış çekinin bulunmadığının KKB kayıtlarında mevcut olduğunu, çek raporunda dava dışı şirketin o tarihe kadar ibraz edilmiş olan çeklere yönelik 1.662.985,00-TL ödeme yapmış olduğunu, aynı raporda 2018 yılı öncesinde ibraz edilmiş olduğu halde ödenmemiş çek kaydının bulunmadığını, davacının kendi kusurundan kaynaklanan zararlardan dolayı müvekkil bankayı sorumlu tutmaya çalışmasının hukuka aykırı olduğunu savunarak, davanın tüm talepler yönünden reddini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, davalı bankanın dava dışı borçlu şirket olan…Kimya Boya ve Tekstil San. Tic. Ltd. Şti.’ye çek hesabı açtığı sırada gerekli özen ve dikkati göstermemesi nedeniyle çek defteri verilmemesi gereken şirkete çek karnesi verdiği, bunun sonucu olarak borçlu şirket tarafından düzenlenerek davacı şirkete ciro yolu ile gelen çekin yapılan takip sonucu da ödenmemesinden dolayı davacının uğradığını iddia ettiği zararın davalı bankadan tazmini istemine ilişkindir.
İncelenen tüm dosya ve evrak kapsamı itibari ile; Davada çözümü gereken yön, davalı bankanın Çek Kanunu kapsamında çek hesabı açtığı sırada göstermesi gereken özen ve dikkati gösterip göstermediği, dava dışı borçlu şirket olan…Kimya Boya ve Tekstil San. Tic. Ltd. Şti.’ye çek hesabı açarak, çek karnesi vermesi nedeniyle anılan firma tarafından keşide edilerek davacıya ciro yolu ile gelen çekin ödenmemesinden dolayı davacının uğradığı zararda davalı bankaya anılan Çek Kanunu ve yerleşik bankacılık uygulamaları uyarınca yüklenebilecek bir kusurun bulunup bulunmadığı, bankanın davacının çek bedelini tahsil edememesinden dolayı uğradığı zarardan sorumlu olup olmadığı hususlarının tespiti noktasındadır.
Davalı tarafın mahkememizin yetkisine yönelik itirazının ön inceleme duruşması sırasında TBK’nun 89. Maddesine dayalı olarak verilen ara karar ile reddine karar verilerek, uyuşmazlığın esasına geçilmiş olup, gerekli deliller toplandıktan sonra dosyada bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş, bu amaçla bilirkişiler Bankacı … ve Borçlar Hukuku Nitelikli Hesap Bilirkişisi … ‘den gerekli incelemeleri içeren, gerekçeli ve denetime elverişli asıl rapor ile itirazlar üzerine ek raporun alındığı, davalı bankaya davaya konu çekin dava dışı şirkete hangi tarihte verilen çek karnesinin içinde olduğuna ilişkin yazının yazıldığı ve davalı bankanın yazılan müzekkereye yanıt verdiği görülmekle, dava ile ilgili gerekli deliller toplanıp incelemeler yapılarak, tahkikat tamamlanmıştır.
Bu durumda; yapılan yargılamaya, toplanan delillere, alınan bilirkişi asıl ve ek raporu ile tüm dosya kapsamına göre, davaya konu çekin 30.06.2018 keşide tarihli, 80.000,00 TL tutarlı, 684464 seri nolu, muhatap bankasının davalı banka olduğu, dava dışı…Kimya Boya ve Teks. San. Dış. Tic. Ltd. Şti. tarafından dava dışı Reailete Kuyumculuk İnşaat Hır. Teks….Ltd.Şti. Emrine düzenlenen çek olup, davacıya ciro yolu ile geçtiği, davacının ciro silsilesinin 2. Sırasında yer aldığı, davalı …tarafından dava dışı firmaya ait finansal verilerin incelendiği, davalı bankanın ilk aşamada dava dışı firmaya 1 adet 10’luk çek karnesi verdiği, çek karnesinin verildiği tarihte dava dışı firmanın arkası yazılan çekinin bulunmadığı, 6 banka ile Çek Hesabı çalışması bulunduğu, dava dışı firmanın Çek Hesabı
çalışmasından yaklaşık 1,5 yıl sonra ilk arkası yazılan çekinin bulunduğu, davalı …ile dava dışı…Kimya Boya ve Tekstil San. Dış. Tic. Ltd. Şti. arasında 11.07.2017 tarihinde 500.000,00 TL limitli Cari Hesap Kredisi Sözleşmesi akdedildiği, söz konusu firmaya çek karnesi ile birlikte 500.000,00 TL değerinde kredi kullandırıldığı, dava dışı firmanın ibraz edilen ilk çek yaprağı tarihinin 21.11.2016, ibrazında ödenen son çek yaprağının 16.05.2018 olduğu, yaklaşık 1,5 yıl keşide edilen çeklerin ödendiği,
davalı…’ın dava dışı firmaya ilk 10’luk çek karnesini 11.07.2017 tarihinde talep ettiği, bu süreçte dava dışı firmanın diğer bankalar ile çek hesabı çalışması bulunduğu, arkası yazılan çekinin bulunmadığı, dava dışı firmanın ilk defa 18.06.2018 tarihinde ibraz edilip arkası yazılan çek yaprağı bulunduğu, davalı banka tarafından mahkememize gönderilen 10.10.2022 tarihli cevabi yazıda, takip konusu 684464 seri numaralı çeke yönelik olarak banka kayıtlarında yapılan incelemede söz konusu çekin müşteriye verilen ilk çek karnesine ait olup, müşteriye ilk çek karnesi ile 10 adet çek verildiği, teslim tarihinin 25.07.2017 tarihi olduğunun bildirildiği görülmekle, dava dışı firmanın ibraz edilen ilk çek yaprağı tarihinin 21.11.2016, ibrazında ödenen son çek yaprağının 16.05.2018 tarihi olduğu, yaklaşık 1,5 yıl keşide edilen çeklerin ödendiği, davalı…’ın dava dışı firmaya ilk 10’luk çek karnesini verdiği tarihte dava dışı firmanın diğer bankalar ile çek hesabı çalışmasının bulunduğu ve arkası yazılan bir çekinin olmadığı, dava dışı firmanın ilk defa 18.06.2018 tarihinde ibraz edilip arkası yazılı çek yaprağı bulunduğunun belirlendiği, davaya konu çekin dava dışı şirkete ilk verilen çek karnesinin içinde yer alan çeklerden olup dava dışı şirkete 25.07.2017 tarihinde teslim edildiği ve bu tarihe kadar dava dışı şirketin arkası yazılan bir çekinin olmadığı, başka bankalar ile de çek hesabı çalışmasının bulunduğu hususları dikkate alındığında davalı bankanın, dava dışı şirkete davaya konu çekin içinde bulunduğu çek karnesini teslim ettiği sırada dava dışı şirkete çek hesabı açılmasını sakıncalı gösterecek bir durumun tespit edilemediği, davacı şirketin de tacir olup, tacir sıfatıyla ticari ilişkide bulunduğu, çek karşılığı iş yaptığı ve/veya cirolanmak suretiyle alacakları karşılığı kabul ettiği çekler için çek keşidecisi ve çekin cirantaları hakkında istihbarat ve inceleme, piyasa sorgulaması yapmak suretiyle ticari ilişki kurması gerektiği, davacının üzerine düşen bu gereklikleri yerine getirdiğini kanıtlayamadığı, 5941 sayılı Çek Kanunu’nun “Bankanın araştırma yükümlülüğü, çek hesapları ve çek defterleri” başlıklı 2.maddesinin 1.fıkrasında “Bankalar, çek hesabı açılması ile ilgili olarak bu Kanunla kendilerine verilen görev ve yükümlülükleri yerine getirirken, çek hesabı açtırmak isteyenin yasaklı olup olmadığını bu Kanun hükümlerine göre araştırırlar; ayrıca ilgili kişinin ekonomik ve sosyal durumunun belirlenmesinde gerekli basiret ve özeni gösterirler.” denilmekte olup, davalı banka tarafından dava dışı firmaya ait finansal verilerin incelendiği, davalı bankanın ilk aşamada dava dışı firmaya 1 adet 10’luk çek karnesi verdiği, çek karnesinin verildiği tarihte dava dışı firmanın arkası yazılan çeki bulunmadığı, 6 banka ile Çek Hesabı çalışması bulunduğu, dava dışı firmanın Çek Hesabı çalışmasından yaklaşık 1,5 yıl sonra ilk arkası yazılan çekinin bulunduğu, dava konusu çekin dava dışı şirkete verilen ilk çek karnesine ait olup, müşteriye ilk çek karnesi ile 10 adet çek verildiği ve teslim tarihinin 25.07.2017 tarihi olup, bu tarih itibariyle arkası yazılan çekinin olmadığı, dava dışı firmanın ilk defa 18.06.2018 tarihinde ibraz edilip arkası yazılı çek yaprağının bulunduğunun belirlenmesi karşısında, davacının davalı bankaya yönelik olarak ileri sürdüğü davalı bankanın Çek Kanunu kapsamında çek hesabı açarken göstermesi gereken özen ve dikkati göstermediği, çek hesabı açılmaması gereken şirket adına çek hesabı açarak davacının zarara uğramasına neden olduğu yönündeki iddiaya dayalı olarak talep ettiği ve ıslah ile artırdığı toplam 39.200,00 TL’lik zarar tazmin isteminin yerinde görülmemesi nedeniyle reddine karar verilerek, davanın reddine ilişkin olarak aşağıdaki şekilde hüküm fıkrası oluşturulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının yerinde görülmeyen davasının REDDİNE,
2-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 80,70-TL karar ve ilam harcının, dava açılırken alınan 59,30-TL peşin harç ile dava değerinin ıslah ile artırımı nedeniyle yatırılan 653,00-TL ıslah harcı toplamı olan 712,30-TL’den mahsubu ile bakiye 631,60-TL fazladan yatan harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı tarafın davasını bir vekil vasıtası ile takip etmiş olması nedeniyle; Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi ve ıslah ile artırılan miktar da göz önüne alınarak davalı taraf yararına tayin olunan 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
5-Arabuluculuk Kanununun 18/A(13). maddesi uyarınca karar tarihinde yürürlükte bulunan Arabuluculuk Ücret Tarifesi uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan 1.320,00 TL arabuluculuk giderinin davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
6-Taraflarca yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair; taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içerisinde … BAM’da İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 29/11/2022
Katip…
¸e-imzalıdır.
Hakim…
¸e-imzalıdır.