Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2021/237 Esas – 2022/683
TÜRK MİLLETİ ADINA YARGILAMA YAPMAYA VE HÜKÜM VERMEYE YETKİLİ
T.C.
ANKARA
ASLİYE SEKİZİNCİ TİCARET MAHKEMESİ
K A R A R
ESAS NO : 2021/237
KARAR NO : 2022/683

BAŞKAN : ..
ÜYE : ..
ÜYE : ..
KATİP : …

DAVACI / KARŞI DAVALI …
VEKİLİ : Av….
DAVALI / KARŞI DAVACI …
VEKİLİ : Av….

DAVA : Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 12/04/2021
K.DAVA TARİHİ : 08/06/2021
KARAR TARİHİ : 14/12/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 02/01/2023
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkiline bağlı, Kırka Bor İşletme Müdürlüğü’nün ihtiyacı olan 70 Adet silobas tipinde konteyner tank imalatı mal alımı işi için, davalı….’ne ihale yoluyla 3.619.000.-TL + KDV bedelle 24.01.2019 tarihli sözleşme imzalandığını, bu sözleşmeye istinaden yükleniciye 904.750,00-TL ödemede bulunulduğunu, bunun akabinde numune konteyner tankının 30 gün içerisinde 23.02.2019 tarihine kadar teslim edilmesi gerekirken teslim edilmediğini ve yüklenicinin 22.02.2019 tarihli 15 gün süre uzatım istediğini, talebin uygun görülerek bu hususun 06.03.2019 tarihli yazıyla da yükleniciye bildirilmiş olduğunu, 25.03.2019 tarihinde numune tankının işletmelerine gönderildiğini, numune konteyner tankın teknik şartname hükümleri doğrultusunda yapılan kontrolünde eksik ve kusurlar içerdiğinin belirlenmesi üzerine durumun 04.04.2019 tarihli tutanakla belirlenip, uygun bulunmadığı, yükleniciye 11.04.2019 tarihli yazıyla bildirildiğini, bu durumla ilgili sözleşme hükümleri hatırlatılıp ayrıca da 30 günlük cezalı ek süre verilmişse de termin süresi dolmasına karşılık eksikliklerin tamamlanmadığını ve yüklenicinin 20.05.2019 tarihli 30 günlük ek süre talep yazısına 28.06.2009 tarihli yazıyla, 17.06.2019 tarihine kadar numune tankın imali ve …tesislerine teslimi ve aksi takdirde sözleşmenin fesih edileceğinin de ihtaren bildirildiğini, kalan 69 adet konteyner tankın teknik şartnameye uygun olarak teslimi için yükleniciye 06.08.2019 tarihli yazı ile daha sonra da sürenin dolması halinde başlayacak olan, cezalı 30 günlük ek süre verildiğini ve işin bu süre de de tamamlanmaması durumunda fesih işlemine başlanacağının 28.08.2019 tarihli yazıyla da bildirilmiş olduğunu, bunun üzerine 29-31.08.2019 tarihleri arasında 10 adet … tipindeki konteynır tankın …tesislerine getirilip teslim edilmiş olduğunu, bunların komisyon tarafından yapılan kontrollerinde teknik şartnameye uygun olmadıkları belirlenerek 04.09.2019 tarihli yazıyla bu durum ile beraber diğer tankların da getirilmesi gerektiğinin yüklenici firmaya bildirildiğini ve akabinde, reddedilen 10 adet konteyner tankların iade alınıp belirtilmiş olan uygunsuzlukların bir kısmının giderildiğini, bunlardan 8 tanesinin muhtelif tarihte teslim edilmiş olduğunu, ancak daha önceki tutanaklarda belirtilen tank içi paslanmaların devam ettiği görülüp bu tank konteynerlerin de uygun bulunmadığını,, tüm yaşanan bu süreçten sonra İşletme Müdürlüğü’nün, 02.10.2019 tarihli 38862 sayılı yazısı ile, yüklenici ile olan sözleşmenin tek taraflı olarak fesih edildiğini, akabinde de …Daire Başkalığınca yazılan 14.10.2019 tarihli 42310 sayılı yazıyla da yükleniciye sözleşme hükümleri gereği gecikme cezaları uygulandığını, ayrıca 217.140,00 TL tutarındaki avans teminat mektubunun da nakde çevrilmesi hususu bildirilip, bununla ilgili yapılan hesaplamalar sonucu belirlenen 771,312,30 TL tutarındaki gecikme cezası ve ödenen avansın 224 günlük süreye tekabül eden 129.536,07 TL tutarına ait faizin ödenip, gecikme cezasının ise ödenmediğini, sonra da bu işle ilgili olarak 22.01.2020 tarihinde tekrar ihaleye çıkılıp yapılan ihale sonucu en avantajlı teklifi veren …. ile 3.832.500,00TL+KDV toplam bedelle 09.03.2020 tarihli sözleşmenin imzalandığını ve bu ikinci ihalede oluşan tutardan dolayı kurumun 213.500,00 TL+KDV olarak zararının ortaya çıktığını, bu hususun da yükleniciye bildirilmiş olmasına karşılık verilen süre içerisinde herhangi bir ödemede bulunmadığını, sonrasında uyuşmazlığın çözümü için arabulucuya başvurulduğunu ancak bu aşamada da anlaşma sağlanamadığını beyanla; 771.312,30 TL tutarındaki gecikme cezasının ve ihalenin yenilenmesi nedeniyle 1. ve 2. sözleşme arasındaki farktan kaynaklanan KDV dahil 251.930,00 TL davacı kurum zararının avans faizi ile birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir.
CEVAP – KARŞI DAVA : Davalı vekili cevap dilekçesinde; Davacının, düzenlemiş olduğu 70 Adet silobas tipinde konteyner tank imalatı mal alımı işinin ihalesi sonucunda, müvekkili ile 24.01.2019 tarihli sözleşme imzalanmış olduğunu, imzalanan tarihten 20 gün sonra müvekkilinin numune konteyner tankı imal ederek işletmeye uygunluk için teslim etmesi gerekirken bu sürede yurt dışı proje ve imalat gerektiren durumlar, test raporu ve CE belgelendirme işlemlerinin uzayacağının anlaşılması üzerine, müvekkilinin verdiği 22.02.2019 tarihli dilekçe ile sözleşmenin 8. maddesi hükmüne göre 15 gün cezasız süre uzatımı talebi uygun görülüp süre uzatımı verilip bu süre içinde, konteyner tankın davacıya bağlı işletmeye teslim edildiğini, ancak numune tankının uygun bulunmadığının 11.04.2019 tarihli yazıyla bildirilip 30 günlük cezalı süre verildiğini ve yeniden imalat sürecine girildiğini, bu süre zarfında ret gerekçeleri arasında yer alan bazı konuların teknik şartname ekindeki resimlere uygun olmadığını, … demir kesit ölçülerine göre tam kuşak yapılmasının mümkün olmadığını, istenen bazı hususların CE basınçlı kaplar standartlarına uygun olmadığını, ölçülerde bu sebeple değişiklikler gerektiğini ve konuyla ilgili talimat verilmesine ilişkin 20.05.2019 tarihinde davalıya bağlı işletme müdürlüğüne dilekçeyle müracaat edildiğini, aynı dilekçede 30 günlük de ek süre verilmesi talebinde bulunulduğunu, müvekkilin bu talebi üzerine 28.05.2019 tarihli yazıyla bir kez daha 17.06.2019 tarihine kadar numune tank konteynerin imalı ve …tesislerine teslimi için süre verilip bazı teknik detayların açıklanmış bulunduğunu, müvekkili şirketinde 17.06.2019 tarihinde konteyner tankı kısmen teknik şartnameden fazla ilavelerle teslim etmiş olduğunu ve bu numunenin komisyon tarafından uygun bulunup kabul edilmiş olduğunu, müvekkilinin, numune konteyner tankın kabul yazısının kendisine tebliğinden itibaren, imal ettiği konteyner tankların gerekli test, muayene ve CE standart belgelendirme işlemleri için … incelemesinden geçirip, tüm ürün doğrulama belgelerinin alınmış olduğunu, ancak davalı tarafından sevk edilen konteyner tanklar için bu kez davacı tarafından numuneye aykırı bazı hususlar gerekçe gösterilerek teslim alınmadığını, işletme tarafından istenen hususların numuneye ve teknik şartnameye aykırı olacağının bildirilmesine rağmen tankların yapılması konusunda ısrar edildiğini, teknik şartnameye ve numuneye aykırı isteklerden kaynaklı olarak gecikmelerin ortaya çıktığını, bunun davacıdan kaynaklandığını ve 30.08.2019 tarihinde başlamak üzere 30 günlük cezalı ek süre verilip bu sürenin sonunda işin tamamlanmaması halinde sözleşmenin 35. maddesi hükmü doğrultusunda fesih işlemine başlanacağının 28.08.2019 tarihli yazıyla davalıya bildirildiğini, yazının ise 07.09.2019 tarihinde müvekkiline ulaşmış olduğunu, müvekkili tarafından imal edilen 10 adet silobas tipindeki konteyner tankın, 29-31.08.2019 tarihleri arasında …tesislerine getirilmişse de, işletme tarafından numuneye aykırı istekler sebebiyle kabul görmeyip, imalat hatası olmayan, içinde su birikmesi sebebiyle oluşan pas gerekçe gösterilip uygun bulunmadığı ve yine davalı tarafından gönderilen son iki tankın da teslim alınmadığını, bu süreç sonunda sözleşmenin haksız olarak ve süre verilmesi gerektiği halde süre verilmeyerek feshedilmiş olduğunu, davacı tarafından istenen; 771.312,20 TL tutarındaki gecikme cezası ve sonradan yapılan ihalenin sözleşme bedeli ile davalı teklifi arasındaki fark olarak belirlenen 213.500,00TL şeklindeki talebin hukuka aykırı olduğunu, çünkü her iki ihalenin yapılış tarzının aynı olmayıp birbirinden farklı olduğunu, bu farklılığın teknik şartnamelerden görüldüğünü, diğer yandan ihale ve sözleşme tarihlerinin farklı olduğunu, bu iki süreç arasında işçilik ve paslanmaz çelik sac fiyatlarındaki döviz yükselişine endeksli TL cinsinden artışların ikinci ihalenin yüksek çıkmasına sebep olduğunu, diğer yandan davacının gecikme cezası olarak talep ettiği miktar hususunda, I. numune tanktan itibaren bütün tankların teknik şartnameye uygun olmasına karşılık kabul edilmediğini, halbuki teknik şartname ile uygulanan proje arasında bir fark olmadığını, basit sebepler ve teknik geçerliliği olmayan kayıtlar ile I. numunenin red edildiğini ve ondan farkı olmayan 2. numunenin uygun bulunduğunu, I. numunede uygunsuz bulunan yatay çap dikey çap konusunun teknik dayanağı olmadığını, aynı şekilde tank ayakları ve çevresel kaynak dikişleri ile dolum ağızlar ile ilgili uygunsuzluk kayıtlarının da CE kapsamında basınçlı kaplar direktif standartlarına göre geçerli olmadığını, gecikmelerin davacı tarafın haksız tespit ve istemlerinden kaynaklandığını, pas (korozyon) durumuyla ilgili olarak da, müvekkilinin tankların iç yüzeyinde … paslanmaz malzeme kullandığını, görülen pasın, imalat yada malzeme hatasından kaynaklanmadığını, çeliğin yüzeyinin hasar görmesine veya sırdan paslanabilir çelik malzeme ile temastan ortaya çıkabileceğini, müvekkilinin imalat ve nakliye sırasında bu hususlarda çok hassasiyet gösterdiğini, ayrıca davacıya verilen tankların uzun süre dışarıda yağmur, su, rüzgâr, fırtına gibi ortamlarda kalması sebebiyle tankların yüzeyinde su birikmesinden kaynaklı bir su pası denebilecek oluşumun olduğunu, bunun basit bir solüsyon uygulaması ile çözülebilecek nitelikte olduğunu, tankın yapısına karışmadığını, yapısal etkisi olmayan sadece çelik üstü bir kalıntı olduğu halde, davacının bu pası gerekçe gösterip teslim aldığı tankları dahi haksız olarak reddetmiş olduğunu beyanla; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Karşı dava dilekçesinde özetle; 1. numune ve 2. numuneler ve daha sonrasında yapılan tankların tümünün, teknik şartnameye uygun olduğunu, teknik şartname ile uygulanan proje arasında herhangi bir fark olmadığını, bazı konulardaki anlaşmazlık ve farklı değerlendirmelerden ortaya çıkan muarazaların giderilmemiş olmasının, dava aşamasına gelmeye sebep olduğunu, ortaya çıkan muarazaların, öncelikle tankların bulunduğu yerde bilirkişi marifetiyle keşif icrası ile birlikte incelenmesi ve müvekkilinin davalı tarafından imal edilen tankların … CE standartlara ilişkin muayene raporları , ürün doğrulama belgeleri dikkate alınarak değerlendirilmesini, kabul edilen numuneye uygun olan ancak kabul edilmeyip iade edilen tankların iade gerekçeleri değerlendirilerek, tankların 2. numuneye uygun olduğu için ilk sevk tarihinde kabul edilmesi ve dolayısıyla gecikme cezasının da, o tarihler dikkate alınarak değerlendirilip bu şekilde taraflar arasındaki murazanın giderilmesini talep ve dava etmiştir.
GEREKÇE : Dava; taraflar arasında imzalanan eser sözleşmesinin davacı tarafça feshinin haklı olup olmadığı, buna dayalı olarak davalıdan gecikme cezası talep edilip edilemeyeceği, edilebilecekse miktarı ile davacının yeniden ihale yapmak suretiyle dava dışı 3. kişi konumundaki firmaya ödediği bedelde artış olup olmadığı, bu kapsamda ilk ihalede sunulan 2. teklifle 2. ihalede oluşan ihale bedeli arasındaki fark nedeniyle davacının zarara uğrayıp uğramadığı, zarar var ise miktarının tespiti ve davalının bu zarardan sorumlu olup olmadığı hususundadır.
Karşı dava; kararlaştırılan imalatın sözleşmede belirlenen sürece uygun nitelikte gerçekleşip gerçekleşmediği, gerek numunelerin teslim süresi, gerekse numunelerin sözleşme de belirtilen niteliklere uygun olup olmadığı hususlarının tespiti ve buna dayalı olarak davacının cezalı ve cezasız olarak verdiği ek süreler ile numunelerin reddi yönündeki gerekçelerinin ve uygulamalarının yerinde olup olmadığı kapsamında doğan muarazaların giderilmesi hususundadır.
Yargılama sürecinde tarafların gösterdiği deliller toplanmış, bu kapsamda davacı ile davalı arasında imzalanan “70 adet silobas tipinde konteyner tank imalatı mal alımı” işi için yapılan 24/01/2019 tarihli sözleşme ve sözleşmenin eki şartnameler, sözleşme sürecinde karşılıklı olarak yapılan yazışmalar, bir kısmı üretilen tankların fotoğrafları, sözleşmenin feshine dair ihtarname, 22/01/2020 tarihinde yapılan 2. ihaleye ait ihale dosyası ve bu ihale sonucunda dava dışı 3. kişi konumundaki firma ile yapılan 09/03/2020 tarihli sözleşme ve eki şartnameler dosyaya kazandırılmış, Mahkememizce atanan bilirkişi heyetinden yerinde keşfen inceleme yapılarak 19/04/2022 tarihli rapor ve 30/06/2022 tarihli ek rapor alınmıştır.
Asıl davada; davacının birinci talebi sözleşmede kararlaştırılan gecikme cezasının sözleşmenin haklı feshine dayalı olarak davalıdan tahsilidir. Kural olarak sözleşmede aksi kararlaştırılmış olmadıkça sözleşmenin feshi halinde olumlu zarar niteliğindeki ifaya ekli ceza istenememektedir. Alacaklının gecikme cezası isteyebilmesi sözleşmeden dönmemiş olmasına bağlıdır. Zira dönülen sözleşmenin yürürlükten kalkan bir hükmüne dayanarak gecikme cezası istenemez. Bu durum dönmenin geriye etkili olmasının bir sonucudur. Ancak sözleşmede açıkça kararlaştırılmış ise , sözleşmeden dönme halinde de , belirli bir süre için gecikme cezası istenebilecektir. Somut olayda gecikme cezası sözleşmenin 34. maddesinde düzenlenmiştir. Maddenin içeriği ele alındığında, gecikme halinde uygulanacak cezanın ifaya ekli ceza olduğu anlaşılmaktadır. Çünkü ifa ile birlikte ek olarak gecikme cezası hesaplanacağı hususunda anlaşmaya varılmıştır. Maddenin tamamı incelendiğinde, gecikme cezasının sözleşmeden dönülme yada sözleşmenin feshi halinde dahi istenebileceğine dair herhangi bir hüküm ihtiva etmediği Mahkememizce belirlendiğinden , ifaya ekli gecikme cezasının talep edilemeyeceği sonucuna varılmıştır.
Asıl davada , davacının ikinci talebi sözleşmenin feshi sonrasında yapılan ihale nedeniyle oluşan fiyat ile 1. ihaledeki 2. en iyi teklif arasındaki fark tutarının davalıdan tazminidir. Dosyaya sunulan her iki ihale evrakı ile alınan bilirkişi raporları birlikte değerlendirildiğinde; davalı ile olan sözleşmenin tek taraflı olarak 02/10/2019 tarihinde feshedildiği, 22/01/2020 tarihinde yaklaşık 2,5 aylık süre sonrasında 2. ihalenin yapıldığı, ihale ilanları, dokümanların hazırlanması gibi ihale hazırlıkları gözetildiğinde, davacının gecikmeksizin makul sürede 2. ihaleyi gerçekleştirdiği, 1. ihalede 2. teklifin 4.620.000,00 + KDV olduğu, 2. ihaleyi alan dava dışı … firmasının teklifinin ise, 3.832,500,00 TL + KDV olduğu, iki ihalenin konusunun 70 adet silo alımı olduğu, 2. ihalede gerçekleşen ihale bedelinin 1. ihalede verilen 2. teklif bedelinden daha az tutarlı olduğu ve bu durumda ihalenin yenilenmesinden dolayı 2 ihale bedeli arasındaki farktan kaynaklı olarak davacının herhangi bir zararının oluşmadığı anlaşıldığından davacının bu yöndeki talebinin de reddine karar vermek gerekmiştir.
Karşı davada ise; taraflar arasında imzalanan sözleşmenin periodik aşamalarında davacının sözleşmeye uygun hareket edip etmediği, teslim edilen numune tank ve sonrasında numune tanka uygun imal edilerek teslim edilen tankların iadesi , tanınan cezalı ve cezasız ek sürelerin sözleşmeye uygun olup olmadığı , bu kapsamda karşı davalının yarattığı çekişmenin yerinde olup olmadığının tespiti ile çekişmenin giderilmesi talep edilmektedir. HMK .’nun 114/h maddesine göre, davada hukuki yararın bulunması dava şartıdır. Asıl davada, davacının talepleri gözetildiğinde, asıl davanın karara bağlanması, davacının tek taraflı feshinin yerinde olup olmadığının tespitine bağlı olup, bu kapsamda davalının teslim ettiği 1. numunenin davacı tarafça reddinin yerinde olup olmadığı, 2. numunenin davacının talep ettiği niteliklere uygun olarak imal edilip edilmediği, 2. numunenin davacı tarafça teslim alınmasının, davacının kabulünü doğurup doğurmadığı ve sonrasında teslim edilen konteynırların kabul edilen numunelere uygun olup olmadığı, keşif sırasında da bilirkişilerin tespit ettiği paslanmanın imalattan kaynaklanıp kaynaklanmadığı, teslim sonrası davacının ürünleri muhafaza edememesinden oluşup oluşmadığı, bu süreçte davalıya tanınması gereken sürelerin sözleşmeye uygun olarak verilip verilmediği hususların asıl davada tartışılacak vakalardan olduğu gözetildiğinde, davalının ayrıca karşı dava açmakta hukuki yararının olmadığı anlaşılmış, bir an için davalının karşı dava açmada hukuki yararının var olduğunun kabulü halinde de; sözleşme konusu kapsamında kısmen üretilen konteynırlar üzerinde keşif yapmak suretiyle alınan bilirkişi rapor ve ek raporunda tespit edildiği üzere, bahse konu tankların üzerinde belirlenen paslanmaların imalata dayalı olduğu, davacıya kusur atfedilemeyeceği ve davacının tankları kabul etmemesinin yerinde olduğu, davalı yüklenicinin verilen cezasız ve cezalı sürelere rağmen teknik şartnamede öngörülen termin programı çerçevesinde teslimatları gerçekleştiremediği, sözleşme süresi aşılmış olmasına rağmen 70 tankın 59’unu teslim etmemiş olması nedeniyle sözleşmenin feshinin yerinde olduğu anlaşıldığından asıl ve karşı davanın reddine dair aşağıdaki hüküm oluşturulmuştur.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Asıl davada;
Davanın reddine,
Alınması gerekli 80,70 TL harcın peşin alınan 17.474,43 TL’den mahsubu ile artan 17.393,73 TL harç bedelinin karar kesinleştiğinde ve istek halinde davacıya iadesine,
Arabuluculuk Kanununun 18/A(13). maddesi uyarınca karar tarihinde yürürlükte bulunan Arabuluculuk Ücret Tarifesi uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan 1.320,00 TL arabuluculuk giderinin davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
Davalı tarafından yapılan bir yargılama gideri olmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
Davalı davada kendisini vekille temsil ettirmiş olduğundan AAÜT. 13/1 madde kapsamında takdir edilen 129.859,38 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
2- Karşı davada;
Davanın reddine,
Alınması gerekli 80,70 TL harcın peşin alınan 118,60 TL’den mahsubu ile artan 37,90 TL harç bedelinin karar kesinleştiğinde ve istek halinde karşı davacıya iadesine,
Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
Davalı tarafından yapılan bir yargılama gideri olmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
Davalı davada kendisini vekille temsil ettirmiş olduğundan AAÜT. 13/1 madde kapsamında takdir edilen 9.200,00TL vekalet ücretinin karşı davacıdan alınarak karşı davalıya verilmesine,
Tarafların işbu karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde … Mahkemesi nezdinde İstinaf Kanun yoluna karşı başvurabileceklerinin belirtilmesine,
Dair oybirliği ile verilen karar taraf vekillerinin yüzüne karşı açıkça okunup usulen anlatıldı.14/12/2022

Başkan …

Üye …

Üye …

Katip …