Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2020/524 Esas – 2022/401
TÜRK MİLLETİ ADINA YARGILAMA YAPMAYA VE HÜKÜM VERMEYE YETKİLİ
T.C.
ANKARA
ASLİYE SEKİZİNCİ TİCARET MAHKEMESİ
K A R A R
ESAS NO : 2020/524
KARAR NO : 2022/401

BAŞKAN …
ÜYE : …
ÜYE : …
KATİP …

DAVACI : …
VEKİLLERİ : Av….
Av. …
DAVALI …
VEKİLİ : Av. …

DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 19/10/2020
KARAR TARİHİ : 06/07/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 22/07/2022
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin, yurt içindeki abonelerinden yapılacak tahsilatları ve bu tahsilatların kullanımı, ilgili birimlere havalesi ve genel müdürlüklerinin tüm bankacılık işlerini kapsayan hizmetlerin yürütülmesine ilişkin müvekkili ile davalı banka arasında 17/10/1996 tarihli ana protokolün imzalanarak yürürlüğe girdiğini, Özelleştirme Yüksek Kurulunun 02/04/2004 tarih ve 2004/22 sayılı kararı ile müessese ve bağlı ortaklıkları dahil …’ın tamamının özelleştirme kapsam ve programına alındığını, ana protokol paralelinde %100 hissesi müvekkiline ait yeni kurulan elektrik dağıtım şirketlerinin her biri ile ayrı ayrı olmak üzere davalı banka ile 2008 yılında elektrik faturası tahsilatı tip protokolleri imzalandığını, dağıtım şirketlerinin faaliyetlerinin yürütülmesi sırasında ihtiyaç duyulan teminat mektuplarının müvekkili aracılığı ile söz konusu protokoller çerçevesinde davalı bankadan temin edildiğini, müvekkilince yapılan inceleme sonucunda banka nezdinde bulunan hesaplarından ana protokolün 16. maddesi ve elektrik faturası tahsilatı tip protokolünün 20. maddesine aykırı şekilde teminat mektubu masrafı ve komisyon kesintileri yapıldığı ve halen kesintilerin yapılmaya devam ettiğinin tespit edildiğini, protokol hükümlerine aykırı olarak 30/06/2020 tarihi itibari ile müvekkili hesaplarından kesilmiş olan toplam 1.930.194,96 TL teminat mektubu masrafı ve komisyon kesintilerinin tahsil edildiği tarihlerden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte 10 gün içerisinde müvekkili hesabına iade edilmesinin yazı ile bildirildiğini, ancak davalı tarafından süresi içerisinde herhangi bir bildirimde bulunulmadığını, arabuluculuk yoluna başvurulduğunu ancak anlaşma sağlanamadığını belirterek 01/09/2010 – 27/08/2020 tarihleri arası hesaplarından kesilen toplam 1.791.200,63 TL teminat mektubu masrafı ve komisyon tutarlarının müvekkilinin hesaplarından tahsil edildiği tarihlerden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesi isteğinde bulunmuştur.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesinde; talep edilen alacağın zamanaşımına uğradığını, müvekkili banka tarafından dava konusu edilen teminat mektubu komisyonlarına yönelik davacı kuruma bildirimde bulunulmuş olmasına rağmen davacı tarafından herhangi bir itirazda bulunulmadığını, komisyon tahsili ile ilgili olarak gerekli bildirimlerin davacı kuruma yapıldığını ve değişen ticari koşulları altında herhangi bir komisyon tahsil edilmeksizin çalışılmaya devam edilmesinin beklenemeyeceğini, bildirimlere rağmen teminat mektubu taleplerinin devam etmesinin ve oluşan yeni koşullara göre tanzim edilen mektupların davacı kurum tarafından kabul görmesinin sözleşmeye aykırılık olarak nitelendirilemeyeceğini, davacının komisyon kesintilerini kabul ettiğini, imzalanan sözleşmeler gereği kesinti yapıldığını, davacının komisyon kesintisine itirazı olmadığını, komisyon tahsilatlarının tamamından %5’lik BSMV kesintisi yapılarak…. Başkanlığı’na ödendiğini, bu meblağın müvekkili bankanın geliri sayılamayacağını, avans faizi talebinin doğru olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesi isteğinde bulunmuştur.
GEREKÇE : Dava; davalı bankadan temin edilen garanti veya teminat mektubuna ilişkin komisyon kesintilerinin yerinde olmadığından bahisle kesintilere konu bedelin iadesi isteğine ilişkindir.
Davanın niteliği gereği arabuluculuğa başvurulması zorunlu bulunduğu, başvurunun yapıldığı, 19/10/2020 tarihinde tarafların katılımı ile anlaşmaya varılamadığına ilişkin son tutanağın düzenlendiği anlaşılmakla yargılama sürdürülmüştür.
Davalı taraf zamanaşımı itirazında bulunmuş ise de, davada talep edilen alacakla ilgili zamanaşımı süresi TBK’nın 146.maddesi uyarınca 10 yıl olup, dava tarihi itibariyle zamanaşımı süresi dolmadığından davalı tarafın zamanaşımı itirazı kabule şayan görülmemiştir.
Taraf delilleri toplanıp dosya üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmış olup, bilirkişi heyeti 12/07/2021 tarihli raporlarında sonuç itibariyle mahkemece davacının 01/09/2010 – 27/08/2020 tarihleri arasındaki tüm süre için komisyon bedellerinin istirdadını talep edebileceğinin kabulü halinde davacının talep edebileceği tutarın 1.791.200,63 TL olacağını, mahkemece 07/09/2007 tarihli …’de protokole atıf yapılmadığı ve komisyon muafiyeti olmadığı görülmekle ve dosyada başka GKS olmadığı için davacının dava konusu ettiği komisyonların tamamının Kızılay şubesi ile akdedilen … kapsamında olması halinde 07/09/2007 tarihli …’den itibaren komisyon muafiyeti kalmadığı düşünüldüğü taktirde davacının davalıdan dava konusu tutarları talep edemeyeceği, mahkemece 07/09/2007 tarihli GKS’nin 17/10/1996 tarihli protokolü ilga etmediği, 17/10/1996 tarihli protokolün çerçeve sözleşme olduğu, 07/09/2007 tarihli …’nin matbu hükümlerinin bu çerçevede uygulanması düşünüldüğü taktirde davacının …’ye rağmen protokole göre komisyon muafiyetinin devam ettiğinin kabulü gerekeceği, ancak bunun 16/05/2012 tarihli yazıdaki düzenlemeye karşı çıkılmamış olması nedeniyle bu tarihe kadar geçerli kabul edilebileceği, 16/05/2012 tarihinden sonra kesilen komisyonların 16/05/2012 tarihli yazıda belirtilen limitin altında olması halinde iadesini talep edebileceğinin kabulü gerekeceği, dosyada 16/05/2012 tarihinden sonrası için davacıdan tahsil edilen komisyonların risk limitinin üzerine çıkıldığı için mi kesildiği konusunda bir bilgi olmadığı için mevcut dosya içeriği itibariyle 01/09/2010 – 16/05/2012 tarihleri arası için hesaplamaların yapıldığını bildirmişlerdir.
Davalı bankanın ….Şubesine yazılarak elektrik dağıtım anonim şirketlerine, taraflar arasında düzenlenen 07/09/2007 tarihli genel kredi sözleşmesi kapsamında teminat mektubu kullandırılıp kullandırılmadığı, kullandırılmış ise buna ilişkin listenin ve 16/05/2012 ile 27/08/2020 tarihleri arasında kesilen teminat mektubu komisyonlarının oranları ve teminat mektuplarının celbi için yazı yazılmış, yazı cevabı geldikten sonra sunulan belgeler ve itirazlar da değerlendirilmek suretiyle bilirkişi heyetinden ek rapor alınmış olup, bilirkişi heyeti 10/02/2022 tarihli ek raporlarında itirazları ve gelen yazı cevaplarını değerlendirerek 07/09/2007 tarihli kredi genel sözleşmesine ve davalı kurumun 16/05/2012 tarih 661 sayılı yazısına rağmen 17/10/1996 tarihli ana protokol uyarınca komisyon muafiyetinin devam ettiğini ve davacı kurumdan teminat mektubu komisyonu alınmaması gerektiğinin düşünülmesi halinde davacı kurumun davalı bankadan dava tarihi itibariyle talep edebileceği miktarın 1.791.200,63 TL asıl alacak, 1.297.777,07 TL avans faizi olmak üzere toplam 3.088.977,70 TL olarak hesaplandığını, 07/09/2007 tarihli kredi genel sözleşmesinde 17/10/1996 tarihli ana protokole atıf yapılmadığından 17/10/1996 tarihli ana protokole göre komisyon muafiyetinin devam etmediğinin düşünülmesi halinde davacı kurumun davalı bankadan dava tarihi itibariyle talep edebileceği miktarın 96.321,04 TL ana para, 54.975,18 TL avans faizi olmak üzere toplam 151.296,22 TL olarak hesaplandığını, 07/09/2007 tarihli kredi genel sözleşmesinin 17/10/1996 tarihli protokolü ilga etmediğinin, 17/10/1996 tarihli ana protokolün uygulanması gerektiği ve bu arada davalı bankanın davacı kuruma hitaben 16/05/2012 tarih, 661 sayılı yazısına karşı çıkılmadığından davalının davacıdan mektup komisyonu talep edebileceğinin düşünülmesi halinde dava tarihi itibariyle talep edilebilecek miktarın 928.853,37 TL ana para ve 783.411,48 TL avans faizi olmak üzere toplam 1.712.264,85 TL olarak hesaplandığını bildirmişlerdir.
Taraf vekillerinin rapora itirazlarının değerlendirilmesi, ayrıca kabul anlamına gelmemek üzere ve delillerin serbestçe değerlendirilebilmesini teminen talep tarihi de nazara alınarak 16/05/2012 tarihi öncesi olarak ve ayrıca 16/05/2012’den sonrası için de yazı içeriğindeki husus da nazara alınarak hesap için dosya bilirkişi heyetine tevdi edilmiş olup, bilirkişi heyeti 16/06/2022 tarihli 2.ek raporlarında; itirazları değerlendirerek dava konusu olmayan hususlarla ilgili herhangi bir tespit ve değerlendirme yapılmadığı belirtilerek ve bir önceki raporda hesaplamada 25.000.000,00 TL’yi aşan kısım yerine 15.000.000,00 TL’yi aşan kısımdan hareketle hesaplama yapıldığı görüldüğünden yapılan hata da düzeltilerek yapılan hesaplamada,
07/09/2007 tarihli genel kredi sözleşmesine ve davacı kurumun 16/05/2012 tarihli yazısına rağmen 17/10/1996 tarihli ana protokol uyarınca komisyon muafiyetinin devam ettiğinin ve davacı kurumdan teminat mektubu komisyonu alınmaması gerektiğinin düşünülmesi halinde davacı kurumun davalı bankadan talep edebileceği miktarın 1.791.200,63 TL ana para,
07/09/2007 tarihli kredi genel sözleşmesinde 17/10/1996 tarihli ana protokole atıf yapılmadığından 17/10/1996 tarihli ana protokole göre komisyon muafiyetinin devam etmediğinin düşünülmesi halinde davacı kurumun davalı bankadan 07/09/2007 tarihli kredi genel sözleşmesine istinaden verilen teminat mektupları için davacı kurumun davalı bankadan talep edebileceği miktarın 93.820,12 TL ana para,
07/09/2007 tarihli kredi genel sözleşmesinin 17/10/1996 tarihli protokolü ilga etmediğinin, 17/10/1996 tarihli ana protokolün uygulanması gerektiği ve bu arada davalı bankanın davacı kuruma hitaben 16/05/2012 tarihli 661 sayılı yazısına karşı çıkılmadığından işbu yazı çerçevesinde davalı bankanın davacıdan mektup komisyonu talep edebileceğinin düşünülmesi halinde davacı kurumun davalı bankadan talep edebileceği miktarın 971.251,16 TL ana para ve raporda tablolarda belirtilen tarihlerden itibaren avans faizi talep edebileceğinin belirtildiği anlaşılmıştır.
Davalı banka ile davacı şirket arasında düzenlenen 17/10/1996 tarihli ana protokol ile …’ın yurt içindeki abonelerinden yapılacak tahsilatların ve bu tahsilatların kullanımı ve ilgili birimlere havalesi ve …’ın tüm bankacılık hizmetlerini kapsayan hususlarında anlaşma konularının düzenlendiği, ana protokolün 16.maddesinde “… ve müesseselerinin garanti veya teminat mektubu talepleri banka tarafından karşılanacaktır. Banka bu işlemlerden dolayı kanunen ödenmesi gereken vergiler dışında herhangi bir masraf ve komisyon talep edilmeyecektir.” düzenlemesine yer verildiği anlaşılmıştır.
21 ayrı dağıtım bölgesine ayrılan …’ın Özelleştirme Yüksek Kurulunun 02/4/2004 tarih ve 2004/22 sayılı kararı ile özelleştirme kapsamına alınması üzerine 4046 sayılı yasanın 20.maddesi uyarınca …’a ait dağıtım sistemlerinin her biri…. olmak üzere 20 ayrı dağıtım bölgesine ayrıldığı, işletme haklarının bu şirketlere 24/07/2006 tarihli İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi ile devredildiği, …’ne rağmen söz konusu 20 adet dağıtım şirketinin %100 hisselerinin …’a ait kalmaya devam ettiği, ancak daha sonra …Başkanlığının muhtelif tarihli hisse satış sözleşmeleri ile %100 hisselerinin özel hukuk kişilerine satılması ile özelleştirmenin gerçekleştirildiği ve farklı tarihlerde özelleştirmenin tamamlandığı, bu arada EDAŞ’lara EPDK tarafından 01/09/2006 tarihinden geçerli olmak üzere 30 yıl süre ile dağıtım lisansı ve perakende satış lisansı verildiği, bu çerçevede dağıtım şirketlerinin de verilen bu lisanslar ile bölgelerinde dağıtım ve perakende satış faaliyetlerini yürütme imtiyazını kazandıkları,
EDAŞ’ların kurulması üzerine davalı banka ile ….’lar arasında 2008 yılında elektrik faturası tahsilatı tip protokolü imzalandığı, bu protokolün 20.maddesinde “… …’ın garanti veya teminat mektubu talebi bankanın imkanları dahilinde karşılanacaktır. Banka bu işlemlerden dolayı kanunen ödenen vergiler dışında herhangi bir masraf ve komisyon talep etmeyecektir.” düzenlemesinin yer aldığı,
… şubesi arasında 07/09/2007 tarihli 60.000.000,00 TL tutarlı genel kredi sözleşmesinin düzenlendiği, bu sözleşme ile davacıya 60.000.000,00 TL tutarlı kredi açıldığı, 10.maddesinde faiz, komisyon, ücret, masraf, fon kesintileri ve vergi kalemlerinin düzenlendiği, 38.maddesinde mektuplara ilişkin düzenlemeler yapıldığı, 38.6.maddesinde “… Verilecek teminat mektubu, garanti ve kontrgarantilerin her biri için yürürlükte olan kanun, kararname veya yetili merciler kararı veya bankaca tespit edilmiş oran ve esaslar dahilinde hesaplanacak komisyonlar ile bankanın yaptığı masraflar ve bunlara ait vergiyi bankaca tayin olunacak süre içinde ödemeyi kabul ve taahhüt eder” hükmünün yer aldığı,
Davalı banka…şubesi tarafından davacıya yazılan 03/06/2008 tarihli yazıda yeni verilecek teminat mektupları ile ilgili olarak 15.000.000,00 TL’yi aşan risk için yıllık binde 7 komisyon oranının uygulanacağının bildirildiği, davacının 10/06/2008 tarihli cevabi yazıda açıklamalar yapılıp açıklamalar doğrultusunda genel müdürlükleri ve bağlı şirketlerin teminat mektubu talebi halinde protokol kapsamında komisyon uygulanmaması hususunda bilgi ve gereğinin rica edildiğinin belirtildiği,
Davalı banka Kızılay şubesi tarafından davacıya 16/05/2012 tarihli yazılan yazıda banka nezdinde 26.300.410,30 TL teminat mektubu riskinin bulunduğu, … ve bağlı işletmeleri….’a kullandırılacak teminat mektuplarına toplam risk tutarı 25.000.000,00 TL’ye ulaşıncaya kadar 0 komisyon, toplam teminat mektubu riskinin 25.000.000,00 TL’yi aşması durumunda aşan kısım için yıllık binde 5 komisyon uygulanacağı, …’ın kendi limitlerinden bağlı işletmelerine kullandırılacak teminat mektuplarına yıllık binde 5 oranında komisyon uygulanacağının bildirildiği, bu yazıya davacı tarafça bir itirazın olmadığı, davacının bu yazıdan sonra Kızılay şubesinden 04/06/2012, 10/08/2012, 17/09/2012, 23/11/2012, 27/11/2012, 19/12/2012 ve 03/01/2013 tarihlerinde teminat mektubu talebinde bulunduğuna dair yazılar olduğu görülmüştür.
Bu şekliyle davacı ile davalı banka genel müdürlüğü arasında 1996 yılında ve …’lar ile banka genel müdürlüğü arasında 2008 yılında imzalanan protokollerde … ve EDAŞ’ların teminat mektubu veya garanti taleplerinde bankanın bu işlemlerden dolayı kanunen ödenmesi gereken vergiler dışında herhangi bir masraf ve komisyon talep etmeyeceğinin kararlaştırıldığı, bu arada davacı ile davalı bankanın Kızılay şubesi arasında 07/09/2007 tarihli genel kredi sözleşmesi düzenlenirken 17/10/1996 tarihli protokole atıf yapılmadığı ve sözleşmenin 38.maddesinde teminat mektupları için bankaya komisyon ödeneceği düzenlemesine yer verildiği, bundan sonra bankanın Kızılay şubesinin gönderdiği 03/06/2008 tarihli yazıya karşı, davacının protokolün uygulanması ve komisyon alınmaması talepli cevabi yazı gönderdiği ve sonrasında bankanın Kızılay şubesinin 16/05/2012 tarihli ve toplam teminat mektubu riskinin 25.000.000,00 TL’yi aşan kısım için yıllık binde 5 komisyon alacağı yazısına karşın davacının cevap vermediği ve bu yazıdan sonra Kızılay şubesinden teminat mektubu taleplerinin olduğu anlaşılmıştır.
Dosya kapsamından; davalı bankanın davacıdan teminat mektubuna komisyon talep ettiği sözleşmelerin Kızılay şubesi ile imzalanan sözleşmeler olduğu, 17/10/1996 tarihli protokol ve banka ile …’lar arasında 2008 yılında düzenlenen protokoller kapsamında teminat mektuplarından komisyon alınmayacağının belirlendiği, 07/09/2007 tarihli genel kredi sözleşmesinin 17/10/1996 tarihli protokolden sonra 2008 tarihli protokolden önce olduğu, talebe konu dönemin 01/09/2010 – 27/08/2020 tarihleri arasında hesaplardan kesilen teminat mektubu masraf ve komisyonlarına ilişkin olduğu,…arla ayrıca bir genel kredi sözleşmesi düzenlenmediği, işbu dava konusunun Kızılay şubesi ile düzenlenen genel kredi sözleşmesine ilişkin olduğu, 03/06/2008 tarihli banka yazısına davacı tarafça karşı çıkıldığı ancak 16/05/2012 tarihli banka yazısında 25.000.000,00 TL’ye ulaşıncaya kadar (teminat mektuplarına toplam risk tutarı) 0 komisyon, 25.000.000,00 TL’yi aşması durumunda aşan kısım için yıllık binde 5 komisyon uygulanacağının belirtildiği, bu yazıya davacı tarafından karşı çıkılmadığı, bu durumda 16/05/2012 tarihinden sonrası için davalı bankanın davacı kuruma hitaben yazdığı 16/05/2012 tarih 661 sayılı yazısına karşı çıkılmadığından bu yazı çerçevesinde 25.000.000,00 TL’yi aşan teminat mektupları binde 5 oranı üzerinden komisyon talep edilebilecek olup, bu seçeneğe göre davacı kurumun davalı bankadan iadesini isteyebileceği miktarın 971.251,16 TL olarak hesaplandığı anlaşılmakla bu miktar üzerinden davanın kısmen kabulüne, alacağın niteliği itibariyle temerrüdün ihtarla oluşacağı, dava konusu dönem (01/09/2010 – 27/08/2020) ve miktara ilişkin dava tarihi öncesi itibariyle temerrüt hususu belgelendirilmediğinden alacağa dava tarihinden itibaren avans faizi işletilmesine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Davanın kısmen kabulü ile, 971.251,16 TL’nin 09/10/2020 dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,
Alınması gerekli 66.346,17 TL harçtan peşin yatırılan 30.589,23 TL’nin mahsubu ile kalan 35.756,94 TL harcın davalıdan alınarak Hazine’ye gelir yazılmasına,
Arabuluculuk Kanununun 18/A(13). maddesi uyarınca karar tarihinde yürürlükte bulunan Arabuluculuk Ücret Tarifesi uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan 1.320,00 TL arabuluculuk giderinin kabul ve ret oranları da nazara alınarak 715,70 TL’sinin davalıdan, geri kalan 604,30 TL’sinin davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
Davacı tarafından yapılan aşağıda dökümü yazılı 3.741,90 TL yargılama giderinin kabul ve ret oranlarına göre takdiren %54,22’si olan 2.028,86 TL ile 54,40 TL başvurma ve 30.589,23 TL peşin harç toplamının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
Davacı davada kendisini vekille temsil ettirmiş olup kabul edilen miktar üzerinden hesaplanan 65.612,56 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Davalı davada kendisini vekille temsil ettirmiş olup, reddedilen miktar üzerinden hesaplanan 58.047,47 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine
Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Tarafların işbu karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde …Mahkemesi nezdinde İstinaf kanun yoluna başvurabileceklerinin belirtilmesine,
Dair oybirliği ile verilen karar taraf vekillerinin yüzüne karşı açıkça okunup usulen anlatıldı.
06/07/2022

Başkan…
¸e-imzalıdır.
Üye…
¸e-imzalıdır.
Üye …
¸e-imzalıdır.
Katip …
¸e-imzalıdır.

Yargılama Gideri Dökümü
Davacı
Posta Gideri : 234,10 TL
Vekalet Tasdik Harcı : 7,80 TL
Bilirkişi Ücreti : 3.500,00 TL
+
TOPLAM 3.741,90 TL
¸e-imzalıdır. ¸e-imzalıdır. ¸e-imzalıdır. ¸e-imzalıdır.