Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA YARGILAMA YAPMAYA VE HÜKÜM VERMEYE YETKİLİ

T.C.
ANKARA GEREKÇELİ KARAR
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/595 Esas
KARAR NO : 2023/430

DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 23/09/2022
KARAR TARİHİ : 07/06/2023
KARAR Y.TARİHİ : 24/06/2023

Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davanın yapılan açık yargılaması sonunda,
İDDİA :
Davacı vekili dava dilekçelerinde, Müvekkilinin … Bankası … Şubesi’nin … IBAN numaralı hesabı üzerinden keşide edilen … seri numaralı,15/07/2022 keşide tarihli 45.000,00 TL tutarındaki çekin kaybettiğini, tüm aramalara rağmen bulunmadığını, çekin üçüncü şahısların eline geçmesi halinde müvekkilinin telafisi imkânsız zararlara uğrayabileceğini belirterek çekin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA :
Dava hasımsız olarak açılmıştır.
YARGILAMA VE GEREKÇE :
Dava, kıymetli evrakın iptali istemine ilişkindir.
Çek suretinin bir örneği, ticaret sicil gazetesinde yapılan ilanlar ve diğer belgeler dosyada mevcuttur.
Zayi nedeniyle kıymetli evrak iptali, kıymetli evrakta hak ile çek arasındaki sıkı bağlılığın, çekin zayi edilmesi halinde ortaya çıkaracağı haksızlıkları önleme ihtiyacından doğmuştur, yetkili hamil veya lehtar tarafından zayi edilen çekin hak sahipliğini teşhis fonksiyonunu ortadan kaldırarak ve dilekçe sahibinin söz konusu hakka sahip olduğu konusunda bir karine yaratarak bu hakkı çekişmesiz olarak talep etmesini sağlamaya yönelik nizasız kaza yani hasımsız dava konusu bir işlemdir. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından verilecek iptal kararı ile birlikte borçlu, bono, poliçe veya çeki ibraz edilmeden ödeme imkanına kavuşmaktadır (…).
Kıymetli evrak iptali veya çek iptali davalarında amaç; kıymetli evrakı ibraz mecburiyetinde olan ve çekin zilyetliğini kaybetmesi nedeniyle bu zorunluluğu yerine getiremeyen lehtar veya hamile, hakkının mevcudiyetini kanıtlamak bakımından bir imkan sunmak ve çeki ibraz edememekten dolayı alacak hakkını kullanmaktan mahrum kalmasını önlemektir.
6102 sayılı TTK 757 madde hükmünde kıymetli evrakın iptali ve önleyici önlemler konusunda düzenleme yapılmıştır. Yapılan düzenlemede iradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki Asliye Ticaret Mahkemesi’nden muhatabın poliçeyi ödemekten men edilmesini isteyebilir. Mahkeme, ödemeyi men eden kararında ayrıca muhataba vadenin gelmesi üzerine poliçe bedelini tevdii etmeye izin verir ve tevdii yerini gösterir. TTK. 758 madde hükmünde yapılan düzenleme uyarınca poliçeyi eline geçiren kişinin bilinmesi durumunda mahkeme dilekçe sahibine halinde iade davası için uygun bir süre verir. Verilen süre içinde dava açılmazsa mahkeme muhatap hakkındaki ödeme yasağını kaldırır. TTK 759 madde hükmünde yapılan düzenleme uyarınca poliçeyi eline geçiren kişinin bilinmemesi halinde poliçenin iptaline karar verilmesi istenebilir.
Kıymetli evrakın iptali isteminde bulunan kişi poliçe elindeyken ziyaa uğradığını inandırıcı delillerle ispatlamak ve senedin bir suretini ibraz etmek veya senedin esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlüdür. Poliçe ile ilgili yapılan bu düzenlemeler TTK 818/1.fıkra (s) bendinde yapılan düzenleme uyarınca çek ve TTK m. 778/1-(ı) bendi uyarınca bono hakkında da uygulanır.
Kıymetli evrak iptali veya çekin zayii edilmesi nedeniyle iptalini talep etme hakkı TTK 757 madde hükmünde yapılan açık düzenleme uyarınca kıymetli evrak (bono, poliçe, çek) elinden çıkan kişi yani yetkili hamil bu davayı açma hakkına sahiptir. Ödemeyi yapması nedeniyle çek eline geçen keşideci yetkili hamil olarak kabul edilemez. Bu nedenle haricen yaptığı ödeme nedeniyle verdiği çeki geri alan ve bu sırada çeki zayii eden keşideci kaybettiği çekin iptali için zayii nedeniyle iptal davası açamaz. Keşidecinin ödeme nedeniyle çeki geri alması durumunda alacaklı ve borçlu sıfatı birleşir ve çekten kaynaklanan hak sona erer. Ayrıca, boş çek yapraklarının kıymetli evrak vasfı bulunmadığından, zayi nedeniyle iptali talep edilemez (…)
Kıymetli evrakın (bono, poliçe, çek) iradesi dışında elinden çıkan kişi ödeme yerindeki Asliye Ticaret Mahkemesi’ne veya hamilin yerleşim yerindeki Asliye Ticaret Mahkemesi’nden muhatabın kıymetli evrakı ödemekten men edilmesini isteme hakkı verilmiştir.
Dosya içerisinde toplanan tüm deliller zayii nedeniyle çek iptali talep eden davacının meşru hamil değil keşideci yani çek hesabının sahibi olduğu ve çekin zayii nedeniyle iptalini talep etme hakkı sadece yetkili hamil veya lehtara ait olan bir hak olduğundan keşidecinin kendi düzenlediği çekle ilgili iptal talep etme hakkı bulunmadığından, davanın dava şartı (aktif dava ehliyeti HMK 114/1-d, 115) yokluğu nedeniyle usulden reddine karar vermek gerekmiştir.
Anlatılan nedenlerle,
HÜKÜM :
1-Davacının çek hamili olmaması nedeniyle aktif husumet yokluğu nedeniyle davanın reddine,
2-Masrafların davacı üzerinde bırakılmasına,
3-Arta kalan gider avansının karar kesinleştiğinde YATIRANA İADESİNE,
4-Alınması gerekli 179,90 TL harcın, peşin alınan 80,70 TL harçtan düşümü ile geriye kalan 99,20 TL harcın davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
Dair davacı vekilinin yokluğunda , yapılan inceleme sonucunda HMK 345. maddesi gereğince kararın tebliği tarihinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde kararı veren …. Mahkemesine ya da buraya gönderilmek üzere istinaf edenin bulunduğu yer İlk Derece Mahkemesine verilecek dilekçe ile … Bölge Adliye Mahkemesi istinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.07/06/2023

Katip …
¸¸

Hakim …
¸¸