Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ
Adına Yargılama Yapmaya ve Hüküm Vermeye Yetkili
T.C.
ANKARA GEREKÇELİ KARAR
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/424
KARAR NO : 2023/541

DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi / Defter
DAVA TARİHİ : 28/06/2022
KARAR TARİHİ : 06/07/2023
KARAR Y.TARİHİ : 14/07/2023

Mahkememizde görülmekte olan “Zayi Belgesi Verilmesi” davasının yapılan açık yargılaması sonunda, aşağıdaki karar tesis edilmiştir.
I-İDDİALAR
1. Davacı vekili dava dilekçelerinde, müvekkili şirkete ait 2021 yılının Ekim, Kasım, Aralık dönemlerine ilişkin e-defter kayıtları, elektronik ortamda 20/06/2022 tarihinde yaşanan arıza ve hata sonucu verilerin tamamının kayıtlı bulunduğu harddiskin yanması suretiyle zayi olduğunu, tüm teknik çalışmalara rağmen verilerin kurtarılması veya geri getirilmesinin mümkün olmadığını belirterek; elektronik ortamda yaşanan arıza ve hata nedeniyle belirtilen dönemlere ait tüm defter, fatura ve sair belgelerinin zayi olduğuna dair taraflarına zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.
II-SAVUNMALAR
2. Dava hasımsız olarak açılmıştır.
III. TARAFLARIN ANLAŞTIKLARI ve ANLAŞAMADIKLARI HUSUSLAR
A. Taraflar Arasında Uyuşmazlık Bulunmayan Hususlar
3. Esasen talep eden istem konusu yaptığı husus çekişmeli bir yargılamayı gerektirmemesi ve hasımsız olması dikkate alındığında uyuşmazlıktan sözedilemeyecektir.
B. Taraflar Arasındaki Uyuşmazlık Konuları
4. Uyuşmazlık, elektronik ortamda tutulan yevmiye defterinin 2021/ Ekim, Kasım, Aralık döneminin zayi olduğu iddiasına dayalı olarak iptal koşullarının varlığı noktasında toplanmaktadır.
IV-ÇEKİŞMELİ VAKILAR HAKKINDA TOPLANAN DELİLLER
5. …. cevabi yazısı
6. Bilirkişi raporu

V- DELİLLERİN TARTIŞILMASI, YARGILAMA ve GEREKÇE
7. Talep, elektronik ortamda tutulan yevmiye defterinin zayi olduğu iddiasına dayalı iptali istemine ilişkindir.
8. 6102 s. TTK 82 maddede yapılan düzenlemede; her tacir, kanunen tutulması zorunlu olan ticari defter ve kayıtlarını 10 yıl süre ile saklamak zorundadır. 82. maddeye göre, her tacir; ticari defterlerini, envanterleri, açılış bilançolarını, ara bilançolarını, finansal tablolarını, yıllık faaliyet raporlarını, topluluk finansal tablolarını ve yıllık faaliyet raporlarını ve bu belgelerin anlaşılabilirliğini kolaylaştıracak çalışma talimatları ile diğer organizasyon belgelerini, alınan ticari mektupları, gönderilen ticari mektupların suretlerini, 64. maddenin birinci fıkrasına göre yapılan kayıtların dayandığı belgeleri, sınıflandırılmış bir şekilde saklamakla yükümlüdür.
9. TTK’nın 82. maddesinde yer alan neler için zayi belgesi verilmesi istenebileceği tahdidi olarak gösterilmemiş, bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerden söz edilmiştir (….).
10. Yine TTK’nın 64. maddesinin (4). fıkrasındaki, “Pay defteri, yönetim kurulu karar defteri ve genel kurul toplantı ve müzekkere defteri gibi işletmenin muhasebesi ile ilgili olmayan defterler de ticari defterlerdir.” hükmü uyarınca maddede sayılan şirketin muhasebesi ile ilgili olmayan defterlerinin de bu anlamda ticari defterlerden olduğu anlaşılmaktadır.
11. Öte yandan 82. maddenin 7. fıkrasında bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerin hangi hallerde zıyaa uğrarsa zayi belgesi verilmesini isteyebileceği düzenlenmiştir. Bu haller yangın, su baskını ve yer sarsıntısı gibi mücbir haller ile hırsızlık gibi tacirin iradesi dışında gerçekleşen vakıalar olup madde metninde “gibi” sözcüğüyle benzer olayların kastedildiği, zıya haline ilişkin sınırlı sayıda bir düzenlemenin sözkonusu olmadığı da anlaşılmaktadır. Ancak, hangi olaya dayandırılsa dayandırılsın zayi iddiasının samimi ve inandırıcı olması, hayatın mutad cereyanına açıkca aykırı düşmemesi ve tacirin gerekli özen ve dikkati göstermesine karşın zıyaanın gerçekleşmesi gerekir. (…).
12. Hasımsız olarak açılan zayi nedeniyle iptal davaları sonuçları itibariyle sadece davacı taraf yönünden değil, davada taraf olmayan kimseler bakımından da sonuç doğuran dava türlerindendir. Bu bakımdan mahkemece bu tür davalarda yapılacak incelemeler, sadece davacı tarafın iddia ve delilleri ile sınırlandırılmamalıdır. Zira 82/7. maddesinde açıkça mahkemenin gerekli gördüğü delillerin toplanmasına emredebileceği de belirtilmekle resen bir araştırma yapılabileceği düzenlenmiştir.
13. Zayi belgesi verilmesi istenilen belgelerin, bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu belgelerden olup olmadığı tespit edilmeli, TTK’nın 82. maddesinde yazılı afet kavramına davacıya kusur izafe edilemeyecek olan ve irade dışında meydana gelen olayların girebileceği gözetilmelidir. Zira, sözkonusu madde hükmüne göre bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve kağıtlar; yangın, su bankını veya yer sarsıntısı gibi bir afet sebebiyle ve kanuni müddet içerisinde ziyaa uğrarsa, kendisine bir vesika verilmesini isteyebilecektir.
14. Tacirin belgelerini muhafazada gerekli dikkat ve özeni gösterip göstermediği, tasdike tabi defterlerin tasdik edilip edilmediği, davacıya ait defterler hakkında soruşturma bulunup bulunmadığı ve iddia edilen olayın meydana geldiği yerin tacirin faaliyette bulunduğu yerlerden olup olmadığı hususlarının araştırılarak, ticaret sicil kayıtları getirtilmek suretiyle olayın şüpheden uzak bir şekilde meydana gelip gelmediğinin tespiti gerekir (…).
15. Tacirin defter ve belgelerin kaybolmasına neden olan olayın gerçekleştiğini her türlü delil ile kanıtlayabileceği göz önünde tutulmalıdır.
16. Ayrıca TTK m. 82 hükmü uyarınca tacir saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerin zıyaa uğradığını öğrendiği tarihten itibaren “on beş gün içinde” ticari işletmesinin bulunduğu yer ticaret mahkemesinden zayi belgesi verilmesini istemelidir. Ticari işletmenin bulunduğu yerdeki ticaret mahkemesinin yetkisi, kamu düzenine ilişkin olup kesin yetkidir ve maddede öngörülen bu süre hak düşürücü süre olup mahkemece her iki hususun da resen dikkate alınması gerekmektedir (…).
17. Öte yandan 30923 Sayılı Elektronik Genel Defter Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğin 7.1. maddesinde de “E-defter tutanlar, Vergi Usul Kanununda belirtilen “mücbir sebep” halleri nedeniyle e-defter veya beratlarına ait kayıtlarının bozulması, silinmesi, zarar görmesi veya işlem görememesi ve e-defter ve berat dosyalarının muhafaza edildiği e-defter saklama hizmeti veren özel entegratör kuruluşlardan veya … ikincil örneklerinin temin edilemediği hallerde söz konusu durumların öğrenilmesinden itibaren tevsik edici bilgi ve belgeleri ile birlikte 15 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yetkili mahkemesine başvurarak kendisine bir zayi belgesi verilmesini istemelidir. Mahkemeden zayi belgesinin temin edilmesini müteakip, zayi belgesi ile birlikte durumun başkanlığa yazılı olarak bildirilmesi ve başkanlık tarafından istenilen bilgi ve belgelerin (talep edilecek bilgi ve belgeler e-defter uygulama kılavuzunda açıklanır) ibraz edilmesi halinde mükelleflerin zayi olan e-defter kayıtlarının yeniden oluşturulması ve bunlara ait yeni oluşturulan e-defter ve berat dosyalarının e-defter uygulaması aracılığıyla başkanlık sistemine yeniden yüklenmesi için başkanlık tarafından yazılı izin verilir” hükmünü içermektedir.
18. Aynı Tebliğin “e-Defter Dosyaları, Berat Dosyaları ve Muhasebe Fişlerinin Muhafaza ve İbrazı” başlıklı 4.4. Maddesinin 1-e bendinde ise” e-Defter dosyaları ile bunlara ilişkin berat dosyalarının ikincil kopyalarının, gizliliği ve güvenliği sağlanacak şekilde e-Defter saklama hizmeti yönünden teknik yeterliliğe sahip ve … bu hususta izin alan özel entegratörlerin bilgi işlem sistemlerinde ya da … bilgi işlem sistemlerinde 1/1/2020 tarihinden itibaren asgari 10 yıl süre ile muhafaza edilmesi zorunludur. e-Defter ve beratların teknik yeterliğe sahip ve … bu hususta saklama izni verilen özel entegratörlerin bilgi işlem sistemlerinde muhafaza usulü ile muhafaza edilmesi sürecinde e-Defter uygulamasına dâhil olan mükellefler ve özel entegratörler tarafından uyulması gereken genel, gizlilik ve güvenliğe ilişkin usul ve esaslar, … tarafından hazırlanarak …. adresinde yayımlanan “e-Defter Saklama Kılavuzu”nda açıklanır. e-Defter ve berat dosyalarına ait ikincil kopyalarının bu fıkra uyarınca muhafazası için gerekli yükleme işlemlerinde bu Tebliğin (4.3.4) numaralı fıkrasında belirtilen süreler dikkate alınır” düzenlemesi yer almaktadır.
19. Yapılan açıklamalar sonucu somut olay ele alındığında, zayi belgesi talep eden, ticari işletmesine ait 2021 yılının Ekim, Kasım, Aralık dönemlerine ilişkin e-defter kayıtlarının tutulduğu hard diskin yanması sebebiyle zayi olduğunu ileri sürmüştür. Dosya kapsamında alınan bilirkişi raporunda, davacının ticari defterlerini tutan ve muhasebe işlemlerini yerine getiren … beyanlarında; 2021 yılı Ekim-Kasım-Aralık dönemlerine ilişkin e defter kayıtlarının bulunduğu bilgisayar ve yedeklerin alındığı harddiskin format atılmak üzere bilgisayar işinden anlayan üçüncü bir kişiye teslim edildiği, format atılması için verilen bilgisayarın mevcut harddiskinin ve yedek harddiskin bu kişi tarafından kaybedildiği ve fiziki olarak harddisklere ulaşılamadığını ancak 2021 takvim yılı Yevmiye ve Kebir defterlerinin açılış ve kapanış onaylarına ilişkin berat dosyalarının süresi içerisinde … sistemine yüklenip onaylandığı, yine 2021 takvim yılı defterlerinin süresi içerisinde … sistemine yüklenip ikincil kopyalarının saklanmak üzere … bilgi işlem sistemlerine süresi içerisine aktarıldığı belirttiği anlaşılmıştır.
20. Açıklanan nedenlerle her ne kadar davacı yan 2021 yılının Ekim, Kasım, Aralık dönemlerine ilişkin e-defter kayıtlarının bulunduğu harddisklerin kaybolması nedeni ile zayi olduğunu iddia etmiş ise de, alınan bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere 2021 takvim yılı defterlerinin süresi içerisinde …sistemine yüklenip ikincil kopyalarının saklanmak üzere …. bilgi işlem sistemlerine süresi içerisine aktarıldığı anlaşılması karşısında davacının eldeki davayı açmakta hukuki yararının bulunmadığı değerlendirilmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
VI-HÜKÜM
1-Davacının hukuki yararının bulunmaması nedeni ile HMK m. 114/1-h ve 115 hükmü uyarınca davanın USULDEN REDDİNE,
2-Masrafların davacı üzerinde bırakılmasına,
3-Davacı tarafça depo edilen gider avansından bakiye tutarların karar kesinleştiğinde ve talep halinde HMK m. 333 hükmü uyarınca ilgilisine İADESİNE,
4-Alınması gerekli 179,90 TL harçtan peşin alınan 80,70 TL harcın düşümü ile bakiye 99,20 TL harcın davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
Dair davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı yapılan inceleme sonucunda HMK 345. maddesi gereğince kararın tebliği tarihinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde kararı veren … Mahkemesine ya da buraya gönderilmek üzere istinaf edenin bulunduğu yer İlk Derece Mahkemesine verilecek dilekçe ile … Bölge Adliye Mahkemesi istinaf yasa yolu açık olmak üzere 06/07/2023 tarihinde oy birliği ile verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 06/07/2023

Başkan …
e-imza
Üye …
e-imza
Üye …
e-imza
Katip …
e-imza

NOT: BU BELGE ELEKTRONİK İMZA İLE İMZALANMIŞ OLUP, AYRICA FİZİKİ OLARAK İMZALANMAYACAKTIR.
“5070 sayılı kanun m. 5 ve 6098 sayılı TBK m. 15 uyarınca elektronik imza ile oluşturulan belgeler elle atılan fiziki imza ile aynı sonucu doğurur”