Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2022/319 Esas – 2022/338
T.C.
ANKARA 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA YARGILAMA YAPMAYA VE HÜKÜM VERMEYE YETKİLİ
ANKARA 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ KARARIDIR

DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 17/05/2022
KARAR TARİHİ : 20/05/2022
KARAR Y.TARİHİ : 20/05/2022
Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davanın yapılan açık yargılaması sonunda,
İDDİA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin …. seri numaralı iki adet çek yaprağının kayıp olduğunu, çek yapraklarının müşteriye verilip verilmediğini, hangi meblağda keşide edildiğini, vadesi, meblağı yahut boş olup olmadığının bilinmediğini, derhal çekin verildiği bankaya bildirim yapıldığını, ancak çeklerin boş olma ihtimali düşünüldüğünde müvekkili şirketin telafisi çok zor durumda kalmasının muhtemel olduğunu, herhangi bir sahteciliğe uğramaması ve çekin çoğaltılarak yahut kötü niyetli kişilerce ciro edilerek tedavülde dolaştırılmasını engellemek için tedbiren ödemeden men yasağı verilmesi ile çeklerin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA : Dava hasımsız olarak açılmıştır.
YARGILAMA VE GEREKÇE :
Dava, keşideci tarafından açılan çek yapraklarının zayi nedeniyle iptali istemine ilişkindir. (6102 Sayılı TTK M. 818/1-S bendi yollamasıyla TTK.757,759,760)
Zayi nedeniyle kıymetli evrak iptali, kıymetli evrakta hak ile çek arasındaki sıkı bağlılığın, çekin zayi edilmesi halinde ortaya çıkaracağı haksızlıkları önleme ihtiyacından doğmuştur, yetkili hamil veya lehtar tarafından zayi edilen çekin hak sahipliğini teşhis fonksiyonunu ortadan kaldırarak ve dilekçe sahibinin söz konusu hakka sahip olduğu konusunda bir karine yaratarak bu hakkı çekişmesiz olarak talep etmesini sağlamaya yönelik nizasız kaza yani hasımsız dava konusu bir işlemdir. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından verilecek iptal kararı ile birlikte borçlu, bono, poliçe veya çeki ibraz edilmeden ödeme imkanına kavuşmaktadır (Özkan Gültekin, Öğretide ve Uygulamada Kıymetli Evrakın Ziya ve İptali, Ankara-2006, s.51).
Kıymetli evrak iptali veya çek iptali davalarında amaç; kıymetli evrakı ibraz mecburiyetinde olan ve çekin zilyetliğini kaybetmesi nedeniyle bu zorunluluğu yerine getiremeyen lehtar veya hamile, hakkının mevcudiyetini kanıtlamak bakımından bir imkan sunmak ve çeki ibraz edememekten dolayı alacak hakkını kullanmaktan mahrum kalmasını önlemektir.
6102 sayılı TTK 757 madde hükmünde kıymetli evrakın iptali ve önleyici önlemler konusunda düzenleme yapılmıştır. Yapılan düzenlemede iradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki Asliye Ticaret Mahkemesi’nden muhatabın poliçeyi ödemekten men edilmesini isteyebilir. Mahkeme, ödemeyi men eden kararında ayrıca muhataba vadenin gelmesi üzerine poliçe bedelini tevdii etmeye izin verir ve tevdii yerini gösterir. TTK. 758 madde hükmünde yapılan düzenleme uyarınca poliçeyi eline geçiren kişinin bilinmesi durumunda mahkeme dilekçe sahibine iade davası için uygun bir süre verir. Verilen süre içinde dava açılmazsa mahkeme muhatap hakkındaki ödeme yasağını kaldırır. TTK 759 madde hükmünde yapılan düzenleme uyarınca poliçeyi eline geçiren kişinin bilinmemesi halinde poliçenin iptaline karar verilmesi istenebilir.
Kıymetli evrakın iptali isteminde bulunan kişi poliçe elindeyken ziyaa uğradığını inandırıcı delillerle ispatlamak ve senedin bir suretini ibraz etmek veya senedin esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlüdür. Poliçe ile ilgili yapılan bu düzenlemeler TTK 818/1.fıkra (s) bendinde yapılan düzenleme uyarınca çek hakkında ve TTK m 778/1 fıkra (ı) bendi uyarınca bono hakkında da uygulanır.
Kıymetli evrak iptali veya çekin zayii edilmesi nedeniyle iptalini talep etme hakkı TTK 757 madde de yapılan açık düzenleme uyarınca kıymetli evrak (bono, poliçe, çek) elinden çıkan kişi yani yetkili hamil bu davayı açma hakkına sahiptir. Ödemeyi yapması nedeniyle çek eline geçen keşideci yetkili hamil olarak kabul edilemez. Bu nedenle haricen yaptığı ödeme nedeniyle verdiği çeki geri alan ve bu sırada çeki zayii eden keşideci kaybettiği çekin iptali için zayii nedeniyle iptal davası açamaz. Keşidecinin ödeme nedeniyle çeki geri alması durumunda alacaklı ve borçlu sıfatı birleşir ve çekten kaynaklanan hak sona erer. Yargıtay yerleşik uygulaması da bu yöndedir (11 H.D.23/06/2014, 2014/6252 E, 2014/11909 K; 11 H.D.14/01/2015, 2014/14490 E, 2015/283 K.). Aynı şekilde, boş çek yapraklarının veya çek koçanının kaybedilmesi ya da hırsızlık vb olaylar nedeni ile zayii edilmesi halinde boş çek yaprakları kıymetli evrak vasfında olmadığından zayii nedeniyle iptali istenemez (11 H.D. 01/06/2016, 2015/11491 E, 2016/6040 K; 11 H.D. 20/04/2016, 2016/9918 E, 2016/4430 K).
TTK 780 ve 781 maddeleri gereğince imzasız çek yapraklarının çek vasfı taşımadıkları gibi kıymetli evrak zilyetinde de değildir. Bu nedenlerle zayi oldukları gerekçesiyle iptallerine karar verilmesi de mümkün değildir (Yargıtay 11. H.D. 2016/3012 E. 2017/5123 K.).
Somut olayda; dava konusu edilen … Iban numaralı hesaba bağlı, 7071580 ve 7071581 seri numaralı iki adet çek yaprağının keşide edilip edilmediği, vadesi, meblağı ve boş olup olmadığının bilinmediğinin dava dilekçesinde beyan edilmiş olduğu ve davacı tarafın iptali istenilen çeklerin keşidecisi olduğu da anlaşılmakla, dava konusu edilen çek yapraklarının iptal edilmesi talep etme hakkı bulunmadığından davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
Anlatılan nedenlerle,
K A R A R :
1-DAVANIN REDDİNE,
2-Yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3-Davacı tarafından yatırılan gider avansından arta kalan gider avansının karar kesinleştiğinde talep halinde YATIRANA İADESİNE,
4-Peşin alınan harcın karar harcı sayılmasına başkaca harç alınmasına yer olmadığına,,
Dair, dosya üzerinden gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 20/05/2022