Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2021/567 Esas – 2022/497
T.C.
ANKARA 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

TÜRK MİLLETİ ADINA YARGILAMA YAPMAYA VE HÜKÜM VERMEYE YETKİLİ
ANKARA 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ KARARIDIR

ESAS NO : 2021/567 Esas
KARAR NO : 2022/497

DAVA : Banka Dışındaki Diğer Kredi Kuruluşlarına İlişkin Düzenlemelerden Kaynaklanan (Alacak)
DAVA TARİHİ : 29/09/2021
KARAR TARİHİ : 13/09/2022
KARAR Y.TARİHİ : 14/09/2022

Mahkememizde görülmekte olan Banka Dışındaki Diğer Kredi Kuruluşlarına İlişkin Düzenlemelerden Kaynaklanan (Alacak) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
İDDİA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dava dışı borçlu … Hayvancılık Gıda Et Entegre İnş Taş Pet San ve Tic Ltd Şti. tarafından keşide edilerek müvekkili tarafından tahsile konulan çekin karşılığının çıkmadığını, çekle ilgili yapılan takibin semeresiz kaldığını, davalı bankanın Çek Kanunu kapsamında çek hesabı açarken göstermesi gereken özeni ve dikkati göstermediğini, çek hesabı açılmaması gereken şirket adına çek hesabı açarak müvekkilinin zarara uğramasına neden olduğunu, bankanın kredi talep eden her müşteri hakkında yaptığı gibi çek karnesi talep eden müşteri hakkında da istihbarat yapması gerektiğini, müşterinin ödeme gücünü ölçmesi ve çek hesabı açılırken alınması gerekli belgelerin doğruluk ve sıhhatini kontrol etmesi gerektiğini, dava dışı borçlu şirkete çek karnesi verirken henüz vadesi gelmemiş ödenmeyen çok sayıda çeki olduğu halde çek karnesi verdiğini, şirket ortaklarının TCMB’dan karşılıksız çek kaydı bulunup bulunmadığının, icra takipleri olup olmadığının ve vergi ve SGK borçlarının araştırılmadığını, karşılıksız çek, protestolu senet ve kanuni takip işlemi olup olmadığının sorgulanmadığını, nakit akışı ve mevduat hesabının incelenmediğini beyan ederek fazlaya ilişkin hak ve alacaklar saklı kalmak kaydıyla alacak değerinin tam ve kesin olarak belirlendiği aşamada HMK m.107 hükmü gereğince arttırılmak üzere şimdilik 1.000,00-TL’nin öncelikle çekin karşılıksız çıktığı (zararın doğduğu) keşide tarihinden itibaren, işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, yargılama giderleri ve ücreti vekaletin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; bankanın Çubuk/Ankara Şubesi ile dava dışı … Hay. Ltd.Şti. arasında Kredi Genel Sözleşmesi imzalandığını, karşılığında firmaya krediler kullandırıldığını ve firmanın talep etmesi üzerine gerekli istihbarat araştırması yapılarak çek karnesi verildiğini, 06.06.2019 keşide tarihli 14.700,00 TL bedelli 18270 seri nolu çekin bulunduğu çek karnesi dava dışı firmaya teslim edildiğini, teslim tarihi itibariyle Ticari Otomatik İstihbarat raporu alınarak son kontroller yapılarak firmaya çek defteri teslim edildiğini, elde edilen veriler ile firmadan talep edilen belgelerin tam olması ilgili birimlerce kontrol edildikten sonra çek karnesi teslim edildiğini, firmanın bankadan kullanmış olduğu krediler olması sebebiyle kullanılan kredilerin takibe intikal edene kadar da sorgulamaları güncel olarak yapıldığını, dava dışı firma hakkında Ankara Gayrimenkul İcra Müdürlüğü’nün … E. Sayılı dosyasından ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile ilamlı takip başlatılarak ve ipotekli taşınmazın satışının gerçekleştiğini, dava dilekçesinde, dava dışı firmanın mali durumunun yeterli olmadığı, çek yasaklısı olması gerektiği ve bu sebeplerden çek karnesi verilmemesi iddia edilmekte ise de bu hususta sunulmuş somut bir delil mevcut olmadığını, firmaya kredi ve çek defteri kullandırmadan önce memzuç sürecinin tam olarak sorgulandığını, çek karnesini teslim etmeden önce gerekli özenin gösterilerek istihbarat çalışması yapıldığını, çek defterinin teslim edildiği tarihlerde dava dışı firmanın karşılıksız çek keşide etme suçundan kaynaklı her hangi bir yargılaması ve karşılıksız çıkan bir çekinde olmadığını, firmanın ekonomik durumunun kredi kullanımı ve çek defteri verildikten sonra bozulmuş olmasının ve borçlarını ödeyemeyecek duruma gelmesinin sorumlusu olarak müvekkili bankanın gösterilmesinin hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, ticari işlem yapan kişi ve şirketlerin de tacir olarak belirli sorumluluklarının oldukları ve bu sebeple müvekkili bankanın müterafik sorumluluğunun bulunamayacağını beyan ederek, fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydı ile haksız ve hukuki dayanaktan yoksun davanın reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER:
1-) Hukuk uyuşmazlıklarında dava şartı arabuluculuk son tutanağı,
2-) Ankara Ticaret Sicil Müdürlüğünün 05/10/2021 tarihli cevap yazısı,
3-)….Bankası T.A.O Çubuk Şubesi’ne, Türkiye Bankalar Birliği’ne, Ankara Vergi Dairesi Müdürlüğüne, Çubuk Vergi Dairesi Müdürlüğüne yazılan müzekkere cevapları,
4-) Bilirkişi kök ve ek raporları,
YARGILAMA VE GEREKÇE :

Dava, davalı bankaca çek hesabı sonucu davacının hamili bulunduğu karşılıksız kalan çek bedeli nedeniyle
uğranılan zararın tazmini istemine ilişkindir.
Davacı, dava dışı borçlu … Hayvancılık Gıda Et Entegre İnş Taş Pet San ve Tic Ltd Şti.tarafından keşide edilerek
davacı tarafından tahsile konulan 06.06.2019 keşide tarihli 14.700,00-TL bedelli 18270 seri nolu çekin
(Çubuk/Ankara Şubesi) karşılığı çıkmadığını, çekle ilgili yapılan takibinde semeresiz kaldığını,davalı bankanın
5941 sayılı Çek Kanunu kapsamında dava dışı şirkete çek hesabı açarken göstermesi gereken basiret ve özeni
göstermemesi nedeniyle davacının zarara uğramasına neden olduğunu,fazlaya ilişkin hak ve alacaklar saklı
kalmak kaydıyla şimdilik 1.000,00-TL’nin öncelikle çekin karşılıksız çıktığı (zararın doğduğu) keşide tarihinden
itibaren, bu talebi Sayın Mahkemece kabul görmez ise dava tarihinden itibaren 3095 sk m.2/2’ye göre
işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak müvekkiline ödenmesine, yargılama giderleri ve ücreti
vekaletin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmişlerdir.
Tüm dosya kapsamı tarafların iddia ve savunmaları,
bankacılık uygulamaları konuya ilişkin Yargıtay kararlarının birlikte değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki
hususlar tespit olunmuştur;
Bankalar, tacir olmaları nedeniyle ve 5941 sayılı Çek Kanunun 2/1. maddesinin açık ifadesiyle, çek hesabı
açılması ile ilgili olarak bu Kanunla kendilerine verilen görev ve yükümlülükleri yerine getirirken gerekli basiret
ve özeni göstermek zorundadırlar.Bankalar çek hesabı açarken hesap sahibinin yasaklılık ve ekonomik
durumuna ilişkin araştırma yapma yükümlülüğü ile bir takım belgelerin istenmesi, çek hesabının kapatılması,
çek yaprağının içeriği ve çeklerin ne şekilde ve kim tarafından bastırılacağı Kanunun 2. maddesinde
düzenlenmiştir.
Bankalar TTK. Hükümlerine göre kurulmuş Anonim Şirketlerdir. TTK m. 20/II’ ye (YTTK 18) göre, “Her
tacirin, ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir işadamı gibi hareket etmesi lazımdır”.Çek hesabı
açmadan ve çek karnesi vermeden önce hesap sahibi hakkında istihbarat yapılarak ve diğer araştırmaları
yaparak ,gerekli basiret ve özeni göstererek, ticari işletmesiyle ilgili işlerde tacir olan banka, objektif
özen ölçülerine tabi olup, bu özeni göstermemesinden doğan zarardan da sorumlu tutulabilir.
Çek Taahhütnamesi/Sözleşmesi , tarafları düzenleyen ve muhatap banka olan, düzenleyen tarafından tanzim
edilen çeklerin, muhatap banka tarafından düzenleyenin hesabındaki karşılıktan ödeneceğinin taahhüt
edildiği sözleşmelerdir.Çek sözleşmesine göre muhatap bankanın asli yükümlülüğü, üzerine düzenlenen çeki
karşılığı nispetinde hamile ödemektir. Muhatap banka, süresi içerisinde ibraz edilen ve karşılığı bulunan çeki
ödemek zorundadır.
Davalı bankaca 15.02.2019 Basım tarihli ,06.06.2019 keşide tarihli,Çubuk Keşide Yeri ,18270 seri nolu ,
14.700,00 TL bedelli, … Yalı.Sis.Yapı Kim.İnş.Met.San.Ve Tic. Ltd. Şti.emrine, TR…hesap nolu … Hayvancılık Gıda Et Entegre İnş Taş Pet San ve Tic Ltd Şti tarafından
verilen çek yaprağının … KİMYA A.Ş.’ye ciro edildiği, bahse konu çekin 07.06.2019 tarihinde davalı
banka şubesine ibraz edildiği, ancak karşılığı olmadığı için davalı banka tarafından 2.030,00-TL yasal
yükümlülük tutarının ödendiği anlaşılmıştır.

Dava dışı firmaya çek taahhütnamesi akdedilerek 27.11.2012 tarihinde ilk çek karnesi verildiği, dava dışı firmaya 1120 adet çek yaprağı teslim edildiği, dava dışı firmanın ilk çek yaprağının dava konusu çek yaprağının teslimi sonrasında 25.04.2019 tarihinde
karşılıksız çıktığı, dava konusu çek yaprağının bulunduğu çek karnesinin 22.02.2019 tarihinde dava dışı şirkete teslim
edildiği, dava konusu çek yaprağının 07.06.2019 tarihinde karşılıksız çıktığı, çeklerin karşılıksız çıkmasından sonra firmaya çek karnesi verilmediği,
… Hayvancılık Gıda Et Entegre İnş Taş Pet San Ve Tic Ltd Şti ait mevduat hesabı ekstresinin
incelenmesinde; hesabın 19.09.2012 tarihinde açıldığı, EFT/Havale/Ticari Kredi Taksitleri/Kredi Kartı
tahsilatı/ATM işlemleri/Çek Tahsilatları/Vergi Tahsilatları/SGK Tahsilatları/Fatura Tahsilatları/POS
işlemleri/Senet işlemleri gibi pek çok bankacılık işlemi yapıldığı, 2012/2018 yılları arasında genellikle mevduat
bakiyesinin (+) olduğu,2019 yılından sonra ise genelde (-) olduğu, davalı bankanın dava dışı firmaya çek karnelerini düzenli olarak gerekli araştırma yapılarak teslim ettiği, dava dışı firmaya çek karnelerinin verildiği 27.11.2012/04.04.2019 tarih aralığında … Hayancılık Gıda
Et Entegre İnş Taş Pet San Ve Tic Ltd Şti hakkında 5941 sayılı Çek Kanununun 5. maddesinde belirtilen ‘’çek
düzenleme ve çek hesabı açma yasağının’’ olmadığı, dava dışı … Hayvancılık Gıda Et Entegre İnş Taş Pet San Ve Tic Ltd Şti çek yasaklısı olmaması,
davalı banka ile 7 yıldır herhangi bir sorun yaşamadan çalıştığı, ayrıca şirket ortağı Eşref Bayrak’a
ait karşılıksız çek süreci başlatılan işlemlerin 2002 yılına ait dava konusu çek yapraklarının karşılıksız
çıkmasından 17 yıl öncesi olduğu, davacı firmanın ilk çek yaprağının karşılıksız çıktığı 2019 yılında
mali durumunun bozulduğunun da anlaşıldığı, dikkate alındığında ; davalı banka tarafından dava dışı firmaya çek karnesi verilmesine engel bir hal bulunmadığı, davalı bankanın tacir olması nedeniyle ve 5941 sayılı Çek Kanunun 2/1. Maddesi çek hesabı açılması
ile ilgili olarak kendilerine verilen görev ve yükümlülükleri yerine getirirken gerekli basiret ve özeni gösterdiği anlaşılmakla, davalı bankaya yüklenecek sorumluluk bulunmadığı değerlendirilmekle, davanın reddine karar verilerek, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM: Anlatılan nedenlerle,
1-Davanın Reddine,
2-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 80,70 TL harcın, peşin alınan 59,30 TL harçtan düşümü ile eksik alınan 21,40 TL harcın kararın davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Davalı taraf kendini vekille temsil ettirdiğinden A.A.Ü.T. 3,13 maddeleri gereğince hesaplanan takdiren 1.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı tarafa ödenmesine,

4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,

5-Davalı tarafından yapılan yargılama gideri olmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
6-Yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde HMK 333 maddesi uyarınca yatırana iadesine,
7-Arabuluculuk faaliyeti sonunda taraflar anlaşamadıklarından, Arabuluculuk Yönetmeliği 26/2 maddesi uyarınca Bakanlık bütçesinden karşılanan 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin, davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,

Dair davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı, kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık sürede verilecek dilekçe ile istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 13/09/2022