Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

TÜRK MİLLETİ ADINA YARGILAMA YAPMAYA VE HÜKÜM VERMEYE YETKİLİ
T.C.
ANKARA
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2021/254 Esas
KARAR NO : 2021/314
DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 21/04/2021
KARAR TARİHİ : 26/04/2021
KARAR Y. TARİHİ : 26/04/2021
Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali davanın yapılan açık yargılaması sonunda,
İDDİA :
Davacı şirket vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin çek defteri arasından haberi ve bilgisi dışında alınan çekin kaybolduğunu, kaybolan çekle ilgili … Bankası’na 16/04/2021 tarihinde ödeme yapılmaması hususunda talepte bulunduklarını, bankanın ibraz durumunda yalnızca yeterli ve gerekli incelemeyi yapabileceğinin belirtildiğini ve taraflarınca 20/04/2021 tarihinde çalınan çekle ilgili şikayette bulunduklarını, 21/04/2021 tarihinde ise müvekkilinin rızası dışında elinden çıkan …seri nolu çekin doldurularak bankaya ibraz edildiğini, muhatap banka tarafından çek üzerindeki imzanın müvekkili şirket yetkilisine ait olmadığı tespit edildiğinden çekin ödenmediğini, sonuç olarak …seri nolu çekin tedbiren ödemeden yasaklanmasına karar verilmesini ve davalarının kabulünü talep etmiştir.
SAVUNMA :
Dava hasımsız olarak açılmıştır.
YARGILAMA ve GEREKÇE :
Dava, keşideci tarafından açılan boş çek yapraklarının zayi nedeniyle iptali istemine ilişkindir. (6102 Sayılı TTK M. 818/1-S bendi yollamasıyla TTK.757,759,760)
Zayi nedeniyle kıymetli evrak iptali, kıymetli evrakta hak ile çek arasındaki sıkı bağlılığın, çekin zayi edilmesi halinde ortaya çıkaracağı haksızlıkları önleme ihtiyacından doğmuştur, yetkili hamil veya lehtar tarafından zayi edilen çekin hak sahipliğini teşhis fonksiyonunu ortadan kaldırarak ve dilekçe sahibinin söz konusu hakka sahip olduğu konusunda bir karine yaratarak bu hakkı çekişmesiz olarak talep etmesini sağlamaya yönelik nizasız kaza yani hasımsız dava konusu bir işlemdir. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından verilecek iptal kararı ile birlikte borçlu, bono, poliçe veya çeki ibraz edilmeden ödeme imkanına kavuşmaktadır (…, Öğretide ve Uygulamada Kıymetli Evrakın Ziya ve İptali, Ankara-2006, s.51).
Kıymetli evrak iptali veya çek iptali davalarında amaç; kıymetli evrakı ibraz mecburiyetinde olan ve çekin zilyetliğini kaybetmesi nedeniyle bu zorunluluğu yerine getiremeyen lehtar veya hamile, hakkının mevcudiyetini kanıtlamak bakımından bir imkan sunmak ve çeki ibraz edememekten dolayı alacak hakkını kullanmaktan mahrum kalmasını önlemektir.
6102 sayılı TTK 757 madde hükmünde kıymetli evrakın iptali ve önleyici önlemler konusunda düzenleme yapılmıştır. Yapılan düzenlemede iradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki Asliye Ticaret Mahkemesi’nden muhatabın poliçeyi ödemekten men edilmesini isteyebilir. Mahkeme, ödemeyi men eden kararında ayrıca muhataba vadenin gelmesi üzerine poliçe bedelini tevdii etmeye izin verir ve tevdii yerini gösterir. TTK. 758 madde hükmünde yapılan düzenleme uyarınca poliçeyi eline geçiren kişinin bilinmesi durumunda mahkeme dilekçe sahibine halinde iade davası için uygun bir süre verir. Verilen süre içinde dava açılmazsa mahkeme muhatap hakkındaki ödeme yasağını kaldırır. TTK 759 madde hükmünde yapılan düzenleme uyarınca poliçeyi eline geçiren kişinin bilinmemesi halinde poliçenin iptaline karar verilmesi istenebilir.
Kıymetli evrakın iptali isteminde bulunan kişi poliçe elindeyken ziyaa uğradığını inandırıcı delillerle ispatlamak ve senedin bir suretini ibraz etmek veya senedin esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlüdür. Poliçe ile ilgili yapılan bu düzenlemeler TTK 818/1.fıkra (s) bendinde yapılan düzenleme uyarınca çek ve TTK m. 778/1-(ı) bendi uyarınca bono hakkında da uygulanır.
Kıymetli evrak iptali veya çekin zayii edilmesi nedeniyle iptalini talep etme hakkı TTK 757 madde hükmünde yapılan açık düzenleme uyarınca kıymetli evrak (bono, poliçe, çek) elinden çıkan kişi yani yetkili hamil bu davayı açma hakkına sahiptir. Ödemeyi yapması nedeniyle çek eline geçen keşideci yetkili hamil olarak kabul edilemez. Bu nedenle haricen yaptığı ödeme nedeniyle verdiği çeki geri alan ve bu sırada çeki zayii eden keşideci kaybettiği çekin iptali için zayii nedeniyle iptal davası açamaz. Keşidecinin ödeme nedeniyle çeki geri alması durumunda alacaklı ve borçlu sıfatı birleşir ve çekten kaynaklanan hak sona erer. Ayrıca, boş çek yapraklarının kıymetli evrak vasfı bulunmadığından, zayi nedeniyle iptali talep edilemez (… H.D.23/06/2014, 2014/6252 E, 2014/11909 K; … H.D.14/01/2015, 2014/14490 E, 2015/283 K.)
Somut olayda; davacı, rızası dışında elinden çıkan çekin iptalini talep etse de, böyle bir talep ancak hamile aittir. Çekin rızası dışında elinden çıktığını iddia eden keşideci, muhatabı ödemekten men edebilir veya elinden çıkar çek bedelinin kendisinden istenmesi halinde borçlu olmadığının tespitini isteyebilir. Ancak çek hamiline tanınan iptal davası açma hakkını kullanamaz. Keşidecinin muhatap bankayı ödemeden men yetkisi bulunmadığından, davanın reddine dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
Anlatılan nedenlerle,
K A R A R :
1-DAVANIN REDDİNE,
2-Yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3-Davacı tarafından yatırılan gider avansından arta kalan gider avansının karar kesinleştiğinde talep halinde yatırana iadesine,
4-Davacı tarafından yatırılan peşin harcın karar harcı sayılmasına başkaca harç alınmasına yer olmadığına,
Dair tarafların yokluğunda, kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık sürede verilecek dilekçe ile istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.26/04/2021
Katip …
¸

Hakim …
¸