Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA YARGILAMA YAPMAYA VE HÜKÜM VERMEYE YETKİLİ
T.C.
ANKARA GEREKÇELİ KARAR
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/166 Esas
KARAR NO : 2021/242
DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 18/03/2021
KARAR TARİHİ : 25/03/2021
Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali davanın yapılan açık yargılaması sonunda,
İDDİA :
Davacı şirket yetkilisi dava dilekçesinde; ticari faaliyetleri esnasında 25/03/2017 tarihinde iş yerlerine hırsız girmesi neticesinde 11262 ila 11275 numaraları arasındaki … Bankası …Şubesi Tarafından verilmiş olan 13 adet boş çek koçanı ile …Bankası …Şubesine ait … ila … numaraları arası 4 adet çek yaprağının kaybolduğunu, ilgili polis tutanaklarını dava dilekçesi ekinde sunduklarını, kaybolan çek yapraklarının iptaline ve davalarının kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA :
Dava hasımsız olarak açılmıştır.
YARGILAMA ve GEREKÇE :
Dava, keşideci tarafından açılan boş çek yapraklarının zayi nedeniyle iptali istemine ilişkindir. (6102 Sayılı TTK M. 818/1-S bendi yollamasıyla TTK.757,759,760)
Zayi nedeniyle kıymetli evrak iptali, kıymetli evrakta hak ile çek arasındaki sıkı bağlılığın, çekin zayi edilmesi halinde ortaya çıkaracağı haksızlıkları önleme ihtiyacından doğmuştur, yetkili hamil veya lehtar tarafından zayi edilen çekin hak sahipliğini teşhis fonksiyonunu ortadan kaldırarak ve dilekçe sahibinin söz konusu hakka sahip olduğu konusunda bir karine yaratarak bu hakkı çekişmesiz olarak talep etmesini sağlamaya yönelik nizasız kaza yani hasımsız dava konusu bir işlemdir. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından verilecek iptal kararı ile birlikte borçlu, bono, poliçe veya çeki ibraz edilmeden ödeme imkanına kavuşmaktadır (… , Öğretide ve Uygulamada Kıymetli Evrakın Ziya ve İptali, Ankara-2006, s.51).
Kıymetli evrak iptali veya çek iptali davalarında amaç; kıymetli evrakı ibraz mecburiyetinde olan ve çekin zilyetliğini kaybetmesi nedeniyle bu zorunluluğu yerine getiremeyen lehtar veya hamile, hakkının mevcudiyetini kanıtlamak bakımından bir imkan sunmak ve çeki ibraz edememekten dolayı alacak hakkını kullanmaktan mahrum kalmasını önlemektir.
6102 sayılı TTK 757 madde hükmünde kıymetli evrakın iptali ve önleyici önlemler konusunda düzenleme yapılmıştır. Yapılan düzenlemede iradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki Asliye Ticaret Mahkemesi’nden muhatabın poliçeyi ödemekten men edilmesini isteyebilir. Mahkeme, ödemeyi men eden kararında ayrıca muhataba vadenin gelmesi üzerine poliçe bedelini tevdii etmeye izin verir ve tevdii yerini gösterir. TTK. 758 madde hükmünde yapılan düzenleme uyarınca poliçeyi eline geçiren kişinin bilinmesi durumunda mahkeme dilekçe sahibine iade davası için uygun bir süre verir. Verilen süre içinde dava açılmazsa mahkeme muhatap hakkındaki ödeme yasağını kaldırır. TTK 759 madde hükmünde yapılan düzenleme uyarınca poliçeyi eline geçiren kişinin bilinmemesi halinde poliçenin iptaline karar verilmesi istenebilir.
Kıymetli evrakın iptali isteminde bulunan kişi poliçe elindeyken ziyaa uğradığını inandırıcı delillerle ispatlamak ve senedin bir suretini ibraz etmek veya senedin esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlüdür. Poliçe ile ilgili yapılan bu düzenlemeler TTK 818/1.fıkra (s) bendinde yapılan düzenleme uyarınca çek hakkında ve TTK m 778/1 fıkra (ı) bendi uyarınca bono hakkında da uygulanır.
Kıymetli evrak iptali veya çekin zayii edilmesi nedeniyle iptalini talep etme hakkı TTK 757 madde de yapılan açık düzenleme uyarınca kıymetli evrak (bono, poliçe, çek) elinden çıkan kişi yani yetkili hamil bu davayı açma hakkına sahiptir. Ödemeyi yapması nedeniyle çek eline geçen keşideci yetkili hamil olarak kabul edilemez. Bu nedenle haricen yaptığı ödeme nedeniyle verdiği çeki geri alan ve bu sırada çeki zayii eden keşideci kaybettiği çekin iptali için zayii nedeniyle iptal davası açamaz. Keşidecinin ödeme nedeniyle çeki geri alması durumunda alacaklı ve borçlu sıfatı birleşir ve çekten kaynaklanan hak sona erer. Yargıtay yerleşik uygulaması da bu yöndedir (… H.D.23/06/2014, 2014/6252 E, 2014/11909 K; … H.D.14/01/2015, 2014/14490 E, 2015/283 K.). Aynı şekilde, boş çek yapraklarının veya çek koçanının kaybedilmesi ya da hırsızlık vb olaylar nedeni ile zayii edilmesi halinde boş çek yaprakları kıymetli evrak vasfında olmadığından zayii nedeniyle iptali istenemez (… H.D. 01/06/2016, 2015/11491 E, 2016/6040 K; … H.D. 20/04/2016, 2016/9918 E, 2016/4430 K).
Somut olayda; davacı taraf, boş çek yapraklarının zayii nedeniyle iptalini talep etmiştir. TTK 780 ve 781 maddeleri gereğince imzasız çek yapraklarının çek vasfı taşımadıkları gibi kıymetli evrak zilyetinde de değildir. Bu nedenlerle zayi oldukları gerekçesiyle iptallerine karar verilmesi de mümkün değildir (Yargıtay … H.D. 2016/3012 E. 2017/5123 K.).
Dava konusu edilen boş çek yapraklarının boş çek yaprağı olduğunun davacı tarafından dava dilekçesinde beyan edildiği davacının iptal talep etme hakkı ve hukuki yararı bulunmadığından davanın dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine karar vermek gerekmiştir.
Anlatılan nedenlerle,
K A R A R :
1-DAVANIN DAVA ŞARTI YOKLUĞU NEDENİYLE USULDEN REDDİNE,
2-Yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3-Davacı tarafından yatırılan gider avansından arta kalan gider avansının karar kesinleştiğinde talep halinde YATIRANA İADESİNE,
4-Peşin alınan harcın karar harcı sayılmasına başkaca harç alınmasına yer olmadığına,,
Dair, dosya üzerinde gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 25/03/2021

Katip …
¸

Hakim …
¸