Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. ANKARA 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA YARGILAMA YAPMAYA VE HÜKÜM VERMEYE YETKİLİ
T.C.
ANKARA GEREKÇELİ KARAR
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/13 Esas
KARAR NO : 2021/16

DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 08/01/2021
KARAR TARİHİ : 11/01/2021
Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davanın yapılan açık yargılaması sonunda,
İDDİA :
Davacı taraf dava dilekçesinde özetle; kendisi adına kayıtlı … şubesine ait 7200374 çek numaralı 01/08/2010 ödeme tarihli 3.000 TL bedelli, 7200375 çek numaralı 30/10/2010 ödeme tarihli 3.000 TL bedelli iki adet çek bedellerinin kendisi tarafından ödendiğini ancak banka kayıtlarında çeklerin halen açık olduğunun göründüğünü belirterek kendisi adına kayıtlı bulunan … … şubesine ait 7200374 çek numaralı 01/08/2010 ödeme tarihli 3.000 TL bedelli, … çek numaralı 30/10/2010 ödeme tarihli 3.000 TL bedelli iki adet çekin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA :
Dava hasımsız olarak açılmıştır.
YARGILAMA VE GEREKÇE :
Dava, keşideci tarafından açılan zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir. (6102 Sayılı TTK M. 818/1-S bendi yollamasıyla TTK.757,759,760)
Zayi nedeniyle kıymetli evrak iptali, kıymetli evrakta hak ile çek arasındaki sıkı bağlılığın, çekin zayi edilmesi halinde ortaya çıkaracağı haksızlıkları önleme ihtiyacından doğmuştur. Yetkili hamil veya lehtar tarafından zayi edilen çekin hak sahipliğini teşhis fonksiyonunu ortadan kaldırarak ve dilekçe sahibinin söz konusu hakka sahip olduğu konusunda bir karine yaratarak bu hakkı çekişmesiz olarak talep etmesini sağlamaya yönelik nizasız kaza yani hasımsız dava konusu bir işlemdir. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından verilecek iptal kararı ile birlikte borçlu, bono, poliçe veya çeki ibraz edilmeden ödeme imkanına kavuşmaktadır (…, Öğretide ve Uygulamada Kıymetli Evrakın Ziya ve İptali, Ankara-2006, s.51).
Kıymetli evrak iptali veya çek iptali davalarında amaç; kıymetli evrakı ibraz mecburiyetinde olan ve çekin zilyetliğini kaybetmesi nedeniyle bu zorunluluğu yerine getiremeyen lehtar veya hamile, hakkının mevcudiyetini kanıtlamak bakımından bir imkan sunmak ve çeki ibraz edememekten dolayı alacak hakkını kullanmaktan mahrum kalmasını önlemektir.
6102 sayılı TTK 757 madde hükmünde kıymetli evrakın iptali ve önleyici önlemler konusunda düzenleme yapılmıştır. Yapılan düzenlemede iradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki Asliye Ticaret Mahkemesi’nden muhatabın poliçeyi ödemekten men edilmesini isteyebilir. Mahkeme, ödemeyi men eden kararında ayrıca muhataba vadenin gelmesi üzerine poliçe bedelini tevdii etmeye izin verir ve tevdii yerini gösterir. TTK. 758 madde hükmünde yapılan düzenleme uyarınca poliçeyi eline geçiren kişinin bilinmesi durumunda mahkeme dilekçe sahibine halinde iade davası için uygun bir süre verir. Verilen süre içinde dava açılmazsa mahkeme muhatap hakkındaki ödeme yasağını kaldırır. TTK 759 madde hükmünde yapılan düzenleme uyarınca poliçeyi eline geçiren kişinin bilinmemesi halinde poliçenin iptaline karar verilmesi istenebilir.
Kıymetli evrakın iptali isteminde bulunan kişi poliçe elindeyken ziyaa uğradığını inandırıcı delillerle ispatlamak ve senedin bir suretini ibraz etmek veya senedin esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlüdür. Poliçe ile ilgili yapılan bu düzenlemeler TTK 818/1.fıkra (s) bendinde yapılan düzenleme uyarınca çek ve TTK m. 778/1-(ı) bendi uyarınca bono hakkında da uygulanır.
Kıymetli evrak iptali veya çekin zayii edilmesi nedeniyle iptalini talep etme hakkı TTK 757 madde hükmünde yapılan açık düzenleme uyarınca kıymetli evrak (bono, poliçe, çek) elinden çıkan kişi yani yetkili hamil bu davayı açma hakkına sahiptir. Ödemeyi yapması nedeniyle çek eline geçen keşideci yetkili hamil olarak kabul edilemez. Bu nedenle haricen yaptığı ödeme nedeniyle verdiği çeki geri alan ve bu sırada çeki zayii eden keşideci kaybettiği çekin iptali için zayii nedeniyle iptal davası açamaz. Keşidecinin ödeme nedeniyle çeki geri alması durumunda alacaklı ve borçlu sıfatı birleşir ve çekten kaynaklanan hak sona erer. Ayrıca, boş çek yapraklarının kıymetli evrak vasfı bulunmadığından, zayi nedeniyle iptali talep edilemez (… H.D.23/06/2014, 2014/6252 E, 2014/11909 K; … H.D.14/01/2015, 2014/14490 E, 2015/283 K.)
Kıymetli evrakın (bono, poliçe, çek) iradesi dışında elinden çıkan kişi ödeme yerindeki Asliye Ticaret Mahkemesi’ne veya hamilin yerleşim yerindeki Asliye Ticaret Mahkemesi’nden muhatabın kıymetli evrakı ödemekten men edilmesini isteme hakkı verilmiştir.
Dosya içerisinde toplanan tüm deliller zayii nedeniyle çek iptali talep eden davacının meşru hamil değil, keşideci yani çek hesabının sahibi olduğu anlaşılmıştır. Yukarıda yazılı kanun hükümlerinden de görüldüğü üzere, çekin zayii nedeniyle iptalini talep etme hakkı sadece yetkili hamil veya lehtara ait bir hak olduğundan, keşidecinin kendi düzenlediği çekle ilgili iptal talep etme hakkı bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle davanın, dava şartı (aktif dava ehliyeti HMK 114/1-d, 115) yokluğu nedeniyle usulden reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM :
1-DAVANIN REDDİNE,
2-Masrafların davacı üzerinde bırakılmasına,
3-Arta kalan gider avansının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
4-Alınması gerekli 59,30 TL harç peşin alındığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına,
Dair, davacı tarafın yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde istinaf yolu açık olmak üzere dosya üzerinden yapılan inceleme sonucu karar verildi. 11/01/2021
Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır