Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2020/99 Esas – 2022/93
T.C.
ANKARA 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

TÜRK MİLLETİ ADINA YARGILAMA YAPMAYA VE HÜKÜM VERMEYE YETKİLİ
ANKARA 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ KARARIDIR

ESAS NO : 2020/99 Esas
KARAR NO : 2022/93

DAVA : Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 14/02/2020
KARAR TARİHİ : 08/02/2022
KARAR Y.TARİHİ : 17/02/2022
Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
İDDİA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı … Dağıtım A.Ş.’nin Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 02.04.2004 tarihli ve 2004/22 sayılı kararı ile özelleştirme kapsamına alınmasının ardından, …’a ait dağıtım sisteminin, 20 farklı dağıtım bölgesine ayrılarak her bir dağıtım bölgesi için ayrı bir anonim şirket kurulduğunu, sözü edilen dağıtım şirketlerinden birinin de, 4046 sayılı Özelleştirme Kanunu hükümleri uyarınca kamu tüzel kişiliğinin nevi değiştirmesi yolu ile kurulmuş olan davacı şirketin olduğunu, özelleştirme işlemlerinin bir basamağı olarak davalı …’ın, mülkiyetindeki dağıtım sisteminin işletme hakkını her bir dağıtım bölgesi için ayrı kurulan şirketlere “İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi” ile devrettiğini, bu kapsamda müvekkil şirket ile davalı arasında 24.07.2006 tarihli İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi (İHDS) imzalandığını. davacı şirketin bölgesinde daha önce davalı tarafından yürütülen elektrik dağıtım faaliyetleri İHDS’nin imzalanmasından bu yana davacı şirket tarafından yerine getirildiğini, özelleştirme sürecinin, Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 11.07.2013 Tarih ve 2013/105 sayılı kararı uyarınca, 30.09.2015 tarihli hisse satış sözleşmesi ile müvekkil şirketin hisselerinin satışıyla sonuçlandığını, taraflar arasında imzalanan 24.07.2006 tarihli İHDS’nin 7’nci maddesi ve alt bentlerinde “Üçüncü Kişilerin Hak İddiaları” başlığı altında düzenleme yapıldığını. Mezkur sözleşmenin; 7.4 maddesinde, “Dağıtım Faaliyet’inin … tarafından yürütüldüğü dönemde bu faaliyetin yürütülmesi amacıyla gerçekleştirilen her türlü iş ve işlemlerin bütün sorumluluğu …’a aittir. … tarafından yürütülmüş bulunan bu faaliyetler nedeniyle üçüncü kişiler tarafından ileri sürülecek her türlü talebin muhatabı …’tır. Bu talepleri konu alan icra takibi ve davalar … tarafından yürütülür ve sonuçtandırılır. Bu takip ve davalardan doğacak her türlü mali yükümlülük … tarafından karşılanır.” hükmü 7.6 maddesinde ise “Sözleşmenin imza tarihinden önce dağıtım tesisleri ile dağıtım tesislerinin işletilmesinden kaynaklı her türlü hukuki ve cezai sorumluluk …’a aittir. Bu dönemde yürütülmüş bulunan bu faaliyetler nedeniyle 3. Kişiler tarafından ileri sürülecek talebin muhatabı …’tır. Bu taleplere konu olan icra takibi ve davalar, … tarafından yürütülür ve sonuçlandırılır. Bu takip ve davalardan doğacak her türlü mali yükümlülük … tarafından ödenir.” hükmüne yer verildiğini, 24.07.2006 tarihli İştetme Hakkı Devir Sözleşmesi’nden önceki dönemde düzenlenen kaçak elektrik tutanağı sebebiyle … 5. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … E. Sayılı dosyasına kayden üçüncü kişi tarafından açılan davanın kısmen kabulüne karar verildiğini, sözü edilen hükümün Yargıtay 13. Hukuk Dairesi’nin … E. sayılı ilamı ile onanarak kesinleştiğini, mahkemece hükmolunan bedelin, davacı tarafından … … Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyasına ödendiğini, davaya konu ödemeye sebep teşkil eden işlemin, davalı … ile davacı şirket arasında akdedilen İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi’nin imzalandığı 24.07.2006 tarihinden önce gerçekleşmiş olmakla, anılan sözleşme hükümlerine göre davacı müvekkil şirket tarafından ödenen bedellerden davalının sorumlu olduğunun izahtan vareste olduğunu, söz konusu bedelin davalıdan tahsili için zorunlu arabuluculuk yoluna başvurulduğunnu ancak taraflar arasında14.02.2020 tarihinde yapılan görüşmede anlaşma sağlanamadığını, özelleştirme sürecinde davacı şirket uhdesinde bulunan evrakların bir kısmının davalı uhdesinde kaldığını, bir kısmının da taşınma sebebiyle kaybolduğunu, dava konusu olaya ilişkin davacının elinde olan belgelerden, davacı tarafından … … Müdürlüğü’nün … E, sayılı dosyasına 51.389,43 TL ödeme yapıldığı görülmekteyse de, bundan başka yapılan ödeme olup olmadığının tam olarak tespit edilemediğini. fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla davacı tarafından ödenen şimdilik 51.389,43 TL’nin davalıdan tahsiline karar verilmesi ile yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

SAVUNMA: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; iş bu davaya dayanak teşkil eden … 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin … E. … K. sayılı kararı incelendiğinde, dava konusunun bir istirdat davası olduğunun görüleceğini, dava dışı şahıslarca … …’a o tarihte hatalı tahakkuk nedeniyle fazladan bir para ödendiğini, sonradan ödenen bedelin iadesi için dava açıldığını. mahkemece davanın kabulüne karar verilerek fazla ödenen bedelin iadesine karar verildiğini. dava dışı şahısın ödediği bu bedeli mahkeme yoluyla geri aldığını, bu noktada olay tarihinin hiçbir önemi bulunmamakla birlikte … …”’ın herhangi bir zararı olmadığını, … …’ın sadece fazladan tahsil ederek kasasına koyduğu bedeli mahkeme kararı uyarınca iade ettiğini. bu bedelin davacı … …’a ödenir ise sebepsiz zenginleşmeye yol açacağını, İşletme Hakkı Sözleşmesinin imzalanması ile birlikte 24.07.2006 tarihi sonrasında meydana gelen zararlara ilişkin olarak sorumluluğun sözleşmede açıkça belirtildiği üzere dağıtım faaliyetini yürütmekte olan davacı … Elektrik Dağıtım A.Ş’ne ait olduğunu, 24.07.2006 tarihinden sonra dağıtım faaliyetinin davalı … tarafından yürütülmediğini, davacının mahkemeye sunduğu belgelerden rücuya konu ödemenin dayanağı olan faturanın İsletme Hakkı Devir tarihinden önce mi sonra mı olduğunun anlaşılamadığını, fatura tarihinin İşletme Hakkı Devir tarihinden sonra olması halinde davanın reddi gerektiğini, davacı vekili tarafından her ne kadar dava dilekçesinde dava konusu yapılan ödemenin 3. Kişiler tarafından ileri sürülen taleplerden olduğu belirtilmiş ise de, işletme Hakkı Devir Sözleşmesi’nde geçen 3. Kişi kavramının bu şekilde yorumlanmasının sözleşmeler hukukuna aykırı olduğunu, bir sözleşme ilişkisinde üçüncü kişinin, sözleşmenin tarafı olmayan, sözleşmeye yabancı olan, sözleşmenin dışında kalan gerçek ve tüzel kişileri kapsadığını, daha açık deyişle, İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi (İHDS) 7. maddesi kapsamına davalı şirket ile davacının devraldığı hak ve borçlar kapsamında sözleşme ilişkisi bulunmayan üçüncü kişilerin mülkiyetten ya da dağıtım faaliyetinden ya da dağıtım tesislerinin işletilmesinden doğan zararlarına ilişkin taleplerin girdiğini, rücuya konu dayanak davanın ne İHDS 7.4 de yer aldığı dağıtım faaliyetinin yürütülmesi faaliyetinden ne de rücuya konu dayanak davanın davacısı İHDS 7.6 da yer aldığı gibi 3. Şahıs olduğunu, dava dışı şahıs ile Şirket arasında abonelik sözleşmesi mevcut olup abone/müşteri İHDS 7.maddesi anlamında 3. Kişi ilişkisi sayılması mümkün olmadığını, davacı tarafın talebini İşletme Hakkı Devir Sözleşmesine (İHDS) dayandırmakta ise de İHDS’nin 3.8 maddesinde “Sözleşme’nin konusunu; Sözleşmede ver alan kapsam ve şartlar dahilinde, dağıtım bölgesindeki mevcut ve yeni vapılacak elektrik Dağıtım Sistemi’nin. Dağıtım Tesisleri’nin ve Dağıtım Tesisleri’nin işletilebilmesi için varlığı zorunlu diğer taşınır ve taşınmazların Dağıtım Faaliyeti için İşletme Hakkının Devri bu tesislerin iyileştirilmesi ve güçlendirilmesi te ihtiyaç duyular yeni dağıtım hat ve tesislerinin yapımı şeklinde tanımlama mevcut olduğunu, salt İHDS tarihi olan 24.07.2006 tarihinden önceki döneme ait bütün sorumluluğun …’a ait olduğu anlamına gelmediğini, … Elektrik Dağıtım A.Ş.deki 4100 oranındaki kamu hissenin blok salış yöntemiyle özelleştirilmesi amacıyla ihaleye çıkılmış davacı şirket için İhale Şartnamesi çerçevesinde teklif verdiğini ve … Elektrik Dağıtım A.Ş’nin devri Hisse Satış Sözleşmesi ile gerçekleştirildiğini, … Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin tüzel kişiliğinde ve buna bağlı olarak hak ve yükümlülüklerinde herhangi bir değişiklik söz konusu olmaksızın sadece … Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin hisseleri el değiştirdiğini, Özelleştirme idaresi Başkanlığı’mın 04.04.2012 tarih ve 2313 sayılı yazısında, “Elektrik Dağıtım Şirketlerinin hisselerinin özelleştirilmesine ilişkin thale Şartnamesi ve Hisse Satış Sözleşmesi’nde bu konuyu düzenleyen bağlayıcı ve kesin nitelikte açık hükümler bulunduğunu, özelleştirme modeli gereği fitli devir aşamasında bilanço çalışmaları yapılarak Şirket tarafından devre esas mizan düzenlendiği ve beyan edilen mizan kayıtlar esas alınarak “devre esas bilanço” düzenlendiğinden ve devre esas bilanço düzenlemeleri yapılmak suretivle geçmişe yönelik borç ve alacak işlemleri kesinleştirildiğinden geçmiş yıllara ilişkin olarak … ‘tan herhangi bir talepte bulunulamayacağının” açık bir şekilde belirtildiğini, ayrıntılı olarak izah edildiği üzere davacının İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi uyarınca talep hakkı bulunmadığından davanın reddi ile yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
YARGILAMA VE GEREKÇE:
Dava, İşletme Hakkı Devir Sözleşmesinden kaynaklı olarak, dava dışı 3.kişiye ödendiği belirtilen paranın rücundan kaynaklı alacak istemine ilişkindir.
Taraflar arasında akdedildiği hususunda her hangi bir ihtilaf bulunmayan 24/07/2006 tarihli İşletme Hakkı Devir Sözleşmesinin,
7.1 maddesi “… sözleşmenin imza tarihinden önce başlamış idari ve hukuki ihtilafların takip edilmesi, çözüme kavuşturulması ve bundan kaynaklanan her türlü sorumluluk … a aittir. ”
7.2 maddesi “.. Sözleşmenin imza tarihinden sonra çıkacak idari ve hukuki ihtilaflar şirket tarafından derhal …’a bildirilir..”
7.4 maddesi; “…Dağıtım faaliyetinin … tarafından yürütüldüğü dönemde bu faaliyetin yürütülmesi amacıyla gerçekleştirilen her türlü iş ve işlemlerin bütün sorumluluğu …’a aittir. … tarafından yürütülmüş bulunan bu faaliyetler nedeniyle üçüncü kişiler tarafından ileri sürülebilecek her türlü talebin muhatabı …’dır. …Bu takip ve davalardan doğacak her türlü mali yükümlülük … tarafından karşılanır.
7.6. maddesi “… sözleşmenin imza tarihinden önce dağıtım tesisleri ile dağıtım tesislerinin işletilmesinden kaynaklanan her türlü hukuki ve cezai sorumluluk …’a aittir. Bu dönemde yürütülmüş bulunan bu faaliyetler nedeniyle 3.kişiler tarafından ileri sürülecek her türlü talebin muhatabı …’tır. Bu talepleri konu alan icra takibi ve davalar … tarafından yürütülür ve sonuçlandırılır. Bu takip ve davalardan doğacak her türlü mali yükümlülük … tarafından ödenir.”
Hisse devir sözleşmesinin alıcının taahhütleri başlıklı 9.4. maddesinde “Alıcı ihale konusu hisseleri devraldığı tarihten önceki döneme ilişkin olarak işletme hakkı devir sözleşmesindeki hükümler saklı kalmak kaydıyla, Şirkette yapılmış olan her türlü işlemden kaynaklanan borç ve hükümlülüklerden, kayıtlara intikal etmemiş olsa dahi şirketin sorumlu olduğunu, bu hususlarda alınmış karar ve yapılmış sözleşmeler ile ilgili olarak kendisinin veya şirketin idareyi ve …’ı ilzam edebilecek hiçbir başvuru ve rücu hakkının bulunmadığını kabul ve taahhüt eder.”
Diğer hususlar başlıklı 22. maddesinin “f” bendinde”Alıcı ihale konusu hisseleri devir aldığı tarihten önceki döneme ilişkin olarak işletme hakkı devir sözleşmesindeki hükümler saklı kalmak kaydıyla şirkette yapılmış olan her türlü işlemden kaynaklanan borç ve yükümlülüklerden, kayıtlara intikal etmemiş olsa dahi şirketin sorumlu olduğunu, bu hususlarda alınmış karar ve yapılmış sözleşmeler ile ilgili olarak kendisinin veya şirketin idareyi ve …’ı ilzam edecek hiçbir başvuru ve rücu hakkının bulunmadığını kabul ve taahhüt eder.” hükümlerinin bulunduğu görülmüştür.
Somut uyuşmazlıkta davacı tarafından icra dosyasına yapılan ödeme İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi’nin imzalandığı tarihten önceki döneme isabet eden olaya dayanmaktadır, şöyle ki,
… Asliye Hukuk Mahkemesi … E. … Karar sayılı kararı incelendiğinde, Davacı …… tarafından açılan davada; Davacı aleyhine … görevlilerince 03.11.2003 tarihili kaçak tutanağı sonucu 22.000.000,-TL kaçak faturası kesildiğini, bu faturaya karşı açılan davada; Davacının 0011759 abone numarası ile … müdürlüğünün abonesi olduğu, 03.11.2003 tarihinde kaçak elektrik kullanım tutanağı tutulduğu, 10.02.2005 tarihinde keşif icra edildiği, bilirkişi raporları sonucu kaçak elektrik borcunun toplam 20.856.193.- TL olduğu, Mahkemece 13.04.2005 tarihinde 2005/63 K. sayılı karar ile davanın reddine karar verildiği, Yargıtay 13. Hukuk Dairesince 22.11.2005 tarih ve 2005/11059-17226 E.ve K. Sayılı ilam ile mahkeme kararının bozulduğu, Mahkemece Yargıtay Bozma ilamına uyulmasına karar verildiği, alınan ek raporlar sonrası davacının 826,83 TL borçlu bulunduğu ve 18.397,15 TL borçlu bulunmadığına karar verildiği ve davanın kısmen kabul edildiği anlaşılmıştır.
… 5. Aslive Hukuk Mahkemesi … E. Dosya: sayın Davacı vekili tarafından … 5. Asliye Hukuk Mahkemesi … E. Sayılı dosya UYAP çıktıları 19.11.2020 tarihinde mavi klasör içinde sunulmuştur. Sunulan gerekçeli kararda: … Asliye Hukuk Mahkemesinin … E. sayılı dava dosyasının incelenmesinde davacının (dava dışı ……’nun) davalı kuruma … Müessese Müdürlüğü’ne 826.83 TL borcunun olduğu, 18.397.15 TL borcunun bulunmadığına karar verildiği, 15.344 48 TL işlemiş faiz olduğunun belirlendiği, Bu deliller neticesinde tüm dosya kapsamı göz önüne alındığında davacının, davalı kurumun (…) tutmuş olduğu kaçak faturası nedeniyle 18.397.15 TL yi borcu olmadığı ” halde ödediğinin … Asliye Hukuk Mahkemesinin kesinleşmiş kararından anlaşıldığından davacı …… tarafından davalı (…) a haksız yere ödenen bu paranın faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya vermek gerektiği Sonuç ve kanaatine varıldığı anlaşılmıştır. Karar kesinleşmiştir.
… 3 İcra Müdürlüğü’nden gönderilen … dosya incelendiğinde; icra takibi dayanağının … 5. Asliye Hukuk Mahkemesi … E, ve … . sayılı mahkeme kararı olduğu, bu icra dosyası ile davacı şirket … … Müessese Müdürlüğü tarafından dava dışı alacaklı …… isimli şahısa 51.389,43 TL ödediği anlaşılmıştır.
Dava dosyasının incelenmesiyle yapılan değerlendirme ile; … Asliye Hukuk Mahkemesinin … E, sayılı dava dosyası ile dava dışı dava dışı ……’nun iş bu davada davalı kurum … Müessese Müdürlüğü’ne 826,85 TL borcunun olduğu, 18.397,15 TL borcunun bulunmadığına karar verildiği. … 5. Asliye Hukuk Mahkemesi … E. ve … K. sayılı mahkeme kararı ile davalı …’ın 18.397.15 TL yi 15.355,48 TL faizi ile birlikte dava dışı ……’na ödenmesine karar verildiği, … 5. Asliye Hukuk Mahkemesi … E. ve … K. istinaden de …’ın borcunun davacı … AŞ tarafından dava dışı …… isimli şahısa … 3 İcra Dairesi … icra dosyası ile 51.389,43 TL ödendiği ve ödemenin belge ile ispat edildiği anlaşılmış olup, dava konusu alacağa mesnet olan ……’ya ilişkin kaçak elektrik kullanımının Kasım 2003 de tespit edildiği, düzenlenen faturaya karşı …… tarafından …’a karşı 2004 yılında … Asliye Hukuk Mahkemesinde açılan davanın 2005 yılında reddedildiği, bu kararın Yargıtay’ca 21.12.2006 da bozulduğu ve yeniden görülen davada ……’nun 18.397,15 TL … a borcu olmadığına karar verildiği, Bilahare …… tarafından 18.397,15 TL nin faiziyle iadesi için …’a karşı dava açıldığı ve açılan davada … 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin … E. ve … K. sayılı kararıyla “…davalı kurumun tutmuş olduğu kaçak faturası nedeniyle 18.397,15 TL yi borcu olmadığı halde ödediği … Asliye Hukuk Mahkemesinin kesinleşmiş kararından anlaşıldığından, davacı (……) tarafından davalıya haksız yere ödenen bu paranın faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ve 18.397,15 TL asıl alacak ile tahsil tarihinden dava tarihine kadar (05.09.2008) hesaplanan 15.355,48 TL faizin davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verildiği” anlaşılmakla, … 5. Asliye Mahkemesinin bu kararındaki -……’nun 18.397,15 TL yi borcu olmadığı halde ödediği,- … Asliye Hukuk Mahkemesinin kesinleşmiş kararında anlaşıldığından… ifadesinden …… tarafından 18.397,15 TL’yi … Müessesine ödediği, … Asliye Hukuk Mahkemesinin 13.04.2005 tarih ve 2004/251 E. ve 2005/63 K. ile Yargıtay’ın 22.12.2005 tarihli bozma kararından ise, …… tarafından yapılan ödemenin 24.07.2006 tarihinden önce yapıldığı anlaşılmakla, dosya kapsamına göre; 24/07/2006 tarihli işletme devir sözleşmesinden önce yapılan ödeme ve bu ödemenin rücuen tahsili hakkında davacı tarafça ödenen bedelden, işletme hakkı devir sözleşmesindeki hükümler nazara alındığında davalının sorumlu olduğu, hisse satış sözleşmesinin 9.4 maddesinin atfıyla İHDS’nin 7.4 maddesi uyarınca …’a rücu edilebileceği, rücuen alacağa dayanak davadaki uyuşmazlık dağıtım tesislerinin mülkiyetine ilişkin olmadığı gibi davanın İHDS’nin imza tarihinden önce … aleyhine açılmış olması karşısında sözleşmenin 7.2 maddesi uyarınca davacının ihbar yükümlülüğü de bulunmamakla, davanın kabulüne karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur
HÜKÜM: Anlatılan nedenlerle,
1-Davanın KABULÜ İLE,
-51.389,43 TL’nin ödeme tarihi olan 29/01/2010 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
2-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gerekli 3.510,41 TL harçtan peşin alınan 877,61 TL harcın düşümü ile arta kalan 2.632,80 TL harcın davalı taraftan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-Peşin alınan 877,61 TL harcın davalı tarafdan alınarak davacıya ödenmesine,
4-Davacı taraf kendini vekille temsil ettirdiğinden A.A.Ü.T. 3, 13 maddeleri gereğince hesaplanan takdiren 7.480,63 TL vekalet ücretinin davalı tarafdan alınarak davacı tarafa ödenmesine,
5-Davacı tarafından yapılan; 54,40 TL başvuru ve 7,80 TL vekalet harcı, 1.000,00 TL bilirkişi ücreti, 70,25 TL posta ve tebligat gideri olmak üzere toplam 1.070,25 TL yargılama giderinin davalı tarafdan alınarak davacı tarafa ödenmesine,
6-Taraflarca yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde HMK 333 maddesi uyarınca taraflara iadesine,
7-Arabuluculuk faaliyeti sonunda taraflar anlaşamadıklarından, Arabuluculuk Yönetmeliği 26/2 maddesi uyarınca Bakanlık bütçesinden karşılanan 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin, davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,

Dair davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı, kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık sürede verilecek dilekçe ile istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 08/02/2022