Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2019/666 Esas – 2022/685
TÜRK MİLLETİ ADINA YARGILAMA YAPMAYA VE HÜKÜM VERMEYE YETKİLİ
T.C.
ANKARA GEREKÇELİ KARAR
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/666 Esas
KARAR NO : 2022/685
DAVA : Alacak (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 02/12/2019
KARAR TARİHİ : 10/11/2022
KARAR Y.TARİHİ : 29/11/2022

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davanın yapılan açık yargılaması sonunda,
İDDİA :
Davacı vekili asıl ve birleşen davada, taraflar arasında 20.07.2017 tarihinde, santral yeri … Merkez Karataş olan … GES 1- 2-3 ve … GES 1-2-3-4-5-6-7-8-9-10 santralleri santralleri için Güneş Enerjisi Santralleri Mühendislik, Tedarik ve Yapım Yüklenici Sözleşmesi imzalandığını, yüklenici tarafından GES tesisinin şebekeye bağlantısının yapılarak … ve …’a ödenecek masraf ve ücretler hariç olmak üzere tüm giderleri karşılayacağını, gerekli ruhsat, izin ve diğer tüm ilgili belgelerin ve yetki belgelerinin alınmasından sorumlu olduğunu, sözleşmenin açık hükümlerine rağmen davalı şirket tarafından geç teslimde bulunulduğunu, ödeme öncesi yükümlülüklerini yerine getirmeyip faturaları davacı şirkete ibraz etmediğini, açık sözleşme hükmüne rağmen en az üç tedarikçiden teklif almadığını, ücretsiz genel eğitimin verilmediğini, sözleşmede … ön kabulü ve … kabulünün hangi hallerde gerçekleşeceğinin ve nasıl yapılacağının düzenlendiğini, işin süresinin 120 gün olarak belirlendiğini, iş bitiş tarihinin belirtilen iş süresini aşması durumunda yüklenicinin her gün için MWp başına 100 USD gecikme cezasının ödeneceğinin hüküm altına alındığını, davalı şirket tarafından … kabulünün her 3 GES tesisi için 17.11.2017 tarihine kadar gerçekleştirilmesi gerekirken 30.03.2018 tarihinde yapıldığını, GES tesislerinin 133 gün sonra teslim edildiğini belirterek; asıl davada; sözleşmenin 9. Maddesine göre hesaplanan her bir GES tesisi için 13.300,00 USD ve toplam 39.900,00 USD’den şimdilik 5.000,00 USD; geç teslim sebebiyle 133 günlük gecikmeye bağlı üretim kaybına ilişkin şimdilik 5.000,00 USD; bakım ve onarım şartnamesine uygun olarak GES ile ilgili bakım ve onarım hizmeti verilmediğinden şimdilik 50,00 USD olmak üzere toplam 10.050,00 USD’nin temerrüt tarihinden itibaren uygulanacak devlet bankalarının USD ile açılmış 1 yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı ile birlikte davalıdan tahsiline; birleşen davada; geç teslimden kaynaklanan ve sözleşmenin madde 9 hükmüne göre hesaplanan her bir GEB tesisi için 13.300,00 USD ve toplam 133.000,00 USD’den şimdilik 5.000,00 USD; geç teslim sebebiyle 133 günlük gecikmeye bağlı üretim kaybının da hesaplanarak şimdilik 5.000,00 USD; sözleşmenin 13.3 maddesi gereğince geçici kabulden sonra 2 yıl süre ile … tarafından hazırlanmış olan bakım ve onarım şartnamesine uygun olarak GES ile ilgili bakım ve onarım hizmeti verilmediğindeh şimdilik 50,00 USD olmak üzere toplam: 10.050,00 USD’ nin temerrüt tarihinden itibaren uygulanacak devlet bankalarının USD ile açılmış 1 yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
SAVUNMA :
Davalı vekili asıl ve birleşen davada, borcun teslimi için kararlaştırılan geciktirici koşulun gerçekleşmediğini, 120 günlük sürenin işlemeye başladığının ve eseri teslim borcunun doğduğunun kabul edilemeyeceğini, 120 günlük sürenin mevcut eser sözleşmesinin akdedildiği tarih olan 20.07.2017 tarihinden itibaren hesap edilmiş olduğunu, iş sahibi tarafından muacceliyet bildiriminin mevcut olduğunu, bu nedenle sözleşmenin madde 9 hükmü gereğince ceza koşulu istenemeyeceğini, geçici kabul tutanaklarına göre eserin 20.12.2017 tarihinde bitirildiğini, bakım onarım ftillerinin, üçüncü şahıs olan … tarafından hazırlanmış şartnameye göre yapılacak olduğunu ancak, şartnamenin davalıya iletilmediğini, bakım ve onarımın talep karşılığında ve ücreti mukabilinde gerçekleştirileceğini ancak, davalı yüklenici tarafından santrale gidildiğini, işçilerinin içeri alınmadığını, buna mukabil iş sahibinin bir ihtarla alacaklı temerrüdüne düşürdüğünü, bakım onarımın gerçekleştirildiği diğer tesisler için kesilen bakım onarım faturalarının ise talep olmadığından bahisle reddedildiğini ve ihtarla faturaların iade edildiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :
Asıl ve birleşen dosyada dava, taraflar arasında20/07/2017 tarihinde imzalanan … Merkez Karataş Güneş Enerjisi Santralleri Mühendislik Tedarik ve Yapım Yüklenici Sözleşmesi Kapsamında; yüklenicinin yükümlülüklerini yerine getirmediğinden bahisle davacının, gecikme cezası, üretim kaybına dayalı tazminat ile bakım ve onarım taahhüdünün yerine getirilmemesine dayalı tazminat alacağı istemlerine ilişkindir.
Taraflar arasında imzalanan 20/07/2017 tarihli … Merkez Karataş Güneş Enerjisi Santralleri Mühendislik, Tedarik Ve Yapım Yüklenici Sözleşmesi’nin incelenmesinde; sözleşmenin, toplam 27.324,00 kWp gücünde toplam 23 adet güneş enerjisi santrali (GES) için düzenlendiği, Taraflar başlıklı ikinci maddesinde; yatırımcıların asıl davada davacı … Enerji A.Ş, birleşen davada davacı … Elk. Üretim Ltd. Şti ve dava dışı … Ltd. Şti; yüklenicinin ise asıl ve birleşen davada davalı … Enerji İnş. Müh. A.Ş. Olarak tanımlandığı, 3. Maddesinde; yatırımcıların hizmet aldığı, saha içi ve saha dışı süpervizörlük ve danışmanlık hizmeti veren, mühendislik ve yönetim hizmetlerini yerine getirecek, 23 adet GES tesisinin işletime alınması için gerekli tüm mühendislik çalışmalarına dair danışmanlık görevini yapacak firmanın dava dışı … olduğunun belirtildiği, 4. Maddesinin İş Kapsamı başlığı ve Mühendislik alt başlığı altındaki hükümlerinde; GES tesisinin ve GES’in kurulumuna başlanması için bu proje dokümantasyonuna … onayı alınması işinin yüklenicinin sorumluluğunda olduğu, yüklenicinin GES tesisinin şebekeye bağlanmasından sorumlu olduğunun düzenlendiği; Yükleniclnin Hak ve Yükümlülükleri başlıklı 7. Maddesinde; GES’in yapım çalışmalarını onaylı proje dokümantasyonu, fizibilite raporları ve üretim analizleri ile mevzuat ve iş programına uygun olarak yürüteceğinin, devreye alma işlemlerini mevzuata ve … onaylı proje dokümantasyonuna uygun olarak gerçekleştirip yatırımcılar adına takibini yapacağının, … kabulünden sonra 30 gün içinde 2 personele kayıt ve uzaktan izleme, manuel devreye alma ve devreden çıkarma, arıza ve olağandışı, durumların raporlanması konularında ücretsiz eğitim vereceğinin düzenlendiği; Sözleşme Bedeli, Ödemeler başlıklı 10. Maddesinde; sözleşme kapsamında gerçekleştirilecek olan GES tesisi için yükleniciye ödenecek bedelin MWp başına 25.000 ABD Doları olduğunun belirtildiği anlaşılmıştır.
Dosya üzerinde elektrik mühendisi, mali müşavir ve EDPK uzmanı bilirkişi kurulu marifetiyle inceleme yapılmıştır.
Bilirkişi kurulu raporlarında; asıl ve birleşen davada dava konusu 13 adet GES tesisinin, dağıtım sistemini kullanarak ticari faaliyetine başlaması için gerekli olan ve sözleşmenin Madde 4 ve madde 7 hükümlerinde anlatılan iş ve işlemlerin davalı yüklenici tarafından yerine getirildiği, düzenlenen vekaletnamelerin içeriğinin sözleşmede tanımlanan iş kapsamına uygun olduğu, sözleşmeyle belirlenen ve davalı tarafından yerine getirilen madde 4, madde 7, madde 8 hükümleriyle tanımlanan iş kapsamında belirtilen iş ve işlemlerle ilgili olarak, geçici kabul tutanaklarına göre tesiste eksik ve kusur görülmediği bildirilmiş olduğu, sözleşmenin 20.07.2017 tarihinde imzalandığı, tarih itibariyle sözleşme sürecinin başladığı, sözleşmeyle belirlenen 120 gün sonunda tesislerin 17.11.2017 tarihi itibariyle ticari faaliyetine başlayamadığı, tesislerin ticari işletmeye açıldığı tarihin 30.03.2018 tarihi olduğu, geçici kabul kurulunda davacı tesis sahibinin de bulunduğu ancak kabulün gecikmesi ve ticari faaliyete geç başlanması sebebiyle, geçici kabul tutanaklarında asıl ve birleşen davada davacı şirket temsilcilerine ait ihtirazi kayıt bulunmadığı mahkeme tarafından gecikme cezasına karar verildiği takdirde; asıl dava açısından 133 günlük gecikme cezasının toplam 47.401,20 USD ve dava tarihindeki TL karşılığı 272.011,80 TL olarak hesaplandığı, birleşen dava açısından 133 günlük gecikme cezasının toplam 158.004,00 USD ve dava tarihindeki TL karşılığı 906.706,00 TL olarak hesaplandığı, mahkeme tarafından gecikme yaşanan 133 günlük süreç sebebiyle; bu dönemde üretilemeyen elektriğin tamamına ait bedelin davacı şirket tarafından talep edilebileceğine karar verildiği takdirde; asıl dava açısından toplam 1.077.089,15 kWh karşılığı 549.847,20 TL olarak hesaplandığı, birleşen dava açısından toplam 3.622.727,36 kWh karşılığı 1.848.948,40 TL olarak hesaplandığı, üretilemeyen elektrikten dolayı kar kaybına karar verildiği takdirde; asıl dava açısından toplam 13.086,36 TL olarak hesaplandığı, birleşen dava açısından toplam 44.004,97 TL olarak hesaplandığı, bakım-onarım hizmetinin yerine getirilebilmesi için gerekli olan şartnamenin dava dışı … tarafından hazırlanmadığı, davalı şirket tarafından bu hizmete dair ifa teklifinde bulunulduğu, bakım-onarım hizmetine dair, asıl ve birleşen davada davacıların tazminat alacağı olmadığı bildirilmiştir.
Dosya içerisinde toplanan deliller, sözleşme örnekleri, fatura örnekleri, prtokol örnekleri, bilirkişi raporları ve tüm dosya içeriği bir bütün olarak değerlendirildiğinde; somut olayda; asıl dosya ve birleşen dosyada davacı tarafından, taraflar arasındaki sözleşme dayanak yapılarak; geç teslimden dolayı gecikme cezası, üretim kaybı ve bakım hizmet bedeli isteğinde bulunmuş, davalı taraf taleplerin yerinde olmadığı savunmasında bulunmuştur. Gecikme cezası talebinin incelenmesinde; taraflar arasındaki sözleşmenin 9.maddesinde gecikme cezası hususu düzenlenmiş olup “işin bitiş tarihinin belirtilen iş süresini aşması durumunda yüklenici her gün için MWp başına 100 USD gecikme cezası ödeyecektir.” hükmü düzenlenmiştir. İşbu cezai şartın TBK’nın 179/2.maddesi kapsamında cezai şartın ifaya ekli cezai şart kapsamında olduğu, davacının söz konusu cezai şartı talep etmesi için ifayı çekincesiz olarak kabul etmemiş olması gerektiği, somut olayda; … Enerji A.Ş. tarafından SGK’ye hitaben yazılan yazıda … A.Ş.’nin aralarındaki anlaşma şartlarına uygun bir şekilde işi tamamladığı ve geçici kabulün yapıldığının belirtildiği, … GES 1-2-3 santralleri için 15.12.2017 tarihinde düzenlenmiş ve dava dışı Dicle … yetkilisi ile taraf yetkilisi tarafından imzalanmış 3 adet protokol ve … GES 1-2- 3-…-10 santralleri için 15.12.2017 tarihinde düzenlenmiş ve dava dışı Dicle … yetkilisi ile taraf yetkilisi tarafından imzalanmış 3 adet protokolde; “santrallerin geçici kabule hazır olup /olmadığına dair incelemenin 14.12.2017 tarihinde tamamlandığının, bu inceleme ile Elektrik Üretim Tesisleri Yönetmeliğinin madde 10/2 hükmüne uygun olarak santral ünitelerinin incelenerek kayda alındığının, işin sözleşmesine, onaylı projesine, yürürlükteki tüzük, yönetmelik, standartlar ve şartnamelere uygun olarak tamamlandığının ve geçici kabule hazır olduğunun tespit edildiğinin bildirildiği, geçici kabul tutanaklarında asıl ve birleşen davada davacı şirket temsilcilerine ait ihtirazi kayıtlarının bulunmadığı, davacıların eseri teslim aldığı anlaşılmakla ifaya ekli cezai şart talebinin reddine karar vermek gerekmiştir.
Üretim kaybı talebinin incelenmesinde; taraflar arasındaki sözleşmenin 5.1 maddesi işe başlama başlıklı olup, 5.2.maddesinde işin süresinin düzenlendiği, buna göre işin süresinin, iş emri sözleşmesinin imzasından itibaren madde 15’te belirtilen mücbir sebepler hariç olmak üzere 120 gün olarak belirlendiği, davacının üretim kaybına yönelik talebinin eserin geç tesliminden dolayı uğramış olduğu zarara ilişkin olup, işe başlama ile ilgili sorumluluğun iş emri sözleşmesinin imzalanması ile başlayacağı, iş emri sözleşmesinin sunulamadığı, bu durumda taraflar arasındaki sözleşmenin 5.2 maddesinde belirtilen sürenin başlamayacağı, bu durumda geç teslimden de söz edilemeyeceği, geç teslim olmadığından davacının üretim kaybının bulunmayacağı gibi üretim kaybından kaynaklı zararın istenebilmesi için uğranılan zararın kararlaştırılan ceza tutarını aşması ve yüklenicinin kusuru olması gerektiği, dosya kapsamında asıl ve birleşen dosyada davacının gecikme cezasını aşan tutarda üretim kaybı zararı olduğunu gösterir bir delil bulunmadığı anlaşılmakla bu talebin reddine karar vermek gerekmiştir.
Bakım hizmet bedeli talebinin incelenmesinde; taraflar arasındaki sözleşmenin 13.3 maddesi bakım onarım başlıklı olup, 13.3.1 maddesinde GES’in bakım ve onarım hizmetinin …’ın kabulünden sonraki ilk 2 yıl süre ile yüklenici tarafından verileceği hususunun düzenlendiği, sözleşmenin ilgili maddesi kapsamında yüklenicinin bakım ve onarım hizmetini ücretsiz vereceğine ilişkin bir kaydın olmadığı, sözleşmede bakım ve onarım hizmetinin ücretine ilişkin herhangi bir belirlemenin yapılmadığı, bu durumda verilecek bakım ve onarım hizmet bedelinin verildiği yıldaki piyasa rayiç bedeli olması gerektiği, davada söz konusu hizmetin dava dışı firmalardan alındığının belirtildiği, alınan bakım ve onarım hizmetinin piyasa koşullarından daha yüksek bedelle alındığı yönünde bir iddia olmadığı, buna yönelik bir zararın oluştuğu hususunun kanıtlanamadığı anlaşılmakla bu talebin reddine karar verilmiştir.
Davalı vekili tarafından emsal nitelikte sunulan Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 31. Hukuk Dairesi’nin kararının incelenmesinde aynı içerikteki sözleşmeye dayalı dava konusu taleplerin yorumu yönünden; iş sahibinin gecikme cezası talep edemeyeceği, bakım onarım hizmetinin yerine getirilmediği iddiası ile tazminat istenemeyeceği, buna karşılık üretim kaybı tazminatının sözleşme koşulu olarak işin bitim süresi 120 gün olup 6 gün geç bitirildiği 6 gün için üretim kaybı talep edilebileceği kabul edilmiştir. Ancak sözleşmenin incelenmesinde Bölge Adliye Mahkemesi kararında sözleşmenin 5. maddesinde “işin süresi sözleşmenin imzalanmasından itibaren 15. maddede belirtilen mücbir sebepler hariç olmak üzere 120 gündür” düzenlemesine göre işin geç teslim edildiği kabul edilmiş ise de; sözleşme maddesinde “işin süresi, iş emri sözleşmesinin imzalanmasından itibaren 15. maddede belirtilen mücbir sebepler hariç olmak üzere 120 gündür” şeklinde düzenlendiği ve davacı yükümlülüğünde olan iş emri sözleşmesinin düzenlenmediği, davacı tarafından buna ilişkin bir kanıt sunulmadığı anlaşılmakla işin geç teslim edildiğinin kabul edilemeyeceği değerlendirilmiş, davacı yanın üretim kaybı isteminin reddi gerekmiştir.
HÜKÜM :
1-Davanın Reddine,
2-Asıl davada; davalı taraf kendini vekille temsil ettirdiğinden A.A.Ü.T. 3,13 maddeleri gereğince hesaplanan takdiren 9.262,08 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı tarafa ödenmesine,
3-Birleşen davada; davalı taraf kendini vekille temsil ettirdiğinden A.A.Ü.T. 3,13 maddeleri gereğince hesaplanan takdiren 9.262,08 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı tarafa ödenmesine,
4-Asıl ve birleşen davada masrafların davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Asıl ve birleşen davada arta kalan gider avansının karar kesinleştiğinde YATIRANA İADESİNE,
6-Asıl davada; alınması gerekli 80,70 TL harcın, peşin alınan 986,99 TL harçtan düşümü ile fazla alınan 906,29 TL harcın kararın kesinleşmesinden sonra istek halinde yatırana iadesine,
7-Birleşen davada; alınması gerekli 80,70 TL harcın, peşin alınan 986,99 TL harçtan düşümü ile fazla alınan 906,29 TL harcın kararın kesinleşmesinden sonra istek halinde yatırana iadesine,
8-Asıl davada; arabuluculuk faaliyeti sonunda taraflar anlaşamadıklarından, Arabuluculuk Yönetmeliği 26/2 maddesi uyarınca Bakanlık bütçesinden karşılanan 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin, davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
9-Birleşen davada; arabuluculuk faaliyeti sonunda taraflar anlaşamadıklarından, Arabuluculuk Yönetmeliği 26/2 maddesi uyarınca Bakanlık bütçesinden karşılanan 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin, davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
Dair davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda HMK 345. maddesi gereğince kararın tebliği tarihinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde kararı veren Ankara Asliye 7. Ticaret Mahkemesine ya da buraya gönderilmek üzere istinaf edenin bulunduğu yer İlk Derece Mahkemesine verilecek dilekçe ile Ankara Bölge Adliye Mahkemesi istinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 10/11/2022