Emsal Mahkeme Kararı Ankara 7. Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/737 E. 2022/281 K. 25.04.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA YARGILAMA YAPMAYA VE HÜKÜM VERMEYE YETKİLİ
T.C.
ANKARA GEREKÇELİ KARAR
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/737 Esas
KARAR NO : 2022/281
DAVA : Tazminat (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 17/10/2018
KARAR TARİHİ : 25/04/2022
KARAR Y.TARİHİ : 09/05/2022
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
İDDİA :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile davalı şirket arasında 06.08.2018 tarihinde 703 adet ADI 70/10 özel imalat cinsi ve 19 adet AD2 70/10 özel imalat cinsi poligon direklerinin satımı hususunda bir satış sözleşmesi akdedilmiş olduğunı, sözleşmede, sözleşme konusu malzemelerin 320.381,80 TL (KDV dahil) bedel ile ve söz konusu bedelin siparişte verilecek 150 gün (teslim tarihine istinaden 90 gün) vadeli çek ile ödenmesi hususunda anlaşıldığını; çek orijinalinin davalı şirkete teslimi ile sözleşme konusu mallardan ankrajların 10 gün içinde, direklerin ise 6-8 hafta içinde teslimi kararlaştırıldığını, davalı şirketin, sözleşme konusu malları, sözleşme bedeli için düzenlenen çeki sözleşme tarihinden 3 gün sonra teslim almasına rağmen sözleşmede kararlaştırılan sürede müvekkili şirkete teslim etmediğini, davalı şirketin, söz konusu satış sözleşmesi ile yüklenmiş olduğu edimi, sözleşme bedeline binaen müvekkili şirket tarafından çek almasına rağmen yerine getirmediğini, müvekkili şirketin davalı şirkete ihtarname keşide ettiğini, ancak ihtara rağmen edimlerini yerine getirmediğini, müvekkili şirketin daha fazla maddi kayıp yaşanmaması adına feshedilen sözleşme konusu malların temini amacıyla bir başka şirket ile satış sözleşmesi imzalamak zorunda kaldığını, müvekkili şirketin davalı şirketin edimini ifa etmemesi nedeniyle sözleşme konusu malları başka bir şirketten 109.662,68 TL daha fazla bedel ile almak zorunda kalması ve üstüne davalı şirkettten sözleşme bedeli için verdiği çeki de alamaması nedeniyle maddi kayıplar yaşadığını belirterek davalı şirketin 06.08.2018 tarihli satış sözleşmesinden doğan ifa borcunu yerine getirmemesi dolayısıyla uğramış olduğu 109.662,68-TL menfi zarar kaleminin muacceliyet tarihinden itibaren işleyecek yasal faizleri ile birlikte tahsiline, davalı şirketin sözleşme bedeline binanen almış olduğu toplam 320.381,00 TL bedelli çekin, ifasını yerine getirmemesi nedeniyle müvekkili şirkete iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA :
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; taraflar arasında akdedilen sözleşmenin vade ve ödeme şeklini düzenleyen maddesinde çekin siparişte verileceğinin açıkça belirtildiğini, ancak davacı tarafından çekin 3 gün gecikme ile verildiğini, sözleşmenin imzalandığı tarihten sonra dolar kurunun çok yükseldiğini, sözleşme bedeli Türk Lirası üzerinden belirlenmiş olsa da alınan ham maddenin döviz ile tedarik edildiğini, bu sebeple sözleşmenin BK 138. md. gereğince uyarlanması şartlarının oluştuğunu, ayrıca taraflar arasında akdedilen sözleşmenin 8. maddesinde de fiyat farkı uygulaması yapma hakkının saklı tutulduğunu, ancak uyarlama talebinin davacı tarafında reddedildiğini, bu sebeple oluşan zararlara davacının kendi kendine sebep olduğu, davacının herhangi bir talep hakkının bulunmadığı savunmuş davanın reddini istemiştir.
YARGILAMA VE GEREKÇE :
Dava, taraflar arasında imzalanan eser sözleşmesi kapsamında davacı iddiasına göre belirlenen süre içeresinde sözleşmeden doğan ifa borcunun yerine getirilmemesinden kaynaklanan menfi zarar ile iş bedeli olarak verilen çekin iadesi istemine ilişkindir.
06/08/2018 tarihli satış sözleşmesi örneği, ihtarname örnekleri, 17/01/2019 düzenleme tarihli 320.381,00 TL bedelli çek, müzekkere cevapları, bilirkişi raporları ve diğer bilgi belgeler dosyada mevcuttur.
Dava konusu çekin incelenmesinde; … Bankası A.Ş. Batıkent/Ankara şubesine ait, 17.01.2019 tarihli, keşide yeri Ankara olan, keşidecisi … Enerji İnşaat Tic. A.Ş., … Enerji İnşaat…A.Ş. emrine düzenlenmiş, 320.381,00-TL bedelli çek olduğu anlaşılmıştır.
Dosya üzerinde bilirkişi incelemesi yapılmıştır.
Bilirkişi kurulu 25/09/2019 tarihli raporlarının sonuç kısmında özetle; Türk parasının değerinin düşmesinde öngörülemezlik unsurunun oluşmadığı, sözleşmenin uyarlanması şartlarının bulunmadığı, davacının 109.662,68 TL zarara uğradığı ve sözleşmenin ifası hususunda davacının davalıya Ankara 17. Noterliğinin 21/09/2018 tarih ve 11970 yevmiye numaralı ihtarnamesi ile temerrüde düşürdüğü görüşü bildirilmiştir.
Bilirkişi raporu taraflara tebliğ edilmiş, taraf vekilleri bilirkişi raporuna karış beyan ve itirazlarını ayrı ayrı dosyaya sunmuşlardır.
Taraf vekillerinin itirazları, dosyaya kazandırılan müzekkere cevapları incelenmek üzere dosya bilirkişi heyetine tevdii edilmiştir.
Bilirkişi kurulu 18/01/2021 ve 07/04/2021 tarihli ek raporlarının sonuç kısmında özetle; 1- Davacı … Şti.’nin , davalı … Şti. arasında imzalanan 06.08.2018 tarihli 271.510,00 TL bedelli sözleşmenin feshi sonucu, davalı … Şti.’nin temin etmediği 1722 adet poligondirek teminini davadışı … Enerji Şti.’nden 381.172,68 TL’ye temin edilmiş olmasıyla fazladan 109.662,68 TL’nin (KDV hariç) ödenmiş olduğu, davacının bu bedeli menfi zarar olarak talep edebileceğinin sayın mahkemenin takdirinde olduğu, ancak menfi zarar olarak talep edilen KDV hariç 109.662 68 TL ile ilgili olarak; davacı … Şti.’nin, davalı yüklenici … ile yaptığı sözleşmeyi feshederek alımından vazgeçtiği galvanizli poligon direkleri, davalı … ile imzalanarak mutabık kalınan projelere göre imal ettirilmeyip yaklaşık % 29 daha ağır direklerin, direk imalatçısı olmayan dava dışı 3. kişi … Enerji firmasından (bu firma direkleri direk imalatçısı … A.Ş’den almıştır) temin edilmesi sonucu 55.322,68 TL fazla ödeme yapmış olduğu tespit edilmekle, davacı … Şti.’nin, davalı … Şti. ile yapmış olduğu galvanizli poligon direkleri alımı sözleşmesinden vazgeçerek, direk imalatçısı olmayan dava dışı 3. kişi … Enerji firmasından, davalı … ile imzalanarak mutabık kalınan projelere göre imal ettirilmeyip yaklaşık 29 oranında daha ağır direklerin temin edilmesi sonucu toplam 85.495,82 TL fazla ödeme yapmış olduğu tespit edilmekle, davacı … Şti. tarafından davalı … Şti.’ne verilmesi gereken 320.381,80 TL tutarındaki çek’in 3 gün gecikme ile 09.08.2018 tarihinde verilmiş olması ve bu süre içinde dolar kurunun % 4,9 oranında artmış olması nedeniyle davalı … Şti. tarafından yapılan -fiyat uyarlama talebinin davacı tarafından kabul edilmemesi sonucu davalı … Şti.’nin Sözleşme’yi yerine getirilmemiş olmasında, edimini zamanında yerine getirmeyerek sözleşmede belirlenen 320.381,80 TL tutarındaki çek’i 3 gün sonra teslim ederek davalının dolar kur artışına maruz kalmasına ve sözleşmenin feshine neden olan davacı … Şti.’nin de iki sözleşmenin tarihlerindeki kur artışlarına göre ; %4,9, %15,9 =% 30,12 oranında kusurlu olduğunun düşünüldüğü, takdirin sayın mahkemeye ait olduğu, Türk parasının değerinin düşmesinde öngörülemezlik unsurunun oluşmadığı gerekçesi ile sözleşmenin uyarlanması şartlarının oluşmadığı kanaati ile, sözleşmenin ifası hususunda davacının davalıyı …Yevmiye no.lu İhtarnamesi ile temerrüde düşürdüğü kanaati bildirilmiştir.
Bilirkişi ek raporları taraflara tebliğ edilmiş, taraf vekilleri bilirkişi raporuna karış beyan ve itirazlarını ayrı ayrı sunmuşlardır.
Dosya üzerinden bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Bilirkişi kurulu 03/02/2022 tarama tarihli raporunun sonuç kısmında özetle; davacının menfi zarar talebinin, 109.662,68 TL – 85.495,82 TL – 24.166, 76 TL (KDV hariç) olacağı, bunun için TBK m. 125 gereğince sözleşmeden dönme ve menfi zarar talep etme imkanının seçildiğinin kabulü gerektiği; Bu durumda, dava konusu çekin davacıya iadesi gerektiği, öngörülemezlik unsuru oluşmadığından sözleşmenin uyarlanması koşullarının oluşmadığı sonucuna ulaşılmakla birlikte, bu konu hukuki bir konu olup nihai takdirin Mahkemeye ait olduğu görüşü bildirilmiştir.
Bilirkişi raporu dosya kapsamı ve delil durumuna uygun olup, hükme esas alınmıştır.
Somut olayda; taraflar arasında akdedilen 06.08.2018 tarihli sözleşmeyle, 703 adet AD1 70/10 özel imalat cinsi ve 19 adet AD2 70/10 özel imalat cinsi poligon direklerinin davalı tarafından satımına ilişkin sözleşme yapıldığı, sözleşmede; sözleşme konusu malzemelerin 320.381,80-TL (KDV dahil) bedel ile ve söz konusu bedelin siparişte verilecek 150 gün (teslim tarihine istinaden 90 gün) vadeli çek ile ödenmesi hususunda anlaşmaya varıldığı, çek aslının davalı şirkete teslimi ile sözleşme konusu mallardan ankrajların 10 gün içinde, direklerin ise 6-8 hafta içinde tesliminin kararlaştırıldığı tespit edilmiştir. Sözleşme tarihi olan 06.08.2018 tarihinden 3 gün sonra davacı tarafından davalıya … Bankası A.Ş.’ye ait, davalı lehine düzenlenmiş, 17.01.2019 tarihli, keşide yeri Ankara olan, 320.381,00-TL bedelli çek verilmiştir.
Davalı tarafından işin ifa edilmemesi üzerine, davacı tarafından sözleşme konusu işin ifası, dava dışı … Enerji A.Ş.’ye yaptırılmış ve KDV dahil toplam 899.573,52 TL ödeme yapılmıştır.
Davacı yan, dava konusu işin ifa edilmemesi üzerine, sözleşme konusu işin ifasının, dava dışı … Enerji A.Ş.’ye yaptırıldığını ileri sürerek oluşan menfi zararının tahsili ile iş bedeli olarak verilen dava konusu çekin iadesine karar verilmesini istemiştir.
Davalı ise, çek tesliminden sonra, hammadde alımının dolar üzerinden yapılması ve sözleşmenin imzalandığı 06.08 2018 tarihinden sonra Türkiye’de döviz oranlarının yükselmesi sebebi ile hammadde alınamadığını, davacının uyarlama tekliflerini kabul etmediğini, bu nedenle sözleşmenin ifasına başlanamadığı savunmuştur.
Davalı yan, sözleşmenin ifa edilmeme sebebi olarak döviz kurunda meydana gelen artışı göstermektedir. Ancak, Yüksek Mahkeme tarafından, Türkiye’de yıllardan beri istikrarlı bir ekonominin olmadığından, Türk parasının, dolar ve diğer yabancı para birimleri karşında değer kaybetmesi öngörülemez olarak kabul edilmemektedir. Kaldı ki, davalının tüzel kişi tacir olduğu ve basiretli davranması gerektiği nazara alındığında, uyarlama talebinin yerinde olmadığı anlaşılmaktadır.
Dosya kapsamından davacı … A. Ş.’nin davalıdan temin edemediği poligon direklerini, üretici firma olmayan dava dışı … Enerji firmasından satın aldığı, bu firmanın ise poligon direklerini dava dışı imalatçı … firmasından tedarik ettiği anlaşılmıştır. Taraflar arasında imza altına alınan sözleşmede poligon direklere ait imalat projeleri incelendiğinde; … Galvanizli Aydınlatma Direkleri Tip Projelerinde bulunmayan,”özel imalat” oldukları ve dava dışı … Enerji firmasından temin edilen direklerin sözleşmede belirlenen kg’den fazla olduğu tespit edilmiştir. Davalıdan alınacak direk ağırlıklarının 62 kg ve 68 kg oldukları, buna karşın; dava dışı … Enerji Şirketi’nin … firmasından temin ettiği direklerin ağırlıklarının AD1-70/10 tipi poligon direk için 80 kg ve AD2-70/10 tipi poligon direk için ise 85 kg olduğu dosyaya sunulan belgelerden anlaşılmaktadır. Yani bu direkler … Şt.’nin taahhüt ettiği direklere göre daha ağır olduğundan fazla malzeme kullanılarak imal edilmiş olduğu, buna göre de toplam bedelin de daha fazla olacağı anlaşılmıştır. Dosya ve delil durumuna uygun bulunarak hükme esas alınan bilirkişi raporları ile de davacının menfi zararı 24.166,76 TL olarak bulunmuştur. Taraflar arasında yapılan yazışma ve ihtarnamelerden, davacının sözleşmeyi feshederek, sözleşmeden döndüğü açık ise de, davacı tarafından davalıya menfi zarar talebi yönünden gönderilen bir temerrüt ihtarnamesinin bulunmadığı, temerrütün dava tarihinde başladığı görülmüştür. Açıklanan nedenlerle bilirkişi kurularınca tespit edilen 24.166,76 TL’nin, taleple bağlılık ilkesi uyarınca, dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, iş bedeli olarak davalıya teslim edilen dava konusu … Bankası A.Ş.’ye ait 17.01.2019 keşide tarihli, keşide yeri Ankara olan 4987593 seri nolu 320.381,00 TL bedelli çekin davalıdan alınarak, davacıya iadesine, karar verilmiştir.
Anlatılan nedenlerle,
HÜKÜM :
1-Davacının menfi zarar talebinin kısmen kabulüne, 24.166,76 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya dair istemin reddine,
2-… Bankası A.Ş.’ye ait 17.01.2019 keşide tarihli, keşide yeri Ankara olan 4987593 seri nolu 320.381,00 TL bedelli çekin davalıdan alınarak, davacıya iadesine,
3-Davacı taraf kendini vekille temsil ettirdiğinden A.A.Ü.T. 3, 13 maddeleri gereğince hesaplanan takdiren 5.100,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacı tarafa ödenmesine,
4-Reddedilen kısım üzerinden hesaplanan 11.914,47 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı tarafa ödenmesine,
5-Davacı tarafından aşağıda dökümü yapılan 3.828,10 TL yargılama giderinden red ve kabul oranına göre hesaplanan 843,61 TL’nin davalı tarafdan alınarak davacı tarafa ödenmesine, kalan kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Arta kalan gider avansının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
7-Alınması gerekli 1.650,83 TL harcın peşin alınan 1.872,77 TL harçtan düşümü ile arta kalan 281,24 TL harcın karar kesinleştikten sonra istek halinde yatırana iadesine,
8-Peşin alınan 1.650,83 TL harcın davalı tarafdan alınarak davacıya ödenmesine,
Dair davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı, kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık sürede verilecek dilekçe ile Ankara Bölge Adliye Mahkemesi’nde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.. 25/04/2022
Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır

DAVACI YARGILAMA GİDERLERİ
Vekalet Harcı 5,20TL
Posta masrafı 287,00 TL
Başvurma harcı 35,90 TL
Bilirkişi ücreti 3.500,00TL
TOPLAM 3.828,10 TL