Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. ANKARA 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2018/651 Esas – 2022/13
TÜRK MİLLETİ ADINA YARGILAMA YAPMAYA VE HÜKÜM VERMEYE YETKİLİ
T.C.
ANKARA GEREKÇELİ KARAR
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2018/651 Esas
KARAR NO : 2022/13
DAVA : Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ : 18/06/2018
KARAR TARİHİ : 10/01/2022
KARAR Y.TARİHİ : 12/01/2022
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Rücuen Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
İDDİA :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Van … Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyasında dava dışı işçi … tarafından açılan alacak davasında yapılan yargılama sonucunda verilen … sayılı kararı ile hükmedilen işçilik alacaklarının müvekkili kurumdan, …/… Mühendislik ve … İnş. Ener. Taş. Bil. San. Tic. Ltd. Şti’den müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verildiğini, bu karara dayanılarak Van … Müdürlüğü’nün … esas sayılı dosyasından başlatılan icra takibi nedeniyle müvekkili İdare tarafından 24/06/2016 tarihinde 36.377,88 TL ödeme yapıldığını, Van … Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyasında dava dışı işçi … tarafından açılan alacak davasında yapılan yargılama sonucunda verilen … sayılı kararı ile hükmedilen işçilik alacaklarının …, …/… Mühendislik ve … İnş. Ener. Taş. Bil. San. Tic. Ltd. Şti’den müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verildiğini, bu karara dayanılarak Van … Müdürlüğü’nün … esas sayılı dosyasından başlatılan icra takibi nedeniyle müvekkili İdare tarafından 24/06/2016 tarihinde 26.822,23 TL ödeme yapıldığını, Müvekkili Kurum ile davalı arasında 01/07/2011 tarihli anahtar teslimi hizmet alım sözleşme ilişkisi bulunduğunu, her ne kadar … İnş. Ener. Taş. Bil. San. Tic. Ltd. Şti. ile müvekkili İdare arasında sözleşme ilişkisi bulunmasa da, adı geçen Şirket’in … Mühendislik – … … arasında taşeron ilişkisi bulunduğunu, taraflar arasında akdedilen anahtar teslimi sözleşme ilişkisinde müvekkili İdare’nin ihale makamı konumunda olduğunu, sözleşmenin eser sözleşmesi niteliğinde olduğunu, müvekkili İdare’nin işçiler üzerinde her hangi bir denetim veya yaptırımının bulunmadığını, işçilere talimat vermesinin de söz konusu olmadığını, ödeme yapılan işçilerin müvekkili Kurum çalışanı olmadığını, dolayısıyla her hangi bir sözleşme ilişkisinin de bulunmadığını, taraflar arasında akdedilen sözleşme ve ekleri ile yapılan düzenlemeler gereği müvekkili tarafından yapılan ödemelerin tüm sorumluluğunun davalı Şirket’e ait olduğunu belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile; Van … Müdürlüğü’nün … esas sayılı dosyasına müvekkili tarafından …’ye ödenen toplam 36.377,88 TL’nin 24/06/2016 ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte, Van … Müdürlüğü’nün … esas sayılı dosyasına müvekkili tarafından …’ye ödenen toplam 26.822,23 TL’nin 24/06/2016 ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA :
Dava dilekçesi davalı yana usulüne uygun şekilde tebliğ edilmiş, süresi içeresinde cevap dilekçesi sunulmamıştır.
YARGILAMA VE GEREKÇE :
Dava, dava dışı işçilere ödenen işçilik alacaklarının rücuen tahsili istemine ilişkindir.
Sözleşme ve teknik şartname örnekleri, SGK kayıtları, icra dosyalarının uyap evrakları, iş mahkemesi dosyalarının uyap evrakları, ödeme dekotları, bilirkişi raporları ve diğer bilgi belgeler dosyada mevcuttur.
Ankara …. Asliye Hukuk Mahkemesinin … Karar sayılı görevsizlik sonucu Mahkememize tevzi edilmiştir.
Dosya üzerinde bilirkişi incelemesi yapılmıştır.
Bilirkişi 26/09/2019 tarihli raporunun sonuç kısmında özetle; davaya dayanak mahkeme ilamları kesinleşmemiş olmakla mevcut delil durumuna göre davacının ihale makamı olup olmadığına ilişkin hukuki takdir ve değerlendirme mahkemeye ait olmak üzere mevcut delil durumuna göre davacının Van … Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasına ilişkin olarak 14.513,82 TL, Van … Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasına ilişkin olarak 19.261,97 TL talep edebileceği görüşü bildirilmiştir.
Bilirkişi raporu taraflara tebliğ edilmiş, taraf vekilleri bilirkişi raporuna karşı beyan ve itirazlarını içerir dilekçelerini ayrı ayrı dosyaya sunmuşlardır.
Van … Mahkemesi’nin, 31/03/2016 gün ve … Esas … Karar sayılı kararının incelenmesinde, davacının …, davalıların … Genel Müdürlüğü, … Mühendislik …, … İnşaat Enerji Taş. Bilim San. Tic. Ltd. Şti. olduğu, yapılan yargılama sonucunda, davanın kabulüne; davacının ihbar tazminatı talebinin kabulü ile toplam net 2.144,57 TL’nin 200,00 TL tutarının dava tarihinden bakiyesinin ıslah tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, davacının fazla çalışma ücreti alacağının kabulü ile toplam net 5.241,57 TL’nin 200,00 TL tutarının dava tarihinden itibaren bakiyesinin ıslah tarihinden itibaren mevduata uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, davacının hafta tatili alacağının kabulü ile toplam net 2.133,99 TL’nin 50,00 TL tutarının dava tarihinden itibaren bakiyesinin ıslah tarihinden itibaren mevduata uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, davacının UBGT alacağının reddine, davacının maaş ücreti alacağının kabulü ile toplam net 14.820,00 TL’nin 1.000,00 TL tutarının dava tarihinden itibaren bakiyesinin ıslah tarihinden itibaren mevduata uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, …” karar verilmiş, kararın temyiz edilmesi üzerine Yargıtay tarafından bozulduğu, Mahkemenin … esasına kaydının yapıldığı, 02/01/2020 tarihinde de davanın açılmamış sayılmasına karar verildiği ve kararın 03/02/2020 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır.
Van … Mahkemesi’nin, 12/11/2020 tarih, …. K, sayılı kararının incelenmesinde; davacının …, davalıların … Genel Müdürlüğü, … Mühendislik …, … İnşaat Enerji Taş. Bilim San. Tic.Ltd.Şti. olduğu, yapılan yargılama sonucunda, davanın kabulüne, ihbar tazminatı talebi yönünden; toplam net 2.144,57 TL ihbar tazminatı alacağının 1.200,00 TL tutarının dava tarihinden itibaren, bakiyesinin ıslah tarihi olan 15/01/2016 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, hafta tatili alacağı yönünden; toplam net 2.183,99 TL hafta tatili alacağının 50,00 TL tutarının dava tarihinden, bakiyesinin ıslah tarihi olan 15/01/2016 tarihinden itibaren işleyecek en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, ulusal bayram ve genel tatil alacağı yönünden; toplam net 955,49 TL alacağın 50,00 TL tutarının dava tarihinden itibaren, bakiyesinin ıslah tarihi olan 15/01/2016 tarihinden itibaren işleyecek ve hesaplanacak en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte, ücret alacağı talebi yönünden; toplam net 15.210,00 TL alacağın 1.000,00 TL tutarının dava tarihinden itibaren, bakiyesinin ıslah tarihi olan 15/01/2016 tarihinden itibaren işleyecek ve hesaplanacak en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, fazla çalışma alacağı talebi yönünden; toplam net 5.241,57 TL fazla çalışma alacağının 200,00 TL tutarının dava tarihinden bakiyesinin ıslah tarihi olan 15/01/2016 tarihinden itibaren işleyecek en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, …” karar verildiği, kararın temyiz edilmesi üzerine Yüksek Yargıtay 9. Hukuk dairesi’nin 12/04/2021 tarih ve 2021/3751-7976 sayılı kararı ile “… İlk Derece Mahkemesinin gerekçeli kararının hüküm fıkrasının 1.fıkrasının ‘a’ bendinin hükümden çıkartılarak yerine ‘a) ihbar tazminatı talebi yönünden; toplam net 2.144,57 TL ihbar tazminatı alacağının 200,00 TL tutarının dava tarihinden itibaren, bakiyesinin ıslah tarihi olan 15/01/2016 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, …” cümlesinin yazılmasına, hükmün bu şekliyle düzeltilerek onanmasına …” karar verilmiş verilmiş, verilen kararın düzeltilmiş hali ile 12/04/2021 tarihinde kesinleştiği, Davacı DHMİ tarafından, işçinin Bakırköy 5. İcra Müdürlüğünün 2016/11563 E. Sayılı dosyasında başlattığı icra takibinde, dosyaya, 21.07.2020 tarihinde 25.000-TL ödeme yapıldığı, bu tutarın 465,33-TL sinin fazla ödeme olduğu gerekçesiyle, icra müdürlüğü tarafından “talep halinde iadesine” karar verildiği, neticede davacı kurumun icra dosyasına 24.534,67-TL ödeme yaptığı tespit edilmiştir.
Hükme esas alının 24/11/2021 tarihli bilirkişi raporunun sonuç kısmında özetle; davacı İdare’nin işçilik alacakları istemi ile açılan dava ve icra takipleri neticesinde yüklenici davalı Şirket bünyesinde işçi olarak çalışan; dava dışı işçi …’ye 24/06/2016 tarihinde 36.377,88 TL, dava dışı işçi …’ye 24/06/2016 tarihinde 26.822,23 TL olmak üzere toplam 63.200,11 TL ödeme yaptığını, dava dışı işçi … tarafından Van … Mahkemesinde açılan alacak davasının açılmamış sayılmasına karar verilmekle adı geçen işçi tarafından Van … Müdürlüğü’nün … esas sayılı dosyasının dayanaksız kaldığı, dolayısıyla davacı idare’nin davalı …’ye yapmış olduğu ödemeyi davalı şirket’ten talep şartlarının bulunup bulunmadığının hukuki değerlendirmesinin mahkemeye ait olduğunu, mahkemece davacı idare’nin …’ye yapmış olduğu ödemeyi davalı Şirket’ten talep şartlarının bulunduğunun kabulü halinde, Van … Mahkemesi’nin … esas sayılı dosya aslının incelenmesi gerekeceğini, davacı İdare tarafından dava dışı …’ye yapmış olduğu ödeme yönünden hesaplamanın; tam ve yarı yarıya sorumluluğa göre (2) alternatifli olarak yapıldığını, buna göre, davacı İdare’nin …’ye yaptığı 26.822,23 TL ödeme yönünden davalı Şirket’ten; tam sorumluluğa göre 26.822,23 TL, yarı yarıya sorumluluğa göre 24.767,78 TL olarak hesaplandığını, hükmedilecek rücuen alacağa 24/06/2016 ödeme tarihinden itibaren yasal faiz yürütülmesi isteminin mahkemenin takdirinde olduğunu görüşü bildirilmiştir.
Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş aktinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar. (Yargıtay 23. Hukuk Dairesinin 21.12.2020 tarih ve 2019/2279 esas, 2020/4436 karar sayılı ilamı)
Yukarıda yazılı açıklamalar ve tüm dosya kapsamı bir bütün olarak değerlendirildiğinde; davacı DHMİ, dava dışı işçi …’ye ödemiş olduğu 26.822,23 TL ile dava dışı …’ye ödemiş olduğu 36.377,88 TL işçilik alacaklarının, alt işverenlerden rücuan tahsilini talep etmektedir.
Dosyaya kazandırılan delillerden davacı ile davalı arasında asıl ve alt işveren ilişkisinin bulunduğu, dava dışı işçilerin, davalı şirketlerin çalışanı olduğu, dışı işçi …’nin, davalı işyerinde, 16/07/2013 tarihinde 1 gün, 20/07/2013-15/11/2013 tarihleri arasında 3 ay 26 gün olmak üzere toplam 3 ay 27 gün olarak çalıştığı, çalışması karşılığında kesinleşen mahkeme kararı uyarınca davacı DHMİ tarafından 24.06.2016 tarihinde toplam 26.822,23 TL ödeme yapıldığı anlaşılmıştır.
Ayrıntılı, açıklamalı ve denetime elverişli bulunarak hükme esas alınan bilirkişi …tarafından hazırlanan 24/11/2021 tarihli rapor ile; davalı şirketlerin sorumluluklarına ilişkin alternatifli olarak hesaplama yapılmış, davalı yanın sorumluluk miktarları dönemsel olarak tespit edilmiştir. Dosyada mevcut sözleşme ve şartnamelerde ödenen işçilik alacaklarından davacı asıl işverenin sorumlu olacağına dair hüküm bulunmamaktadır. İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; davalı yüklenicilerin işçisi olması, sözleşme ücretine; işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin, işçileri çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
Davacı tarafından dava dışı işçilerden …’ye ödenen işçilik alacaklarından, işçinin çalışma dönmeleri ile sınırlı olmak üzere davalı tarafın tam sorumlu olduğuna ve sorumluluk miktarlarına ilişkin bilirkişi raporu dosya ve delil durumuna uygun bulunarak, raporda belirlenen miktar üzerinden davanın kısmen kabulüne, hüküm altına alınan tazminat kalemlerine ödeme tarihinden itibaren, taleple bağlılık ilkesi uyarınca, yasal faiz işletilmesine karar verilmiştir.
Dava dışı işçi … tarafından Van … Mahkemesinin … esas sayılı dosyasında açılan davada verilen 31/03/2016 tarih ve … sayılı kararın, Van … Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasında takibe konulduğu, davacı tarafından takip dosyasına 24.06.2016 tarihinde 36.377,88 TL ödeme yapıldığı anlaşılmış ise de; takip dayanağı kararın temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay tarafından bozulduğu, bozma sonrası Mahkemenin … esasına kaydedildiği, yeniden yapılan yargılamada, davanın açılmamış sayılmasına karar verildiği ve kararın 03/02/2020 tarihinde kesinleştiği tespit edilmiştir. Dava dışı işçi …’ye yapılan ödemenin dayanağı olan mahkeme kararı ortadan kalktığına göre, dava dışı işçeye yapılan ödemenin geçerli olup olmadığı ve ne miktar ödeme yapılması gerektiği belirli olmadığından, bu işçiye yapılan ödemeler yönünden rücu şartlarının oluşmadığı anlaşılmakla davanın reddine karar verilmiştir.
Anlatılan nedenlerle,
HÜKÜM :
1-Davanın kısmen kabulüne, 26.822,23, TL’nin 24.06.2016 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya dair istemin reddine,
2-Davacı taraf kendini vekille temsil ettirdiğinden A.A.Ü.T. 3, 13 maddeleri gereğince hesaplanan takdiren 5.100,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacı tarafa ödenmesine,
3-Davacı tarafından (35,90 TL başvuru harcı, 5,20 TL vekalet harcı, 1.500,00 TL bilirkişi ücreti, 152,90 TL posta) yapılan 1.694,00 TL yargılama giderinden red ve kabul oranına göre hesaplanan 918,94 TL’nin davalı tarafdan alınarak davacı tarafa ödenmesine, kalan kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Arta kalan gider avansının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
5-Alınması gerekli 1.832,23 TL harçtan peşin alınan 1.079,30TL harcın düşümü ile arta kalan 752,93 TL harcın davalı tarafdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
8-Peşin alınan 1.079,30 TL harcın davalı tarafdan alınarak davacıya ödenmesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı tarafın yokluğunda kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık sürede verilecek dilekçe ile Ankara Bölge Adliye Mahkemesi’nde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.. 10/01/2022