Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
Türk Milleti
Adına Yargılama Yapmaya Ve Hüküm Vermeye Yetkili
T.C.
ANKARA GEREKÇELİ KARAR
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2014/826
KARAR NO : 2021/450
ASIL DOSYA
DAVA : Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 18/04/2013
KARAR TARİHİ : 23/06/2021
BİRLEŞEN ANKARA 14. ASL. TİC. MAH. 2015/842 E, 2015/240 K, SAYILI DOSYASI
DAVA TARİHİ : 13/04/2015
KARAR TARİHİ : 08/07/2015

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davanın yapılan açık yargılaması sonunda,
ASIL DOSYADA İDDİA :
Davacı vekili dava dilekçesinde müvekkili ile davalı … arasında…. enerji iletim hattının yapımı işine ilişkin 22 11 2010 tarihli sözleşme imzalandığını sözleşmenin 6. Maddesi uyarınca işin bedelinin 12.987.276 Usd + 5.913.010 TL olduğunu, işin süresinin yer tesliminden itibaren 480 gün olduğunu, müvekkilinin yer tesliminden sonra işe başladığını ancak işin yapımı sırasında birçok engel ile karşılaştığını bu nedenli iş programında gecikmeler yaşandığını, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 5. maddesine göre kamulaştırma işlemi yapılmadan ihaleye çıkılamayacağı hükmüne rağmen bir kısım direk yerlerinin kamulaştırma işlemlerinin tamamlanmaması sebebiyle işin bir bölümüne ait yer teslimi gerçekleşmediğini, davalı idarenin kendi kusurunu görmezden gelerek “kamulaştırma sorunu olmayan yerlerde çalışın” şeklinde bir tavır sergileyerek sözleşmeye aykırı davrandığını, davalı idarenin en son 29.03.2013 tarihinde keşide ettiği ihtarnamesi ile 10 gün içinde işe başlanarak tesisin tamamlanmasını istediğini, ve nihayet 16.04.2013 tarihli ihtarnamesi ile işin feshedildiğini bildirdiğini, Sözleşmenin 3. maddesi uyarınca hattın geçeceği güzergahtaki arazilerin kamulaştırmalarının davalı idarenin sorumluluğunda olduğunu, BK 81. maddesi uyarınca iki taraflı sözleşmelerde öncelikli edimini yerine getirmeyen tarafın karşı taraftan ifa talep etme hakkı bulunmadığını, somut olayda kamulaştırma işlemini tamamlamayan davalının müvekkilinden işi bitirmesini talep edemeyeceğini belirterek davalı idarenin 15.04.2013 tarihli fesih kararının haksız olduğunun tespitine, fesih kesin hesabının mahkemece çıkarılarak şimdilik 5.000 TL alacağın ticari avans faizi ile davalıdan tahsiline, feshin haksız olmasına bağlı olarak müvekkili firmanın uğradığı kar mahrumiyetinin şimdilik 5.000 TL sinin davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
BİRLEŞEN DOSYADA İDDİA :
… tarafından birleşen Ank.14. ATM 2015/842 esas sayılı dosyasına verilen dava dilekçesinde; davalı ile imzalanan sözleşmenin yönetim kurullunun 11.01.2014 tarihli oluru ile feshedildiği, sözleşmeye konu hattın davalı şirket nam ve hesabına tamamlanması için işin yeniden ihaleye çıkarıldığı, dava dışı …AŞ ile sözleşme imzalandığı, sözleşme bedelinin fiyat farkı dahil 28.521.342 TL olup bu tutarın ilgili firmaya ödendiği, davalı ile yapılan ilk ihalede ikinci en düşük teklifin…firması tarafından verildiği, ikinci en düşük teklif fiyatları ve tamamlama ihalesi arasındaki bedel farkı olan 9.067.550 TL nin davalı şirketten tahsili gerektiği belirtilmiştir.
ASIL DOSYADA SAVUNMA :
Davalı vekili; toplam 68,5 km uzunluğunda 147 direkli…TM – … TM enerji iletim hattının 12.987.276 Usd + 5.913.010 TL bedelle davacı … … AŞ’ye ihale edildiğini ve sözleşmenin 22.11.2010 tarihinde imzalandığını, yer tesliminin 03.12.2010 tarihinde yapıldığını, işin süresinin 480 gün lup onaylı iş programına göre hattın ikmal tarihinin 12.03.2012 olduğunu, davacı firmanın hattın inşasına onaylı iş programına göre başladığını, ancak zaman içinde yükleniciden kaynaklanan gecikmeler meydana geldiğini, işin kontrollüğünü yapan Teşekkül Grup Müdürlüğünce 02.05.2012 tarihinde tanzim edilen 11 nolu Durum Tespit Tutanağına göre yüklenici firmanın ancak 143 adet direğin alt montajını ve 124 adet direğin üst montajını tamamladığını, durum tespit tutanağından sözleşmenin feshedildiği 15.04.2013 tarihine kadar 348 gün geçmesine rağmen davacı yüklenici firmanın malzeme temini, montaj ve tel çekimine yönelik her hangi bir çalışması olmadığını, dava konusu işe it toplam 11 hakediş düzenlendiğini ve toplam 147 adet direkten ancak 143 adedinin alt montajının 124 adedinin üst montajının tamamlanabildiğini, hattın geçtiği güzergahın %75 lik bölümünün orman arazisi olup (147 direğin 114 adedinin orman arazisinde olduğu) orman izinlerinin 28.12.2010 tarihinde alındığını, 22-33 nolu direkler arasında bulunan toplam 11 adet direğin isabet ettiği bölümde kamulaştırma sorunu olduğunu vatandaşlar tarafından açılan davada yürütmenin durdurulması kararı verildiğini, geri kalan yerde her hangi bir sorun olmadığını, hukuki sürecin devam ettiği 22-33 nolu direkler arası bölüm hariç alt montajı yapılabilecek 2 adet direk (42 ve 86 nolu direkler) ve üst montajı yapılabilecek 13 adet direk bulunduğunu, ayrıca iletken çekimine hiç başlanmadığını, idari yargı kararı bulunan 22-33 nolu direkler arası bölüm hariç hattın tüm bölümlerinde alt-üst motaj ve iletken çekimi yapılabilecek durumda olduğunu, bu konuda davacı yükleniciye müteaddit defalar yazı gönderildiğini, en son 28.03.2013 tarihli yazı ile tesis faaliyetlerine başlanması için yükleniciye 10 günlük süre tanındığını, mahallinde tutulan 12.04.2013 tarihli tutanak ile yüklenicinin her hangi bir faaliyette bulunmadığının saptandığını, bu nedenle sözleşmenin 15.04.2013 tarihli Yönetim Kurulu Kararı ile feshedildiğini, ayrıca yüklenicinin vermiş olduğu 05.05.2011 tarihli 177.500 TL’lik + 26.07.2011 tarihli 177.500 TL’lik + 26.07.2011 tarih ve 390.000 Usd’lik + 05.05.2011 tarih ve 389.300 Usd’lik + 10.12.2010 tarih ve 1.298.727 Usd (bakiyesi 585.549,08 Usd) teminat mektuplarının nakde çevrilerek irat kaydedildiğini, belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
BİRLEŞEN DOSYADA SAVUNMA :
…Konstrüksiyon Galvaniz İş Makinaları İnş. Taah. Tic. Ve San. A.Ş vekili tarafından birleşen Ank…. ATM 2015/842 esas sayılı dosyasına verilen cevap dilekçesinde; müvekkilinin yer tesliminden sonra iyi niyetli olarak işe başladığını ancak kendisinden kaynaklanmayan sebeplerle işin yapımı sırasında birçok engel ile karşılaşxtığını bu nedenle iş programında gecikmeler meydana geldiğini, problemlerin işin yapımında meydana getirdiği gecikmenin tespit edilerek işin bitim tarihinin yeniden saptanması gerekinken işin feshedilmesinin hukuka aykırı olduğunu, sonuç olarak haksız ve hukuka aykırı açılan davanın reddini yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
YARGILAMA VE GEREKÇE :
Dava, taraflar arasında akdedilen Eser Sözleşmesinden kaynaklanan Alacak istemine ilişkindir.
Toplam uzunluğu 68,5 km olan 147 direkli … … – … …enerji iletim hattının 12.987.276 Usd + 5.913.010 TL bedelle yaptırılmasına ilişkin … ile davacı…arasında 22.11.2010 tarihinde sözleşme imzalanmıştır. Sözleşme malzeme temini imalat ve montaj işlerini içermektedir.
Sözleşmenin 9. Maddesine göre 15 gün içinde yer teslimi yapılıp işe başlanacaktır sözleşme süresi yer tesliminden itibaren 480 gündür yer teslimi 3.12.2010 tarihinde yapılarak hattın tesisine başlanmıştır Buna göre sözleşme iş bitim tarihinin 26.3.2012 olduğu anlaşılmıştır. Yüklenicinin işi süresinde bitirememesi hali Sözleşmenin 25. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre yüklenicinin işi süresinde bitirememesi durumunda ihale dokümanında belirtilen oranda gecikme cezası uygulanmak üzere idarenin en az on gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına rağmen aynı halin devam etmesi durumunda ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat gelir kaydedilerek sözleşme feshedilecektir.
Mahkemece alınan 20.05.2014 tarihli bilirkişi raporunda; davacı yüklenicinin sözleşme kapsamında yer teslimi yapılan 63,5 km uzunluğundaki güzergahta iş programına uygun olarak direk imalatını tamamlamadığı gibi iletken çekimine başlamadığı, yaklaşık 5 km uzunluğundaki üzerinde hukuki sorun bulunan 22-33 direkler arasındaki kısım hariç diğer bölümlerin tamamlanması konusunda tüm uyarılara rağmen şantiye faaliyetine başlamayarak özleşmeye aykırı hareket ettiği bu nedenle idarenin feshinin haklı olduğu, davacı yüklenicinin tasfiye kesin hesabı ile ilgili olarak direk imalatı, malzeme montaj vs konusunda bir alacağı olmadığı, ancak sözleşme hükümlerine aykırı olarak kesilen gecikme cezası ile ilgili olarak 109.093,12 Usd ve 49.710,98 TL alacaklı olduğu belirtilmiştir.
Davalı … tarafından yer tesliminin 03.12.2010 tarihinde yapıldığı ve yüklenici tarafından işin ifasına başlanıldığı, süreçte … tarafından yükleniciye gönderilen 21.09.2011 – 28.03.2013 arası 12 adet bildirimde iş programına uyulmadığı, gecikmeler olduğu, her hangi bir şantiye faaliyeti bulunmadığı, kamulaştırma sorunu olmayan yerlerdeki alt ve üst montaj işleri ile tek çekim işlerinin bir an önce tamamlanması gerektiğinin belirtildiği görülmüştür.
Davalı İdare tarafından keşide edilen 21.11.2012 tarihli yazıda; 20 gün içinde iletim hattı için gerekli malzemenin temini ile (22-33 direkler arası hariç) iletken montaj ve çekim işine başlanması gerektiği, aksi halide sözleşmenin 25. maddesine göre işlem yapılacağının belirtildiği görülmüştür.
28.03.2013 tarihli yazıda ; bir önceki (21.11.2012 tarihli) yazıya rağmen hatta kullanılacak iletkenin şantiyeye naklinin yapılmadığı, hattaki direk revizyonlarına ve tel çekme işlerine başlanmadığı, belirtilerek 10 gün içinde (22-33 direkler arası hariç) gerek malzeme temini gerekse üst montaj ve tel çekim çalışmalarına başlanmadığı takdirde sözleşmenin 25 maddesine göre feshedileceğinin belirtildiği görülmüştür
16.04.2013 tarihli fesih bildiriminde ise; ihtarda tanınan süreye rağmen şantiyede faaliyetlere başlanmadığı bu nedenle sözleşmenin Yönetim Kurulunun 15.04.2013 tarihli kararı ile feshedildiği bildirilmiştir.
Süre uzatımı: … Yönetim kurulunun 11.01.2014 tarihli kararı ile davacı yükleniciye yargı süreci devam eden 22-33 direkler arası hariç hattın diğer bölümünde kalan işlerin tamamlanması için iş teslim tarihinden (26.03.2012) 28.03.2013 tarihli yazının yükleniciye tebliğ edildiği 01.04.2013 tarihine kadar geçen 371 gün için süre uzatımı verilmesi kararlaştırılmış Ayrıca 01.04.2013 tarihinden sözleşmenin feshedildiği 15.04.2013 tarihi arasında geçen 14 gün için gecikme cezası uygulanmasına karar verilmiş
İletim hattı güzergahına ilişkin idare tarafından yer teslimi 03.12.2010 tarihinde yapılmakla birlikte 22-33 nolu direkler arasındaki bölümde kamulaştırma işleminin tamamlanmamış olmasından kaynaklı arazi sahipleri ile problemler yaşandığı, bu yönü ile davalı idarenin yer tesliminin eksik ve kusurlu olduğu uyuşmazlık konusu değildir. Sözleşmeye uygun yapılmayan yer teslimi nedeniyle davacının işe başlamama ve sözleşmeyi feshetme hakkı bulunmakta ise de davacı yüklenicinin sözleşmenin feshine yönelik her hangi bir talebi ve girişimi bulunmadığı, eksik yer teslimine rağmen davacının 22-33 nolu direkler arasındaki bölüm hariç işin ifasına başladığı, malzeme temini ve iş programında yaşanan aksamalar üzerine sözleşmenin feshinin idare tarafından gündeme getirilmesinden sonra yer tesliminin taraflar arasında tartışılmaya başlandığı anlaşılmıştır. Yer teslimindeki kusur ve noksanlıkların ortaya çıkmasından itibaren yüklenicinin kanunun kendisine tanıdığı sürede bildirimde bulunmayıp, ancak iş programının gerisinde kalındığına dair idarece yapılan bildirimler üzerine “yer tesliminin eksik yapıldığı” iddiasında bulunması hakkın kötüye kullanılması niteliğinde olup davacı vekilinin yer tesliminin eksik yapıldığına ilişkin iddia ve savunmaları yerinde değildir.
Bununla birlikte sözleşmeye göre işin tamamlanması gereken tarih 27.03.2012 tarihine tekabül etmektedir. Davalı idare 11.01.2014 tarihli yön.kur. kararı ile 27.03.2012 iş bitim tarihinden, 01.04.2013 tarihine kadar geçen 371 günlük sürenin yüklenici firmaya süre uzatımı olarak verilmesine karar vermiş, akabinde süre uzatımı ile fesih tarihleri arasındaki (01.04.2013 -15.04.2013) 14 günlük sürenin gecikme cezası olarak uygulanmasına karar verildiği görülmüştür. Başka bir anlatımla sözleşmenin feshinden sonra … yönetim kurulunca geriye dönük olarak davacı yükleniciye 371 gün süre uzatımı verilmiş, bu tarihten sözleşmenin feshedildiği 15.04.2013 tarihine kadar geçen 14 günlük süre için de gecikme cezası uygulanmıştır. Davalı idarenin 16.04.2013 tarihli fesih bildiriminden sonra geriye dönük olarak aldığı kararla yükleniciye süre vermesinin fesih işlemini davalı idare yönünden usule aykırı hale getirdiği değerlendirilmiştir. Konuya ilişkin 16.04.2021 tarihli bilirkişi raporunda saptandığı üzere İdarenin söz konusu süre uzatımını hangi gerekçe ile verdiği belirtilmediğinden ilave süre uzatımı verilmesini gerektiren hal ve koşulun ortadan kalkıp kalmadığı da değerlendirilememiştir. Oysa ki davalı idarenin süre uzatımını hangi gerekçe ile verdiğini ve bu durumun hangi tarihte ortadan kaktığını yükleniciye açıklaması, süre uzatımına ilişkin koşulun ortadan kalktığı tarihten itibaren sözleşme eki YİGŞ’nin 47. Maddesine göre, yükleniciye 20 gün süreli ihtar göndermesi ve bu süre sonunda sözleşmeyi feshetmesi gerektiği, davalı idarenin bu koşula uygun olmayan fesih bildiriminin usulsüz olduğu anlaşılmıştır.
Davalı idare tarafından düzenlenen 28.05.2013 tarihli durum tespit tutanağında yüklenici firma tarafından fesih tarihine kadar yapılan işlerin son durumu tespit edilmiş olup fesih tarihi itibariyle 11 adet hakediş tutanağı düzenlendiği, toplam 147 direkten oluşan hatta 143 adet direğin alt montajı 124 adet direğin üst montajının tamamlandığı, hattın hiçbir etabında iletken çekimi yapılmadığı belirtilmiştir.
Durum tespit tutanağı ve … yönetim kurulunun 11.01.2014 tarihli süre uzatım kararından sonra idare tarafından 10.02.2014 tarihli 11 nolu fesih kesin hesap hakedişi düzenlendiği hakedişin davacı yüklenici tarafından imzalandığı, düzenlenen hakedişin fesih kesin hakediş olması nedeniyle iade edilen kesintilerle birlikte hakediş tutarının 489.060,73 Usd + 520.380,26 TL olduğu, 11.01.2014 tarihli Yönetim Kurulu kararına istinaden yapılan 109.093,12 Usd ve 49.669,28 TL’lik gecikme cezası kesintileri düşüldükten sonra yükleniciye ödenecek hakediş tutarının 379.967,61 Usd ve 470.710,98 TL olarak belirtildiği görülmüştür.
Yüklenici tarafından mahkemeye sunulan 14.04.2014 tarihli dilekçede; kesin hesap hakedişinde; direk imalatları için 956.802.-USD, iletken için 1.826.927.-USD, izolatör için 518.232 USD, spacer damper için 93.800 USD, hırdavat için 936.000 USD’nin dikkate alınmadığı, ayrıca gecikme cezası olarak kesilen 109.093 USD+ 49.669.28 TL’nin haksız olduğu hususlarına yer verilmiştir. Ancak yukarıda da belirtildiği gibi yüklenicinin hakedişi ihtirazı kayıt koymadan imzaladığı, sözleşme eki YİGŞ’nin kesin hakediş raporu ve hesap kesilmesi başlıklı 47/son maddesi uyarınca yapılan kesintilere ve hakedişe yönelik itiraz hakkını yitirdiği anlaşılmıştır.
Davacı vekili idarenin feshinin haklı nedene dayanmadığı gerekçesi ile müspet zarar (kazanç kaybı) talebinde bulunmuştur. Sözleşmenin idare tarafından feshinin YİGŞ hükümleri çerçevesinde usulsüz olduğu belirlenmekle birlikte sözleşmenin feshine ilişkin üst paragraflarda yapılan değerlendirmede belirtildiği üzere, davacı tarafın malzeme temini ve iş programında belirtilen takvimin gerisinde kaldığı, buna dair idare tarafından keşide edilen ihtarların sonuçsuz kaldığı, davacı yüklenici tarafından dile getirilen yer tesliminin sözleşmeye uygun yapılmadığına dair iddia ve savunmaların hakkın kötüye kullanılması niteliğinde olduğu, bu nedenle davacının tümüyle kusursuz sayılamayacağı nazara alındığında, davacının müspet zarar iddiasının dinlenemeyeceği, birleşen dava yönünden ise davalı idarenin fesihte yukarıda detaylıca açıklandığı üzere sözleşme ve eki YİGŞ’nde belirtilen usule uygun davranmadığı, sözleşmeye uygun bir fesihten bahsedilemeyecek ise feshe bağlı talepler arasında yer alan iki ihale arasındaki farktan kaynaklı tazminat talep edemeyeceği sonucuna ulaşılmıştır. Bu nedenle asıl ve birleşen davaların reddine dair aşağıdaki şeklide karar verilmiştir.
HÜKÜM :
1-Asıl Dava
Davanın reddine,
Asıl dosyada alınması gerekli 59,30 TL harcın, peşin alınan 170,80 TL harçtan düşümü ile arta kalan 111,50 TL harcın kararın kesinleşmesinden sonra talep halinde yatırana iadesine,
Asıl dosyada davacı tarafından yapılan masrafların davacı üzerinde bırakılmasına,
Arta kalan gider avansının karar kesinleştiğinde YATIRANA İADESİNE,
Asıl dosyada davalı taraf kendini vekille temsil ettirdiğinden A.A.Ü.T. 3,13 maddeleri gereğince hesaplanan takdiren 4.080,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı tarafa ödenmesine,
2-Birleşen Dava
Davanın reddine,
Birleşen dosyada alınması gerekli 59,30 TL harcın, peşin alınan 155.792,91 TL harçtan düşümü ile arta kalan 155.733,61 TL harcın kararın kesinleşmesinden sonra talep halinde yatırana iadesine,
Birleşen dosyada yapılan masrafların davacı üzerinde bırakılmasına,
Arta kalan gider avansının karar kesinleştiğinde YATIRANA İADESİNE,
Birleşen dosyada davalı taraf kendini vekille temsil ettirdiğinden A.A.Ü.T. 3,13 maddeleri gereğince hesaplanan takdiren 179.852,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı tarafa ödenmesine,
Dair davacı-b.davalı vekilinin ve davalı-b.davacı vekilinin yüzüne karşı, kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık sürede verilecek dilekçe ile Ankara Bölge Adliye Mahkemesi’nde istinaf kanun yolu açık olmak üzere oybirliği verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.23/06/2021
Başkan …

Üye …

Üye …

Katip …