Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. ANKARA 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C. TÜRK MİLLETİ ADINA
ANKARA GEREKÇELİ KARAR
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/287 Esas
KARAR NO : 2022/252
HAKİM : … …
KATİP : … …
DAVACI : … – … …
VEKİLİ : Av. … …
DAVALI : … – …
VEKİLİ : Av. ….
DAVA TARİHİ : 05/05/2021
KARAR TARİHİ : 11/04/2022
G. K.YAZILDIĞI TARİH : 20.04.2022
Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Bankacılık işleminden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle:… numaralı bağımsız bölüm
üzerinde dava dışı üçüncü şahıs… adına 3.500.000,00 bedelli Vefa Sözleşmesi
yapıldığını, Süreç içerisinde sözleşme bedelinin 2.250.000,00 TL sinin muhtelif tarihlerde yatırıldığını ve
bakiye borç olarak 1.250.000,00 TL kaldığını,
…’nin, Bankaya hitaben yazdığı 15.3.2021 tarihli dilekçesinde “kalan bakiye
1.250.000,00 TL borcun… A.Ş. tarafından ödenmesi halinde daire tapusunun davacı…
A.Ş.’ye devrine onay vermiştir” denildiğini,
davalı banka ile görüşerek kalan 1.250.000,00 TL borcun ödenmesi halinde tapu devrini alma
konusunda mutabık kalan davacının, Banka’nın da olumlu görüşünü alarak kredi arayışına
girdiğini ve …Bankası Emek Şubesinden bakiye borç olan 1.250.000,00 TL için “ticari kredi”
temin etme yoluna girdiğini, bu arada davalı bankaya 18.3.2021
tarihinde 150,600,00 TL ödeme yaptığını,
her iki banka arasında yapılan yazışmalarda …’nın dairenin satışı için bakiye borcun
1.250.000,00 TL olduğunu bildirdiğini, davacının kredi kullandığı …Bankası Emek Şb.’nin de
24.3.2021 tarihli “teyid mektubu” ile “10.000.000,00 TL bedel ile 1. dereceden ipotek tesis
edilmesi halinde bir iş günü içerisinde 1.250.000,00 TL’yi bank a hesabına yatıracağını” taahhüt
ettiğini,
26.3.2021 tarihinde tapu alımı için Tapu Müdürlüğü’ne gidildiğinde, davalı banka yetkilileri
davacının içinde bulunduğu (işlemin sorunsuz bitirilmesi, muhatabının bir Banka olması
nedeniyle kendisine yanlış bir işlem yapılamayacağı, mahsuplaşacağı inancı ve müzayaka hali
nedeniyle) davacı… A.Ş. yetkilisine her türlü isteklerini kabul ettirip kendilerinin ödemesi
gereken %2 oranındaki “satıcı tapu harcı” olan 70.000,00 TL yi ödettiklerini, sonrasında da
davacının 18.03.2021 tarihinde satış bedeli için ödediği 150.600,00 TL’yi de mahsup etmeyerek”
…Bankası Emek Şb. nin 24.03.2021 tarihi “teyid mektubundaki” taahhüt ettiği 1.250.000,00
TL nin tamamının tahsil ettiğini, davalı bankanın yapılan bu satış işleminde hatalı haksız olduğunu,
öncelikle “tapu devir işlemlerinde” alıcı ve satıcıdan eşit oranlarda tahsil edilmesi gereken
alım-satım harcının tamamını müvekkile ödetmek zorunda bırakan sonrasında bunu satış
bedelinden mahsup etmeyen davalı banka için haksız zenginleşmenin söz konusu olduğunu,
davalı bankanın taşınmazın kendi uhdesinde bulunduğu döneme ilişkin olarak belediyeye ödemesi
gereken “Bina Vergisi ve Taş. Kül. Var. Payı” bedelini dahi tescil esnasında davacı… A.Ş.’ye
Ödettiğini,
davalı Bankanın kalan satış bedeli 1.099.400,00 TL olmasına rağmen müvekkil lehine” teyid
mektubu” veren …Bankası’ndan 1.250.000,00 TL tahsil etmiş olduğunu belirterek,
haksız zenginleşme miktarı 220.600,00 TL alacağın son ödeme tarihi olan 26.03.2021 tarihinden
itibaren işleyecek en yüksek ticari reeskont faizi oranındaki faiz, masraf ve vekalet ücreti ile davalıdan tahsilini istemiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle: Müvekkili Banka ile dava dışı üçüncü kişi konumundaki … Sağlık ve Zirai Ürünleri San. Ve Tic.
Ltd. Şti., …Probiyotik İlaç San. Ve Tic. Ltd. Şti. ,Fatih KÜFREVİ, Nilüfer KÜFREVI ve Mekin
SADIKSOY arasında sözleşme şartları beraberce kararlaştırılarak ve karşılıklı mutabakat
sağlanarak 17/12/2018 tarihinde Borç Tasfiyesi ve Vefa Sözleşmesi “Sözleşme” imzalandığını,
17/12/2018 tarihli Sözleşme’nin (3.) maddesi uyarınca…’nin maliki olduğu Ankara
ili, Çankaya İlçesi, Dikmen Mah. 29086 ada, 1 parsel, 121 no.lu bağımsız bölüm için 3.100.000
TL ve diğer sözleşme tarafı …’un maliki olduğu diğer taşınmaz için toplamda
3.500.000 TL anapara bedeli ile satın alınacağını, borçlunun davalı bankaya işbu sözleşmesinin
imza tarihi itibariyle 647.000 TL borcu kaldığının kabul ve beyan edildiğini,
yine 17/12/2018 tarihli Sözleşme’nin (7.) maddesi uyarınca Sözleşmenin tarafı olan
borçlu, müşterek borçlu, müteselsil kefil ve ipotek borçluların diledikleri takdirde vefa
hakkını kullanırken müvekkil banka mülkiyetine geçen her bir taşınmaz için münferit
olarak geri alım talebinde bulunabileceğini ve sözleşme konusu taşınmazlar için geri
alım hakkının kullanılması halinde geçerli olacak geri alım bedellerinin belirtildiğini,
buna göre dava konusu taşınmaz için geri alım bedeli 3.925.052,00 TL olarak
belirtildiğini, akabinde de kulanım şartı belirlenen vefa hakkının borçlular tarafından
sözleşmede belirlenen koşulların tamamen ve zamanında yerine getirilmesi kaydıyla
en geç 17/12/2019 tarihine kadar kullanılabileceğinin kararlaştırıldığını, sözleşmenin imzalanması
akabinde kısmi ödemelerin davalı bankaya gönderildiğini, sözleşmede kararlaştırılan sürede
belirlenen satış bedeli ödenmediği için dava dışı… tarafından davalı Banka Genel
Müdürlüğü’ne düzenlenen 27/07/2020 tarihli ekli yazısı ile davaya konu 121 bağımsız bölüm
numaralı taşınmaz için 3.500.000,00 TL teklif ettiğini, tapunun kendi adına yapılacağını, satıştan
doğacak her türlü resmi harç ve giderlerin alıcı tarafından karşılanacağını, bu zamana
kadar farklı tarihlerde toplamda 800.000 TL gönderdiğini, kalan 2.700.000,00 TL’nin
de müvekkil Banka’ya 30/09/2020 tarihine kadar ödeyeceğini beyan ve taahhüt
ettiğini,
dava dışı…’nin 27/07/2020 tarihli teklif yazısında belirlenen sürede
bakiye 2.700.000 TL’nin tamamını ödeyemediğinden müvekkil Banka’ya 02/10/2020
tarihli yeni bir teklif iletildiğini, 02/10/2020 tarihli teklif yazısında bugüne dek
toplamda 1.300.000 TL ödeme yaptığını, kalan 2.200.000 TL’nin sözleşmede
belirtilen muhtelif tarihlerde ödeyeceğini, bu teklifin 31/12/2020 tarihine kadar geçerli
olacağını beyan ve taahhüt ettiği,
ancak 02/10/2020 tarihli sözleşmede belirlenen sürede bakiye 2.200.000 TL’nin
de ödenememesi üzerine müvekkil Banka tarafından dava dışı…’ye
bakiye 1.750.000 TL’nin 28/02/2021 tarihine kadar ödenmesi için ek bir süre
verildiğini, … tarafından taahhüt edilen süre içerisinde ödemelerin yapılamaması
sebebi ile taşınmazın davacı… Çevre Sağlık firmasına satılması taleplerini
müvekkil Banka’ya iletildiğini, kendisine taahhüt edilen sürede ödemelerini
alamayan ve mağdur duruma düşen müvekkil banka tarafından da…’nin talebi üzerine dava konusu taşınmazın davacı tarafa satış işlemleri için işlemlere
başlanıldığını,
müvekkil Banka ile… arasında imzalanan Vefa Sözleşmesi ile akabinde yapılan
teklifler uyarınca dava konusu taşınmaz için belirlenen 3.500.000 TL’den toplamda 2.250.000 TL
tutarında ödeme yapılmış ve geriye 1.250.000 TL tutarında bakiye borcun kaldığını,
davacı tarafın dava konusu taşınmazın satış işlemleri için …Bankası Emek Şubesi’nden kredi
kullanma talebinde bulunduğunu, davacı tarafın kredi kullanımını kolaylaştırmak amacıyla
müvekkil banka tarafından …Bankası Emek Şubesi’ne hitaben Taşınmaz Satış Taahhütnamesi
düzenlendiğini, söz konusu Taahhütname uyarınca dava konusu taşınmazın satışının, satış masraf
ve harçları alıcı tarafa ait olmak üzere 3.500.000 TL karşılığında yapılacağı bildirildiğini, yazının
akabinde bakiye toplam 1.300.519.23 TL’nin (1.150.000 TL ve 150.519.23 TL) müvekkil banka
hesaplarına yatırılması akabinde 3.500.000 TL bedel üzerinden davacı tarafa devre hazır
olduklarının bildirildiğini,
Müvekkil banka tarafından …Bankası Emek Şubesi’ne hitaben düzenlenen Taşınmaz Satış
Taahhütnamesinde, “Burada özellikle belirtmek isteriz ki müvekkil Banka tarafından Halk
Bankası Emek Şubesi’ne hitaben düzenlenen Taşınmaz Satış Vaadi Sözleşmesi’nde 3.500.000 TL
satış bedelinden kalan 1.250.000 TL sehven 1.150.000 TL olarak yazıldığını, kalan bedelin
1.250.000 TL olduğu hem davacı tarafa hem de …Bankası’na derhal bildirildiğini, dava dilekçesinde 3.500.000 TL’den kalan tutarın 1.250.000 TL olduğu pek çok belirtilmiştir. Herhangi bir hak kaybı yaşamamak adına bu durumu Sayın Mahkemenize özellikle açıklamakta fayda görmekteyiz” denildiği, …Bankası Emek Şubesi tarafından … A.Ş. Balgat Çarşı Şubesi’ne hitaben düzenlenen
24/03/2021 tarihli yazıda; davalı Banka mülkiyetinde bulunan dava konusu taşınmaz için
bankaları müşterileri davacı… Çevre Sağlığı San ve Tic. A.Ş. adına ticari kredi onayı yapıldığını,
buna göre dava konusu taşınmazın davacı adına satışı ve …Bankası adına 10.000.000 TL
bedel ile 1. dereceden ipotek tesis edilmesi halinde bir iş günü içerisinde 1.250.000 TL’nin
müvekkil Banka hesabına gönderileceğini beyan ettiğini,
akabinde de dava konusu taşınmazın satışının yapılması ve …Bankası lehine ipotek tesis
edilmesi adına davacı taraf ile birlikte Tapu Müdürlüğü’ne gidildiğini, taşınmazın satış işlemleri
tamamlanarak müvekkil Banka hesaplarına 1.250.000 TL tutar …Bankası tarafından
gönderildiğini,
müvekkil banka ile dava dışı üçüncü kişi konumundaki … Sağlık ve Zirai Ürünleri San. Ve Tic.
Ltd. Şti., …Probiyotik İlaç San. Ve Tic. Ltd. Şti., Fatih KÜHREVİ, … ve Mekin
SADIKSOY arasında sözleşme şartları beraber kararlaştırılarak ve karşılıklı mutabakat sağlanarak
17/12/2018 tarihinde Borç Tasfiye ve Vefa Sözleşmesi’nin 8. Maddesi ile taşınmazların vefa
hakkı sahibine geri satılması halinde her türlü tapu harç ve masraflarının “borçlular” tarafından
karşılanacağının imza altına alındığını, …’nin 27/07/2020 tarihli teklif yazısının 2.
Maddesinde de dava konusu taşınmazın satışından doğacak her türlü resim, harç ve giderlerin
alıcı tarafından karşılanacağının kabul ve taahhüt edildiğini,
davacı taraf da bu hususu bilerek dava dışı…’nin talebi ve onayı doğrultusunda
dava konusu taşınmazı satın almayı ve satışa ilişkin masraf ve harçları ödemeyi açıkça kabul
ettiğini, tapu harcının da bu kapsamda olduğunu,
davacı tarafın da bu hususu bilerek ve kabul ederek dava konusu taşınmazı, satış masraf ve
harçlarının kendisine ait olduğunu bilerek 3.500.000 TL karşılığında satın alacağını kabul ve
taahhüt ettiğini,
nihayetinde de davaya konu taşınmazı talep konusu yaptığı satıcı tarafından ödenmesi gereken
satış bedelinin binde 20 oranına karşılık gelen 70.000 TL tutarındaki tapu harcını da ödeyerek
ilgili taşınmazı müvekkil Banka’dan devralındığını,
davacı söz konusu taşınmazın kendisine satışının gerçekleştirilebilmesi için davaya konu ettiği
tapu harcını ödemesi gerektiğini en başından itibaren bilmekte olup sözleşme serbestisi
içerisinde bu hususta rızasının da bulunduğunu,
tüm bunlara rağmen dava dilekçesinde alıcı ve satıcıdan eşit oranlarda tahsil edilmesi gereken
alım-satım harcının tamamını kendilerinin ödemek zorunda bırakıldığını ve sonrasında da bu
tutarın satış bedelinden mahsup edilmeyerek müvekkil Banka’nın haksız zenginleştiğini iddia
ettiğini, yine tapu devri öncesinde davacı ile müvekkil banka arasında alım-satım harçlarının
davacı tarafa ait olduğuna ilişkin bir anlaşma da olmadığını iddia edildiğini,
davacının, Türk Ticaret Kanunu m.18/f.2 uyarınca basiretli bir tacir gibi hareket etme
yükümlülüğü bulunmakta olduğunu, bu kurala uygun olarak iş ve eylemlerini gerçekleştirmesi
gerektiğini,
dava dışı … Sağlık Ve Zirai Ürünleri San Ve Tic. Ltd. Şti. ile banka arasında imzalanan
Genel Kredi Sözleşmesi çerçevesinde ticari kredi ilişkisi kurulduğunu, davalı …Ş.’den
kullanılan kredilerden doğan borçları teminat altına almak için de huzurdaki davaya konu
edilmiş taşınmaz üzerine müvekkil banka lehine ipotek tesis edildiğini,
dava dışı … Sağlık Ve Zirai Ürünleri San Ve Tıc. Ltd. Şti’nin kredi ilişkisinden kaynaklanan borçları sebebiyle Ankara 22. İcra Müdürlüğü 2018/15206 Esas sayılı dosya ile icra
takibi başlatıldığını, başlatılan icra takibine istinaden de dava konusu taşınmaz üzerine 150/c şerhi
işlenmiş ve icra takip dosyası üzerinden pek çok işlem yapıldığını,
davacı tarafın satış işlemleri için …Bankası’ndan kredi kullanımını kolaylaştırmak amacı ile
davalı banka tarafından …Bankası Emek Şubesi’ne hitaben Taşınmaz Satış Taahhütnamesi
düzenlendiğini, söz konusu Taahhütname uyarınca dava konusu taşınmazın satışının, satış masraf
ve harçları alıcı tarafa ait olmak üzere 3.500.000,00 TL karşılığında yapılacağı bildirildiğini, söz
konusu yazıda satışın yapılabilmesi için 1.150.000,00 TL nin (sehven 1.150.000,00 TL yazıldığı
1.250.000,00 TL olduğu beyan edilmiştir) ve ayrıca 150.519,23 TL’nin 2 ayrı EFT ile banka
hesabına yatırılması halinde taşınmazı 3.500.000,00 TL bedel üzerinden… Çevre Sağlık
firmasına devre hazır olunduğunun bildirildiğini,
19/03/2021 tarihli dekont ve 29/03/2021 tarihli dekontların incelendiğinde de davacı tarafın bu
ödemeleri yaparken hiçbir itirazın ileri sürülmediğini, kendi rızası ve onayı doğrultusunda bu
ödemeleri yaptığının kolaylıkla anlaşılacağını,
davacı tarafın Taşınmaz Satış Taahhütnamesi uyarınca ödemekle yükümlü olduğu tutarları
ödediğini, davacı tarafın iddia ettiği gibi haksız ve fazladan tahsil edilen bir tutarın mevcut
olmadığını, davacı tarafın iadesini talep ettiği 150.600 TL tutarı 19/03/2021 tarihinde müvekkil
Banka’ya gönderdiğini, kalan 1.250.000 TL satış bedelinin ise ilk ödemeden 10 gün sonra
29/03/2021 tarihinde gerçekleştirildiğini, davacı Taşınmaz Satış Taahhütnamesi uyarınca söz
konusu tutarları ödemekle yükümlü olduğunun bilincinde olduğu için söz konusu ödemeleri
hiçbir itiraz ileri sürmeksizin gerçekleştirildiğini, hiçbir şekilde kabul anlamına gelmemek kaydıyla
davacı taraf madem 150.600 TL’yi satış bedeli için ödediyse 19/03/2021 tarihinde gönderdiği tutardan neden bu bedeli düşmemiş veya ödeme yaparken hiçbir itiraz sürmediğini, dava
dilekçesi ve yukarıdaki açıklamaları incelendiğinde bu soruya hukuka ve hakkaniyete uygun bir
cevap bulunamadığını,
hiçbir şekilde kabul anlamına gelmemek kaydıyla davacı tarafın talep ettiği faiz tarihine ve
türüne ilişkin itirazları bulunduğunu, davacı tarafın 220.600 TL için 26/03/2021 tarihinden itibaren
işleyecek en yüksek ticari reeskont faizi ile birlikte iadesinin talep etmesinin de haksız ve hukuki
dayanaktan yoksun olduğunu belirterek; dilekçelerinde mevcut esasi savunmaları dikkate alınarak haksız, kanuna ve akdi ilişkiye aykırı,
hiçbir hukuki mesnedi bulunmayan davacının tüm talepleriyle birlikte davasının esastan reddini,
yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı taraf üzerinde bırakılmasını talep etmiştir.
DELİLLER
Sözleşme: Dava dışı … Sağlık ve Zirai Ürünler San. Tic. Ltd. Şti., …Probiyotik İlaç San ve Tic. Ltd. Şti., Fatih Küfrevi, … ve … tarafından imzalanmış, alacaklısının davalı … AŞ. olduğu “Borç Tasfiyesi ve Vefa Sözleşmesi” nin 17/12/2018 tarihinde imzalandığı anlaşılmaktadır. Sözleşmenin 8.maddesinde; Taşınmazların vefa hakkı sahibine geri satılması halinde bu defa her türlü tapu harç ve masrafları BORÇLULAR tarafından karşılanacaktır. Geri alma tarihine kadar ödenmesi gereken sair vergi ve harçlardan BANKA sorumludur. Emlak Vergilerinden ise borçlular sorumludur. Maddesi yer almaktadır.
-Dava dışı Nilüfer Kükrevi tarafından davalı bankaya yazılmış 27.07.2020, 02.10.2020, tarihli taşınmazın satın alınma taleplerini içerir teklif örnekleri
-15/03/2021 tarihli davalı bankaya hitaben… tarafından yazılmış muvafakatnamede; … nolu daire için 3.500.000,00 TL üzerinden vefa sözleşmesi yapılmıştır. Bugüne kadar 2.350.000,00 TL ödeme yapılmıştır. Kalan 1.150.000,00 TL nin… Çevre Sağ. San. ve Tic A.Ş. tarafından yapılması halinde tapu devrinin adı geçen firmaya yapılmasına onay veriyorum’ denildiği görülmektedir.
-Davalı Banka tarafından dava dışı Halkbank’a yazılan 15.03.2021 tarihli yazı ile; “Bankamız mülkiyetinde bulunan … Parsel de kain 121 nolu bağımsız bölümde kayıtlı taşınmazın satışı, satış masraf ve harçları alıcı tarafa ait olmak üzere 3 500.000.00 TL karşılığında yapılacak olup bugüne kadar bir kısım ödeme yapılmıştır. Bakiye toplam 1.300.519,23 TL nin (1.150.000,00 TL nin ve ayrıca 150.519,23 TL nin 2 ayrı EFT ile) bankamızın ….numaralı IBAN ına yatırılması halinde taşınmazı 3.500.000,00 TL bedel üzerinden… Çevre Sağ. San. ve Tic. A.Ş. ye devre hazır olduğumuzu bilginize sunarız.” denildiği anlaşılmaktadır.
-24/03/2021 tarihli…tarafından davalı bankaya yazılan yazı ile; Bankanız mülkiyetinde bulunan … nolu bağımsız bölümdeki taşınmaz için bankamız müşterilerinden … vergi numaralı… Çevre Sağ. San. ve Tic. A.Ş. adına bankamızca ticari kredi onayı yapılmıştır. Buna göre yukarıdaki bilgileri verilen söz konusu taşınmazın müşterimiz… Çevre Sağ. San. ve Tic A.Ş. adına satışı ve bankamız adına 10.000.000,00 TL bedel ile 1. Dereceden ipotek tesis edilmesi halinde bir iş günü içerisinde 1.250.000,00 TL bankanız adına… numaralı IBAN hesabına tarafımızca gönderileceğini beyan ederiz.” denildiği anlaşılmaktadır.
-Bilirkişi Raporu : Dava dışı vefa hakkı sahibi…’nin, hakkınIN devrinin, vefa sözleşmesinin devri anlamına geldiği ve böylece davacının, vefa hakkı sahibinin halefi konuma gelerek, vefa hakkı sahibi sıfatını kazandığı kabul edilecek olursa; bu takdirde 140.000,00 TL tutarındaki (3.500.000,00 TL satış bedelinin satıcı payı 962, alıcı payı 962) tapu harcından davacının sorumlu olacağı, davacının, vefa hakkı sahibi sıfatını kazanmayacağı kabulünde ise; davacı ile davalının tapu harçlarından yarı yarıya sorumlu olması gerekeceği, dolayısıyla davacının yalnızca (alıcı payı 962) 70.000,00TL’den sorumlu olacağı, sözleşme ya da söz konusu bedele ilişkin
davacının sorumluluğunu doğuracak herhangi bir bilgi ve belge mevcut değil iken 150.600,00TL’nin davacıdan alınıp alınamayacağının nihai takdirinin mahkemeye ait olduğu belirtilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava;
davacı şirket tarafından davalı bankadan satın alınan gayrimenkulün satış bedelini aşan fazla tahsilatın ve davalı tarafından ödenmesi gerektiği ileri sürülen tapu harcının istirdadına ilişkindir.
Davacı vekili eldeki davada, tapunun devri esnasında muzayaka halinden kaynaklı olarak G.menkul alım satım harcının tamamının kendisi tarafından ödendiğini yine satış bedeline mahsuben devir tarihinden evvel yaptığı ödemenin mahsup edilmemiş olduğunu ileri sürerek eldeki davayı açmıştır.
Mahkememizce deliller toplanmış bilirkişi heyetinden rapor alınmıştır.
Tüm dosya kapsamına göre;
17/12/2018 tarihinde, dava dışı … Sağlık ve Zir.Ür.Ltd.Şti., …Pro.İl.San. ve Tic.Ltd. Şti., Fatih Küfrevi, … ve … isimli gerçek ve tüzel kişiler ile davalı banka arasında, ”Borç Tasfiye ve Vefa Sözleşmesi” imzalandığı, sözleşme kapsamında dava dışı… ve … adına kayıtlı 2 adet taşınmaz için, taşınmazların davalı …Ş.’ye devredilmiş olduğu, yine adı geçen taşınmazlar için dava dışı kişilere 17/12/2019 tarihine kadar vefa hakkının kullanılması için süre verilmiş olduğu, belirlenen tarihe kadar borcun ödenmesi durumunda, taşınmazın vefa hakkı sahibine veya hak sahibinin muvafakati ile 3. kişilere devredilebileceğinin kararlaştırılmış olduğu, bu kapsamda dava dışı…’nin davalı bankaya hitaben, deliller kısmından belirtilen teklif yazıları ile taşınmazın tarafından satın alınması yönünde talepte bulunulduğu, Vefa hakkı sahibi…’nin en son davalı bankaya hitaben yazdığı 15/03/2021 tarihli yazı ile bu kez, yazı tarihi itibariyle 121 bağımsız bölüm numaralı taşınmaz için 2.350.000,00 TL ödeme yapıldığını, kalan 1.150.000,00 TL’nin eldeki dosya davacısı… A.Ş. tarafından yatırılması durumunda taşınmazın davacı… A.Ş. ye devrine muvafakat ettiğini beyan ettiği, akabinde davacının taşınmaz için belirlenen tutarı dava dışı T. …A.Ş. Emek Şubesi’nden alacağı kredi ile ödeyeceğinin, söz konusu kredinin teminatını teşkil etmek üzere davaya konu taşınmaz üzerine, T. …Bankası A.Ş. lehine 1. derece ipotek tesis edileceği hususunda anlaşmaya varıldığı, bu çerçevede davalı …Ş. tarafından dava dışı T. …Bankası A.Ş. Emek Şubesi’ne hitaben 15/03/2021 tarihinde “127 bağımsız bölüm numaralı taşınmazın 1.150.000,00 TL ve 150.519,23 TL tutarların ayrı ayrı, belirtilen iban numarasına yatırılması durumunda, taşınmazın davacıya devrine hazır olunduğu” şeklinde yazı gönderilmiş olduğu (her ne kadar davalı banka tarafından dava dışı …Bankasına yazılan yazıda bakiye borç tutarı olarak 1.150.000,00 TL talep edilmiş ise de, tarafların da kabulünde olduğu üzere bu tutarın 1.250.000,00 TL olduğu), akabinde T….Bankası A.Ş. tarafından davalı …Ş.’ye yazılan 24/03/2021 tarihli yazıda; taşınmazın davacıya satışının yapılması ve T….Bankası A.Ş. lehine 10.000.000,00 TL 1.derece ipotek tesis edilmesi durumunda … A.Ş. hesabına en geç 1 iş günü içerisinde 1.250.000,0 TL’nin gönderileceğinin beyan edildiği, davacı tarafından 19/03/2021 tarihinde, davalı …Ş. hesabına 150.600,00 TL’nin ödendiği, akabinde 26/03/2021 tarihinde 1.250.000,00 TL’nin de ödendiği neticeten davaya konu taşınmazın devrinin 26.03.2021 tarihinde davacı adına devrinin sağlandığı anlaşılmaktadır.
Tapu Harçlarına ilişkin talep yönünden yapılan değerlendirmede;
Davacı tarafça taşınmazın devir tarihinde tapu harçlarının muzayaka altında ödendiği ileri sürülmüş olup, bu noktada öncelikle müzayaka halinin irdelenmesinde ve somut olaya uyup uymadığının belirlenmesinde fayda bulunmaktadır.
Bilindiği üzere; sözleşmenin aşırı yararlanma (gabin) nedeniyle illetli olduğunun kabulü için edim ve karşı edim arasındaki oransızlığın, taraflardan birinin, diğerinin şahsında mevcut özel bir durumu bilerek istismar etmesi, sömürmesi sonucu oluşması gerekir.
Dar ve zor durumda kalmaları nedeniyle, sözleşme yapmaya, mallarını çok düşük bedel ile devretmeye sürüklenmiş kişileri korumak, zayıfı güçlüye ezdirmemek için hukukumuzda da düzenlemeler yapılmış 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) 28. (818 s. Borçlar Kanunu (BK) 21) maddesi ile aynen; “Bir sözleşmede karşılıklı edimler arasında açık bir oransızlık varsa, bu oransızlık, zarar görenin zor durumda kalmasından veya düşüncesizliğinden ya da deneyimsizliğinden yararlanılmak suretiyle gerçekleştirildiği takdirde, zarar gören, durumun özelliğine göre ya sözleşme ile bağlı olmadığını diğer tarafa bildirerek ediminin geri verilmesini ya da sözleşmeye bağlı kalarak edimler arasındaki oransızlığın giderilmesini isteyebilir.
Zarar gören bu hakkını, düşüncesizlik veya deneyimsizliğini öğrendiği; zor durumda kalmada ise, bu durumun ortadan kalktığı tarihten başlayarak bir yıl ve her hâlde sözleşmenin kurulduğu tarihten başlayarak beş yıl içinde kullanabilir.” hükmü getirilmiştir. O halde, aşırı yararlanmadan (gabinden) söz edilebilmesi, objektif unsur olan edimler arasındaki aşırı oransızlık yanında, bir tarafın darda kalma, tecrübesizlik, düşüncesizlik (hafiflik) hallerinin bulunması, diğer yanın ise yararlanmak, sömürmek kastını taşıması biçiminde iki sübjektif unsurun dahi gerçekleşmesine bağlıdır.
Gabinin varlığı zarar görene (sömürülene), sözleşme tarihinden itibaren bir yıllık hak düşürücü süre içerisinde sözleşme ile bağlı olmadığını bildirerek iptâl davası açıp iddiasını her türlü delille kanıtlama ve verdiğini geri isteme hakkı ya da sözleşmeye bağlı kalarak edimler arasındaki oransızlığın giderilmesini isteme hakkı verir. Hemen belirtmek gerekir ki aşırı yararlanma iddiasında öncelikle edimler arasındaki, aşırı oransızlık üzerinde durulmalı, objektif unsur ispatlandığı takdirde zarar gördüğünü iddia edenin kişiliği, yaşı, sağlık durumu, toplumdaki yeri, ekonomik gücü psikolojik yapısı gibi maddi, manevi yönler yani sübjektif unsur derinliğine araştırılıp incelenmelidir.
Yukarıda belirtilen yasal düzenlemeler ışığında somut olay değerlendirildiğinde,
Davacının sermaye şirketi olup, tüm eylem ve işlemlerinde basiretli bir tacir sorumluluğu ile hareket etmesi gerektiği, G.Menkulun devrine ilişkin işlemler sırasında muzayaka altında kalmak suretiyle tapu harcının tamamının davacı tarafça ödendiği ileri sürülmüş ise de, muzayaka halinin varlığının ispat edilememiş olduğu, buna göre davacının iradi olarak tapu masrafının tamamını ödediğinin kabulü gerektiği kanaatine varılmıştır.
Taşınmazın satış bedeline karşılık fazla yapılan ödeme iddiası yönünden yapılan değerlendirmede;
Davacı vekilince açılan dava ile; davaya konu taşınmazın satış bedeline karşılık devir tarihinden evvel yaptığı 150.600,00 TL’nin satış bedelinden mahsup edilmemiş olduğu ileri sürülerek eldeki davanın açıldığı anlaşılmakta ise de;
Mahkememizin kabulünde olduğu üzere; dava dışı Vefa hakkı sahibi…’nin 15/03/2021 tarihli talep yazısı ile taşınmaz satış bedelinin davacı tarafından yatırılması durumunda taşınmazın davacı… A.Ş. ye devrine muvafakat edilmesi üzerine satış hazırlıklarına başlanıldığı, bu kapsamda davacının taşınmaz için belirlenen tutarı dava dışı T. …A.Ş. Emek Şubesi’nden alacağı kredi ile ödeyeceğinin, söz konusu kredinin teminatını teşkil etmek üzere davaya konu taşınmaz üzerine, T. …Bankası A.Ş. lehine 1. derece ipotek tesis edileceği hususunda anlaşmaya varıldığı, bu çerçevede davalı …Ş. tarafından dava dışı T. …Bankası A.Ş. Emek Şubesi’ne hitaben 15/03/2021 tarihinde “127 bağımsız bölüm numaralı taşınmazın 1.150.000,00 TL(1.250.000,00 TL) ve 150.519,23 TL tutarların ayrı ayrı belirtilen iban numarasına yatırılması durumunda, taşınmazın davacıya devrine hazır olunduğu” şeklinde yazı gönderilmiş olduğu, davacı tarafça bunun üzerine 150.600,00 TL ödeme yapıldığının ve akabinde taşınmaz devrinin gerçekleştiğinin anlaşıldığı, taşınmazın satış bedeline ilişkin olarak taraflar arasında bu şekilde varılan anlaşmaya aykırı olarak daha sonra istirdat talebinde bulunulmasının basiretli tacir olarak hareket edilmesi ilkesine aykırılık oluşturduğu anlaşılmakla, davanın reddine dair aşağıdaki şekilde hükmün tesisi yoluna gidilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere:
1-Davanın REDDİNE,
2-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 80,70 TL maktu karar ve ilam harcının dava dosyasında peşin alınan 3.767,30 TL harçtan mahsubu ile artan 3.686,60 TL nin karar kesinleştiğinde talep halinde davacı tarafa iadesine,
3-Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-Dava sırasında kendisini vekille temsil ettiren davalı yararına AAÜT uyarınca takdir edilen 23.892,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya ödenmesine,
5-HMK’nun 333.maddesi uyarınca taraflarca yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleştiğinde iadesine,
6-Arabuluculuk ücreti olarak suç üstü ödeneğinden karşılanan 1.320,00 TL’nin davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğden itibaren 2 hafta içerisinde Ankara Bölge Adliye Mahkemeleri’nde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.
Katip … Hakim …
E imzalıdır E imzalıdır