Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C. TÜRK MİLLETİ ADINA VERİLEN
ANKARA GEREKÇELİ KARAR
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/27
KARAR NO : 2021/879

BAŞKAN : … …
ÜYE : … …
ÜYE : … …
KATİP : … …

DAVACI : … – …
VEKİLİ : Av. … – ….
DAVALILAR : 1-….

: 2- … – …
VEKİLLERİ : Av. … -…
: 3- ….

DAVA : Banka Teminat Mektubunun İadesi Ve Depo Edilmesi (Tahsil İstemli)
DAVA TARİHİ : 22/01/2014
KARAR TARİHİ : 18/11/2021
G. K.YAZILDIĞI TARİH: 18/12/2021

Mahkememizde görülmekte olan davanın yapılan açık yargılaması sonunda,

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :

1.Davacı vekili iddiasında özetle; …Dikmen Şubesi’nin 16/04/2006 tarihli avans teminat mektubunu davalıların oluşturduğu iş ortaklığına davacının sunduğunu, davalının bu avans teminat mektubunu paraya çevirdiğini, teminat mektubunun mektuptaki şartın yerine gelmesiyle doğacak riski karşılayan bir mali mekanizma olduğunu, dava konusu olayda risk doğmadığını ve teminatın paraya çevrilmesini gerektirecek bir durumun ortaya çıkmadığını, bu nedenle teminat mektubunun haksız nakde çevrildiğini, aynı konuda Ankara … Asliye Ticaret Mahkemesi’nde görülen davada 230.000.- USD tutarlı teminat mektubunun, 183.873,76 USD tutarının iadesini talepte haklı olduğundan davanın kabulüne karar verildiğini, haksız olarak paraya çevrilmiş olan avans teminat mektubu nedeniyle 183.873,76 USD alacağın, paraya çevrildiği tarih olan 24/02/2005 tarihinden itibaren avans faiziyle birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini
talep etmiştir.

2.Davalılar …Ltd. Şti. ve … … A.Ş. vekilleri savunma dilekçesinde özetle; davacı ile davalı şirketler arasında taşeronluk sözleşmesi imzalandığını, davacının davaya konu avans teminat mektubunu sunduğunu, davacının kesin teminat mektubu sunması halinde avans teminat mektubu iade edileceğinden, kesin teminat mektubunu sunmaması sebebi ile avans teminatının iadesinin yapılmadığını, daha sonra davacının kesin vadeli edimini süresinde ifa etmemesi sebebiyle teminatın nakde çevrildiğini beyanla, davanın reddine karar verilmesini istemiş, ayrıca zamanaşımı itirazında bulunmuştur.

Davalı … …. BAM kararı öncesi yapılan yargılamada usulüne uygun tebligata rağmen cevap dilekçesi sunmamıştır.

3.Mahkememizin 2014/1177 Esas sayılı dosyasında yapılan yargılama sonucunda verilen 22/11/2017 tarihli, 2017/926 sayılı kararda; Davalılar …. yönünden davanın zamanaşımı nedeniyle reddine, hükme esas alınabilir mahiyette görülen bilirkişi raporu doğrultusunda 179.246,63 USD’nin davalı … … ’dan tahsiline karar verilmiştir.

4.Davacı vekili ve davalı … Streicher vekilinin İstinaf başvurusu sonucu Ankara Bölge Adliye Mahkemesi … Hukuk Dairesi’nin 02/12/2020 tarih 2018/1558 E. 2020/1231 K. Sayılı kararında; “Mahkemece, davalılardan … ön inceleme duruşmasına davet edilmeden ve bu davalı açısından ön inceleme duruşması yapılmadan tahkikata geçilemeyeceğine ilişkin usul kuralı ihlal edilmiştir. Kabule göre de, ön inceleme aşaması usulüne uygun tamamlanmadan tahkikat aşamasına geçilmiş ise de, istinaf başvurusunda bulunan davalı …… maddenin amir hükmüne aykırı bir şekilde duruşmaya davet edilmeksizin ve alınan bilirkişi raporu tebliğ edilmeksizin hüküm kurulmuştur. Tahkikat aşamasına geçildiğine göre davalı tarafın 6100 sayılı HMK’nın 147. maddesi uyarınca tahkikat duruşmasına davet edilmesi zorunludur. Bu yasal zorunluluğun gereği yapılıp davalının tahkikat duruşmasına katılması imkanı sağlanmadan ve tahkikat bitirildikten sonra da HMK’nın 186. Maddesi gereğince sözlü yargılama için meşruhatlı davetiye tebliğ edilmeden davanın esası hakkında hüküm kurulması Anayasa’nın 36. maddesinde ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6. maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkının en önemli unsuru olan hukuki dinlenilme hakkına aykırıdır (HMK madde 27) . Belirtilen nedenlerle mahkemece 6100 sayılı HMK ile öngörülen yargılama aşamalarına uyulmadan esasa ilişkin karar verilmek suretiyle davalı …… ‘nın hukuki dinlenilme hakkına aykırı davranılması usul ve yasaya aykırı olup, davalının bu hususa ilişkin istinaf nedenlerinin kabulü gerekmiştir. Açıklanan nedenlerle, davalı …… vekilinin sair istinaf nedenleri, davacı vekilinin ise istinaf başvurusunun esası incelenmeksizin, istinaf başvurularının kabulüne, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, dosyanın mahkemesine gönderilmesine” karar verilmiştir.

5.BAM Kararı sonrası yapılan yargılamada; davalı …… vekiline duruşma davetiyesi tebliğ edilmiş, davalı vekiline BAM kararı öncesi yokluğunda yapılan usuli işlemlere ilişkin tutanaklar ve bilirkişi raporu okunmuş, davalı vekilinin katılımı ile ön inceleme duruşması, tahkikat duruşması yapılmış, davalı …… vekili, 06/10/2021 tarihli ıslah dilekçesi ile zamanaşımı definde bulunarak, zamanaşımı sebebi ile davanın reddini istemiştir. Islah dilekçesi karşı yan olan davacı vekiline tebliğ edilmiştir.
6.Tarafların iddia ve savunmaları, dosyaya sunulan deliller ve BAM Kararı birlikte değerlendirildiğinde;
Dava, haksız nakde çevrilen teminat mektubu bedelinin davalılardan tahsili istemine ilişkindir.

Davacı sözleşme gereğince sunulan avans teminat mektubunun haksız nakde çevrildiğini ileri sürerek davaya konu alacağın faiziyle davalılardan tahsilini talep etmiş, davalılar …Ltd. Şti. ve … … A.Ş. ise zamanaşımı definde bulunmuş ve teminat mektubunun davacının sözleşmeyle yüklendiği edimini yerine getirmemesi sebebiyle nakde çevrildiğini savunmuşlar, davalı … Streıcher GmbH ise süresinde cevap dilekçesi sunmamış, sonrasında sunduğu beyan ve ıslah dilekçesinde davanın zamanaşımı sebebiyle ve ayrıca esastan reddini istemiştir.

Davacı ile davalıların oluşturduğu adi ortaklık arasındaki hukuki ilişki 18/04/2004 tarihli eser sözleşmesinden kaynaklanmaktadır. Davacı sözleşme gereğince 230.000,00 USD tutarında avans teminat mektubu sunmuş, sözleşmenin karşı tarafı olan adi ortaklığın talebi üzerinde teminat mektubu 24/02/2005 tarihinde nakde çevrilmiştir. Dava 22/01/2014 tarihinde açılmıştır. Davalılar …Ltd. Şti. ve … … A.Ş. 22/02/2014 tarihinde dava dilekçesini tebliğ almış, …Ltd. Şti. 28/02/2014, … … A.Ş. ise 06/03/2014 tarihinde zamanaşımı definde bulunmuşlardır.

Hukuki ilişkiye dayanak sözleşme 16/03/2005 tarihinde feshedilmiştir. Eser sözleşmesinden kaynaklanan alacaklar kural olarak 5 yıllık zamanaşımına tabidir. Davacı daha evvel aynı dava sebebiyle aynı teminat mektubuyla ilgili kısmi talepte bulunmuş olup bahsi geçen davanın tarihi 08/08/2006’dır. Söz konusu davada hükmolunan ve taraflara tebliğ olunan kararda davacı toplam alacağının 183.783,76 USD olduğu tespit edilmiştir. Bu durumda davacı talebinin davalılar …ve … … yönünden zamanaşımına uğrayıp uğramadığı mahkememizce değerlendirilmiş, sözleşmenin feshinden itibaren 5 yıllık zamanaşımı süresi dolduktan sonra iş bu dava açıldığından süresinde zamanaşımı itirazında bulunan davalılar yönünden davanın reddine karar verilmiştir.

Davalı … Streıcher GmbH, süresinde cevap dilekçesi vermemiştir. Davalı … Streıcher GmbH vekili, 06/10/2021 tarihli ıslah dilekçesi ile zamanaşımı definde bulunmuşsa da, HGK.’nun 06/02/2020 tarihli 2017/9-2782 Esas, 2020/87 Karar sayılı kararında da belirtildiği üzere, ıslahın konusunu tarafların yaptıkları usul işlemleri oluşturduğundan, taraflardan birinin ıslah yoluna başvurabilmesi için daha önce yapmış olduğu bir usul işleminin bulunması gerekir. Bu nedenle cevap dilekçesinin ıslahı için öncelikle yapılması gereken usul işlemi davaya cevap vermekten ibarettir. Cevap dilekçesinin hiç verilmemiş olması hâlinde ortada ıslah edilmesi mümkün bir usul işleminin varlığından söz edilemez. Süresinde cevap dilekçesi vermemek suretiyle davanın inkârı, ileri sürülen vakıaların inkârı niteliğinde olup, bu inkârın zamanaşımı defini de kapsadığı söylenilemez. Ayrıca, davalının süresinden sonra verdiği cevap dilekçesini ıslah ederek zamanaşımı definde bulunabileceğini kabul etmek ıslah ile kaçırılmış olan sürenin geri getirilmesi, daha doğrusu ıslah ile davaya cevap verilmesi sonucunu doğuracaktır. Oysaki kanun ile belirlenen süreler kesin olup, ıslah, kaçırılmış olan süreleri geri getiren bir müessese değildir. Buna göre yasal süre içinde verilmeyen cevap dilekçesinin ıslahı suretiyle zamanaşımı definin ileri sürülemeyeceğinden, davalı … Streıcher GmbH.’nın zamanaşımı itirazı kabul edilmemiştir.

Teminat mektubu sözleşme eki 2’de gösterilmiştir. Sözleşmenin avans ödemesine ilişkin hükümlerden 2.1.5. maddesi; “Avans ödemesi … taşeron sözleşmesi önceden feshedildiğinde … tamamen tahsil edilmemişse, tahsil edilmemiş avans ödeme tutarı müteahhidin yazılı talebinin alınmasından itibaren 14 gün içinde müteahhide geri ödenecektir. Aksi takdirde müteahhit bu meblağı teminata rücu ederek tahsil edebilir.” düzenlemesini içermektedir.

Davacının daha evvel açmış olduğu Ankara 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2013/318 esas sayılı davasının yargılamasında Yargıtay bozma ilamı doğrultusunda yaptırılan bilirkişi incelemesi neticesinde düzenlenen 27/05/2013 tarihli kök ve 20/11/2013 tarihli ek bilirkişi raporu ile davacının 7 hakediş karşılığı iş bedelini aldığı, davacının aldığı ödeme olan 298.627,00 USD tutarında iş yapmış olması gerekeceğinden ödenen tutara göre her hakedişte yapılan nakit avans kesintisi mukabilinde teminatın iadesine hak kazanacağı ifade edilmiş ve 7 hakedişte kesilen nakit avans tutarı olan 183.873,76 USD’nin davacıya iadesi gerektiği bildirilmiştir.

Nitekim Ankara 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2013/318 esas sayılı davasının yargılaması sonucunda hükmolunan 26/12/2013 tarih, 2013/752 sayılı kararla davacının sözleşme gereği sunduğu 230.000,00 USD tutarlı avans teminat mektubunun toplam 183.873,76 USD kısmının daha evvel ara hakedişlerden mahsup edilerek davacıdan tahsil edildiği, teminat mektubu bakiyesinin her hakediş tutarı üzerinden yapılacak kesintiler kadar azalacak olması sebebiyle davacının teminat mektubunun nakde çevrildiği 24/02/2005 tarihi itibariyle iadesini talep edebileceği tutarın 183.873,76 USD olduğu tespit edilmiş ve karar taraflara tebliğ edilmiştir.

Davacının aynı davalılara karşı aynı dava sebebiyle açmış olduğu kısmi davada Ankara … . Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 26/12/2013 tarih 2013/752 sayılı kararı ile hükmolunan alacak tutarı 6.000,00 TL’dir. Dava sebebinin ve taraflarının aynı olması hasebiyle söz konusu tutarın iadesi gereken toplam tutardan mahsup edilmesi gerekecektir.

Davacı, kısmi davada Türk Lirası üzerinden alacak talebinde bulunmuş ise de bu davada USD cinsinden para birimiyle alacak talep etmiştir. Ankara … . Asliye Ticaret Mahkemesi’nce davacı talebi doğrultusunda TL üzerinden alacağa ve alacak tutarına teminat mektubunun nakde çevrildiği tarih olan 24/02/2005 tarihinden itibaren avans faizi oranında faiz işletilmesine hükmolunmuştur. O halde mahsuba esas 24/02/2005 tarihindeki kur üzerinden 6.000,00 TL’nin USD cinsinden karşılığı olmalıdır. Buna göre davacının iş bu dava ile iadesini talep edebileceği tutar hükmolunan miktarın USD karşılığının mahsubuyla bakiye 179.246,63 USD’dir.

Davacı dava değerini USD cinsinden para birimiyle talep etmiş, buna karşılık avans faizi istemiş ise de uygulanması gereken faiz USD cinsinden para birimine 3095 sayılı Yasa’nın 4/a maddesi gereğince kamu bankalarınca uygulanan en yüksek yıllık mevduat faizi olmalıdır.

Hükme esas alınabilir mahiyette görülen bilirkişi raporunda da davacının davalılardan talep edebileceği alacak miktarının 179.246,63 USD olduğu görüş ve kanaati bildirilmiş olup rapor doğrultusunda davalılar …İnş. ve … … yönünden davanın zamanaşımı nedeniyle reddine, diğer davalı yönünden raporda tespit olunan alacak miktarı olan 179.246,63 USD’nin davalı … Co. Kg. Aa.’dan tahsiline karar vermek gerekmiş, izah olunan gerekçelerle aşağıdaki hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM: Açıklanan gerekçeye ve dosya kapsamına göre;
1-Davalılar …İnşaat Tic. Sanayı ve Ltd. Şti. İle ….A.Ş. Aleyhine açılan davanın zamanaşımı nedeniyle REDDİNE,
a)Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
b)Dava sırasında kendisini vekille temsil ettiren davalılar …İnşaat Tic. Sanayı ve Ltd. Şti. İle ….A.Ş. yararına takdir edilen 99.343,67 TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalılar …İnşaat Tic. Sanayı ve Ltd. Şti. İle ….A.Ş.’ye ödenmesine,
2-Davalı … Streıcher hakkında açılan davanın KISMEN KABULÜ ile;
179.246,63 USD’nin 24/02/2005 tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4/a maddesi uyarınca devlet bankalarının USD ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranıyla birlikte davalı … Streıcher’den tahsil edilerek davacıya ödenmesine,
Fazlaya ilişkin talebin reddine,
a) Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 131.401,33 TL nispi karar ve ilam harcından dava dosyasında peşin alınan 6.934,55 TL harcın mahsubu ile kalan 124.466,78 TL harcın davalı … Streıcher’den alınıp Hazineye gelir kaydedilmesine,
b)Davacı tarafından yapılan 6.959,75 TL harç giderinin davalı … Streıcher’den alınıp davacıya verilmesine,
c)Davacı tarafça yapılan 356,10 TL tebligat ve posta gideri, 1.500 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 1.856,10TL yargılama giderinin davanın kabul ve ret oranına göre 1.809,39 TL’sinin davalı … Streıcher’den alınarak davacıya ödenmesine, bakiye giderin davacı üzerinde bırakılmasına,
d)Dava sırasında kendisini vekille temsil ettiren davacı yararına takdir edilen 98.449,87 TL vekalet ücretinin davalı … Streıcher’den alınarak davacıya ödenmesine,
e)Dava sırasında kendisini vekille temsil ettiren davalı … Streıcher yararına takdir edilen 7.255,35 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı … Streıcher’de ödenmesine,

3-HMK 333. Maddesi gereğince mahkemece yatırılan avansın kullanılmayan kısmının kararın kesinleşmesine müteakip iadesine,

Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğden itibaren 2 hafta içerisinde Ankara Bölge Adliye Mahkemeleri’nde İstinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.

Başkan …
(E-imzalıdır)
Üye …
(E-imzalıdır)
Üye …
(E-imzalıdır)
Katip …
(E-imzalıdır)