Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. … 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C. TÜRK MİLLETİ ADINA
… GEREKÇELİ KARAR
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/581
KARAR NO : 2021/251

DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 05/11/2019
KARAR TARİHİ : 10/03/2021
G. K.YAZILDIĞI TARİH: 03/04/2021

Mahkememizde görülmekte olan alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda;

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
1.Davacı vekili iddiasında özetle; davalı idarenin … numaralı ihalesi ile 5 kalem kimyevi gübre ürünlerinin alınacağını bildirmesi üzerine müvekkili şirketin ihaleye teklif vererek katıldığını, müvekkili şirketin 5 kalem gübre temini için ihaleye katılmış olsa da, ihale teklif tarihinden sonra ülkede yaşanan ekonomik dalgalanmalar, ithalata getirilen kısıtlamalar ile akreditif açılışlarının yapılamaması sonucu beklenmedik durumların ortaya çıktığını ve mücbir sebepler nedeni ile 2 kalem gübreyi teslim edemeyeceğini davalı Kuruma bildirdiğini, müvekkili şirketin en avantajlı teklifi verdiği için 10/09/2018 tarihinde davalı idare tarafından sözleşmeye davet edildiğini, davalı idarenin mücbir sebep halini kabul ederek müvekkili şirketin ihale konusu 3 kalem kimyevi gübreyi temin etmesini kabul ederek sözleşmeyi ilgili 3 kalem gübre üzerinden yaptıklarını, müvekkilinin ihale konusu tüm teminat mektuplarını davalı tarafından rızaen iade ettiğini, davalı idarenin, müvekkili şirketin uhdesinde kalan ihale konusu diğer 2 kalem kimyevi gübre için sözleşme imzalamaya gelmediğinden bahisle, … …ndeki alacağının 1.088.118,20 TL bedellik kısmına geçici teminat yerine bloke koyduğunu, ihale şartnamesinde ihale sürecindeki teminatların sadece teminat mektubu olarak kabul edileceğinin düzenlendiğini, davalı idarenin tüm bu süreç boyunca müvekkili şirketin mücbir sebep ve ifa imkansızlığı halinde olduğunu kabul edip sözleşmeyi 3 kalem kimyevi gübre üzerinden yaptığını, müvekkile ait tüm teminat mektuplarını iade etmişken geçici teminatı irat olarak kaydetme işlemi yerine müvekkili şirketin alacağına kesinti yaparak bloke işlemi uygulamasının hiçbir hukuki dayanağının bulunmadığını belirterek, davalı idare tarafından bloke konulan 1.088.118,20 TL’nin, bloke tarihinden ödeme tarihine kadar işleyecek olan ticari kredilere uygulanan avans faizi ile birlikte tahsilini talep etmiştir.

2.Davalı vekili savunmasında özetle; müvekkili İdare nezdinde 07/08/2018 tarihinde yapılan ihale sonucunda 5 kalem gübre alım işinin davacı şirket tarafından üstlenildiğini ve davacı şirketin 10/09/2018 tarihinde sözleşmeye davet edildiğini, davacı şirketin 5 kalem gübreden 3 kalem gübre alım işinin sözleşmesini imzaladığını, 2 kalem gübre alım işi için yasal süresi içinde sözleşme imzalamaya gelmediğini, davacı şirket tarafından 2 kalem sözleşmeyi imzalamaması için belirtilen durumların mücbir sebep sayılamayacağını, 3 kalem gübreye ait sözleşmenin imzalanmasının ardından 5 kalemin tamamı için verilen tek geçici teminat mektubunun davacıya sehven iade edildiğini, kalan 2 kalem gübre için yeni bir geçici teminat mektubu getirilmesi konusunda davacı şirket ile anlaşmaya varılmasına rağmen, davacı şirketin bu yükümlülüğünü yerine getirmediğini, bu nedenle Kamu İhale Kanunu 44. maddesi gereğince, müvekkili idarenin, sözleşmesi imzalanan ve teslim edilen gübre bedellerinden, sözleşmesi imzalanmayan 2 kalem kimyevi gübre alım işi için firmanın vermiş olduğu teklifin %3’üne tekabül eden 1.088.118,20 TL geçici teminat tutarını irat kaydettiğini, geçici teminat bedelinin irat kaydedilmesinin yasaya ve idari şartnameye uygun olduğunu, irat kaydetme işleminin müsebbihi ihale mevzuatı gereği yükümlülüklerini yerine getirmeyen, irat kaydedilmesi gereken geçici teminat mektubunu müvekkili idareye teslim etmeyen davacı şirket olduğunu, davacının geçici teminatı yerine başka bir yerdeki ihale ile ilgili olmayan bir alacağa bloke konulduğu iddiasının gerçek dışı olduğunu, blokeyi koyan Kurumun müvekkili İdareye bağlı … Tarım İşletmesi Müdürlüğü olduğunu, bu işletmenin müvekkili idareden ayrı bir tüzel kişiliği bulunmadığını, davacı şirket tarafından Ankara 8. İdare Mahkemesinde irat kaydedilen 1.088.118,20 TL geçici teminat bedelinin tahsili talepli dava açıldığını, İdare Mahkemesinin kararında, öncelikle olarak davacı tarafından idari başvuru yollarını tüketmesi gerektiği yönünde karar verildiğini, bu kararın kesinleştiğini, davacının idari başvuru yollarını tüketmeksizin alacak davası açmasının kabul edilemeyeceğini belirterek, müvekkili idare aleyhine açılan davanın reddini istemiştir.

3.Deliller: Tarafların dayandığı tüm deliller, ihale dosyası, Kurum kayıtları getirtilmiş, bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.

4.Hükme esas alınan 19/02/2021 tarihli bilirkişi raporunda özetle; dava konusu olayda Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu 10. maddesi kapsamında mücbir sebebin oluşmadığı, ekonomik sorunların mücbir sebep sayılmasının mahkemenin takdirinde bulunduğu, mücbir sebep sayılmaması halinde idarenin geçici teminatı irat kaydetmesinin mümkün olduğu belirtilmiştir.

5.İddia, savunma ve deliller birlikte değerlendirildiğinde; Dava, irat kaydedilen teminat bedelinin iadesi davasıdır.

Taraflar arasında akdi ilişkinin varlığı, davacının sözleşme konusu gübrelerin tedarikçisi olup, ihale konusu 5 kalem gübreden 3 kalemi yönünden sözleşmenin imzalandığı ve gübrelerin teslim edildiği, 2 kalem gübre yönünden sözleşmenin yapılmadığı, davalı idarenin kat’i teminat mektubunu davalıya iade ettiği, akabinde davacının, davalının … Tarım İşletmeleri Müdürlüğündeki alacağının 1.088.118,20 TL’lik kısmının teminat yerine bloke edildiği ihtilafsızdır. Davacı, ihale teklif tarihinden sonra ülkede yaşanan ekonomik dalgalanmalar, ithalata getirilen kısıtlamalar ve akreditif açılışlarının yapılamaması sonucu beklenmedik durumların ortaya çıktığını ve mücbir sebepler nedeni ile 2 kalem gübreyi teslim edemediğini, davalının, haksız olarak alacağını bloke ettiğini iddia etmekte, davalı ise, davacının 2 kalem gübre yönünden sözleşmeyi imzalamadığını, belirttiği durumların mücbir sebep sayılamayacağını, davacı şirketin yükümlülüğünü yerine getirmediğini belirterek, davanın reddini istemiştir.

Davalı idare, 233 sayılı KHK kapsamında iktisadi devlet teşekkülüdür.
İhale 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu kapsamında yapılmıştır. Bu Kanunun 10. maddesinde mücbir sebepleri (doğal afetler, kanuni grev, genel salgın hastalık, kısmi veya genel seferberlik ilanı ve gerektiğinde Kurum tarafından belirlenecek benzeri diğer haller olarak) sayılmıştır.

Somut olayda; yüklenici olan davacı, ihalenin yapıldığı tarih ile sözleşmeye davet edildiği tarih arasındaki ekonomide yaşanan dalgalanmalar, döviz kurundaki artış, ithalata getirilen kısıtlamalar, akreditif açılışlarının yapılamaması ve sonucu beklenmedik durumlar gibi mücbir sebepler sebebi ile sözleşmeyi imzalayamadığını iddia etmiştir. İhale 07/08/2018 tarihinde, davalı idare tarafından sözleşmeye davet ise 10/09/2018 tarihinde, ihaleden 34 gün sonra yapılmıştır. Bu süreçte 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu 10. maddesinde belirtilen mücbir sebep hallerinden hiçbirisi bulunmamaktadır. Kurum tarafından da belirlenen mücbir sebep hali de yoktur. Davacı ihaleye katılırken, ihale konusu ve şartları hakkında tüm bilgiye sahiptir. Tacir olan davacının basiretli davranarak, ihale konusu malzemenin ithaline yönelik şartları araştırması, 34 günlük sürede meydana gelebilecek kur artışını hesaplayarak teklif vermesi gerekmektedir. Bu sebeple davacının sözleşmeyi imzalamamasına dayanak olarak ileri sürdüğü mücbir sebep gerekçeleri yerinde görülmemiştir.

İhaleye ilişkin İdari Şartnamenin 29. maddesinde, geçici teminat, ihale üzerinde bırakılanın kesin teminatı verip, sözleşmeyi imzalaması halinde iade edileceği, 41.4. maddesinde ise mücbir sebep halleri dışında ihale üzerinde bırakılan isteklinin sözleşmeyi imzalamaması halinde geçici teminatın gelir kaydedileceği düzenlenmiştir. Davacı sözleşmeyi imzalamadığından, mücbir sebep hali de ispatlanamadığından, davalı idare tarafından teminatın gelir kaydedilmesi yerindedir.

Davacının alacağının bulunduğu … Tarım İşletmesi Müdürlüğü, davalı …’e bağlı işletmedir. Bu sebeple davacının, başka yerde bulunan alacağına el konulduğu iddiası yerinde görülmemiştir.

Bu gerekçelerle davanın reddine karar verilerek, aşağıdaki hüküm verilmiştir.

HÜKÜM:
1-Davanın REDDİNE,

2-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 59,30 TL maktu karar ve ilam harcının dava dosyasında peşin alınan 18.582,34 TL harçtan mahsubu ile artan 18.523,04 TL nin karar kesinleştiğinde talep halinde davacı tarafa iadesine,

3-Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,

4-Dava sırasında kendisini vekille temsil ettiren davalı yararına takdir edilen 70.884,14 TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya ödenmesine,

5-HMK 333. Maddesi gereğince mahkemece yatırılan avansın kullanılmayan kısmının kararın kesinleşmesine müteakip iadesine,

Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğden itibaren 2 hafta içerisinde Ankara Bölge Adliye Mahkemeleri’nde İstinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.

Başkan …
E imzalıdır
Üye …
E imzalıdır
Üye …
E imzalıdır
Katip …
E imzalıdır