Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. … 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2019/468 Esas – 2022/575
Türk Milleti Adına Yargılama Yapmaya ve Hüküm Vermeye Yetkili
… 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2019/468 Esas
KARAR NO : 2022/575

HAKİM :…
KATİP :….

DAVACI ….
DAVALI : ….
DAVA : İtirazın İptali
DAVA TARİHİ : 10/09/2019
KARAR TARİHİ : 12/09/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 30.09.2022

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; “Davalı yüklenici ile müvekkil Ofis arasında 13/04/2017 tarih ve K-2017/89 sayılı “Katalog Kapsamındaki Firmalardan Gerçekleştirilecek Açık Satışlara Ait Satın Alma Sözleşmesi” imzalandığını, sözleşmenin konusunun; cins, marka, model, tip, üretici firma ürün kodu, veya parti numaraları gösterilen ve katalogda yayınlanması kararlaştırılan ürünün, Ofis tarafından uygun görülmesi şartıyla sözleşme süresi boyunca satın alınmasını, tedarikçinin de söz konusu ürünü, sözleşme hükümleri dahilinde Ofisin talebine bağlı olarak, satmasını İçeren karşılıklı taahhütler olduğunu, sözleşmenin süresinin 13/04/2017 – 13/04/2019 tarihleri arasını kapsadığını, taraflar arasında imzalanan sözleşmenin Gecikme başlıklı 13. maddesinin; “Gecikme süresinin 30 günü aşması halinde gecikme cezası alınmaksızın sipariş iptal edilir. (Kısmi teslim olması halinde müşteri dairenin talep etmesi ve Ofisin de uygun görmesi kaydıyla iptal ve Ofisin de uygun görmesi kaydıyla iptal hükmü siparişin ifa edilmeyen kısmı için uygulanır. Ancak sipariş tutarının (KDV hariç) %15 oranında ceza alınır. Ayrıca gecikme süresi 30 günü aştığı halde teslimatın yapılmış olduğunun anlaşılması durumunda sipariş iptal edilmeyerek, 2.inci fıkranın ( c ) bendine göre fillen gecikilen gün kadar gecikme cezası alınır.” şeklinde olduğunu, Sözleşmenin feshini düzenleyen 14. Maddesinin (1) fıkrası – 5/c bendinde; “ c) Sözleşmenin 13.üncü maddesinin üçüncü fıkrası gereğince, aynı sözleşme dönemi içinde verilen üç ayrı siparişin kısmen veya tamamen iptal edilmesi, …. halinde protesto keşide edilmeksizin ve bir hüküm almaya gerek kalmaksızın sözleşme feshedilerek teminatı irat kaydedilir. Sözleşme feshedildiği takdirde durum tedarikçiye yazılı olarak bildirilir. Bu hallerde tedarikçinin borç ve alacağı tasfiye edilir.” denildiğini, Sözleşmenin 14. Maddesinin 4,5 ve 6. fıkrasında; “ (4) Siparişin belirlenmiş olan süre veya şartlara uygun olarak yerine getirilmemesi sebebiyle sözleşmenin feshedilmesi halinde, tedarikçiden ayrıca sözleşme feshine neden olan siparişlerle ilgili taahhüdün ifa olunmayan kısmına ait tutarın 610 oranında cezai şart alınır. (5) Bu sözleşmeden doğan Ofis alacağı teminattan mahsup edilemez. (6) Bu sözleşmenin feshi halinde doğacak her türlü vergi, resim, harç ile sair masraflar tedarikçiye aittir.” şeklinde olduğunu, Sözleşmenin 17. Maddesinde;” (1) Ofis ile tedarikçi arasında işbu sözleşmede yer alan karşılıklı taahhütlerin gereği olarak gerçekleştirilecek alımlarda; sipariş konusu ürünün usulüne göre hesaplanarak tedarikçinin faturasında gösterilecek Katma Değer Vergisi Ofis tarafından; ürünün bedeli üzerinden hesaplanacak Karar ve Sipariş Damga Vergisi tutarı ise, tedarikçi tarafından karşılanacaktır. Ofis veznesine nakden ödenmeyen Damga Vergisi tutarı tedarikçinin istihkakından kesilecektir.” hükümlerinin yer aldığını, Davalı firmanın müvekkil kuruma gönderdiği 25/07/2018 tarihli yazı ile; Üretici firmanın ürün tedariği yapamayacağını bildirmesi nedeniyle toplam 19 kurumun ihtiyacını teminen çekilen sipariş konusu ürünleri tedarik edemeyeceklerini bildirdiğini, bunu müteakip Katalog Daire Başkanlığı’nın 26/07/2018 tarih ve 43872 sayılı yazısı ile “sözleşmenin 13. maddesinin 3. fıkrası gereğince aynı sözleşme dönemi içinde verilen 3 ayrı siparişin kısmen veya tamamen iptal edilmesi durumunda sözleşmenin feshedileceği ve ilgili cezai müeyyidelerin uygulanacağı konusunda davalı firmanın bilgilendirildiğini, ancak davalı firmanın geri bildirimde bulunmadığını, ayrıca sözleşme süresi içinde verilen siparişlerden 4 adet siparişin gecikme süresi 30 günü aştığı için iptal edildiğini, davalı firma tarafından birçok siparişin tedarik edilmemesi ve üçten fazla siparişin gecikme süresinin 30 günü aşması nedeniyle iptal edilmesi dolayısıyla sözleşme hükümleri uyarınca davalının sözleşmesinin Ofis İdare Yönetim Kurulu’nun 10/08/2018 tarih ve 31/146 sayılı kararı ile haklı olarak feshedildiğini, tedarikçiden alınan her alımın mukavelede yazılı indirimlere tabi olduğunu, bu indirim dışında sözleşme dönemi sonunda firmanın cirosuna bağlı olarak risturn oranlarını gösteren listedeki oranlar üzerinden belirlenen risturn tutarının firmadan ayrıca talep edildiğini, bildirime rağmen ödeme yapılmaması durumunda öncelikle firmanın istihkakından, herhangi bir alacağının bulunmaması halinde teminatının irat kaydedildiğini, ancak sözleşme gereğince Ofis alacağının teminattan mahsup edilmediğini, risturn alacağının tahsili için yasal yollara başvurulduğunu, bu hususun sözleşmenin 18. maddesi ile düzenlendiğini, MADDE 18-“(1) Bu sözleşmeye göre verilen doğrudan siparişlerde Açık Satışlara Ait Satınalma Sözleşmesi “EK-5 Tutar İndirim Tabloları”nda belirtilen satış tutarları ve indirim oranları üzerinden firmadan ayrıca indirim alınır. (3) a) Bu indirimlerin dışında, 12 şer aylık dönemler halinde (sözleşme süresinin uzatılması durumunda, son dönemde uzatılacak süre içinde verilecek olan siparişlerin toplam tutarları da dahil olmak kaydıyla) sözleşme süresi sonuna kadar, sözleşmenin feshedilmesi halinde ise fesih tarihine kadar; Ofisin merkez ve taşra birimlerince verilecek olan toplam sipariş tutarı üzerinden, sözleşme ekinde malzeme grupları itibariyle bulunan risturn tablosu esas alınarak hesaplanacak risturn tutarı, tedarikçiye kayıtlı elektronik posta, faks veya iadeli taahhütlü olarak bildirilecek olup, risturn tutarı tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içerisinde tedarikçi tarafından Ofis hesaplarına yatırılacak veya bu süre içerisinde istihkaklarının doğması halinde alacaklarından re’sen mahsup edilecektir. Bildirime rağmen Ofis alacağının ödenmemesi veya istihkakının bulunmaması halinde firmanın teminatı irat kaydedilecektir. Bu durumda Ofis alacağı teminattan mahsup edilmeyerek bu tutarın tahsili için ayrıca yasal yollara başvurulacaktır.” şeklinde olduğunu, Buna göre sözleşme kapsamında 13/04/2017 – 31/12/2017 tarihleri arasında davalıdan 11.559.169,18TL tutarında, 01/01/2018 – 13/04/2018 tarihleri arasında 2.938.537,89TL olmak üzere toplam 14.497.707,07TL tutarında alım yapıldığını, Sözleşmenin 18. maddesi uyarınca müvekkil idare tarafından davalıya gönderilen 02/10/2018 tarih ve 56931 sayılı yazıda “taraflar arasındaki sözleşmenin 10/08/2018 tarihinde sonlanması sebebiyle 13/04/2017 – 13/04/2018 tarihleri arasındaki siparişlerle ilgili olarak açık siparişlerden kaynaklı risturn tutarının KDV dahil 60.018,13TL olarak hesaplandığı, 14/04/2018 — 10/08/2018 dönemi için risturn tutarının ise KDV dahil 72.082,15TL olarak revize edildiği, her iki dönemdeki toplam risturn tutarının KDV dahil 132.100,28TL olarak revize edildiği, söz konusu tutarın yazının tebellüğünü müteakip en geç 30 gün içinde Genel Müdürlük hesabına yatırılması aksi takdirde teminatın irat kaydedileceği ve risturn alacağının tahsili için yasal yollara başvurulacağının bildirildiğini, davalının hiçbir ödeme yapmadığını, Muhasebe Daire Başkanlığı’nın 07/02/2019 tarih ve 8864 sayılı yazısında söz konusu risturn tutarının 11.139,93TL’nın 01/11/2018 tarihinde tahsil edildiğinin tespit edildiğini, 01/11/2018 tarihi itibariyle davalı firmanın ödemesi gereken risturn borcu tutarının 120.960,35TL olduğunu, bahsedilen alacaklar için icra takibi yapıldığını, davalının itirazı üzerine takibin durduğunu belirterek, itirazın iptalini, takibin devamını, toplam 120.960,35TL risturn alacağına 01/11/2018 temerrüt tarihinden itibaren, toplam 80.968,02TL cezai şart, sipariş ve fesih damga vergisi alacaklarının icra takip tarihinden itibaren işletilecek avans faizi ile birlikte ödenmesini, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davalı taraf yükletilmesini istemiştir.
Davalı vekilinin cevap dilekçesinde özetle; Sözleşme şartlarına göre gecikmeye düşülmediğini, müvekkil firmanın mal tedarikçisi Brisa Bridgestone Lastik Sanayi ve Tic. A.Ş.’nin mal tedarikinde gecikmeye düştüğünü, sözleşme konusu malların üretiminde gecikme olduğunu, müvekkile yüklenemeyecek nedenlerden dolayı gecikme yaşandığını, piyasa şartları, döviz kurunun artması, hammadde tedarikinde güçlükler gibi müvekkil firmanın kusuru olmaksızın mücbir sebepler neticesinde bir gecikme olduğunu, buna rağmen müvekkil firmanın sipariş konusu malları kurumlara teslim ettiğini, davacı … zararı olmadığını, aksine müvekkil firmanın zararı olduğunu, davacının teminat mektubunu paraya çevirmesinin haksız olduğunu savunarak, davanın reddini, davacıdan asgari % 20 kötüniyet tazminatı alınmasını, masraf ve vekâlet ücretinin davacı uhdesinde bırakılmasını dilemiştir.
DELİLLER
-13.04.2017 tarihli sözleşme
-Takip Dosyası: Davacı alacaklı vekilinin T.C. … 26. İcra Dairesi’nin 2019/2662 E. sayılı dosyası ile davalı/borçlu …Denizcilik ve Otomotiv Tic. A.Ş. aleyhine 26/02/2019 tarihinde İlamsız Takipte Ödeme Emri ile icra takibi başlattığı, takibe konu alacağın; 120.960,35TL Asıl Alacak (Sözleşmeden Kaynaklı Risturn Alacağı), 7.560,85TL İşlemiş Faiz ( Avans Faizi), 86.018,78TL Asıl Alacak (Sözleşmenin Feshinden Kaynaklı Cezai İşlem Alacağı) ve 6.268,40TL Asıl Alacak (Risturn Alacağı Faizi) olmak üzere toplam 220.808,38 TL olduğu, borçlu vekilinin 07/03/2019 tarihinde yaptığı, “Takibe, borca, icraya ve tüm fer’ilere” itirazı ile takibin 07/03/2019 tarihinde durdurulmasına karar verildiği görülmüştür.
-Talimat Bilirkişi Raporu: Talimat Mahkemesi … 13. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından görevlendirilen bilirkişi tarafından tanzim edilen 29/06/2021 tarihli bilirkişi raporunun SONUÇ başlıklı kısmında; Davalı tarafın davacı adına yürütülen cari hesap muavin defter kayıtlarına göre takip ve dava tarihi itibariyle davacı kurumun, feshe dayalı olarak ceza alacağı ile sipariş ve fesih damga vergisi kaynaklı alacağının 56.485,64TL olduğu, Davaya konu 13/04/2017 tarih ve K-2017/89 sayılı Katalog Kapsamındaki Firmalardan Gerçekleştirilecek Açık Satışlara Ait Satınalma Sözleşme kapsamındaki, 120.960,35TL risturn alacağı davalının ticari defterlerinde kayıtlı olmadığı, Davaya konu 13/04/2017 — 13/04/2018 ile 14/04/2018 — 10/08/2018 tarihleri arasında açık sipariş satış tutarı tespit ve ristum alacağının tespiti uzmanlık alanım dışında olduğundan bu hususta takdirin Mahkemenin olduğu belirtilmiştir.
-Bilirkişi heyeti Kök Raporu: 08.11.2021 tarihli kök raporda, davacıkurum kayıtları incelenmediği için hesaplama yapılamadığı belirtilmiştir.
-Bilirkişi Heyeti Ek Raporu: 25.04.2022 tarihli ek raporda özetle; Davacının Risturn alacağının 121.062,47TL olarak hesap edildiği, davacının ristum alacağı talebinin ise 120.960,35TL olduğu, taleple bağlılık ilkesi gereğince ristum alacağının 120.960,35TL olarak kabulü gerektiği, Sayın Mahkemece ristum alacağının temerrüt tarihinin 01/11/2019 tarihi olduğunun kabulü halinde, takip tarihine kadar 7.560,85TL işlemiş faiz talep edilebileceği,
Taraflar arasındaki sözleşmenin 13/3 ve 14/4 maddeleri gereğince cezai şart alacağı İle sipariş damga vergisi ve fesih damga vergisi alacağının toplam tutarının 110.641,97TL olarak hesap edildiği, işbu davada davacının cezal şart, sipariş ve fesih damga vergisi alacak talebinin ise 80.968,02TL olduğu, taleple bağlılık ilkesi gereğince cezai şart, sipariş ve fesih damga vergisi alacağının 80.968,02TL olarak kabulü gerektiği, neticeten … 26. İcra Dairesi’nin 2019/2662 E. sayılı dosyasında; 121.062,47 TL Risturn Alacağı, 110.641,97TL Cezai şart, sipariş ve fesih damga vergisi alacağı olmak üzere toplam 231.704.44TL hesaplama yapılmış olduğu, ancak taleple bağlılık ilkesi gereğince risturn alacağının 120.960,35TL, Cezai şart, sipariş ve fesih damga vergisi alacağının 80.968,02TL olmak üzere davacının toplam alacağının 201.928,37TL olduğunu, temerrüt tarihinin 01/11/2018 tarihi olduğunun kabulü halinde risturm alacağına işletilecek faiz tutarının takip tarihine kadar 7.560,85TL olarak hesap edildiği belirtilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, Davacı ile davalı arasındaki sözleşme hükümlerinden kaynaklanan alacağının tahsili amacıyla başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali talebine ilişkindir.
Davacı vekili eldeki dava ile, taraflar arasındaki sözleşmenin haklı nedenlerle feshedildiğini, bu nedenle aralarındaki sözleşme kapsamında davalıdan Risturn alacağı bulunduğunu belirterek, itirazın iptali ile inkar tazminatına hükmedilmesini talep etmektedir.
Mahkememizce taraf delilleri toplanmış, bilirkişi heyetinden kök ve ek rapor alınmıştır. Bilirkişi raporundaki hesaplamalar denetime ve dosya kapsamına uygun olmakla hükmün tesisinde esas alınmıştır.
Tüm dosya kapsamına göre; Davacı ile Davalı arasında malzeme teminine ilişkin olarak 13/04/2017 tarihli “Katalog Kapsamındaki Firmalardan Gerçekleştirilecek Açık Satışlara Ait Satın Alma Sözleşmesi” imzalandığı, sözleşmenin konusunun; cins, marka, model, tip, üretici firma ürün kodu, veya parti numaraları gösterilen ve katalogda yayınlanması kararlaştırılan ürünün, Ofis tarafından uygun görülmesi şartıyla sözleşme süresi boyunca satın alınmasını, tedarikçinin de söz konusu ürünü, sözleşme hükümleri dahilinde Ofisin talebine bağlı olarak, satmasını İçeren karşılıklı taahhütler olduğu, sözleşmenin süresinin 13/04/2017 – 13/04/2019 tarihleri arasını kapsadığı, davalı tarafın dosya kapsamına göre üstlendiği edimleri süresinde yerine getirmediği, bu nedenle sözleşmenin davacı tarafça haklı nedenlerle feshedildiği anlaşılmaktadır.
Taraflar arasındaki sözleşmenin Gecikme başlıklı 13, 14,17,18 maddeleri uyarınca bilirkişi heyeti tarafından yapılan ve hükme esas alınan hesaplama neticesinde davacı alacağının taleple bağlı kalınmak suretiyle 120.960,35-TL risturn alacağı, 80.968,02-TL asıl alacak olmak üzere 201.928,37-TL olarak belirlendiği anlaşılmakla, davanın kabulüne karar verilmiş, alacağın likit niteliği nazara alındığında icra inkar tazminatına hükmedilmek suretiyle aşağıdaki şekilde hükmün tesisi yoluna gidilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere:
1-Davanın kabulü ile davalının itirazın kısmen iptaline dair davasının kabulü ile … 26. İcra Müdürlüğü’ nün 2019/2662 E. sayılı icra dosyasına vaki itirazının iptaline, takibin 120.960,35-TL risturn alacağı, 80.968,02-TL asıl alacak olmak üzere 201.928,37-TL üzerinden aynı koşullarla devamına,
-Hükmolunan 201.928,37 TL’nin %20’si oranında hesaplanacak icra inkar tazminatının davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
2-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 13.793,73 TL karar ve ilam harcından davacı tarafından peşin yatırılan 2.344,40 TL’nin mahsubu ile bakiye 11.449,33 TL’nin davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Davacı vekille temsil olunduğundan kabul edilen miktar üzerinden A.A.Ü.T. gereğince hesaplanan 31.269,97 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsiline, davacıya ödenmesine,
4-Davacı tarafından yapılan; 44,40 TL başvuru harcı, tebligat-müzekkere ücreti, bilirkişi masrafı 4.090,60 TL olmak üzere toplam 4.135,00 TL yargılama gideri ile 2.344,40 TL harç giderinin davalıdan tahsiline, davacıya verilmesine,
5-HMK’nun 333.maddesi uyarınca taraflarca yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
6-Arabuluculuk ücreti olarak suç üstü ödeneğinden karşılanan 1.320,00 TL’nin davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalının yokluğunda gerekçeli kararın tebliğden itibaren 2 hafta içerisinde … Bölge Adliye Mahkemeleri’nde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 12/09/2022

Katip…
E imzalıdır

Hakim …
E imzalıdır