Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
ANKARA TÜRK MİLLETİ ADINA
6.ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2018/73 Esas
KARAR NO : 2022/202

HAKİM : … …
KATİP : … …

DAVACI : … – …-…
VEKİLLERİ : Av. … –
Av. … – …
DAVALI : … – …
…
DAVA : Alacak (Ticari Nitelikteki Ödünç Verme Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 29/01/2018
KARAR TARİHİ : 23/03/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 24/03/2022
Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari Nitelikteki Ödünç Verme Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA
Davacı vekili 29/01/2018 tarihinde kayda geçen dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile davalı şirket arasında,… numaralı Pafta üzerinde akaryakıt istasyonu bulunan gayrimenkulde, akaryakıt işletmeciliği için 15/03/2016 tarihinde 5 yıl süreli akaryakıt bayilik sözleşmesi ve eki devamındaki protokol ile ariyet sözleşmeleri akdedildiğini, işbu sözleşmeler ve protokoller uyarınca, müvekkili tarafından uygun ticari koşullar sağlandığını, davalı şirket lehine yatırımlar yapıldığını ve sözleşme süresince kullanılmak üzere davalıya ariyet menkuller verildiğini, davacı müvekkilinin 15/03/2016 tarihinden 23/06/2017 tarihine dek süren akdi ilişkide, üzerine düşen tüm yükümlülüklerini ziyadesiyle yerine getirdiğini, buna karşın, davalı tarafın akaryakıt bayilik sözleşmesi ve eki olan protokolden kaynaklanan edim, yükümlülük ve borçlarını ifa etmediğini ve yasal mevzuata aykırı davrandığını, davaya konu bayilik sözleşmesinin 21. maddesi kapsamındaki “TP’ye olan borçların zamanında ödenmemesi” müvekkil şirket yönünden sözleşmenin feshi sebebi olarak kabul edildiğini, yine anılan bayilik Protokolünün 6.2. maddesi uyarınca “Bayinin… TP’ye olan borçlarını zamanında ödememesi veya taahhütlerini yerine getirmemesi… Ve benzeri hallerde…” şeklindeki sarih hükmü gereği müvekkili şirket açısından sözleşmeyi tek taraflı olarak feshetme hakkının doğacağı da tarafların kabulünde olduğunu, hal böyle olunca, müvekkili şirket tarafından Üsküdar … Noterliği 23/06/2017 tarih ve 25536 yevmiye numaralı ihtarnamesi ile söz konusu bayilik sözleşmesi ve eklerinin feshedildiğini, bu hususlara ilaveten, davalı şirket ile müvekkil şirket arasında mevcut sözleşmelere ek olarak ayrıca 27/06/2016 tarihinde Otogaz LPG Bayilik Sözleşmesi ve eki niteliğindeki aynı tarihli protokolün de imza altına alındığını, işbu sözleşmede de taraflar arasındaki akdi ilişkinin dava evvel Akaryakıt Bayilik Sözleşmesi ve Akaryakıt Bayilik Protokolünün feshi nedeniyle, Otogaz LPG Bayilik Sözleşmesinin 21. maddesi uyarınca yine müvekkil tarafından, Beyoğlu … Noterliği 27/07/2017 tarih ve 78408 yevmiye numaralı ihtarnamesi ile derhal fesih hakkı kullanılarak işbu sözleşme ve bu sözleşmeye bağlı tüm mutabakatların feshedildiğini, hal böyle iken, tarafımızdan davalı-borçlu aleyhine Ankara … Müdürlüğünün 2017/14145 E sayılı dosyasında, cari hesap ekstresi, kredi geri ödemesi, bayilik sözleşmesi ve bayilik protokolünden doğan borçları nedeniyle toplam 721.140,65 USD’lik alacakları için icra takibi yoluna başvurulduğunu, davalı- borçlunun ise işbu ödeme emrine itiraz ederek, takibin hukuka aykırı olarak durmasına sebebiyet verdiğini, bunun üzerine taraflarınca Ankara … Asliye Ticaret Mahkemesinin 2017/739 E sayılı dosyasında itirazın iptali ve takibin devamı talepli dava ikame edildiğini, hâlihazırda işbu davanın da derdest olduğunu, bayilik sözleşmesinin imzalanması akabinde akaryakıt istasyonunda davalının kullanması ve akaryakıt yapması için müvekkil tarafından ariyet sözleşmesi ile davalının uhdesine ariyet olarak menkuller verildiğini, işbu ariyet sözleşmesinde yer alan ve davalıya teslim edilen ariyetlerin; … Reklam Sanayi Tic. A.Ş. tarafından düzenlenen 02.05.2016 tarih ve 0SM2016000000914 numaralı faturası ile davalıya ait istasyona giydirilen Kurumsal Kimlik Reklam İşleri (02/05/2016 tarih ve O0SM2016000000914 numaralı fatura fotokopisi), … İç ve Dış Tic. A. Ş. tarafından düzenlenen 27/06/2016 tarih ve MID2016000001905 numaralı faturası ile davalıya ait istasyona kurulan 1adet Şase Altlığı ve | adet MEPS Türgüoise Sapphire-122. LPG Dispenseri (27/06/2016 – tarih ve MID2016000001905 numaralı fatura fotokopisi), ISISAN Isı San. ve Tic. AŞ. Tarafından düzenlenen 17/06/2016 tarif ve 1SI2016000000374 numaralı faturası ile davalıya ait istasyona kurulan 1adet 10 m3 LPG Otogaz Tankı ve aksesuarları (17/06/2016 tarih ve 1S12016000000374 numaralı fatura fotokopisi) şeklinde olduğunu, ariyet sözleşmesinin 5. maddesine göre bayilik sözleşmesinin fesih edilmesi halinde ariyet olarak verilen menkullerin, fesih ihbarının kendisine tebliğinden itibaren 15 gün içinde, ariyet malzemesini sağlam ve tüm işlevleriyle kullanılabilir bir şekilde müvekkil şirkete veya müvekkil şirketin göstereceği şahıs veya şirkete geri vereceğini taahhüt ettiğini, ayrıca taraflarınca keşide edilen, haklı fesih ihbarımızı içeren Üsküdar 17. Noterliği 23/06/2017 tarih ve 25536 yevmiye numaralı ihtarnamesi ile davalı tarafa verilen ariyetlerin derhal yetkili servisine sağlam ve kullanılabilir vaziyette teslim edilmesi hususu ihbar ve ihtaren bildirildiğini, bu bağlamda davalı tarafın ariyetlerin teslimi bakımından yasal mevzuat, içtihatlar gereğince temerrüde düşürüldüğünü, davalı şirketin usulüne uygun olarak temerrüde düşürülmüş olmasına rağmen, halen daha davaya konu ariyetleri teslim etmemekte ısrarcı olduğunu, üstelik istasyonda ariyeten kullanılmak üzere müvekkil tarafından tahsis edilmiş kurumsal kimliğin hukuka, sözleşmelere aykırı olarak sökülerek yerine istasyonun yeni mülk sahibi olan Energy firmasının kurumsal kimliğinin giydirildiğini, müvekkili firmanın kurumsal kimliklerinin ise eski mülk sahibi tarafından hurdalaştırılmak üzere istasyondan alındığı bilgisinin şifahi olarak müvekkili şirkete iletildiğini, öte yandan müvekkili şirket ile anlaşmalı olan … Petrol Teknolojileri San. ve Tic. Ltd.Şti.’nin davalının istasyonuna 19/09/2017 tarihinde de-montaj için gittiğini, ancak davalı şirket yetkilisinin de-montaja izin vermediğini, işbu dilekçe ekinde sunmuş oldukları de-montaj formundan da açıkça görüleceği üzere davalının imza atmaktan imtina ederek müvekkili şirkete ait ariyetleri iade etmediğini, ayrıca yine, davaya konu akaryakıt istasyonuna müvekkili tarafından ariyeten verilmiş olan LPG sisteminin de istasyonun yeni işleticisi tarafından haksız ve hukuka aykırı olarak kullanılmakta olduğunun da taraflarınca tespit edildiğini, bu durumun bariz bir şekilde, öncelikle bayilik sözleşmesi gereğince bayinin yükümlülüklerine, hukuka, yasalara, iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırılık teşkil ettiğini, taraflarınca kabulünün hiçbir şekilde mümkün olmadığını, işbu haksız kullanım adına yasal yollara başvurma haklarını da saklı tuttuklarını, davaya konu ariyetlerin taraflarına teslim edilmemesi halinde, anılan bayilik sözleşmesi ve protokolleri ile ariyet sözleşmesi gereğince mağduriyetlerinin giderilmesi adına, dilekçe ekinde mahkeme huzuruna sunulan faturalarla, davaya konu ariyetlerin bedelleri ile bu ariyetlerin sevk, montaj ve diğer belirtilen hususlara ilişin tüm bedellerini faiziyle birlikte davalı taraftan talep etme mecburiyetlerinin de hâsıl olduğunu ileri sürerek fazlaya ilişkin talep ve haklarımızın saklı kalması kaydı ile ekli faturalarda bilgileri olan … Reklam Sanayi Tic. A.Ş. tarafından düzenlenen 02/05/2016 tarih ve OSM2016000000914 numaralı faturası ile davalıya ait istasyona giydirilen Kurumsal Kimlik Reklam İşleri, … İç ve Dış Tic. A. Ş. tarafından düzenlenen 27.06.2016 tarih ve MID2016000001905 numaralı faturası ile davalıya ait istasyona kurulan 1adet Şase Altlığı ve 1 adet MEPS … Sapphire-122 LPG Dispenseri, … San. Ve Tic. AŞ.Tarafından düzenlenen 17.06.2016 tarif ve 1SI2016000000374 numaralı faturası ile davalıya ait ist kurulan 1 adet 10 m3 LPG Otogaz Tankı ve aksesuarları ile ariyet sözleşme davalının kullanımına verilen her türlü taşınır mal, teçhizat, kurumsal kimlik ve demirbaş malzemesinin müvekkilimize eksiksiz ve hasarsız teslimine, söz konusu ariyetlerin müvekkilime teslim edilmemesi halinde ariyetlerin bedelinin faiziyle müvekkilimize ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA
Davalı tarafa usulüne davetiye tebliğ edildiği davalının davaya cevap vermediği anlaşılmıştır.
DELİLLER VE GEREKÇE
Dava; bayilik sözleşmesi kapsamında teslim edilen ariyet malzemelerinin bedel iadesine ilişkin alacak davasıdır.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu “MADDE 379- Kullanım ödüncü sözleşmesi, ödünç verenin bir şeyin karşılıksız olarak kullanılmasını ödünç alana bırakmayı ve ödünç alanın da o şeyi kullandıktan sonra geri vermeyi üstlendiği sözleşmedir.
B. Hükümleri
I. Ödünç alanın kullanım hakkı
MADDE 380- Ödünç alan, ödünç konusunu ancak sözleşmede kararlaştırılan şekilde, sözleşmede hüküm yoksa niteliğine veya özgülendiği amaca göre kullanabilir.
Ödünç alan, ödünç konusunu başkasına kullandıramaz.
Ödünç alan, bu hükümlere aykırı davrandığı durumlarda, beklenmedik hâllerden doğan zararlardan da sorumludur. Ancak, bu hükümlere uymuş olsaydı bile zararın doğacağını ispat ederse sorumluluktan kurtulur.
II. Bakım ve koruma giderleri
MADDE 381- Ödünç alan, ödünç konusunun olağan bakım ve koruma giderlerini karşılamakla yükümlüdür…
C. Sona ermesi
I. Amacı belirlenmiş kullanmada
MADDE 383- Kullanma için belirli bir süre öngörülmemişse, ödünç alanın, ödünç konusunu sözleşme uyarınca kullanmış olmasıyla veya kullanabilecek kadar bir zaman geçmesiyle sözleşme sona erer.
Ödünç alan, ödünç konusunu sözleşmeye aykırı olarak kullanır, onu bozar veya kullanmak için başka bir kimseye verirse ya da önceden bilinmeyen bir durum yüzünden ödünç verenin ivedi gereksinimi ortaya çıkarsa, ödünç veren o şeyi daha önce geri isteyebilir.” hükümlerini haizdir.
Dosyamız arasına, taraflar arasında imzalanan 15.03.2016 tarihli bayilik sözleşmesi ve ariyet sözleşmesi ile, 27.06.2016 tarihli otogaz bayilik sözleşmesi alınıp incelenmiştir.
Ariyet sözleşmesinin 2. Sayfası, 4. Fıkrasında, bayi, ariyet malzemesini temiz sağlam ve kullanıma yarar bir şekilde bulundurmakla yükümlüdür. Ariyet malzemesinin her türlü muhafaza, bakım ve tamiri, yedek parça ve aksamının temin yükü ve bu işlerin gerektirdiği bütün masraflar münhasıran bayiye aittir. Bayi ariyet malzemesi üzerinde TP’nin önceden yazılı iznini almadan herhangi bir tamirat ve tadilat yapamaz, yaptıramaz,
Ariyet sözleşmesinin 2. Sayfası, 6. Fıkrasında, Bayi ihmal ve kusurundan kaynaklanan sebeplerle ariyet malzemesinin uğrayabileceği değer eksilmesi veya hasar için TP’Yİ tazmin etmekle yükümlüdür. Ariyet malzemesinin tamamen zayi olması veya bir daha kullanılmasına imkan kalmayacak şekilde hasara uğraması hallerinde bayi bunların TP tarafından tespit edilecek rayiç değerlerini, bu değerlere hiçbir suretle itiraz etmemek ve bu değerlerden aşınma veya eskime paylarının düşülmesi gibi herhangi bir talepte bulunmamak şartıyla TP’ye derhal ödeyecektir, hükümlerini haizdir.
Bayilik sözleşmesi 5 yıllığına yapılmış, davalı tarafından 5 yıllık süre dolmadan, başka bir akaryakıt firması olan Enerji Petrol ile anlaşma yapılarak, bu firmanın isim ve ambleminin kullanıldığı anlaşılmış, davacı tarafından 27.07.2017 tarihinde konu hakkında sözleşmesinin feshedildiğine dair Beyoğlu … Noterliği’nin 27.07.2017 tarih ve 78408 yevmiye nolu ihtarnamesi keşide edilmiştir.
Davalı tarafından bayilik, ariyet ve otogaz bayilik sözleşmelerine konu ariyet malzemeleri davacıya teslim edilmemiştir.
Dava konusu ariyet malzemelerinin yerlerinde bulunup, bulunmadıkları, fiilen iadesinin yapılıp, yapılamayacağı konusunda ilgili … Asliye Hukuk Mahkemesine talimat yazılmış, davacıya ait ariyet malzemelerinin yerinde olmadığından kaynaklı değer tespitinin yapılamadığı bilgisi verilmiştir.
Dosyada bulunan faturalar üzerinden mahkememizce bilirkişi marifetiyle rayiç değer araştırması yapılmış,
13/09/2021 tarihli bilirkişi raporundan özetle, Dosya muhteviyatında yer alan bilirkişi raporlarında yapılan tespitler neticesinde davalının davacıya borçlu olması nedeniyle davaya konu ariyet sözleşmesi ve bayilik sözleşmeleri ile eki niteliğindeki protokollerin, davacı tarafından haklı nedenle fesih şartının oluştuğu, ilgili sözleşmeler gereğince davaya konu olan ariyet malzemelerinin davalı tarafından davacıya iade edilmesi gerektiği ancak iadesi mümkün olmadığı anlaşılan ariyetlere ilişkin bedelinin, fatura bedelleri üzerinden normal amortisman yöntemi ile amortisman payının düşülerek hesaplanması gerektiği, bu kapsamda ariyetlerin sevk, montaj ve kurulumlarına ilişkin bedellerin davalı tarafından geri ödenmesi şartının olmadığı, sadece ariyet bedellerinin geri ödenmesi şartının olduğu, davacı tarafından davalıya verilmiş olan ariyetlere ilişkin olarak yapılan harcamaları gösterir … Reklam, … ve Isısan firmalarına ait faturalardaki mal ve hizmetlerin sözleşmelerde belirtilen ariyet tanımlarına uyduğu, … Reklam’a ait faturada yer alan kalemlerden bazılarının ariyet malzemesi kapsamına girmediği, yine Koza firması tarafından düzenlenen faturada belirtilen kurulum işi ile ilgili ayrıntılı bir ekipman ve teçhizat listesinin sunulmaması ve faturada yapılan işlemin kurulum işlemi olarak belirtilmesi nedeniyle söz konusu harcamanın ariyet olarak değerlendirilemeyeceği, … Reklam, … ve Isısan firmalarına ait faturalarda yer alan ariyet malzemeleri dikkate alınarak belirlenen bedel (98.164,90.TL) üzerinden normal amortisman oranıyla (%11.11) yapılan hesaplama sonucunda 1 yıllık amortisman payı düşülerek ortaya çıkan bedelin 87.258,78 TL olduğu, 15.706,58 TL’lik KDV dahil olmak üzere davaya konu ariyet malzemelerine ilişkin toplam bedelin ise 102.965,36 TL olarak hesaplandığı, ” şeklinde kanaat bildirmiştir.
13/12/2021 tarihli bilirkişi raporundan özetle, davacı tarafından davalıya verilen kurumsal kimlik giydirmesinin güncel bedelinin 100.000,00 TL, … marka LPG dispenseri 122 Sapphire güncel bedelinin 12.000,00 TL, Isısan marka 10 m3 LPG tankının güncel bedelinin 25.000,00 TL olmak üzere 3 kalem ariyet malzemesinin toplam bedelinin KDV dahil 737.000,00 TL olacağı, ” şeklinde kanaat bildirmiştir.
Davalı tarafından sözleşmeler kapsamında ariyet olarak alınan malzemelerin iade edilmemesi, ariyet malzemelerinin rayiç değerlerinin bilirkişi marifetiyle hesaplanması, sözleşmenin 5. Maddesine göre rayiç bedelinin ödenmesinin kararlaştırılması, tarafların tacir olması, basiretli tacir olamaları nedeniyle sözleşme hükümlerinin tarafları bağlaması, bilirkişi raporlarının açık ve ayrıntılı bulunması nedenleriyle raporlar hükme esas alınarak aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere;
1-Davanın KABULÜNE,
3 adet kurumsal kimlik değeri olan 100.000,00-TL’nin
… Marka dispansel değeri olan 12.000,00-TL’nin
ISISAN Marka 10 m3 LPG tankı değeri olan 25.000,00-TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Harçlar kanunu gereğince dava değeri üzerinden alınması gereken toplam 9.358,47-TL harçtan daha önceden ödenen toplam 2.375,90-TL harç düşüldükten sonra eksik kalan 6.982,57-TL harcın davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
3-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiginden A.A.Ü.T (madde-13 Üçüncü Kısım) göre hesaplanan 16.965,00-TL nisbi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan; 35,90-TL Başvuru Harcı, 35,90-TL Peşin/nisbi Harcı, 2.340,00-TL Islah Harcı, 384,90-TL Keşif Harcı, 4.700,00-TL Bilirkişi ücreti, 1.722,47-TL Tebligat, Posta ve diğer masraflar, olmak üzere toplam 9.219,17.TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, ,
-Hüküm kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansının yatıran tarafa iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalının yokluğunda, kararın tebliğden itibaren 2 hafta içerisinde Ankara Bölge Adliye Mahkemeleri’nde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 23/03/2022

Katip …

Hakim …

BU BELGE, GÜVENLİ ELEKTRONİK İMZA İLE İMZALANMIŞTIR