Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 5. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2022/390 Esas – 2023/252
TÜRK MİLLETİ ADINA

T.C.
ANKARA
5. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2022/390 Esas
KARAR NO : 2023/252

DAVA : Marka (Marka Hakkının İhlali – Haksız Rekabet)
DAVA TARİHİ : 18/10/2022
KARAR TARİHİ : 17/05/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 17/06/2023
Mahkememizde görülmekte bulunan Marka (Marka Hakkının İhlali – Haksız Rekabet) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:
Davacı vekili 18/10/2022 tarihli dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin sektöründe önde gelen firmalardan olduğunu, 1975 yılında faaliyetine başlayan şirketin alçak ve orta gerilim sınıf dahilinde reçineli, ısı büzüşmeli kablo ek muflarını, reçineli, ısı büzüşmeli ve silikon kablo başlıklarını, sıkmalı kablo pabuçları, sıkmalı ek mufları, protolin ve prosil yalıtım sıvılarını ürettiğini, karşı tarafın ısı büzüşmeli boru ürününe ait müvekkili ambalajıyla bire bir aynısını taklit ederek kendi adına satışa sunduğu bilgisine ulaştıklarını, ürün açıklama bölümlerinde kullanılan metnin, müvekkili ürün açıklamaları ile aynı olduğunu, haksız rekabet yaratacak surette aynı ambalaj görseli kullanılarak imalat yapılmasının imali yapılan mobilyaların müvekkili ambalajının üzerinde kullanılan çok benzeyen görsel boru şekli ile üzerinde yazılan yazıların dahi aynı olması neticesinde satışa sunulmasının önlenmesini, imalat mahalleri ve depolardan ve sevkiyat için bulunduruldukları yerlerden, markayı tanıtma vasıtasını ihtiva eden her cins tabela tanıtım malzemelerinin bulundukları her yerden, … sitesinden ulaşılan katalog dahil ambalajların toplanarak bir yedi emine teslimini mümkün kılacak şekilde ihtiyati tedbir kararı verilmesini, davalının kullanmış olduğu ambalajın tecavüz teşkil ettiğinin tespiti ile dava konusu ambalajlı ürünlerin satışının dağıtımının ve üretiminin durdurulup bulundukları yerlerden toplatılmasını, … sitesi ve diğer online yerlerden kaldırılmasını, yediemine teslimine ve imhasına karar verilip ref ve menine, her türlü dava giderlerinin ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı yetkilisi 02/11/2022 tarihli cevap dilekçesinde özetle; Isı büzüşmeli ek mufun dünyada ve …’de her yerde, yıllardan beridir, üretimi yapılan bir ürün olduğunu, ürünün kendilerine özgü bir ürün olmadığını, ambalaj tasarımı diye sahiplendikleri resim ise ürünün montajını ifade eden, elektrik malzemeleri montajında iş güvenliği maksadıyla koyulan sadece bir şema olduğunu, hiçbir tasarım özelliği olmadığını, ürünün montaj şemasının başka bir şekilde ifade edilemez olduğunu, evrensel bir şemanın kendilerine ait olduğunu iddia ettiklerini, ürün ambalajının, iddia edildiği gibi, kendi ürünlerinin ambalajıyla benzerdir iddiasının kabul edilemez olduğunu, davacı yanın dünyada sadece kendisinin bunu üretebildiği iddiasının da yersiz olduğunu, ticari bilgileri çalmakla suçlanan davalı firma yetkilisi … davacı şirketin eski çalışanı olmakla birlikte işten ayrılmış olduğunu, davacı taraf daha önceki mahkemede ısı büzüşmeli ek muf imalatına 2006 yılında başladığını beyan etmiş olduğunu, bu durumda, ticari sırlarının çalınmasının imkansız olduğunu, öncesinde de aynı ürün piyasada birçok üretici tarafından zaten üretilmekte olduğunu ve hala üretildiğini, üretiminin çok basit olduğunu, boruları kes, poşete doldur şeklinde olduğunu beyanla; davanın reddini talep etmiştir.
REPLİK
Davacı vekili 21/11/2022 tarihli replik dilekçesinde özetle; Karşı tarafın cevap dilekçesinde müvekkiline ait tasarım tescili olan … no’lu tescili dikkate alarak cevap vermiş olduğunu, ancak dava dilekçelerinde … no’lu marka tesciline dayandıklarını, iş bu cevaba cevap dilekçesinde de karşı cevap dilekçesinin işbu tasarım tesciline dayandığı için bu duruma da değinmek istediklerini, müvekkili iş bu görselin tasarımını da almış olup hali hazırda tescilli olduğunu, nitekim belirtikleri hususların tasarım tescili için de geçerli olup, karşı tarafın ambalajının müvekkili ambalajına tecavüz ve haksız rekabet oluşturmakta olduğunu, iş bu durumun da bilirkişi raporunda dikkate alınmasını talep ettiklerini, müvekkilinin önceden beridir kullanıp aldığı marka tesciline istinaden davalının kullanmış olduğu ambalajın tecavüz teşkil ettiğinin tespiti ile ürünlerin satışının, dağıtımının ve üretiminin durdurulup toplatılmasına karar verilmesini, olmadığı takdirde haksız rekabetin tespiti ile ürünlerin satışının, dağıtımının ve üretiminin durdurulup toplatılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
UYUŞMAZLIK:
Dava, marka hakkı ihlali ve haksız rekabet iddialarından kaynaklı hukuki korunma istemlerine yöneliktir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın; Davalının, davacıya ait … sayılı marka hakkına tecavüz ve davacı aleyhine haksız rekabet oluşturan eylemlerinin bulunup bulunmadığı, varsa bu eylemlerin tespiti, men-i, ref’i, tecavüze konu ürünlerin toplatılması, kaldırılması, imhası istemlerinin yerinde olup olmadığı hususlarına ilişkin olduğu tespit edilmiştir.

Davanın açılmasını müteakip tarafların dilekçeleri karşılıklı tebliğ olunmuş, sundukları deliller alınmış, marka tescil ve tasarım tescil ile alâkalı kayıtları getirtilmiş, … ‘nin … sayılı dosyası iş bu dava dosyası arasına alınmış, dava şartları incelenmiş, ön inceleme duruşması yapılmış, hak düşürücü süre bakımından eksiklik bulunmadığı tespit edilmiş, taraflar sulhe teşvik olunmuş, arabulucuya gitme hakları hatırlatılmış, sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, tahkikat icra olunmasını müteakip, maddi vakıalara ilişkin hususlar bakımından bilirkişi raporu aldırılmış, 06/08/2015 tarih 29437 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren … İdari ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmelik’in 201/2. maddesi hükmü de gözetilerek taraflara tahkikat ve yargılamanın geneliyle ilgili son sözleri de sorulmuş; sözlü iddia ve savunmada bulunma olanağı tanınmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Tarafların iddia ve savunmaları, celp edilen marka ve tasarım tescil belgesi, … ‘nin … sayılı dosya içeriği, hukuki çıkarımları hariç olmak üzere maddi tespitler barındıran bilirkişi raporu ile tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde;
Davacı adına tescilli ve marka hakkı ihlali iddiasına mesnet gösterilen markanın 03/05/2021 tarih ve … sayılı markası olduğu, markanın kapsamında “SINIF KODU 09: Elektrik enerjisini iletim, dönüştürme, depolama kontrol cihazları ve araçları: fişler, buatlar, anahtarlar, şalterler, sigortalar, balastlar, starterler, elektrik panoları, rezistanslar, soketler, transformatörler, adaptörler, şarj cihazları, elektrik, elektronikte kullanılan kablolar, piller, aküler, elektrik enerjisi üretimi için güneş panelleri. SINIF KODU: 17 Kauçuk, gütaperka, lastik, amyant (asbest), mika veya bunlardan mamul toz, levha, çubuk ve folyo halinde yarı mamul sentetik malzemeler. Yalıtım, dolgu ve tıkama malzemeleri: yalıtım amaçlı kullanılan boyalar, yalıtım için kumaşlar, yalıtım amaçlı bantlar, yalıtım için örtüler, derz dolguları, contalar, o-ringler (motor, silindir contaları ve musluklar için contalar hariç). Lastikten, plastikten veya kauçuktan mamul bükülebilir borular, hortumlar (taşıtlar için kullanılanlar dahil), boru kılıf ve rakorları; tekstilden hortumlar, madeni olmayan boru kılıfları ve rakorları, hortum rakorları, taşıtlar için radyatör hortumları (yangın hortumları hariç). Taşıtlar için sentetik malzemelerden mamul profil çıtalar (dekorasyon amaçlı).” malları da dahil olmak üzere 09, 17, 35. sınıfta yer alan mallar ve hizmetler bulunmaktadır.
Davacı adına tescilli ve haksız rekabet iddiasına mesnet gösterilen tasarımın 03/05/2021 tarih ve …, 2 sıra numaralı Ambalaj Deseni tasarımları olduğu tespit edilmiştir.
Davacı vekili tarafından dosyaya sunulan ve davacıya ait 2 krem renkli 2 adet yeşil renkli toplam 4 adet ürün tetkik edilerek dosya arasına alınmıştır.
Davacı vekili tarafından dosyaya sunulan ve davalıya ait 4 adet yeşil renkli ürün de tetkik edilerek dosya arasına alınmıştır.
Mahkememizin … sayılı dosyası kapsamında dosyaya sunulan ve davalıya ait 1 adet yeşil renkli ürün ile dosyada mevcut bilirkişi raporunun incelenmesi neticesinde; dosyaya sunulan ürünün huzurdaki davada sunulan davalı ürünleri ile aynı olduğu ve bilirkişi … tarafından Mahkemeye sunulan 08/08/2022 tarihli bilirkişi raporunda tespit mahallinde ve karşı tarafa ait internet sitesinde belirlenen davalıya ait ürünlerin davacı markası ve davacı tescilli tasarımına tecavüz oluşturmadığı ve davalı kullanımlarının davacı aleyhine haksız rekabet teşkil etmediği yönünde kanaat bildirildiği belirlenmiştir.
Mahkememize ibraz edilen 27/03/2023 havale tarihli bilirkişi raporunda yer verilen teknik tespitlere göre;
Bir elektrik iletim hattında veya tesisatında akım yolunu uzatmak amacıyla kabloların birbirlerine eklenmesi gerekebilir. Yalıtkanlarından soyulmuş çıplak kablo uçlarının bağlanmasıyla yapılan bu işlemde bağlantı noktalarının güvenli ve kalıcı bir şekilde tekrar yalıtılması esastır. Isı büzüşmeli (ek) muf, ıs büzüşmeli boru, (ısıyla) daralan makaron gibi değişik adlarla anılan dava konusu ürün bu amaçla kullanılan ve ısı ile daralan bir yalıtım malzemesidir. Kabloların teması, çıplak uçların uygun çap ve uzunlukta bir iletken metal boru içine sokulup borunun birkaç noktadan uygun bir pense ile sıkıştırılmasıyla sağlanır. Bu işlem sonrası bağlantı bölgesi uygun çap ve uzunlukta büzüşmeli muf ile kaplandıktan sonra pürmüz gibi bir araç aracılığıyla üzerine uygulanan alev ile ısıtılarak büzüştürülüp bağlantı noktasının sıkı, kalıcı ve güvenli yalıtımı sağlanmış olur. Eklenecek kablolar genelde üç veya dört damarlı kablolar olup bağlantı sonrası yalıtım işlemi her damar için ayrı ayrı yapıldıktan sonra ana kablo da uygun çap ve uzunlukta bir makaronun büzüştürülmesiyle yalıtılır.
Davacı ve davalının ürün paketlerinde kablo ölçü ve tiplerine göre 1’er adet ana kablo için daralan muf ve 4’er adet damarlar için daralan muf ve iletken boru bulunduğu ve paket üzerinde firma logosu ile uygulanacak kablo cinsi için kesit değeri ile görsel ve sözel montaj yönergesinin yer aldığı görülmüştür.
Davacı adına tescilli ve marka hakkı ihlali iddiasına mesnet … sayılı marka; “… + …” şeklindeki esas unsur ile “ısı büzüşmeli ek muf” ibaresi ve bu aparatın grafik çizimli gösterimi ile ürün özelliklerine ilişkin ifadelerden oluşmaktadır. Davalı kullanımlarında “ısı büzüşmeli ek muf” ibaresi ve bu aparatın grafik çizimli gösterimi ile ürün özelliklerine ilişkin ifadelerin ve yine ürünün montaj talimatı ile esas unsur niteliğinde olmak üzere “… … + …” işaretinin yer aldığı tespit edilmiştir. Taraf markalarının esas unsurları olan “… + …” ibaresi ile üzere “… … + …” ibareleri birbirinden farklı olduğundan davalı kullanımlarının, davacı adına … sayı ile tescilli marka ile ortalama tüketici nezdinde görsel, işitsel ve kavramsal olarak benzer olmadığı kanaatine ulaşmıştır.
Netice olarak; marka hakkının ihlali açısından yapılan inceleme ve değerlendirme sonucunda, davalıya isnat edilen ticari faaliyetlerin davacıya ait marka kapsamında yer alan mal ve hizmetlerle aynı veya benzer olduğu tespit edilmekle birlikte davalının ürün ambalajları üzerindeki kullanımlarının, davacıya ait marka ile görsel, işitsel, kavramsal olarak benzer olmadığı, bu nedenle, davalı eylemlerinin davacıya ait marka hakkını ihlal etmediği tespit edildiğinden; davacının marka hakkı ihlali iddiasından kaynaklı taleplerinin reddine karar verilmiştir.
Haksız rekabet iddiası bakımından yapılan değerlendirmede ise;
Davacı tasarımı tescilli ve halen koruması devam eden bir tasarım olduğundan, davalının tescilli tasarıma karşı ileri sürdüğü “Ambalaj tasarımı diye sahiplendikleri resim ise ürünün montajını ifade eden, elektrik malzemeleri montajında iş güvenliği maksadıyla koyulan sadece bir şemadır. Hiçbir tasarım özelliği yoktur. Ürünün montaj şeması başka bir şekilde ifade edilemez. Evrensel bir şemanın kendilerine ait olduğunu iddia etmektedirler.” iddiasının değerlendirmeyi etkilemeyeceğidir. Zira davacı tasarımı hükümsüz kılınmadıkça tescilli tasarım olarak korunmaya ve tescilli tasarımın sağladığı hakları sahibine sağlamaya devam edecektir.
Bu kapsamda uyuşmazlıkta evvela bilgilenmiş kullanıcı tespit edilmiş akabinde söz konusu bilgilenmiş kullanıcı nezdinde davacıya ait tasarım ile davalıya isnat edilen ambalaj kullanımları arasında genel izlenim itibariyle benzerlik bulunup bulunmadığı, bu durumun haksız rekabete neden olup olmadığı hususu ile davacıya ait ambalaj kullanımları ile davalıya isnat edilen ambalaj kullanımları arasında iltibas tehlikesi oluşturacak derecede benzerlik bulunup bulunmadığı, bu durumun haksız rekabete neden olup olmadığı hususları incelenmiştir.
Bilgilenmiş kullanıcı, tasarımın uygulandığı ürün hakkında belli bir bilgi birikimi olan, ancak bilgi birikimi bir uzmanın bilgi birikimi seviyesinde olmadığı gibi ürünü hiç tanımayan bir kişininki kadar da düşük seviyede olmayan kişidir. Somut uyuşmazlığa konu tasarımlar ısı büzüşmeli ek muf ürününe ilişkindir. Uyuşmazlık konusu bu ürün bakımından ısı büzüşmeli ek muf kullanan herkesin bilgilenmiş kullanıcı olabileceği kanaatine ulaşılmıştır.
Marka bölümünde ayrıntılı olarak belirtilen nedenlerle … sıra numaralı ambalaj deseni tasarımında ürünün markası olarak yer alan “… + …” ibaresi ile davalı ürününde marka olarak yer alan “… … + …” ibareleri birbirinden farklı olduğundan, bilgilenmiş kullanıcıların farklı ürünler karşısında bulunduklarını anlayabilecekleri, ürünler arasında genel görünüm itibariyle iltibasa neden olacak derecede benzerlik olmadığı ve açıklanan nedenlerle davalı kullanımlarının, davacı adına … sıra numaralı ambalaj deseni tasarımı ile haksız rekabete neden olmadığı kanaatine ulaşılmıştır.
…sıra numaralı ambalaj deseni tasarımı açısından ise mahkememiz farklı bir sonuca ulaşmıştır. Bu tasarımda herhangi bir marka yer almadığı gibi tasarımda bulunan şema ve ibareler ile davalı ürün ambalajı üzerinde bulunan şema ve ibareler de benzerlik göstermektedir. Tasarım hukukunda renk farklılığının tasarımlara ayırt edicilik katmaması ve …sıra numaralı ambalaj deseni tasarımının halen hüküm ifade etmesi ile benzerlikler birlikte dikkate alındığında bilgilenmiş kullanıcılar nezdinde davacı tasarımı ile davalı ürünü arasında genel görünüm itibariyle karıştırılmaya yol açabilecek derecede benzerlik olduğu ve açıklanan nedenlerle davalı kullanımlarının, davacı adına …sıra numaralı ambalaj deseni tasarımı ile haksız rekabete neden olduğu kanaatine ulaşılmıştır.
Davacıya ait ambalaj ürünleri ile davalıya ait ambalaj ürünleri karşılaştırıldığında; gerek ürün adı ve gerekse şema üzerinde farklı sözcüklerle ifade edebilme özgürlüğüne karşın montaj talimatında kullanılan kelimelerin harfiyen aynı olması ile bu ürünün montaj şemasının çizimi ve şema üzerinde kullanılabilecek ibarelerin ve yerlerinin seçimi bir zorunluluk gerektirmemekle birlikte davalının ambalaj tasarımında davacının ambalaj tasarımının büyük oranda benzerinin kullanılması, ürünler üzerinde farklı markalar kullanılmakla birlikte tüketicilerin ambalaj benzerliği nedeniyle ürün sahipleri arasında bağlantı olduğunu düşünebilecek olması ve davacı ürünlerinin ambalajlarının bazıları ile davalı ürününün ambalajının farklı renkte olmasının ambalajları farklılaştırmaya yeterli olmaması nedeniyle davacıya ait ambalaj kullanımları ile davalıya ait ambalaj kullanımları arasında karıştırılmaya yol açacak diğer bir deyişle iltibas tehlikesi oluşturacak derecede benzerlik bulunduğu ve bu durumun haksız rekabete neden olduğu kanaatine ulaşılmıştır.
Her ne kadar mahkememizin … sayılı dosyasına ibraz edilen bilirkişi raporunda; davalı kullanımlarının haksız rekabet oluşturmadığı yönünde görüş bildirilmişe de, söz konusu bilirkişi raporunu tanzim eden kimsenin sınai mülkiyet uzmanı vasfını haiz olduğu, iş bu davaya konu ısı büzüşmeli ek muf ürününe ilişkin sektör bilgisinin bulunmadığı, oysa mahkememizce aldırılan 27/03/2023 havale tarihli bilirkişi raporunu tanzim eden heyet içinde davaya konu iş bu ürün bakımından sektör bilgisini haiz iki teknik bilirkişinin de bulunduğu, bu heyetin tanzim ettiği bilirkişi heyetinin davaya konu ürün bakımından sektörel unsurları da değerlendirdiği nazara alınarak; 27/03/2023 havale tarihli bilirkişi raporunda yer verilen teknik tespitlere üstünlük tanınmıştır.
Sonuç olarak; davalının ambalaj kullanımı, davacıya ait …sıra numaralı ambalaj deseni tasarımı ve davacıya ait ambalaj tasarımları ile bilgilenmiş kullanıcı nezdinde benzerlik oluşturduğu, bu hali ile davalı yanın söz konusu eylemlerinin genel koruma hükmü olan haksız rekabete sebep olduğu anlaşıldığından; davalının, davacıya ait …sayılı tasarım ve davacıya ait ambalaj kullanımları ile iltibas oluşturan ambalaj kullanımlarının haksız rekabet oluşturduğunun TESPİTİNE, haksız rekabete konu davalı ambalajlarının satışının, dağıtımının ve üretiminin durdurulup bulundukları yerlerden TOPLATILMALARINA, toplatılan ambalajların İMHA EDİLMELERİNE, bu ambalajların “…” sitesi ve diğer online yerlerden KALDIRILMALARINA, haksız rekabet eylemlerinin REF ve MEN’ine, bilirkişiler …, …ve … tarafından tanzim edilen 27/03/2023 havale tarihli bilirkişi raporunun kararın icrası aşamasında dikkate alınmasına karar verilmiştir.
Yukarıda izah edilen gerekçelerle; davanın kısmen kabulüne karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM:
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile;
Davalının, davacıya ait …sayılı tasarım ve davacıya ait ambalaj kullanımları ile iltibas oluşturan ambalaj kullanımlarının haksız rekabet oluşturduğunun TESPİTİNE, haksız rekabete konu davalı ambalajlarının satışının, dağıtımının ve üretiminin durdurulup bulundukları yerlerden TOPLATILMALARINA, toplatılan ambalajların İMHA EDİLMELERİNE, bu ambalajların “…” sitesi ve diğer online yerlerden KALDIRILMALARINA, haksız rekabet eylemlerinin REF ve MEN’ine, bilirkişiler …, …ve … tarafından tanzim edilen 27/03/2023 havale tarihli bilirkişi raporunun kararın icrası aşamasında dikkate alınmasına,
Davacının marka hakkı ihlali iddiasından kaynaklı taleplerinin REDDİNE,
2-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 179,90 TL maktu karar ve ilam harcından peşin alınan 80,70 TL’nin düşümü ile bakiye kalan 99,20 TL’nin davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-Haksız rekabet iddiasından kaynaklı istemler bakımından; davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar verildiği tarihte yürürlükte bulunan AAÜT m.3 hükmü gereği hesaplanan 15.000,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Harcın davanın yalnızca kabul edilen kesimi üzerinden alınması sebebi ile davacıdan tahsil edilen 80,70 TL karar ve ilam harcının tamamının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davanın kabul-ret oranının takdiren 1/2 olarak belirlenmesine,
6-Davacı tarafından yapılan 80,70 TL başvurma harcı, 11,50 TL vekalet harcı, 3.500,00 TL bilirkişi ücreti, 45,42 TL dosya kapağı masrafı, 104,00 TL posta-müzekkere masrafı, 1.361,20 TL … sayılı delil tespiti dosyasında yapılan masraf olmak üzere toplam 5.102,82 TL yargılama giderinin 1/2’si olan 2.551,41 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye 2.551,41 TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
7-HMK m.333 hükmü gereği karar kesinleştiğinde artan avansın yatıran tarafa re’sen iadesine,
Dair, Davacı vekilinin yüzüne karşı, davalının yokluğunda, HMK m.341 ve m.345 hükümleri gereği kararın taraflara tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde … Bölge Adliye Mahkemesi ilgili hukuk dairesi nezdinde İSTİNAF yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.17/05/2023

Katip …
E-imza

Hakim ..
E-imza