Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. ANKARA …FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA

T.C.
ANKARA
…FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2021/303 Esas
KARAR NO : 2021/432

DAVA : Franchise Sözleşmesinin Haksız Feshedildiğinin Tespiti / Haksız Fesihten Kaynaklı Maddi Tazminat
DAVA TARİHİ : 26/02/2021
KARAR TARİHİ : 29/11/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 29/11/2021
Mahkememizde görülmekte bulunan Franchise Sözleşmesinin Haksız Feshedildiğinin Tespiti / Haksız Fesihten Kaynaklı Maddi Tazminat davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:
Davacı vekili Ankara …Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin … Esas sayısına kaydedilen 06/04/2021 tarihli dava dilekçesinde özetle; Dava dışı … Gıda Turizm ve İnşaat San. Ve Tic. A.Ş. ile müvekkili arasında 21.08.2019 başlangıç tarihli “… Franchise Anlaşması” başlıklı inhisari olmayan marka lisans sözleşmesinin imzalandığını, sözleşmenin geçerlilik süresinin 5 yıl olduğunu, … Gıda Turizm ve İnşaat San. Ve Tic. A.Ş. yetkililerince “…” markasının satılacağının müvekkiline bildirildiğini, eğer satın almaya talip ise görüşmeye davet edildiğini, ancak müvekkilinin marka devri için belirlenen ücretin kendisi için yüksek olduğunu belirterek bu teklifi geri çevirdiğini, daha sonrasında eski ticaret ünvanı … Enerji İnş. Taah. Maden İth. İhr. Tic. A. Ş. olan karşı taraf firma tarafından marka haklarının devir alındığının öğrenildiğini ve hatta markanın yeni sahipleri olan karşı taraf firmaya hayırlı olsun ziyaretinde bulunulduğunu, bu sözleşmesinin imzalanmasının akabinde 05.11.2020 tarihinde marka mülkiyetlerinin devri için TPMK’ye talepte bulunulduğunu ve 16.11.2020 tarihinde … Gıda Turizm ve İnşaat San. Ve Tic. A.Ş. nin bu markaları karşı taraf firmaya devrettiğinin öğrenildiğini, devir alan karşı taraf şirket tarafından keşide edilen ve müvekkiline 16.02.2021 tarihinde tebliğ edilen …. yevmiye numaralı ihtarnamesi ile marka lisans sözleşmesinin feshedildiğini, markanın kullanımına son verilmesi ile sözleşmede belirlenen 100.000 USD cezai şartın talep edildiğinin müvekkiline bildirildiğini, ihtarname sureti incelendiğinde fesih gerekçesi olarak; sözleşmenin yürürlükte iken müvekkiline ait işletmenin satışlarında önemli ölçüde azalma olduğunun tespit edildiğini, satış rakamlarında meydana gelen bu azalmanın sebepleri araştırıldığında marka lisans sözleşmesinin müşterek-müteselsil kefili ve aynı zamanda müvekkilin eşi olan …’ın 14.10.2020 tarihinde … Restoran Org. Gıda Oto. İnş. Tic. Ltd. Şti. isimli bir şirket kurduğunun ve bu şirketin “…” ismi ile işletmeye başladığının tespit edildiğini, müvekkili tarafından eşi …’a …’ya ait ticari sırların, ücret politikalarının, müşteri bilgilerinin verildiğini, müşterilerin yeni açılan bu işletmeye yönlendirildiğini ve bu sebeplerle …’nın satışlarının azalırken …’in satışlarının arttığının tespit edildiğini, bu tespit üzerine 30.12.2020 tarihinde müvekkili ve eşine iadeli taahhütlü posta ile sözleşmede yer alan taahhütlerin yerine getirilmesi talepli bir adi evrak gönderildiğini, bu bildirime rağmen rekabete aykırı eylemlerin devam ettiğini ve bu süreç içerisinde dava dışı …’ın …’de bulunan hisselerini devrederek şirket ile bağını kopardığını ve dolayısıyla marka lisans sözleşmesindeki rekabet şartlarının ihlal edildiğinin gösterildiğini, daha sonra müvekkili aleyhine Ankara …Fikri Ve Sinai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin … E. sayılı dosyası ile marka hakkına tecavüzün tespiti ve men’i talepli dava açıldığını, karşı yanın yanın bu yargılamanın neticesini beklemeksizin www…com isimli siteden müvekkilinin işletmesini çıkardığını ve internet üzerinden müvekkilinin sipariş almasının önüne geçmeye çalıştığını, müvekkilinin neredeyse tek gelir kaynağının www…com ve buna benzer sipariş programları olduğunun anlaşıldığını, karşı yanın yanın haksız ve kötü niyetli olarak müvekkilini bu programdan çıkardığını, bu haksız işlem nedeniyle müvekkilinin aylık yaklaşık 10.000,00 TL zararının mevcut olduğunu, bununla da kalmayan davalı firmanın müvekkilinin işletmesinin yer aldığı … AVM yönetimini de taciz eden yazışmalar yaptığını, müvekkiline karşı bir yıldırma politikası güttüğünü, davalı yanın sözleşmenin feshine gerekçe olarak gösterdiği tüm iddiaların asılsız olduğunu ve kanıtlanma imkan ve ihtimali olmadığını, iddia edildiği gibi …’ya ait ticari sırların, ücret politikalarının, müşteri bilgilerinin …’a ait işletmeye verildiği ve bu nedenle …’nın gelirleri düşerken …’a ait …’in gelirlerinin arttığı iddiasının tamamen asılsız olduğunu, 30.12.2020 tarihinde davalı firma tarafından sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilmesi ve haksız rekabet yaratan eylemlere son verilmesi konusunda iadeli taahhütlü bir bildirim yapıldığını, bu durum üzerine 19.01.2021 tarihinde dava dışı … tarafından … Restoran Org. Gıda Oto. İnş. Tic. Ltd. Şti.de bulunan hisselerin ve imza yetkisinin devredildiğini, “…” isimli işletmenin Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi kayıtlarına bakıldığında bu şirketin 14.10.2020 tarihinde kuruluş ilanının yapıldığını, faaliyet adresinin müvekkiline ait işletmeye mesafesinin kuş uçuşu yaklaşık 1,5 kilometre ve araçla ulaşım süresinin 15 dakika olduğu, şirket kuruluş amacının gıda maddesi üretim ve satışı olduğunu, davalı yanın sadece pizza satışı yapmadığını, pizzanın yanında hamburger, sandviç ve sair fast-food tabir edilen atıştırmalıkları üretip sattığını, 19.01.2021 tarihinde şirketin sahibi olan …’ın tüm hisselerini devrederek şirketten ayrıldığının görüldüğünü, ancak bu duruma rağmen söz konusu ihtarnamenin noter kanalıyla keşide edilerek sözleşmenin haksız olarak feshedildiğini, davalı yanın haksız rekabet şartlarının oluştuğuna dair hiç bir somut delili dosyaya sunmadığını, sonuç olarak davalı yanın marka lisans sözleşmesini haksız olarak feshettiğinin açık olduğunu, müvekkilinin bu haksız fesih ve devamında girişilen iş ve işlemler nedeniyle mevcut ve devam eden maddi kayıplarının mevcut olduğunu, pandemi nedeniyle daralan ekonomik koşulların, insanların yeme-içme alışkanlıklarının sipariş vererek evde ya da iş yerinde yemek yemek olarak değişmesi ve özellikle de ramazan ayına giriliyor olması nedeniyle restoranların iş hacimlerinin son derece düşeceği ve sadece iftar vakitlerinde sipariş ile yemek sipariş edecekleri nazara alınarak müvekkilinin işletmesinin en popüler yemek sipariş programlarından birisi olan www…com dan çıkarılması işleminin tedbiren durdurulmasını ve bu konuda ihtiyati tedbir kararı verilmesini, yargılamanın sonucunda; marka lisans sözleşmesinin feshinin haksız olduğunun tespiti ile sözleşmenin tüm hüküm ve koşulları ile birlikte devamına karar verilmesi, 15/11/2021 tarihli maddi hata dilekçesi ile de; 100,00 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsil edilmesine, karar verilmesini talep etmiştir.
Ankara …Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 26/04/2021 tarih … Esas … Karar sayılı kararı ile söz konusu dava dosyası, mahkememizin … Esas sayılı dava dosyası ile birleştirilerek mahkememize gönderilmiş olup, söz konusu dosya, mahkememizin … Esas sayılı dava dosyası içerisine alınmış olup, dilekçe teatisi aşaması tamamlattırılmıştır.
C E V A P :
Davalı … vekili 13/07/2021 tarihli cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin, şüpheli … ile davadışı … Gıda İnşaat ve Sanayi Ticaret Anonim Şirketi arasında 21.08.2019 tarihinde başlayan Franchise Sözleşmesini ve marka hakkından doğan tüm haklarını devraldığını, müvekkilinin eski ünvanının … Enerji İnşaat Taahhüt Maden İthalat İhracat Ticaret A.Ş. olduğunu, söz konusu sözleşmenin devam ederken, Franchise alan sıfatına haiz …’ın işletmesindeki satışlarda önemli ölçüde azalma meydana geldiğini, yapılan araştırma sonucunda davalının ilgili sözleşme hükümlerine aykırı faaliyetlerde bulunduğunun tespit olunduğunu, … tarafından 3. Kişi ve aynı zamanda eşi olduğu tespit edilen …’a, …’ya ait ve gizli kalması gereken mesleki ve ticari sırların, proses yöntemlerinin, satış usullerinin, ücret politikalarının, müşteri referans bilgilerinin hukuka aykırı olarak verildiğini, … müşterilerinin …’e yönlendirildiğini, söz konusu hukuka ve sözleşmeye aykırı faaliyetler nedeni ile bölgede …’nın satışlarının azalırken dava dışı 3. Kişiye ait …’in satışlarının arttığının tespit olunduğunu, Franchise sözleşmesinde kefil olarak yer alan Franchise Alan müşteki …’ın eşi … tarafından 14.10.2020 tarihinde Ticaret Sicil Gazetesine tescil edildiği ilan olunan … Restoran Organizasyon Gıda Otomotiv İnşaat Ticaret Limited Şirketi kurulduğunu, söz konusu şirket tarafından da … adı altında ….Batıkent adresinde pizza restoranı açıldığını, bu hususta söz konusu tespitler üzerine 30.12.2020 tarihinde Franchise Alan …’a ve eşi … Restoran sahibi …’a iadeli taahhütlü posta ile gönderilen ihtarnamede, sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilmesinin, rekabet yasağına aykırı faaliyetlerin sonlandırılması gerektiğinin bildirildiğini, ancak söz konusu bildirime rağmen rekabet yasağına aykırı söz konusu faaliyetlere devam edildiğini, … Restoran Organizasyon Gıda Otomotiv İnşaat Ticaret Limited Şirketi sahibi … tarafından söz konusu şirketin 14.01.2021 tarihinde yine dava dışı …’a devredildiğini, müvekkili şirketin yapmış olduğu rutin denetimler esnasında denetim personelleri ile …’ın eşi …’ın muhatap olduğunu, sözleşmenin … ile yapılmış olmasına rağmen …’ın muhatap olduğunu, sözleşmenin … ile yapılmış olmasına rağmen söz konusu denetimlerde, müvekkili şirket ile rekabet halinde bulunan … Restoran sahibi …’ın bulunmasının dürüstlük ve iyiniyet kurallarına aykırı olup haksız rekabet hükümlerine aykırılık teşkil ettiğini, söz konusu hususların bildirdikleri tanıkla açıkça anlaşılacağını, müvekkili şirketin iyiniyetli tüm yaklaşımlarına rağmen rekabet yasağına aykırı söz konusu davranışların sonlandırılmaması nedeni ile müvekkili şirketin ilgili sözleşmeden kaynaklanan haklı nedenle fesih hakkının kullanılarak …. numaralı ihtarnamesi ile sözleşmeyi haklı nedenle feshetmiş olup sözleşmeden doğan 100.000,00 $ ( Yüz Bin Dolar ) cezai şart ve müvekkili şirketin uğramış olduğu diğer zararların tazmin edilmesini, müvekkil şirkete ait marka, isim hakkı, tabela gibi fikri ve sınai hakların kullanılmasına son verilmesi ve ilgili tabelaların indirilmesini talep ettiğini, ancak birleşen davacı …’ın, sözleşmenin haklı nedenle feshine rağmen söz konusu hakları kullanmaya devam etmesi nedeniyle, işbu dosyada esas dava olan Ankara Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi … E. Sayılı dosyada marka hakkına tecavüzün tespiti davası açıldığını ve birleşen davacı …’ın müvekkiline ait hakları kullanmaması için ihtiyati tedbir kararı alındığını, ayrıca Ankara …FSHHM’nin birleşen Ankara …Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi … E. Sayılı dosyasında marka hakkına ihlal nedeniyle müvekkilinin uğramış olduğu zararın tazmininin talep edildiğini, birleşen davacı …’ın taraflar arasındaki sözleşmelere aykırı faaliyetleri nedeniyle söz konusu sözleşmenin müvekkili şirket tarafından haklı nedenle feshedildiğini, tüm bu sebeplerle davanın öncelikle hukuki yarar yokluğu nedeniyle reddini mahkeme aksi kanaatte ise esastan reddine karar verilmesi gerektiğini beyan etmiştir.
UYUŞMAZLIK:
Mahkememizin … Esas sayılı dava dosyasında 26/11/2021 tarihinde ön inceleme duruşması gerçekleştirilmiş olup, bu duruşmada, toplam üç ayrı davanın birlikte görüldüğü tespiti ile taraflar arasındaki uyuşmazlıkların;
I-Davalının, davacıya ait …. sayılı marka haklarına tecavüz teşkil eden eylemlerinin bulunup bulunmadığı, varsa bu eylemlerin tespiti ile durdurulması istemlerinin yerinde olup olmadığı (… Esas sayılı dosya),
II-Ankara …Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin mahkememiz dosyası ile birleştirilen … Esas sayılı birleşen davada; davayı yürütmeye kanunen mahkememizin görevli olup olmadığı, davalı-birleşen davacının açtığı birleşen davada hukuki yararının bulunup bulunmadığı, davalı-birleşen davacı ile davalı-birleşen davacı arasında yürürlükte bulunan “…” Frannchise Anlaşması isimli içinde marka lisans şartı da bulunan sözleşmenin davacı-birleşen davalı tarafından haksız olarak feshedilip feshedilmediğinin tespiti ile sözleşmenin tüm hüküm ve koşulları ile birlikte devamına karar verilip verilemeyeceği, haksız fesih iddiası nedeniyle davalı-birleşen davacının, davacı-birleşen davalıdan maddi tazminat isteminde bulunup bulunamayacağı,
III-Ankara 1.Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin mahkememiz dosyası ile birleştirilen … Esas sayılı birleşen davada; Davalı-birleşen davacı-birleşen davalının, davacı-birleşen davalı-birleşen davacıya ait marka haklarına, franchise sözleşmesinin fesih tarihi ile mahkememizce verilen ihtiyati tedbir kararının icrasına ilişkin zaman aralığı içinde tecavüz eyleminde bulunup bulunmadığı, buna bağlı olarak; davacı-birleşen davalı-birleşen davacının, davalı-birleşen davacı-birleşen davalıdan maddi ve manevi tazminat isteminde bulunup bulunamayacağı hususlarına ilişkin olduğu tespit edilmiştir.
GEREKÇE:
Ankara …Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin mahkememizin … Esas sayılı dosyası ile birleştirilen … Esas sayılı birleşen davada; mahkememizin yargılamayı yürütmeye kanunen görevli olup olmadığı hususu dava şartı olup, mahkemece re’sen değerlendirilmesi gereken usuli bir ön sorundur.
Somut olayda yapılan incelemede; Dava dışı … Gıda Turizm ve İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş ile davacı … arasında 21/08/2019 tarihinden itibaren 5 yıl süreli “…” franchise anlaşmasının akdedildiği, sözleşmenin 6.2 ve 7.2 hükümlerine göre franchise sözleşmesi kapsamında … Restaurant sistemi içerisindeki markaların franchise alan … tarafından kullanımına cevaz verildiği ve bu kullanımın kapsamının belirlendiği, ayrıca sözleşmenin 22.maddesine göre sözleşmenin devri işleminin franchise verenin onayına tabi tutulduğunun kayıt altına alındığı, … yevmiye nolu marka devir sözleşmesine göre; …. sayılı “… ŞEKİL”, … sayılı “…” ve … sayılı “… …” markalarının … Enerji İnşaat Taahhüt Maden İthalat İhracat Ticaret A.Ş’ye devredildiği, … Enerji İnşaat Taahhüt Maden İthalat İhracat Ticaret A.Ş’nin ticaret unvanını değiştirerek … Kurumsal Restoran İşletmeleri Pazarlama ve Gıda Sanayi Ticaret A.Ş unvanını kullanmaya başladığının 17/11/2020 tarih 10204 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi nüshasından anlaşıldığı, ticaret unvanını değiştiren ve yukarıda belirtilen markaları devralan şirketin somut olayda davalı şirket olduğu, dolayısıyla sözü edilen markalar üzerinde davalı şirketin mülkiyet hakkının bulunduğu, … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile davacı … ile dava dışı … Gıda Turizm ve İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş arasındaki franchise sözleşmesinin feshedildiğine ilişkin olarak davacı tarafa ihtarname çekildiği, bu ihtarnamenin karşı tarafının geçici olarak dışarıda olması nedeniyle karşı tarafın eşi … imzasına 16/02/2021 tarihinde tebliğ edildiği, söz konusu ihtarnamede franchise sözleşmesinin … Gıda Turizm ve İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş’den kendisine devredildiğinin ihtarnameyi çeken davalı şirket tarafından kabul edildiği, davacı tarafın, franchise sözleşmesinin davalı şirkete devredildiği olgusuna ilişkin itirazda bulunmadığı, davacının, franchise sözleşmesinin dava dışı … Gıda Turizm ve İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş’den davalı şirkete devredildiği olgusunu kabul ettiği, dolayısıyla TBK m.205/2 hükmü uyarınca yukarıda belirtilen franchise sözleşmesinin franchise veren tarafının dava dışı … Gıda Turizm ve İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş’den davalı şirkete devredildiğinin kabul edilmesi gerektiği, eldeki davada uyuşmazlık konusunun; taraflar arasında yürürlükte bulunan “…” Frannchise Anlaşması isimli içinde marka lisans şartı da bulunan sözleşmenin davalı tarafından haksız olarak feshedilip feshedilmediğinin tespiti ile sözleşmenin tüm hüküm ve koşulları ile birlikte devamına karar verilip verilemeyeceği, haksız fesih iddiası nedeniyle davacının, davalıdan maddi tazminat isteminde bulunup bulunamayacağı, hususlarına ilişkin olduğu, taraflar arasındaki uyuşmazlığın kapsamı içinde, franchise sözleşmesi yürürlükteyken, markanın kullanımına ilişkin bir uyuşmazlığın bulunmadığı, zira; franchise sözleşmesi içinde mevcut sözleşme şartı gereği markasal kullanımın gerçekleştiği, tespit edilmiştir.
Franchise sözleşmesi; bir üretim, dağıtım ve satım sistemi veya konseptini ifade eder. Bu sistem ya da konsept, tarafların birçok edim yükümlülüklerini içerir. Bu anlamda sistemi, bir edimler paketi olarak da tanımlamak mümkündür. Bu sistem, üç temel kısımdan oluşur. Bunlar; pazarlama konsepti, franchise organizasyonu ve maddi olmayan mallar paketidir. Maddi olmayan mallar kapsamına; marka kullanımına icazet de girmektedir. (Eren,Fikret (2019) Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 7.Baskı, Ankara, Yetkin, s.986-987.)
Somut olayda taraflar arasındaki uyuşmazlık bakımından; 6769 sayılı SMK bağlamında taraflar arasında uyuşmazlık konusu olan bir sınai mülkiyet hakkının bulunduğundan söz edilemeyeceği, taraflar arasında mevcut franchise sözleşmesinin, davacının sözleşme hükümlerine aykırı eylemleri nedeniyle haklı olarak feshedilip feshedilmediği, haksız fesih halinde, davacı tarafın maddi zarara uğrayıp uğramadığı ve bunun bedeline ilişkin olarak açılan davayı görmeye mahkememizin kanunen görevli olmadığı, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’nin 14/09/2020 tarih 2020/631 E 2020/1542 K sayılı kararında da belirtildiği üzere; franchise sözleşmesi nedeniyle tescilli bir sınai hakka dayalı niza söz konusu değilse davanın genel mahkemelerde görülebileceği, Yargıtay 20.Hukuk Dairesi’nin 26/01/2017 tarih 2016/13541 E 2017/512 K sayılı kararında da; franchise sözleşmesine dayalı tescilli bir sınai haktan kaynaklanan uyuşmazlığın bulunmadığı hallerde Fikri ve Sınai Haklar Mahkemeleri’nin görevli olmadığının izah edildiği, Yargıtay 11.Hukuk Dairesi’nin 01/06/2016 tarih 2016/6038 E 2016/6035 K sayılı kararının da aynı yönde olduğu, bu yargı içtihatları da nazara alındığında; dava konusunun tarafların ticari işletmeleri ile ilgili olmasından kaynaklı olarak, davayı görmeye Asliye Ticaret Mahkemeleri’nin görevli olduğu anlaşıldığından, Ankara …Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin mahkememizin … Esas sayılı dosyası ile birleştirilen … Esas sayılı birleşen dava, … Esas sayılı dava dosyasından tefrik edilerek iş bu esasa kaydedilmiş, akabinde; mahkememizin görevsizliği nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Yukarıda izah edilen gerekçelerle aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM:
1- Davanın Görev yönünden dava noksanlığı nedeniyle HMK 115/2 maddesi uyarınca USULDEN REDDİNE,
2-HMK m.20 hükmü gereği süresi içerisinde kanun yoluna başvurulmayarak kesinleşmişse kararın kesinleştiği tarihten; kanun yoluna başvurulmuşsa bu başvurunun reddi kararının tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde mahkememize taraflardan birinin başvurması halinde dosyanın görevli Ankara Asliye Ticaret Mahkemeleri’ne gönderilmesine, aksi takdirde mahkememizce davanın açılmamış sayılacağına karar verileceğine,
3-HMK m.331 hükmü gereği davaya görevli mahkemede devam edilmesi halinde harç, vekalet ücreti ve yargılama giderlerinin davayı görmeye görevli mahkemece değerlendirilmesine,
Dair, HMK m. 341 hükmü gereği kararın taraflara tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesi ilgili hukuk Dairesi nezdinde İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere evrak üzerinde yapılan inceleme neticesinde karar verildi.29/11/2021

Katip …
E imza

Hakim …
E imza