Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 5. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA

T.C.
ANKARA
5. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2021/257 Esas
KARAR NO : 2022/117
DAVA : Endüstriyel Tasarım (Endüstriyel Tasarımla İlgili Kurum Kararlarının İptali)
DAVA TARİHİ : 18/10/2021
KARAR TARİHİ : 13/04/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 06/05/2022
Mahkememizde görülmekte bulunan Endüstriyel Tasarım (Endüstriyel Tasarımla İlgili Kurum Kararlarının İptali) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:
Davacı vekili 18/10/2021 tarihli dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin elbise askı üretiminde Türkiye’de lider, dünyada üçüncü sırada bulunan bir firma olduğunu, pek çok ülkede fabrikaları bulunduğunu, internet arama motorlarında karşılaşılan ürünlerin birçoğunun müvekkili tarafından üretilmiş ürünler olduklarını, YİDK kararında gerekçe tutulan görsellerin hangi tarihte siteye yüklendiğinin bilinemeyeceğini, internet sitelerinde fotoğraflar üzerinden kolalıkla manipülasyon yapılabileceğini, internet sitelerindeki tüketici yorumları sabit kalsa da ürün fotoğraflarının her zaman değiştirilebileceğini, mesnet tutulan görsellerin hangi tarihte sitelere yüklendiği ve dolayısıyla 12 aylık kamuya sunma istisna süresinde kalıp kalmadığının tespitinin mümkün olamayacağını, elbise askılarında en kalınlığı, kolların öne ve aşağıya yaptığı hafif eğimler, omuz kısımlarında yer alan tırtıklar, tozlamalar, çeltikler vs unsurların tasarımın esasını oluşturduğunu, askılarda büyük ve esaslı değişiklikler yapılmasının mümkün olamayacağını, dava konusu tasarımlarda kanca, kol, bar ve mandal bulunmasının teknik zorunluluk olduğunu, bunlar olmadan pantolon etek gibi ürünlere ürün askısı üretilemeyeceğini, kıyaslamanın parça parça yapılamayacağını, karşılaştırılan ürünlerin parçaları üzerinden ayrı bir değerlendirme yapılamayacağını, kurum kararında değerlendirmenin bu şekilde ve hatalı olarak yapıldığını, müvekkili tasarımları ile aynı olan hiçbir ürünün mevcut olmadığını, tasarımların bilgilenmiş kullanıcıların yanı sıra sıradan bir tüketici tarafından dahi farklılıklarının anlaşılabilir olduğunu iddia ederek; müvekkilinin … ve 3 sayılı tasarım tescil başvurusuna ilişkin olarak tesis edilen … sayılı YİDK kararının iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili 04/11/2021 tarihli cevap dilekçesinde özetle;
…, 3 sıra numaralı tasarımlar ile redde mesnet
alınan tasarımlar karşılaştırıldığında, bilgilenmiş kullanıcı gözüyle bakıldığında
tasarımlar arasındaki farklılıkların küçük farklılıklar olduğunu, taraf tasarımların genel
görünümlerinin belirgin biçimde benzer olduğunun YİDK tarafından tespit edilmiş olduğunu, davacı vekilinin iddialarının aksine davaya konu tescil talepleri
ile https://….com/ internet sayfasında yayımlanan ürünler benzer olmakla birlikte,
sitedeki ürünlerin kamuya sunma tarihlerinin net olarak 24/01/2019 ve 08/07/2016 olarak
belirlenebildiğini ve bu tarihlerin hoşgörü süresinin dışında olduğunu ve bu nedenle başvuruya
konu tasarımların söz konusu internet sitesinde yer alan görsellere nazaran yeni
olmadığına karar verilmiş olduğunu, davacı vekili sitelerdeki tarihlerin gerçek tarihler olmadığını iddia etse de iddiasını destekleyecek nitelikte deliller sunamadığını ve iddiasını ispat edemediğini ileri sürerek; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
UYUŞMAZLIK:
Dava, 5000 sayılı Patent ve Marka Vekilliği ile Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun m.15/C hükmüne göre açılan YİDK Kararının İptali istemine ilişkindir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın; Davalının tesis ettiği … sayılı YİDK kararının hukuka uygun olup olmadığı, davacıya ait …,3 sayılı tasarımların 6769 sayılı SMK m.56/4 ve m.64/6-d hükmü uyarınca yeni olup olmadığı, SMK m.57/2 hükmünün somut tasarımlar bakımından uygulama alanı bulup bulamayacağı hususlarına ilişkin olduğu tespit edilmiştir.

Davanın açılmasını müteakip tarafların dilekçeleri karşılıklı tebliğ olunmuş, sundukları deliller alınmış, tasarım tescil ve başvuru dosyaları ile alâkalı kayıtları getirtilmiş, dava şartları incelenmiş, ön inceleme duruşması yapılmış, hak düşürücü süre bakımından eksiklik bulunmadığı tespit edilmiş, taraflar sulhe teşvik olunmuş, arabulucuya gitme hakları hatırlatılmış, sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, tahkikat icra olunmasını müteakip, bilirkişi heyetinden maddi vakıalara ilişkin rapor alınmış, 06/08/2015 tarih 29437 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmelik’in 201/2. maddesi hükmü de gözetilerek taraflara tahkikat ve yargılamanın geneliyle ilgili son sözleri de sorulmuş; sözlü iddia ve savunmada bulunma olanağı tanınmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
İşlem dosyasının tetkikinde; Davacının 16.03.2021 tarihinde 2021 002699 sayılı çoklu tasarım başvurusunda bulunduğu, yapılan ilk inceleme sonucunda başvuruda yer alan 1, 3 no.lu tasarımların, 6769 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinin 6. fıkrasının (d) bendi gerekçesi ile tescil talebinin reddedilmesine karar verildiği, davacının 27.04.2021 tarihli karara itiraz dilekçesi ibraz ettiği, Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulunun … sayılı kararı ile itirazın reddine ve …, 3 sıra numaralı tasarımların tescilinin reddi yönündeki kararın devamına karar verdiği, verilen kararın davacı marka vekiline 30.09.2021 tarihinde tebliğ edildiği, yasal iki aylık hak düşürücü süre içinde eldeki davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Tasarım, bir ürünün veya onun bir kısmının görmek veya dokunmak gibi insan duygularıyla fark edilen görünümüdür. Görünüm, ürünü veya onun üstündeki süslemeyi oluşturan çizgilerin, özel şekillerin, çevre çizgisinin, renklerin, biçimin ve/veya malzemenin sonucudur.
6769 sayılı SMK’nın 56. maddesinde koruma koşulları düzenlenmiş olup, bir tasarımın tescili için yeni ve ayırt edici nitelikte olması gerektiği vurgulanmıştır. 6769 sayılı SMK’nın 56/4. maddesine göre bir tasarımın “yeni” olması o tasarımın aynısının daha önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış olması anlamına gelir. Eğer herhangi iki tasarım arasında sadece küçük ayrıntıda farklılık varsa o tasarımlar aynı kabul edilir. Yenilik değerlendirmesinde temel alınan kriter mutlak yenilik, yani dünyada yenilik ilkesidir. Yenilik mutlaktır; çünkü, tescili istenen tasarımın aynısının kamuya sunulması halinde, Türkiye’de dünyanın neresinde, ne zaman yapılmış olursa olsun, yenilik ortadan kalkar. Bundan tescil başvurusunda bulunan tasarımcının haberinin bulunup bulunmaması, hiçbir etki yapmaz.
6769 sayılı SMK m.64/6-d bendi hükmüne göre ise; TÜRKPATENT, yeni olmadığı tespit edilen tasarım tescil taleplerini reddeder.
Belirtilen açıklamalar ışığında tarafların iddia ve savunmaları, tasarım işlem dosyası, redde mesnet gösterilen tasarımlar, hukuki nitelendirme hariç maddi tespitler barındıran bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre;
Dava konusu tasarımlar; giysi askısı tasarımlarıdır. Askı tasarımlarının standart olarak gömlek, etek, pantolon, ceket, kazak, mont, kaban vs. giysilerin asılabilmesine uygun yapılı olarak kıyafetlerin omuz kısımlarından destek olacak ve yaka kısmından askı kısmı çıkacak şekilde olması, bu askı kısmında bir çengel yapılanmanın mevcut olması, özellikle pantolon/etek gibi kıyafetler ve kemer/kravat gibi aksesuarlar için ayrıca düz bir bar yapılanması bulunması gibi hususları bu tasarımın işlevini yerine getirmesi için zaruri olan hususlar olup genel anlamda askı tasarımlarının mutat bir ana form yapısına haiz olduğu, bununla birlikte gövdenin kalınlığı, kolların yapısı, çengel yapılanması, gövde üzerindeki desenler, tırtıklar, mandal bulunup bulunmaması gibi detaylara ilişkin noktalarda tasarımlar üzerinde çeşitli farklılıklar yaratılabileceği ve bu farklılıklar ile görsel anlamda da tasarımların birbirlerinden uzaklaşabilecekleri bilinmektedir.
Askı tasarımlarının genel ve mutat bir form yapısına haiz olmaları yukarıda ifade edilmekle birlikte birden fazla unsur itibariyle farklılaşmaları ve buna bağlı olarak da nihai algılarında birbirlerinden somut olarak farklı görünümler elde edinmeleri de mümkündür. Bu anlamda sektör üretiminde yıllara sair mutat uygulamalar nedeniyle görece kısıtlayıcı formlar yer almakta ise de bilgilenmiş kullanıcı zaten bu formlara aşina olup tasarımın görsel özelliklerini değerlendirirken geleneksel özellikleri göz ardı etmekte ve farklılaşan unsurlara ortak özelliklerden daha büyük bir önem atfederek tasarımı değerlendirmektedir. Nitekim bilirkişi raporunda, birbirinden görünüm itibariyle farklılaşan askı tasarım örneklerine yer verilerek bu husus somutlaştırılmıştır.
Somut uyuşmazlıkta dava konusu askı tasarımlarının genel olarak evlerde ve giyim mağazalarında kullanılan ürünler oldukları, bu tür ürünlerin bilgilenmiş kullanıcılarının herhangi bir nihai kullanıcı olması muhtemel olduğu gibi aynı zamanda işi gereği bu ürünleri sıkça kullanılan bir giyim mağazası çalışanı veya terzilik mesleğini icra eden herhangi bir kimse olduğu düşünülmektedir.
Yukarıda izah edilen açıklamalardan sonra; öncelikle dava konusu 1 ve 3 sıra numaralı tasarımların yenilik kriterine haiz olmadığına gerekçe olarak YİDK kararında yer verilen web sitelerinde mevcut görseller üzerinden bir inceleme yapılmıştır.
Dava konusu tasarımlar açısından Kurum tarafından düzenlendiği görülen 09.04.2021 tarihli Araştırma ve İnceleme Raporunda 1 sıra numaralı tasarım için dayanak tutulan https://……linkinde yer alan görseller de açılmamaktadır. Dolayısıyla anılan linkler üzerinden doğrudan bir inceleme yapılması mümkün olmadığından, araştırma raporunda yer verilen görseller üzerinden bir inceleme yapılmıştır.
Dava konusu … sayılı tasarım ile redde mesnet tutulan 24.06.2019 tarihli olduğu belirtilen görsel karşılaştırıldığında;
Her iki tasarımda da bar kısmı bulunmayan ters “v” formatında, kanatları geniş ve öne açılı mutat bir askı gövdesine yer verilmiş olup gövdenin orta noktasında yükselen boğaz kısmının düz tepeli bir yapıya sahip olduğu, bu bölümün yine dikdörtgen yapılı bir merkez yapılanması oluşturduğu, bu yapılanmanın ucunda metalden ve çengel form yapısında askı aparatının mevcut olduğu, yine her iki kanatın da genişlik ve açısal yapılarının benzer olduğu değerlendirilmektedir. Bu bağlamda tasarımlar arasında bilgilenmiş kullanıcı nezdinde ilk bakışta fark edilebilir hiçbir farklılığın mevcut olmadığı, 1 sıra numaralı tasarımın yenilik kriterini dahi karşılayamadığı değerlendirilebilir. Bahsi geçen görselin siteye yüklenme tarihinin belirlenmesi mümkün olmamakla birlikte sitede yer verilen zaman damgasının itibar edilebilir mahiyette olduğu kabul edilmelidir. Zira www…com web sitesinden alındığı görülen bu görsellere konu site anahtar kelimeler, meta veriler veya filigranlar yerine resim tanımlama teknolojisini kullanan webteki ilk resim arama motoru olarak bilinen bir sitedir. Arama motoru yapısı, araştırılan görüntüye dayalı olarak değiştirilmiş görüntüler de dahil olmak üzere, görüntünün internetteki diğer kullanımlarını arayarak yayınlandıkları tarih ve saati de raporlamak suretiyle sunmaktadır. Dolayısıyla internette Google Lens, Google Image Search gibi görsel arama motorları aksine ilgili web sitesinde çıkan sonuçların doğrudan tarih raporlaması içerdiği bilinmekte olup bu bilgiler güvenilir olarak değerlendirilebilecek nitelikte bilgilerdir. Kaldı ki; bilirkişi heyetine verilen açık görevlendirme nedeniyle re’sen yapılan araştırmalarda da bizzat davacı yanın web sitesinin arşiv kayıtlarına ilişkin olarak webarchive.org üzerinden yapılan araştırmalarda da https://web….html linkinde dava konusu tasarımın neredeyse tıpatıp aynısına ait 12.02.2018 tarihli paylaşım tespit edilmiştir. Mevcut paylaşım dava konusu tasarımın başvuru tarihinden 2 yıldan daha eski tarihli bir paylaşımdır. Yine bizzat davacı yana ait sitedeki bir diğer ürün görseli ise 16.12.2017 tarihli dava konusu tasarımın başvuru tarihinden 2,5 yıl daha önceki tarihli bir https://web.archive.org/web/20171216122932/http://www…com/askilar/93/nf-serisi-askilar.html linkindeki görseldir. Bahsi geçen önceki tarihli tasarımlar ile dava konusu tasarım başvurusu arasında belirgin farklılıklar mevcut olmayıp yalnızca kol yapılarının kesitsel/ebatsal kalınlık/doğrusallık ve bitim açıları açısından farklılıkları mevcut gibi görülmekte ise de askı tasarımları açısından bilirkişi raporunda yer verilen seçenek özgürlüğüne konu görsellerden de görülebileceği üzere mevcut farklılıkların tamamen küçük ayrıntılarda kaldığı, bu nedenle 1 sıra numaralı tasarımın yenilik kriterini haiz olmadığı kanaatine varılmıştır.
Dava konusu 2021 002699/3 sayılı tasarım ile redde mesnet tutulan 08.07.2016 tarihli olduğu belirtilen görsel karşılaştırıldığında;
Her iki tasarımda da bar kısmı bulunmayan ters “v” formatında, kanatları geniş ve öne açılı mutat bir askı gövdesine yer verilmiş olup gövdenin orta noktasında yükselen boğaz kısmının düz tepeli bir yapıya sahip olduğu, bu bölümün yine dikdörtgen yapılı bir merkez yapılanması oluşturduğu, bu yapılanmanın ucunda metalden ve çengel form yapısında askı aparatının mevcut olduğu, yine her iki kanatın/kolun da genişlik ve açısal yapılarının benzer olduğu değerlendirilmektedir. Dava konusu tasarımda boğaz kısmında yer alan dikdörtgen yapılanmanın orta noktasında etiket/ambalaj yapıştırma alanının mevcut olduğu görülmekle birlikte bu eklemenin bütünsel görünümde küçük ayrıntının ötesine geçen bir katkısı bulunmamaktadır. Her iki tasarımın da neredeyse tamamen ortak bir yapılanmaya sahip olduğu görülmekte olduğundan tasarımlar arasında bilgilenmiş kullanıcı nezdinde ilk bakışta fark edilebilir hiçbir farklılığın mevcut olmadığı, 3 sıra numaralı tasarımın da aynen 1 sıra numaralı tasarım gibi yenilik kriterini dahi karşılayamadığı değerlendirilebilir. Yine mesnet tutulan bu görselin de www…com sitesinden alındığı anlaşıldığından, tarih bilgisi açısından itibar edilebilir olduğu değerlendirilmektedir. Yine bizzat davacı yana ait sitedeki 16.12.2017 tarihli https://web.archive.org/web/20171216122932/http://www…com/as kilar/93/nf-serisi-askilar.html linkindeki görselin işbu 3 numaralı tasarımın da yeniliğini ortadan kaldırıcı mahiyette olduğu, etiket/ambalaj yapıştırma yüzeyi haricinde neredeyse birebir düzeyde bir ayniyetin mevcut olduğu değerlendirilmektedir. Başka bir görsel ise https://web.archive.org/web/20210120125530/https://www….com/tr_TR/urunlerimiz/dis-giyim-askilari/sa-serisi/ adresinde yer alan 20.01.2021 tarihli, dava konusu başvurudan daha evvelki tarihli kamuya sunulduğu anlaşılan Urhan Plastik firmasına ait üründür. Bahsi geçen önceki tarihli tasarımlar ile dava konusu 3 numaralı tasarım başvurusu arasında belirgin farklılıklar mevcut olmayıp yalnızca kol yapılarının kesitsel/ebatsal kalınlık/doğrusallık ve bitim açıları açısından farklılıkları mevcut gibi görülmekte ise de askı tasarımları açısından bilirkişi raporunda yer verilen seçenek özgürlüğüne konu görsellerden de görülebileceği üzere mevcut farklılıkların tamamen küçük ayrıntılarda kaldığı, bu nedenle 3 sıra numaralı tasarımın da yenilik kriterini haiz olmadığı kanaatine varılmıştır.
Yukarıda yer verilen tespitlere göre; Yargıtay 11.Hukuk Dairesi’nin …Karar sayılı kararında da belirtildiği üzere, bir tasarım başvurusunun yeni olup olmadığı hususu “mutlak yenilik” kriterine göre belirlenmelidir. Bir tasarımın mutlak anlamda yeni olup olmadığı hususu ise, dosya kapsamında mevcut delillerin yanı sıra, bilirkişi heyetinin re’sen yapacağı mutlak yenilik araştırması sonucunda belirlenebilir. Bu durumda, mahkememizce görevlendirilen bilirkişi heyetinin, dava konusu tasarım başvurularının mutlak anlamda yeni olup olmadıklarına ilişkin yapmış oldukları re’sen mutlak yenilik araştırmasında, davacı yanın iddia ettiği gibi hukuka aykırı bir yön bulunmamaktadır. Tam aksine, 6769 sayılı SMK uyarınca bir tasarımın “mutlak anlamda yeni” olması hususu kamu düzenine ilişkin bir husus olduğundan, bilirkişi heyetinin bu yönde re’sen araştırma yapması uyuşmazlığın çözümü bakımından elzemdir. Dolayısıyla; yukarıda yer verilen teknik incelemeler sonucunda; dava konusu tasarım başvurularının mutlak anlamda yeni olmadıkları, 6769 sayılı SMK m.57/2 hükmü koşulunun somut olayda uygulama alanı bulmadığı hususları nazara alınarak, dava konusu YİDK kararının iptalini gerektirir hukuka aykırı bir yön bulunmadığından, davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM:
1-Davanın REDDİNE,
2-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 80,70 TL maktu karar ve ilam harcından peşin alınan 59,30 TL’nin düşümü ile bakiye kalan 21,40 TL’nin davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar verildiği tarihte yürürlükte bulunan AAÜT m.3 hükmü gereği hesaplanan 7.375,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 59,30 TL peşin harç, 59,30 TL başvurma harcı, 8,50 TL vekalet ücreti, 64,50 TL posta-tebligat masrafı, 2.250,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 2.441,60 TL yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,
5-HMK m.333 hükmü gereği karar kesinleştiğinde artan avansın yatıran tarafa re’sen iadesine,
Dair, davacı vekilinin (e-duruşma yolu ile katıldı), davalı kurum vekilinin yüzüne karşı, HMK m.341 ve m.345 hükümleri gereği kararın taraflara tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesi ilgili hukuk dairesi nezdinde İSTİNAF yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.13/04/2022

Katip …
E-imza

Hakim …
E-imza