Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 5. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2020/320 Esas – 2022/167
TÜRK MİLLETİ ADINA

T.C.
ANKARA
5. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2020/320 Esas
KARAR NO : 2022/167

DAVA : Marka Hakkının İhlali
DAVA TARİHİ : 18/11/2020
KARŞI DAVA : Markanın Hükümsüzlüğü
KARŞI DAVA TARİHİ : 15/12/2020
KARAR TARİHİ : 08/06/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 16/09/2022
Mahkememizde görülmekte bulunan Asıl Dava; Marka Hakkının İhlali, Karşı Dava; Markanın Hükümsüzlüğü istemli davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:
Davacı-Karşı Davalı vekili 18/11/2020 tarihli dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin 2004 yılından bu yana Dikkati Geliştirme, Hafıza Geliştirme, Zeka Geliştirme, Düşünce Becerilerini Geliştirme ve … kitapları gibi kitapları “… yayınları” adı altında yayınladığını, müvekkilinin … sayılı tescilli markasının bulunduğunu, “… Yayıncılık” markasının Türkiye çapında en az 2 milyon okuyucu kitlesine ulaşmış, alanında önde gelen, yüksek tanınırlığa ulaşmış bir marka olduğunu, müvekkilinin, aynı zamanda yazar olması nedeni ile iki yüzün üzerinde kitap yazdığını ve bu kitapları da “… Yayıncılık” markası ile internet ortamında satışa sunduğunu, müvekkilinin ayrıca … Koleji, … Dijital Pazarlama Akademisi, … TV, … … Kitap Kırtasiye Kafe, … Çocuk, … Okulları, … Danışmanlık, Sınırsız Gelişim, BilgiVizyon ve … Akademi Kurumsal Gelişim isimlerinin de marka haklarını aldığını, davalı … firması tarafından ortaokul ve imamhatip ortaokullarında 5.sınıf ders kitabı olarak dağıtılan “…” isimli kitapta müvekkiline ait ismi kullanarak tamamı ile izinsiz olarak kullanıldığını, müvekkilinin bu durumdan kendisine gelen mailler ve mesajlar aracılığıyla haberi olduğunu, Google’da “… Yayıncılık” olarak aratıldığında yalnızca müvekkile ait siteler çıktığını, davalının yalnızca logoda farklılık yarattığını, kullandığı markasındaki geri kalan tüm unsurların aynı olduğunu, bu kitabı alıp okullarda dağıtan kurumun ise diğer davalı Bakanlık olduğunu, davalı tarafın benzer hatta birebir aynı adla kitap basmasının, müvekkilinin … markası ile sürdürdüğü faaliyetlerinden yararlanma amacı taşıdığını, davalı tarafın yine … Yayıncılık adı altında başka kitap ve basılı eser ürettiği ve bunları eğitim kurumlarına sattığını öğrendiklerini,, tazminat taleplerini SMK m.151/2-b bendine göre davalının taklit marka ile elde ettiği net kazanç üzerinden talep ettiklerini iddia ederek; 6769 sayılı Kanunun 7.maddesine göre; davalı firmanın kullandığı logonun, müvekkil firmanın tescilli markasına iltibas yaratacak derecede benzer olduğundan, tüm basılı kitap ve yayınlarda (ders kitabı, test kitabı, yaprak test, soru bankası vs.) kullanılmasının engellenmesine, yine 6769 sayılı kanunun 149.maddesine göre; müvekkil markasına tecavüz oluşturan markanın (… yayıncılık+görsel), bulunduğu tüm basılı kitap ve ürünlere tedbiren elkonulmasına ve tüm ürünlerin toplatılmasına, 6769 sayılı kanun m.151/2-b bendine göre; davalının ticari defterleri ve davalı … Bakanlığı’nda bulunan veriler incelenerek, müvekkil markasına iltibas yaratan markayı ihtiva eden ürünler üzerinden elde edilen kazancın hesaplanarak müvekkil lehine maddi tazminata; müvekkilin yıllardır içerisinde bulunduğu sektördeki tüm emeklerinin, yatırımlarının ve çalışmalarının böylesine hiçe sayılarak kullanılması, sömürülmesi ve üzerinden fayda sağlanması nedeniyle uğradığı manevi zarar için ise 100.000 TL manevi tazminata hükmedilmesini talep etmiştir.
Davacı-Karşı Davalı vekili 21/04/2022 havale tarihli beyan dilekçesinde özetle; 07.04.2021 günü yapılan duruşmada belirsiz alacak davası olarak açmış bulundukları davada talep edilen maddi tazminat istemlerinin TL cinsinden değer bildirilerek somutlaştırılması için taraflarına iki haftalık kesin süre verilmiş olduğunu, süresi içerisinde beyanda bulunduklarını, müvekkili adına açmış bulundukları davada fazlaya ilişkin haklarının saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10.000,00 TL maddi tazminat talep ettiklerini belirtmiştir.
Davacı-Karşı Davalı vekili 19/01/2022 tarihli ıslah dilekçesinde özetle; 21/04/2021 tarihli dilekçelerinde yer alan 10.000 TL maddi tazminat taleplerini 239.614,00 TL arttırarak toplam 249.614,00 TL olarak ıslah ettiklerini beyan etmiştir.
CEVAP – KARŞI DAVA:
Davalı-Karşı Davacı vekili 15/12/2020 havale tarihli cevap ve karşı dava dilekçesinde özetle; Davacı firma markasının zayıf bir marka olduğunu, zayıf markaların koruma kapsamlarının dar olduğunu, “…” kelimesinin, başarmak fiilinin sıfatı olarak kullanımı olduğunu, bu bakımdan anılan ibarenin marka olma özelliğinin mevcut olmadığını, bu ibarenin ticaret hayatında birçok kişi tarafından kullanıldığını, davacının soyadını marka olarak tescil ettirdiğini, kişi ad ve soyadlarının zayıf ibareler olduklarını, “…” kelimesini içeren her markanın davacı markalarını çağrıştıracağının kabul edilemeyeceğini, somut olayda da taraf markaları arasında bariz farklılıklar bulunduğunu, markaların işaret, yazı stili ve küçük harflerin kullanılması yönüyle de birbirinden ayrıldıklarını, 41. Sınıf hizmetlerin ilgili tüketicilerinin dikkatli ve seçici kimseler olduklarını, 41. Sınıfta davacı dışında da çok sayıda “…” markasının tescilli olduğunu, google arama sonuçlarında bu ibare ile yapılan aramalarda 22 milyondan fazla sonuç çıktığını, tüm bunların “…” ibaresinin ayırt edici vasfının zayıf olduğunu ortaya koyduğunu, müvekkilinin 2015 yılında kurulduğunu, kurulduğu günden bu yana … Bakanlığı’na kitaplar hazırladığını, müvekkilinin bu nedenle “…” markasının gerçek hak sahibi olduğunu, müvekkilinin yalnızca Bakanlık’a satılmak üzere ders kitapları hazırladığını, bu nedenle tarafların ilgili tüketicilerinin farklı olduğunu, müvekkilinin davacı yanın iddia ettiği tanınmışlıktan yararlanma gibi bir amacının bulunmadığını, müvekkilinin 2015 yılından bu yana ders kitabı olarak kullanılmak üzere çok sayıda kitap hazırladıklarını, bu kitapları Talim Terbiye Kuruluna sunduğunu, onay alan kitapların bakanlığın tebliğler dergisinde yayınlandığını, … Bakanlığı’nın, Tebliğler Dergisinde yayınlanan işbu kitaplardan yalnızca “Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu 5. Sınıf İngilizce Ders Kitabı”nı satın almış olduğunu, müvekkili şirketin basılan tek kitabının bu kitap olduğunu, kitabın da para ile satılmadığını, bakanlıkça okullarda okutulduğunu, “Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı Hazırlık Ders Kitabı”nın ve “Soru Bankası Tüm Dersler 4” kitabının müvekkil şirket tarafından yayınlanmadığını, ilgili kitabın … firmasına ait olduğunu, bahse konu kitapların müvekkiline ait olmadığı halde müvekkili markalarının anılan kitaplar üzerinde yer almasının hukuka aykırı olduğunu, dava konusu markanın SMK m.5/1-a, b, c, d ve e maddeleri ve ayrıca SMK m.6/3 ve 6/6 maddeleri uyarınca hükümsüzlüğünün gerektiğini savunarak; müvekkiline yöneltilen davanın reddine karar verilmesini, karşı davanın ise kabulü ile; davacı-karşı davalıya ait … sayılı markanın hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP:
Davalı … Bakanlığı vekili 24/12/2020 tarihli karşı davaya cevap dilekçesinde özetle; Davanın husumet yokluğu nedeniyle reddi gerektiğini, Bakanlığın Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığınca 12.09.2012 tarih ve 28409 sayılı Yönetmeliği uyarınca sorumluluklarının belli olduğunu, bakanlığın herhangi bir yayınevinin isim ve logosuna ait tasarrufu bulunmadığı gibi yayınevleri tarafından kullanılan isim ve logoların benzer veya taklit olup olmadığına dair incelemede de bulunmadıklarını, yayınevleri arasında yapılan yetki devir sözleşmelerinin tarafının bakanlık olmadığını, yetki devri ile ilgili tüm iş ev işlemlerin taraf yayınevlerinin sorumluluğunda olduğunu, 2020-2021 Eğitim ve Öğretim yılında Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu 5. Sınıf İngilizce ders kitabı olarak okutulan ve yazarları …. olan … Görsel Tasarım Yayıncılık Matbaa A.Ş.’ye ait “…” isimli kitabın 03.01.2019 tarihinde başvurusunun yapıldığını, daha sonra 18.04.2019 tarihinde … Matbaacılık Ltd. Şti. ile … firması arasında yapılan devir sözleşmesinden dolayı Aralık 2019 tarih ve 2747 Ek sayılı Tebliğler Dergisinde … Matbaacılık adı ile yayınlandığını, ayrıca devir sözleşmesi ile Ortaöğretim Edebiyat 11 ve Ortaokul ve İmamhatip Ortaokulu Matematik 7 kitaplarının da telif haklarını … Matbaacılık firmasına devredildiğini, nihai olarak bakanlığın yayınevlerinin isim ve logoları üzerinden bir inceleme yapmasının mümkün olmadığını savunarak; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
UYUŞMAZLIK:
Dava; marka hakkı ihlalinden kaynaklı iddia edilen tecavüz eylemlerinin durdurulması, kaldırılması, maddi ve manevi tazminat istemlerine ilişkindir.
Karşı dava: davacı-karşı davalıya ait … sayılı markanın hükümsüzlüğü istemine ilişkindir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın;
ASIL DAVA: Davalıların davacıya ait … sayılı marka hakkını ihlâl eden eylemlerinin bulunup bulunmadığı, buna bağlı olarak davalıların marka hakkı ihlali oluşturan eylemlerinin durdurulması, kaldırılması, maddi ve manevi tazminat istemlerinin yerinde olup olmadığı hususlarına ilişkin olduğu,
KARŞI DAVA: Karşı davalıya ait … sayılı markanın SMK m.5/1-a, b, c, d, e hükümleri uyarınca mutlak tescil engeli kapsamında kalıp kalmadığı, SMK m.6/3 ve m.6/6 hükümleri koşullarının somut olayda gerçekleşip gerçekleşmediği, bu markanın hükümsüzlüğünün gerekip gerekmediği hususlarına ilişkin olduğu tespit edilmiştir.
Davanın açılmasını müteakip tarafların dilekçeleri karşılıklı tebliğ olunmuş, sundukları deliller alınmış, dava konusu marka tescil belgesi celp edilmiş, davalı-karşı davacı şirkete ait ticari sicil kayıt bilgileri celp edilmiş, dava şartları incelenmiş, ön inceleme duruşması yapılmış, hak düşürücü süre bakımından eksiklik bulunmadığı tespit edilmiş, taraflar sulhe teşvik olunmuş, arabulucuya gitme hakları hatırlatılmış, sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, tahkikat icra olunmasını müteakip, bilirkişi heyetinden maddi vakıalara ilişkin kök ve ek rapor alınmış, 06/08/2015 tarih 29437 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmelik’in 201/2. maddesi hükmü de gözetilerek taraflara tahkikat ve yargılamanın geneliyle ilgili son sözleri de sorulmuş; sözlü iddia ve savunmada bulunma olanağı tanınmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Eldeki uyuşmazlıkta; karşı davada ileri sürülen hükümsüzlük isteminin sonucu, asıl davada ileri sürülen marka hakkı ihlali iddiasından kaynaklı istemlerin sonucunu 6769 sayılı SMK m.27/1 hükmü uyarınca doğrudan etkiyeceğinden, metodolojik olarak ilk etapta karşı davada ileri sürülen markanın hükümsüzlüğü istemi irdelenmiştir.
I-Karşı Davada İleri Sürülen Markanın Hükümsüzlüğü İstemine İlişkin Değerlendirme:
Hükümsüzlüğü istenen … sayılı “Şekil+… YAYINLARI Gelecek Başaranda…” ibareli markanın 41.sınıfta yer alan “Eğitim ve öğretim hizmetleri. Sempozyum, konferans, kongre ve seminer düzenleme, idare hizmetleri. Spor, kültür ve eğlence hizmetleri (sinema, spor karşılaşmaları, tiyatro, müze, konser gibi kültür ve eğlence etkinlikleri için bilet sağlama hizmetleri dahil). Dergi, kitap, gazete v.b.gibi yayınların basıma hazır hale getirilmesi, okuyucuya ulaştırılmasına ilişkin hizmetler (global iletişim ağları vasıtasıyla anılan hizmetlerin sağlanması da dahil). Film, televizyon ve radyo programları yapım hizmetleri. Haber muhabirliği hizmetleri, foto-muhabirliği hizmetleri. Fotoğrafçılık hizmetleri. Tercüme hizmetleri.” hizmetleri bakımından 02/10/2017 tarihinde marka tescil başvurusuna konu edildiği ve 06/03/2018 tarihinde tescil edildiği anlaşılmıştır.
Dava konusu markada gerek “…” ibaresinin varlığı, gerekse de şekil unsurunun varlığı ile oluşturulan bütünsel algı itibariyle 6769 sayılı SMK m.5/1-a hükmü uyarınca soyut ayırt edici niteliği haiz bir işaret olduğu, dava konusu markada başarmak fiilinin sıfat hali olaran “…” sözcüğünün hakim unsur konumunda olduğu, bu hakim unsurun sağ kısmında figüratif şekilde oluşturulmuş, bir kolu havaya doğru kalkmış ve bir yıldıza değmek üzere olan bir insan siluetine, alt kısımda ise jenerik mahiyetteki “yayınları” ibaresi ile daha altta “gelecek başaranda” sloganına yer verildiği, “…” ibaresinin ticaret hayatında muhtelif işletmelerce tercih edilir/kullanılır oluşu iddiasının, bu ibarenin ayırt edici fonksiyonu bulunmadığı veyahut 41. Sınıftaki hizmetlerin bir niteliğini, cinsini, vasfını, coğrafi kaynağını tanımladığı yönünde bir yorumda bulunulması için yeterli olmadığı, dolayısıyla dava konusu markanın bütünsel mizanpajı itibariyle SMK m.5/1-b ve m.5/1-c hükümlerinde yer alan mutlak tescil engellerinden herhangi birini bünyesinde barındırmadığı, dava konusu marka başvurusunun bütünsel imajı itibariyle ticari hayatta herkes tarafından kullanılan bir ibare olmadığı, bu nedenle SMK m.5/1-d hükmü koşulunun somut olayda gerçekleşmediği, yine; SMK m.5/1-e hükmü koşulunun da dava konusu marka bakımından uygulama alanı bulmadığı, bu nedenle dava konusu markanın SMK m.5 hükmünde düzenlenen mutlak tescil engellerinden herhangi birini içinde barındırmadığı kanaatine varılmıştır.
Davalı-karşı davacı yanın SMK m.6/3 ve m.6/6 bağlamında ileri sürdüğü hükümsüzlük iddiaları incelendiğinde; Davalı- karşı davacı yana ait defterlerin incelenmesi sonucunda, davalı-karşı davacı firmanın kuruluş tarihi olan 28.09.2015 tarihinden sonra düzenlenen ilk ticari kaydın, 01.10.2016 tarihli … isimli eser sahibine ödenen “Telif Hakkı Ücreti” açıklamalı gider pusulasına ilişkin olduğu, benzer şekilde aynı tarihte dört ayrı yazara daha telif hakkı ücreti için gider pusulası düzenlendiği, bu gider pusulaları üzerinde “… yayıncılık” şeklindeki davalı-karşı davacı markasının yer almakta olduğu görülmüş ise de bu gider pusulaları haricinde davalı-karşı davacı yanın “…” ibaresini, markasal nitelikte kullanımlarını gösterir başkaca delilin mevcut olmadığı, yerinde inceleme gerçekleştirilen adreste faaliyet gösteren dava dışı 3. Kişi konumundaki … Matbaacılık Tanıtım Hizm. A.Ş. Firmasının, davalı-karşı davacı yanın dava konusu “…” isimli eser olmak üzere birçok eseri üzerinde, dosya kapsamındaki belgelerden de görülebileceği üzere, mali hakları devralan firma olduğu ve “… YAYINLARI” markasını taşıyan ya da taşımayan birtakım eserleri piyasaya sürdüğü, dolayısıyla bu firma tarafından sunulan faturalar incelendiğinde ise ilgili faturaların 2020-2021 tarihlerine ilişkin olması nedeniyle zaten dikkate alınamayacağı görülmüştür. Dolayısıyla; davalı-karşı davacı yanın SMK m.6/3 kapsamında gerçek hak sahipliği iddialarını destekler mahiyette sunduğu delillerin yalnızca 5 adet gider pusulasından ibaret olduğu, başkaca hiçbir delilin dosyaya sunulmadığı, sunulan kurumlar vergisi beyannamelerinin davalı-karşı davacı yanın markasal kullanımlarını gösterir nitelikte değerlendirilebilir deliller olmadıkları, hal böyleyken gerçek hak sahipliğine dayalı bir üstün haktan bahsedilmesi için gerekli şartların somut olayda meydana gelmediği kanaatine varılmıştır.
Bununla birlikte; davalı- karşı davacı yanın ticaret unvanı … GÖRSEL TASARIM YAYINCILIK MATBAA A.Ş şeklinde olup unvanın kılavuz unsurunun “…” ibaresi olduğu, bu ibare ile dava konusu markanın esas unsuru olan “…” ibaresinin birebir aynı olduğu, dolayısıyla işaretler arasında mutlak bir benzerliğin mevcut olduğu görülmekte ise de davalı-karşı davacı yanın, ticaret unvanını, dava konusu marka başvuru tarihinden önce, dava konusu marka kapsamında yer alan hizmetlerle aynı veya benzer mal ya da hizmetler üzerinde yoğun ve sıkı bir şekilde kullandığını ispatlayamadığı, bu nedenle, davalı-karşı davacı yanın ticaret unvanından kaynaklı üstün bir hakkının bulunmadığı kanaatine varılmıştır.
Yukarıda izah edilen gerekçelerle; karşı davada hükümsüzlüğü istenen marka bakımından ileri sürülen iddiaların yerinde bulunmadığı anlaşıldığından; karşı davanın reddine karar verilmiştir.
II-Asıl Davada İleri Sürülen Marka Hakkı İhlali İddiasından Kaynaklı Hukuki İstemlere İlişkin Değerlendirme:
İlk olarak belirtilmelidir ki; davalı … Bakanlığı’nın dava dilekçesinde ileri sürülen iddialar bakımından hukuki sorumluluğunun bulunmadığı, şöyle ki; davalı … Bakanlığı’nın ticari amaçlı olarak herhangi bir markasal kullanım faaliyetinde bulunmadığı, marka hakkına tecavüz oluşturacak eylemlerin 6769 sayılı SMK m.29 hükmünde düzenlendiği, davalı … Bakanlığı’nın ticari amaçlı olarak “…” esas unsurlu kitap basımı yapmadığı veya yaptırmadığı, davaya konu edilen “…” kitabının bakanlık tarafından öğrencilere ticari amaç güdülmeksizin ücretsiz olarak dağıtıldığı, marka hakkı ihlalinden bahsedebilmek için markanın aynısı veya iltibas tehlikesi oluşturacak derecede benzerinin ticari amaçla kullanılması veya kullandırılmasının gerektiği, ancak somut olayda davalı MEB bakımından ticari amaçlı kullanım veya kullandırım ön koşulunun gerçekleşmediği anlaşılmakla; davalı … Bakanlığı’na yöneltilen davanın reddine karar verilmiştir.
Davacı yanın iddialarının temelinde yer alan eğitim kitabının Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu 5. Sınıf İngilizce ders kitabı olarak okutulan “…” kitabı olduğu anlaşılmaktadır. Her ne kadar davacı tescilli markaları kapsamında 16. Sınıftaki basılı yayınlar malları doğrudan yer almamakta ise de Eğitim – öğretim hizmetleri ile basılı yayınlar arasında doğrudan bir bağlantı bulunmakta olup eğitim kurumlarının kendi işletme adı/markaları altında yayınlar yaparak öğrencilerine dağıttığı gibi birçok eğitim kurumunun da aynı zamanda yine ders kitapları, test kitapçıkları, sınav dokümanları gibi basılı yayınlarını ticarileştirdiği ve satışını gerçekleştirdiği bilinmektedir. Davalı şirketin de, davacı taraf ile benzer şekilde ders kitaplarının satışını gerçekleştirmekte olduğu aşikar olup davalı taraf faaliyet alanı ile davacı tescilli markasının kapsamı birbiri ile örtüşmektedir.
Bununla birlikte davalı-karşı davacı şirkete ait ticari kayıtların bulunduğu yerde, yerinde yapılan incelemelerde bilirkişi heyetine sunulan Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu 5. Sınıf İngilizce ders kitabı olarak okutulan “…” ders kitabına ait görselden de görülebileceği üzere davalı yanın “…” ibaresini markasal nitelik arz edecek mahiyette kullanıma konu ettiği noktasında bir tereddüt bulunmamaktadır. Her ne kadar davalı taraf bu kitapları kendisinin doğrudan piyasaya sürmediğini, diğer davalı … Bakanlığı aracılığıyla öğrencilere ulaştırıldığını/dağıtıldığını savunarak, tüketici kitlesine ulaşan bir kullanımları bulunmadığını savunmakta ise de mezkur kullanım biçiminin de tereddütsüz mahiyette tüketici kitlesine ulaşmakta olduğu, bakanlık aracılığıyla yapılan dağıtımların, Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu 5. Sınıf statüsünü taşıyan tüm okullara gerçekleştirileceği gözetildiğinde, oldukça geniş bir tüketici kitlesinin davalı yana ait bu kitaplardan ve davalı yan markasından haberdar olacağı değerlendirilmiştir.
Davalı-karşı davacı şirketin, Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu 5. Sınıf İngilizce ders kitabı olarak okutulan “…” ders kitabında markasal olarak kullandığı “Şekil+… yayıncılık” ibareli marka ile davacı-karşı davalıya ait … sayılı “Şekil+… YAYINLARI Gelecek Başaranda…” ibareli marka arasında ilgili tüketici kesimi nezdinde iltibas oluşturacak derecede benzerlik olduğu, bu nedenle davalı-karşı davacı şirket eyleminin 6769 sayılı SMK m.29/1-a ve m.7/2-b hükümleri uyarınca davacı-karşı davalıya ait tescilli marka hakkına tecavüz teşkil ettiğine kanaat getirilmiştir.
Dava dilekçesi ekinde kapak görsellerine yer verilen “Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı Hazırlık Ders Kitabı” ve “Soru Bankası Tüm Dersler 4” isimli kitaplar üzerinde de marka hakkına tecavüz teşkil edecek şekilde davalı yan kullanımları bulunduğu iddia edildiğinden bu husus da irdelenmiştir.
Davalı-karşı davacı şirket ticari kayıtları ve davalı MEB kayıtlarının HMK m.278/4 hükmü uyarınca yerinde bilirkişi marifetiyle incelenmesi sonucunda; davalı-karşı davacı şirket ticari kayıtlarında yapılan incelemelerde bahsi geçen iki kitaba dair hiçbir kayıt bulunamadığı, keza yine aynı kitaplar ile ilgili olarak diğer davalı … Bakanlığı nezdinde de 02.11.2021 tarihinde yerinde incelemelerde bulunulmuş, yapılan bu incelemelerde “Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı Hazırlık Ders Kitabı”nın ilk kez 2020 yılı eğitim – öğretim döneminde okullarda okutulmak için basıldığı, bu kitabın doğrudan … Bakanlığı tarafından yazılan ve yazarlarının da Bakanlığın kendi hocaları olduğu bir kitap olduğu, kitabın … Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı’nın 19.06.2019 gün ve 11725831 sayılı yazısı ile eğitim aracı olarak kabul edildiği ve yine … Bakanlığı Tebliğler Dergisi’nin Şubat 2020 – 2749 Ek sayısında ders kitabı olarak okutulmasının onaylandığı, kitap ile ilgili yapılan tek ihalenin 2020/86043 ihale kayıt numaralı “hizmet alımına ait sözleşme” konulu dava dışı … Matbaa… A.Ş. firması ile yapılmış sözleşme olduğu, kitap üzerinde “…” şeklinde bir logonun mevcut olmadığı, yalnızca … Bakanlığı’nın logosu olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlite; “Soru Bankası Tüm Dersler 4″ isimli kitap ile ilgili olarak da davalı Bakanlık bünyesinde herhangi bir resmi kayda rastlanılmamıştır.
Sonuç olarak; “Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı Hazırlık Ders Kitabı” ve “Soru Bankası Tüm Dersler 4” isimli kitaplar üzerinde “…” esas unsurlu markasal kullanım bulunduğu iddiasının sübut bulmadığı kanaatine varılmıştır.
Davalı-karşı davacı şirketin, Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu 5. Sınıf İngilizce ders kitabı olarak okutulan “…” ders kitabında markasal olarak kullandığı “Şekil+… yayıncılık” ibareli marka nedeni ile davacı-karşı davalıya ait … sayılı “Şekil+… YAYINLARI Gelecek Başaranda…” ibareli marka hakkının ihlal edildiği tespit edildiğinden; davalı-karşı davacı şirketin kullandığı logonun ders kitabı, test kitabı, yaprak test, soru bankası vb basılı kitap ve yayınlarda kullanılmasının engellenmesine, davalı-karşı davacı şirket nezdinde bulunan ve davacı-karşı davalıya ait … sayılı markaya tecavüz oluşturan, üzerinde “… Yayıncılık+Şekil” ibareli logo bulunan basılı kitaplara el konmasına ve toplatılmasına, 31/08/2021 havale tarihli bilirkişi raporunun bu kararın icrası aşamasında kararın eki niteliğinde sayılmasına karar verilmiştir.
Davacı-karşı davalı yan, marka hakkı ihlali nedeniyle maddi tazminat isteminde bulunmuş olup, maddi tazminat isteminin dayanağı olarak 6769 sayılı SMK m.151/2-b hükmüne dayanmıştır. Bu nedenle; davalı-karşı davacı şirkete ait ticari kayıtları üzerinde yerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Mahkememize ibraz edilen 31/08/2021 havale tarihli bilirkişi kök raporunda tespit edildiği üzere; davalı … Görsel Tasarım Yayıncılık Matbaacılık A.Ş’nin 2017, 2018, 2019 ve 2020 yıllarında davaya konu üründen/kitaptan herhangi bir satış yaptığı tespit edilememiştir. ….Yevmiye nolu devir sözleşmesine göre, dava konusu olan “Ortaokul ve İmam Hatip Okulu İngilizce 5” adlı ders kitabı ile diğer iki ders kitabını basma, yayma, dağıtma, M.E.B ihalelerine katılarak satışa sunma gibi eser sahipliğinden kaynaklı mali haklarını 29.05.2019 tarihinden başlayarak 5 yıl süre ile davalı … Görsel Tasarım Yayıncılık Matbaacılık A.Ş. tarafından dava dışı … Matbaacılık ve Tanıtım Hizmetleri Ltd. Şti.’ne devredildiği ve bu devir işleminin de Bakanlık bünyesinde de belirtildiği görülmüştür. Dava dışı … Matbaacılık ve Tanıtım Hizmetleri Ltd. Şti.’nin ticari kayıtlarına göre; dava konusu kitaptan satışlarda bulunduğu tespit edilmişse de, dava dışı bu şirket, iş bu davanın tarafı olmadığından, 6769 sayılı SMK m.151/2-b hükmü uyarınca talep edilen maddi tazminat isteminin hesaplanmasında, dava dışı bu şirketin elde ettiği net kazanç miktarı dikkate alınamaz. Davacı yanın, dava dışı şirketin markasal kullanım nedeniyle elde ettiği kâra ilişkin bir talebi varsa, bu hususun, ancak dava dışı şirkete yöneltilecek bir dava ile ileri sürülmesi mümkün olup, dava dışı şirketin elde ettiği net kazanç, eldeki davanın davalı-karşı davacısı şirketin elde ettiği net kazanç olarak nazara alınamaz.
Buna göre; davalı-karşı davacı şirketin “…” esas unsurlu davaya konu kitap basım işinden elde ettiği net kazanç tespit edilemediğinden, davacı-karşı davalının ileri sürdüğü maddi tazminat istemi 6098 sayılı TBK m.50/2 hükmüne göre değerlendirilmelidir. Davacı-karşı davalının yanın markasal kullanımı, davalı-karşı davacı şirketin marka hakkı ihlali oluşturan eylemlerinin niteliği, dava konusu markanın davaya konu emtialara kattığı ekonomik değer ve tarafların durumu dikkate alınarak davacı-karşı davalının davalı-karşı davacıdan 25.000,00 TL maddi tazminat isteminde bulunabileceği kanaatine varılmıştır.
Bu nedenle; 25.000,00 TL maddi tazminatın davalı-karşı davacı şirketten alınarak davacı-karşı davalıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
Davacı-karşı davalı yan manevi tazminat isteminde de bulunmuştur.
Manevi tazminatın amacının, sınai mülkiyet hakkına tecavüz edilen sınai hak sahibinin ticari piyasada edindiği imaj ve güvenden oluşan manevi ticari varlığında meydana gelen kayıp ve zararların tazmin edilmesi olduğu, manevi tazminatın takdirinde sınai hakkın tanınmışlığı ve ihlal niteliği taşıyan ürünlerin niteliğinin dikkate alınması gerektiği, bu nedenle, sınai hak ihlaline ilişkin fiilin niteliği, tarafların kusur oranları, sıfatları, işgal ettikleri makam, ekonomik ve sosyal durumları birlikte değerlendirilerek bir sonuca varılması gerektiği, buna göre; tarafların mali, sosyal ve ekonomik durumları, ihlale konu ürünlerin niteliği, tarafların kusur oranları, sıfatları, davacı-karşı davalının uğradığı maddi zararın boyutu, tarafların işgal ettikleri makam ve 4721 sayılı TMK m.4 hükmünde ifadesini bulan hak ve nesafet ilkesi birlikte değerlendirildiğinde; davalı-karşı davacı şirketin marka hakkı ihlali oluşturan eylemleri nedeniyle, 20.000,00 TL manevi tazminatın davalı-karşı davacı şirketten alınarak davacı-karşı davalıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
Yukarıda izah edilen gerekçelerle aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM:
A)Asıl Dava Bakımından;
1-Davacının, davalı … Bakanlığı’na yönelttiği istemlerin REDDİNE,
2-Davacının, davalı … Görsel Tasarım Yayıncılık Matbaacılık Anonim Şirketi’ne yönelttiği davanın KISMEN KABULÜ ile;
Davalı firmanın kullandığı “… Yayıncılık+Şekil” ibareli logonun, davacının … sayılı markasına iltibas teşkil edecek derecede benzer olduğu anlaşıldığından, bu logonun ders kitabı, test kitabı, yaprak test, soru bankası vb basılı kitap ve yayınlarda kullanılmasının ENGELLENMESİNE,
Davalı şirket nezdinde bulunan ve davacıya ait … sayılı markaya tecavüz oluşturan, üzerinde “… Yayıncılık+Şekil” ibareli logo bulunan basılı kitaplara EL KONMASINA ve TOPLATILMASINA, 31/08/2021 havale tarihli bilirkişi raporunun bu kararın icrası aşamasında kararın eki niteliğinde sayılmasına,
25.000,00 TL maddi tazminatın davalı şirketten alınarak davacıya VERİLMESİNE, fazlaya ilişkin istemin REDDİNE,
20.000,00 TL manevi tazminatın davalı şirketten alınarak davacıya VERİLMESİNE, fazlaya ilişkin istemin REDDİNE,
B)Karşı Dava Bakımından;
3-Karşı davanın REDDİNE,
4-Asıl davada; Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 3.073,95 TL nispi karar ve ilam harcının davacı tarafından peşin ve ıslah ile yatırılan harçtan mahsubu ile arta kalan 3.121,77 TL harcın talebi halinde davacı-karşı davalıya iadesine, 3.073,95 TL harcın davalı-karşı davacıdan alınarak davacı-karşı davalıya verilmesine,
5-Karşı davada; Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 80,70 TL maktu karar ve ilam harcından peşin alınan 54,40 TL’nin düşümü ile bakiye kalan 26,30 TL’nin davalı-karşı davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
6-Davacı-karşı davalı, marka hakkına tecavüz eylemlerinin durdurulması ve kaldırılması istemleri bakımından kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar verildiği tarihte yürürlükte bulunan AAÜT m.3 ve m.13 hükmü gereği hesaplanan 7.375,00 TL vekalet ücretinin davalı-karşı davacıdan alınarak davacı-karşı davalıya verilmesine,
7-Davacı-karşı davalı, maddi tazminat istemi bakımından kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar verildiği tarihte yürürlükte bulunan AAÜT m.3 ve m.13 hükmü gereği hesaplanan 7.375,00 TL vekalet ücretinin davalı-karşı davacıdan alınarak davacı-karşı davalıya verilmesine,
8-Davacı-karşı davalı, manevi tazminat istemi bakımından kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar verildiği tarihte yürürlükte bulunan AAÜT m.3, m.10 ve m.13 hükmü gereği hesaplanan 7.375,00 TL vekalet ücretinin davalı-karşı davacıdan alınarak davacı-karşı davalıya verilmesine,
9-Davalı-karşı davacı, maddi tazminat istemi bakımından kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden, maddi tazminatın reddedildiği miktar üzerinden karar verildiği tarihte yürürlükte bulunan AAÜT m.3 ve m.13 hükmü gereği hesaplanan 24.172,98 TL vekalet ücretinin davacı-karşı davalıdan alınarak davalı-karşı davacıya verilmesine,

10-Davalı-karşı davacı, manevi tazminat istemi bakımından kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden, manevi tazminatın reddedildiği miktar üzerinden karar verildiği tarihte yürürlükte bulunan AAÜT m.3, m.10 ve m.13 hükmü gereği hesaplanan 7.375,00 TL vekalet ücretinin davacı-karşı davalıdan alınarak davalı-karşı davacıya verilmesine,
11-Davalı … Bakanlığı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden, karar verildiği tarihte yürürlükte bulunan AAÜT m.3 ve m.13 hükmü gereği hesaplanan 7.375,00 TL vekalet ücretinin davacı-karşı davalıdan alınarak davalı … Bakanlığı’na verilmesine,
12-Karşı davada; davacı-karşı davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar verildiği tarihte yürürlükte bulunan AAÜT m.3 ve m.13 hükmü gereği hesaplanan 7.375,00 TL vekalet ücretinin davalı-karşı davacıdan alınarak davacı-karşı davalı’ya verilmesine,
13-Asıl ve karşı davaların kabul-red oranının 1/2 olarak belirlenmesine, davalı … Bakanlığı’nın hukuki sorumluluğu bulunmadığından yargılama giderlerinden muaf tutulmasına,
14-Davacı-karşı davalı tarafından yapılan 54,40 TL başvurma harcı, 24,80 TL vekalet harcı, 391,20 TL posta-tebligat masrafı ve 1.050,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 1.520,40 TL yargılama giderinin davanın kabul oranına göre 760,20 TL’sinin davalı-karşı davacıdan alınarak davacı-karşı davalıya verilmesine, bakiye 760,20 TL yargılama giderinin davacı-karşı davalı üzerinde bırakılmasına,
15-Karşı davada; Davalı-karşı davacı tarafından yapılan 16,30 TL vekalet harcı, 50,00 TL posta- tebligat ve 1.050,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 1.116,30 TL yargılama giderinin davanın kabul oranına göre 558,15 TL’sinin davacı-karşı davalıdan alınarak davalı-karşı davacıya verilmesine, bakiye 558,15 TL yargılama giderinin davalı-karşı davacı üzerinde bırakılmasına, davalı-karşı davacının peşin yatırdığı karar ve ilam harcının, karşı dava reddedildiğinden kendi üzerinde bırakılmasına,
16-HMK m.333 hükmü gereği karar kesinleştiğinde artan avansın yatıran tarafa re’sen iadesine,
Dair, davacı- karşı davalı vekili, davalı- karşı davacı şirket vekili ve davalı MEB vekilinin yüzüne karşı HMK m. 341 hükmü gereği kararın taraflara tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesi ilgili hukuk Dairesi nezdinde İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.08/06/2022