Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 5. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA

T.C.
ANKARA
5. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2020/229 Esas
KARAR NO : 2021/281

DAVA : Telif Tazminatı (Fikir Ve Sanat Eserleri Sahipliğinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 02/09/2020
KARAR TARİHİ : 02/07/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 17/08/2021
Mahkememizde görülmekte bulunan Telif Tazminatı (Fikir Ve Sanat Eserleri Sahipliğinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:
Davacı vekili 02/09/2020 tarihli dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin, mühendislik üzerine bilgisayar yazılımı üreten sayılı firmalardan biri olduğunu ve lisans hakkı kendilerine ait olan … isimli bilgisayar yazılımın FSEK uyarınca eser sahibi olduğunu, müvekkili şirketin yazılım sektörünün kendine has özellikleri nedeniyle Türk Patent Enstitüsü’nden … isim hakkını marka olarak aldıklarını ve tescil ettirdiklerini, müvekkilinin, bu programın kullanılması ve sair şekilde çoğaltılması, değiştirilmesi, işlenmesi, tersine mühendislik işlemine tabi tutulması, tamamının veya bir bölümünün başka bir şekilde kullanılması vs. konularda ülkemizde veya yurt dışında hiçbir kişi ya da kuruluşa izin ya da yetki vermediğini, … Sulh Ceza Hakimliği’nin … D. İş numaralı dosyasından yapılan arama işlemi sonucunda düzenlenen arama tutanağında belirtildiği üzere karşı tarafa ait Yıldız Harita Mühendislik isimli işyerinde; davalı yana ait bilgisayarda mali hakları müvekkili şirkete ait olan … 5.2 yazılımı ile modüllerinin yüklü olduğunu, bu şekilde müvekkil şirket yazılımlarının izinsiz olarak, korsan diye tabir edilen biçimde yüklenmiş ve kullanmakta olduğunun tespit edildiğini, şahıs hakkında yapılan şikayet sonucunda … 3.Asliye Ceza Mahkemesinin … E esas numaralı dosyası ile ceza davası açıldığını, davalının cezalandırılmasına karar verildiğini, verilen kararın kesinleştiğini, bu nedenle, davalının, davacı şirketin sahibi olduğu bilgisayar yazılımlarını herhangi bir sözleşme ve izne tabi olmaksızın, şifre kırmak suretiyle bilgisayarlarında kullandığı ve faaliyet alanı gereği bu programlardan haksız kazanç elde ettiğini belirterek; davacı şirkete ait bilgisayar programlarının davalı tarafından izinsiz ve lisanssız kullanılması ve müvekkili şirketin mali haklarının ihlal edilmesi nedeniyle, fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000.-TL’nin, öncelikle programların yükleme tarihlerinin tespit edilmesi halinde yükleme tarihinden itibaren, mümkün olmaması halinde ise haksız eylemin gerçekleştiği tarihten itibaren işleyecek ticari (reeskont) faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı vekili 28/05/2021 tarihli ıslah dilekçesi ile; talep sonucunu 62.310,80 TL arttırmak suretiyle toplam 72.310,80 TL’nin haksız eylemin gerçekleştiği 13/01/2018 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
C E V A P :
Davalı … vekili 29/12/2020 tarihli dilekçesinde özetle; Müvekkilinin dava konusu yazılımdan herhangi bir haksız kazanç elde etmediğini, haksız kazanç elde etse dahi tazminat hesaplamasında davacı şirketin beyan ettiği değerlerin dikkate alınmaması gerektiğini, davacı şirketin ilgili yazılımların satışı için bazı belediye ve şirketlere iskontolu satış teklifinde bulunduğunu, davacı şirketin 3 kat tazminat talebinin haksız olduğunu iddia ve beyan ederek; davanın reddini talep etmiştir.
UYUŞMAZLIK:
Dava, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu m.68 hükmünden kaynaklı Telif Tazminatı istemine ilişkindir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın; Davacı yanın sahipliğini iddia ettiği “…” isimli yazılımın davacıya ait olup olmadığı, söz konusu yazılımın eser mahiyetinde olup olmadığı, bu yazılımın hukuka aykırı olarak davalı tarafça çoğaltılıp çoğaltılmadığı, bu suretle davacının mali haklarının ihlal edilip edilmediği, mali haklar ihlal edildiyse bu ihlal eylemlerinin tarihi, davacının talep edebileceği telif tazminatı bedelinin ne kadar olabileceği hususlarına ilişkin olduğu tespit edilmiştir.
Davanın açılmasını müteakip tarafların dilekçeleri karşılıklı olarak tebliğ edilmiş, dilekçe teatisi tamamlanmış, tarafların ibraz ettikleri deliller alınmış, … 3.Asliye Ceza Mahkemesinin … E sayılı dosyası UYAP ortamında temin edilmiş, … Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 2018/2437 emanet numarasında kayıtlı davaya konu dijital materyal bilirkişi incelemesine esas olmak üzere ve bilirkişi incelemesinden sonra iade edilmek üzere celp edilmiş, dava şartları incelenmiş, ön inceleme duruşması yapılmış, hak düşürücü süre bakımından eksiklik bulunmadığı tespit edilmiş, taraflar sulhe veya arabuluculuğa teşvik edilmiş, bundan sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, tahkikat icra olunmasını müteakip, bilirkişi heyetinden maddi vakıalar hakkında kök ve ek raporlar aldırılmış, 06/08/2015 tarih 29437 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmelik’in 201/2. maddesi hükmü de gözetilerek yargılamaya katılan taraflara tahkikat ve yargılamanın geneliyle ilgili son sözleri de sorulmuş; sözlü iddia ve savunmada bulunma olanağı tanınmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
İncelenen dosya kapsamına, benimsenen bilirkişi heyeti görüşüne ve toplanan delillere göre;
5846 sayılı FSEK’in 2/1 maddesi uyarınca, bilgisayar programlarının ilim ve edebiyat eseri niteliğinde olduğu, aynı yasanın 1/B-g maddesi gereğince bilgisayar programının; “Bir bilgisayar sisteminin özel bir işlem veya görev yapmasını sağlayacak bir şekilde düzene konulmuş bilgisayar emir dizgesini ve bu emir dizgesinin oluşum ve gelişimini sağlayacak hazırlık çalışmaları” şeklinde tanımlandığı; şu halde bilgisayar programının bizzat kendisi ve bunun hazırlık çalışmalarının bu tanım içinde yer aldığı, FSEK’in 2/1.madde hükmünde bilgisayar programları ve bir sonraki aşamada program sonucu doğurması koşuluyla bunların hazırlık tasarımları birer fikri eser olarak koruma altına alındıkları, bir bilgisayar programının esas olarak dört bölümden oluştuğu; bunların program akışı, algoritma, kodlar ve kullanıcı ara yüzlerden oluştuğu, bilgisayar programının değişik aşamalardan geçerek oluşan bir mimari yapı gibi olduğu; ortaya çıkartılan bu yapıda programın esasını ve bunun temelinde yatan düşünceleri okumanın mümkün olduğu; aslında bu düşünce ve fikirler tek başlarına korunmasalar da programlara özgünlük veren ve korunmasını gerekli kılan bu fikir ve düşüncelerin “bilgisayar programı” olarak somutlaştıklarında, nesnel fikri ürünler olarak korunmalarının kabul edildiği,
Program akışının, sistem analizlerinin yapılıp, gereksinimlerin belirlendiği ve işletim kavramının oluşturulduğu bölüm olduğu; bu bölümde programcının sistem mimarisini kurmakta, verilerin ve girdilerin değerlendirilmesini yapıp, somut problemin çözümü ile ilgili sistem mimarisinin mantıksal dizilimini yapmakta olduğu; böyle bir sonucun ise bir fikri çaba gerektirip, elde edilen sonucun bir fikrin ifadesi olduğu; şu halde yazılımın program akışı bölümünün koruma altında olduğu,
Kod yazılımının teknik anlamda program yazılımının en önemli bölümlerinden biri olduğu, toplam çalışmanın yaklaşık yüzde ellisini oluşturduğu; hazırlanan program ve hazırlık tasarımlarının gerek insan, gerekse donanım (hardware) tarafından okunup, girdi ve verilerin istenilen şekilde çıktılarının alınmasını sağlayan bölüm kodlaması ile mümkün olabildiği; açıklanan nedenle programın kod bölümünün de, kaynak (source) veya amaç (object) kod ayırımı yapılmadan koruma altına alındığı,
Algoritma ve arayüz veya kullanıcı arayüzü diye bilinen son iki unsurun ise koruma kapsamı dışında oldukları,
Bu bağlamda bilirkişi kurulu tarafından incelenen … ismi ile üretilip pazarlanan bilgisayar programının, sahibinin hususiyetini yansıtacak biçimde şekillenmiş bulunması, FSEK’de öngörülen eser türlerinden birinin içine girmesi ve fikrî bir çabanın ürünü olması nedeniyle ilim eseri vasfında bulunduğu,
Aksi ispat olunmayan kanıtlar kapsamına göre, anılan bilgisayar programının, davalı kullanımının tespiti tarihinden de evvel, davacı şirket ve onunla birleşen şirket tarafından hazırlatıldığı ve pazarlandığı, şu hâle göre FSEK’in 12. maddesi hükmü de nazara alındığında, eserle ilgili hakların ve kullanım yetkisinin sahibinin davacı şirket olduğu,
5846 sayılı Yasa’nın 38. madde hükmü uyarınca bir bilgisayar programının, herhangi bir şekilde bir bilgisayara yüklenmesi ve çalıştırılmasının, ancak programı yasal yoldan edinmiş ve lisans hakkı elde etmiş kişilere ait bulunduğu,
Aynı Yasa’nın 22/son maddesi uyarınca, bilgisayar programının geçici çoğaltılmasını gerektirdiği ölçüde, programın yüklenmesi, görüntülenmesi, çalıştırılması, iletilmesi ve depolanması fiillerinin, bilgisayar programının çoğaltılması niteliğinde bulunduğu,
Bilgisayar programının yasal yollardan edinmemiş olanların yazılımı kişisel kullanım amacıyla bile çoğaltamayacağı,
Adli emanette, 2018/2437 sayı ile emanete alınan Promarka 23312171 seri nolu bilgisayar kasasından sökülen 1000GB kapasiteli W1D3N8JP seri numaralı harddiskte yapılan incelemelerde; 1 adet bilgisayar tespite konu … Yazılım A.Ş.’ye ait “… 5.2 GIS” yazılımının kurulu ve çalışır durumda bulunduğu tespit edildiği görülmüştür. Tespit edilen harddiskten alınan ekran görüntüleri bilirkişi heyeti vasıtasıyla incelenmiştir.
İnceleme yapılan bilgisayarda, 1 adet bilgisayarda “… 5.2 GIS” programının kurulum ve çalışır durumda olduğu bilirkişi heyetince de tevsik edilmiştir.
Bilirkişi ek raporunda görüntüleri rapor içeriğine yansıtıldığı üzere; tespite konu bilgisayarda; … 5.2 Ana modülü, …/RASVEK modüllerinin yüklü olduğu ve programın bilgisayara yükleme tarihinin 09.01.2018 olduğu, … modüllerinin yüklü olduğu ve programın bilgisayara yükleme tarihinin 13.01.2018 olduğu tespit edilmiştir.
Dosyamız davalısının … 3.Asliye Ceza Mahkemesi’nin … E sayılı ceza dosyasında yaptığı savunmada; Yıldız Harita Mühendislik isimli işyerinin kendisine ait olduğunu, davaya konu programın lisanssız olduğunu bilmediğini, ifade ettiği görülmüştür. Dosyamız davalısı hakkında, … 3.Asliye Ceza Mahkemesi’nin 17.12.2019 tarih … E 2019/576 K sayılı kararı ile FSEK m.71 hükmüne muhalif eyleminden dolayı adli para cezası ile cezalandırılmasına karar verilmiş, verilen hükmün açıklaması geri bırakılmıştır. Karar, 21.01.2020 tarihinde kesinleşmiştir.

Davacıya ait eserin davalı tarafın bilgisayarına yüklenebilmesi için, hak sahibinin izninin alındığını gösteren bir belge dosyada mevcut değildir. Yine somut olayda mali hakları davacının tasarrufunda olan bilgisayar programının, davalının kontrolünde olan bir bilgisayara izinsiz (lisanssız) yüklenerek çoğaltılması söz konusudur. Dolayısıyla hak sahibinin FSEK m.22’den kaynaklanan çoğaltma hakkının ihlal edildiği değerlendirilmiştir. Bu kapsamda çoğaltma hakkının ihlaline dayalı olarak davacı tarafın tazminat talebinde bulunabileceği değerlendirilmektedir. Hemen belirtmek gerekir ki; FSEK m.68 ve m.66/3 hükmü uyarınca, mütecaviz kusursuz olsa dahi, telif tazminatı isteminden sorumludur. Bu nedenle, somut olayda, davalı taraf, davaya konu programın lisanssız olduğunu bilmediğini ve kusursuz olduğunu ileri sürmüş olsa bile telif tazminatı sorumluluğunun ortadan kalkmadığı tespit edilmiştir.
Davacı şirketin ticari kayıtlarında bilirkişi heyeti marifetiyle yerinde yapılan incelemeye göre; Dava konusu … Ana Modül, …/Rasvek, Hesap, Netmap, Netkamu, Netsurf ek modüllerinin 2018 yılına ait lisans bedelinin KDV hariç toplam 30.129,50 TL olduğu tespit edilmiştir.
… 5.2 GIS ürünün 2011 yılında çıktığı, davalı işyerindeki bilgisayara ise 09.01.2018 ve 13.01.2018 tarihinde kurulduğu dikkate alındığında, 2018 yılında güncel sürümün … 7.7 olduğu, davalının iki eski sürüm yazılım aldığı değerlendirildiğinde ürünün eksi ve eksik özellikleri sebebiyle %20 oranında daha indirim yapılabileceği değerlendirilmiştir.
Buna göre; … Ana Modül, …/…ek modüllerinin lisans bedelinin KDV hariç toplam 30.129,50 TL olduğu, %20 indirim yapıldığında lisans bedelinin 24.103,6 TL olduğu hesaplanmış olup; FSEK 68 uyarınca davacının davalıdan talep edebileceği telif tazminatı tutarının; 24.103,6 TL X 3 = 72.310,80 TL olduğu tespit edilmiştir.
Yukarıda izah edilen gerekçelerle; davanın kabulü ile; 72.310,80 TL telif tazminatının 13/01/2018 tarihinden itibaren işleyecek değişir orandaki reeskont faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
H Ü K Ü M :
1-Davanın KABULÜ ile; 72.310,80 TL telif tazminatının 13/01/2018 tarihinden itibaren işleyecek değişir orandaki reeskont faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 4.939,56 TL nispi karar ve ilam harcından peşin ve ıslah ile alınan 1.234,88 TL’nin mahsubu ile bakiye kalan 3.704,68 TL’nin davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar verildiği tarihte yürürlükte bulunan AAÜT m.3 ve m.13 hükümleri gereği hesaplanan 10.200,40 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 54,40 TL başvurma harcı, 7,80 TL vekalet harcı, 170,78 TL peşin harç, 1.064,10 TL ıslah harcı, 1.800,00 TL bilirkişi ücreti, 143,20 TL posta masrafı olmak üzere toplam 3.240,28 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu m.18/A-13 ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca 1.320,00 TL nin davalıdan alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
6-HMK m.333 hükmü gereği karar kesinleştiğinde artan avansın yatıran tarafa resen iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı vekilinin yokluğunda HMK m.341 ve m.345 hükümleri gereği kararın taraflara tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesi ilgili hukuk dairesi nezdinde İSTİNAF yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 02/07/2021

Katip …
E-imza

Hakim …
E-imza